ankara meslek hastaliklari hastanesi meslek hastaliklari kliniginde 2007 yilinda kursun etkilenmesi tedavisi uygulanan

1. Ankara Meslek Hastaliklari Hastanesi Meslek Hastaliklari Kliniginde 2007 Yilinda Kursun Etkilenmesi Tedavisi Uygulanan 75 Kisinin Nörofonksiyonel Açidan Degerlendirilmesi

3. Kan kursun degerleri ortalamasi 62.2±2.6 mcg/dl Idrar kursun degerleri ortalamasi 140.7±4.7 mcg/L Idrar ALA degerleri ortalamasi 15.0±1.3 mg/L Isik uyarana reaksiyon zamani 249.3±3.4 millisaniye, Ses uyarana reaksiyon zamani 189.4±3.0 millisaniye bulunmustur.

4. Çalismaya alinanlarin % 30.7’sinin Isik uyarana, % 25.3’ünün ses uyarana reaksiyon zamani normalin altinda saptanmistir. Çalismaya alinanlarin %76’si sayi dizisi toplam puani açisindan basarisiz bulunmustur.

5. GIRIS Nörotoksinlerin etkisiyle olusan subklinik belirti ve semptomlarin ortaya konulmasina yönelik nörofonksiyonel test bataryalari 1960’li yillardan bu yana kullanilmaktadir. Intoksikasyonlarin algisal, psikomotor, kavrama yetisi, duyusal ve motor fonksiyonlara erken etkisinin tespit edilmeye çalisildigi nörofonksiyonel test bataryalarindan isyerlerine özel olusturulanlardan ilki Hänninen tarafindan 1979 yilinda yayinlanmistir.(1) (1)Hanninen H;Psychological test methods:sensitivity to long term chemical exposure at work;Neurobehavioral Toxicology 1979;1 Suppl 1:157-61(Makale özetine ulasilabilmistir.)

6. Türkiye de bu yillarda kurulan meslek hastaliklari hastaneleri söz konusu deneysel çalismalara, bünyesinde kurdugu is psikolojisi laboratuarlariyla katki saglamayi amaçlamistir.

7. Antalya’da 1977 yilinda yapilan SSK 8. Tip Kongresinde ve Istanbul’da 1978 yilinda yapilan Birinci Isçi Sagligi Kongresinde Psikolog Nevin Kesmir’in Izmir’de 1986 yilinda yapilan SSK 12. Tip Kongresinde Psikolog Çigdem Tok’un ve Psikolog Nursel Telman’in Antalya’da 1988 yilinda yapilan SSK 13. Tip Kongresinde Psikolog Aynur Çelenk’in konuyla ilgili sunumlari dikkat çekicidir.

8. Kesmir, karbon sülfür etkilenmesi olan isçi grubuna Benton, Korneus ve Cornel-index testlerini uygulamistir (2). Sahsiyet fonksiyonlarinda bozukluklar ve idrak dikkat hafizasi fonksiyonlarinda istatistik açidan anlamli bozukluklar saptandigi, zihin fonksiyonlarinda görülen sapmanin anlamli bulunmadigi ifade edilmistir. (2)Kesmir N.,Baykal Y,Sirer H.;CS2 Intoksikasyonlarinda Görülen Psikolojik Test Sapmalari ;1. Isçi Sagligi Kongresi 19-21 Ekim 1978;Istanbul Tabip Odasi Yayinlari Aralik 1979.

9. Tok, 221 isçi üzerinde yaptigi çalismayla 8 aylik kursun etkilenmesinin Benton, Cornel-index, Bender-Gestalt test sonuçlarina etkisini arastirmistir (3). Çalismasinin önemli bir kisitliliginin etkilenme sonrasinda 221 isçiden sadece 59’una ulasabilmesi oldugu belirtilmelidir. Psikolojik test sapmalarinin yüzde degerlerinde istatistiki anlamlilik saglanamamistir. (3)Tok Ç;Bir Akü Fabrikasinda Kursun Intoksikasyonunun Hematolojik , Toksikolojik, Psikolojik Bulgularla Takibi;SSK 12. Tip Kongresi-Ekim 1986;SSK Genel Müdürlügü Yayin No:478

