Reynslan og n m fullor inna

1. 1 af 20 Reynslan og n�m fullor�inna Bj�rn Vilhj�lmsson Jakob Fr�mann �orsteinsson

2. 2 af 20 Inngangur Fullyr�ingin er: a� (l�fs)reynsla fullor�inna nemenda gegni lykilhlutverki � n�mi �eirra. Vi�fangsefni okkar er: a� fjalla um ��r kenningar og a�fer�ir sem �r�a�ar hafa veri� til a� vinna me� reynsluna. Einnig a� sko�a hva�a �hrif fyrri reynsla hefur � viljann til a� taka ��tt � n�mi, viljann til a� l�ra. �hrif �essara ��tta � st��u kennarans og �tf�rslu / a�st��ur kennslunnar

3. 3 af 20 Meginm�l Um mikilv�gi reynslunnar Hvers vegna �tti �g a� n�ta reynsluna vi� n�m og kennslu - BV Viljinn til a� l�ra - BV Greindir, fj�lgreindir, aldur - JF Heilar�k - JF Hvatningarr�k � BV N�mskenningar - JF Almennt yfirlit yfir kenningar um hvernig vi� l�rum og s�rstaklega um hugsm��ahyggja A�fer�ir � hvernig vinnum vi� markvisst? Reynslun�m (experiential learning) L�sing (Luckner & Nadler) Gagnr�ni (tengja vi� hluta 1) Mismunandi m�del vi� a� vinna me� reynsluna

4. 4 af 20 Meginm�l Um mikilv�gi reynslunnar Hvers vegna �tti �g a� n�ta reynsluna vi� n�m og kennslu - BV Viljinn til a� l�ra - BV Greindir, fj�lgreindir, aldur - JF Heilar�k - JF Hvatningarr�k � BV N�mskenningar - JF Almennt yfirlit yfir kenningar um hvernig vi� l�rum og s�rstaklega um hugsm��ahyggja A�fer�ir � hvernig vinnum vi� markvisst? Reynslun�m (experiential learning) L�sing (Luckner & Nadler) Gagnr�ni (tengja vi� hluta 1) Mismunandi m�del vi� a� vinna me� reynsluna

5. 5 af 20 Lok - Ni�ursta�a Spurningar sem vi� leitum m.a. svara vi�: Hva�a kenningar eru til hvernig vinna � me� reynsluna. Hvers vegna skiptir m�li a� nota reynsluna vi� n�m? Sko�a kennismi�i ss. Dewey Heilaranns�knir Hvernig hugsum vi� og l�rum? Mot�vasj�n

6. 6 af 20 Um mikilv�gi reynslunnar Hvers vegna �tti �g a� n�ta reynsluna vi� n�m og kennslu - BV Viljinn til a� l�ra - BV Greindir, fj�lgreindir, aldur - JF Heilar�k - JF Hvatningarr�k � BV

7. 7 af 20 Hvers vegna a� n�ta reynsluna?

8. 8 af 20 A� l�ra af reynslunni krefst ferns konar eiginleika: Vera opinn og viljugur til a� gefa sig reynslunni � vald Vera athugull og �grundandi �annig a� sko�a megi n�ja reynslu fr� m�rgum sj�narhornum Vera greinandi �annig a� skapa megi n�jan skilning bygg�an � athugun og �grundun Geta teki� �kvar�anir og leita� lausna � n�jum a�st��um.

9. 9 af 20 Viljinn til a� l�ra

10. 10 af 20 Greindir, fj�lgreindir, aldur �lyktanir sem draga m� af fj�lgreinda-kenningunni nefnir Gardnar m.a.: 1) �ll h�fum vi� allar fj�lgreindirnar og ��r gera okkur a� vitsmunaverum. 2) Engir tveir einstaklingar hafa n�kv�mlega eins greindasni� (intellectual profile), ekki einu sinni eineggja tv�burar. �r�tt fyrir a� erf�afr��ilega s�u �eir eins �� er reynslan mismunandi. 3) A� vera me� g��a greind(ir) gerir okkur ekki endilega g�fu�.

11. 11 af 20 Heilar�k

12. 12 af 20 Hvatningarr�k

13. 13 af 20 N�mskenningar

14. 14 af 20

15. 15 af 20 A�fer�ir � hvernig vinnum vi� markvisst? Reynslun�m (experiential learning) L�sing (Luckner & Nadler) Gagnr�ni (tengja vi� hluta 1) Mismunandi m�del vi� a� vinna me� reynsluna

16. 16 af 20 Experiential Learning :: Reynslun�m �ferli �ar sem einstaklingurinn byggir upp �ekkingu, ��last f�rni og breytir gildismati s�nu vegna beinnar reynslu af ��ttt�ku � verkefnum.�

17. 17 af 20 Hvar � reynslun�m vi�? Segja m� a� g�� �ekking � a�fer�um reynslun�m komi a� hagn�tum notum � m�rgum svi�um, b��i til pers�nulegra nota � n�mi og � fj�lm�rgum starfssvi�um. Segja m� a� g�� �ekking � a�fer�um reynslun�m komi a� hagn�tum notum � m�rgum svi�um, b��i til pers�nulegra nota � n�mi og � fj�lm�rgum starfssvi�um.

18. 18 af 20 N�mshringurinn Dewey �38, Joplin