10. Çelenk, petrokimya sanayinde çalisan 100 isçi üzerinde Cornel-Index, Benton, Bender-Gestalt, D2 testlerini ve yüksek olasilikla Anket16 olarak çalismamizda da tekrarlanan bir tür yakinma tarama anketini uygulamistir (5). Yakinmalarin siklastigi ünitelerde test sapmalarinin anlamli düzeyde yüksek saptandigi kaydedilmistir. (5)Çelenk A; Bir Petrokimya Sanayinde Çalisanlarda Psikolojik Test Incelemesi;SSK 13. Tip Kongresi-Kasim1988;SSK Genel Müdürlügü Yayin No:515

11. Mantere, Kursun etkilenmelerinde sayi dizisi testlerinin anlamli sonuçlar verdigini ifade etmektedir (8). Telman, Turner ve konsantre dikkat psikoteknik cihaziyla kursun intoksikasyonu üzerinde çalismis literatür bulgularini destekleyen kanitlar elde ettigini ifade etmistir (4). (4)Telman N;Kursun Intoksikasyonu ile Degisen Performansin Psikoteknik Degerlendirilmesi;SSK 12. Tip Kongresi-Ekim 1986,SSK Genel Müdürlügü Yayin No:478 (8)Mantere P,Hanninen H,Hernberg S. Subclinical neurotoxic lead effects:two year follow-up studies with psychological test methods.Neurobehavioral Toxicology Teratology 1982 Nov-Dec;4(6):725-7(Makale özetine ulasilabilmistir.)

13. MATERYAL-METOD Ankara Meslek Hastaliklari Hastanesine 2007 yilinda basvuran kursun etkilenmesi ve intoksikasyonu nedeniyle yatirilarak tedavi düzenlenen ve is psikolojisi laboratuarinda test uygulanan 75 hasta retrospektif olarak degerlendirilmistir.

14. Çalisma kesitsel, tanimlayici bir çalismadir. Beklenmeyen ses ve isik uyaranlarina verilen tepki zamanlarini ölçen Basit Reaksiyon Zamani Testi ve dikkat fonksiyonu ölçümü için Sayi Dizisi Testi (WAIS-R alt testi) kullanilmistir. Kursun etkilenmesi testleri Unicam Grafit Firin Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresi ile yapilmistir. Istatistik degerlendirmede SPSS paket programi kullanilmistir.

15. BULGULAR

16. Tablo-1: Çalismada degerlendirilen isçilerin bazi degiskenler açisindan tanimlanmasi

17. Tablo-2: Çalismada degerlendirilen isçilerin egitim durumlari.

18. Tablo-3: Reaksiyon zamani test sonuçlari, sayi dizisi test puanlari ve Anket16 puanlarinin ortalamalari (N=75)

19. Tablo-4: Isik uyarana reaksiyon zamani degerlendirmelerinin dagilimi.

20. Tablo-5: Ses uyarana reaksiyon zamani degerlendirmelerinin dagilimi.

21. Tablo-6: Çalismaya katilan isçilerin, Düz ve Ters Sayi Dizisi puanlarina dagilimi.

22. Tablo-7: Isik uyarani reaksiyon zamaninin normal ve normal alti olmasina göre olusturulan gruplarin intoksikasyon parametrelerinin karsilastirilmasi.

23. Tablo-8: Ses uyarani reaksiyon zamaninin normal ve normal alti olmasina göre olusturulan gruplarin intoksikasyon parametrelerinin karsilastirilmasi.

24. SONUÇ-TARTISMA Çalismada elde edilen sonuçlar literatür taramasinda saptanabilen çalismalarin sonuçlariyla uyumludur. Isik ve ses uyaranlarina verilen reaksiyon zamani normalin altinda saptanan kisilerin oranlarinin düsük olmasina ragmen (sirayla %30.7 ve %25.3) kan kursun düzeylerine göre gruplandirildiklarinda intoksikasyon parametreleri ortalamalarinin yüksekligi dikkat çekicidir.

26. Çalisma tanimlayici olarak planlanmasina ragmen kendiliginden olusan gruplar arasinda intoksikasyon parametreleri ortalamalarinin karsilastirilmasinin çalismanin sonuçlarini güçlendirecegi düsünülmüstür. Intoksikasyon parametreleri açisindan karsilastirilan her iki grubun da kursun etkilenmesine ugramis olmasi çalismanin bu kisminin önemli bir kisitliligidir.

28. Testlerin özellikle ses ve diger uyaranlardan izole bir laboratuar ortaminda yapilamamis olmasi ve test araçlarinin, insan faktörünün minimize edildigi bir bilgisayar modülü halinde kullanilmamis olmasi diger kisitliliklardir.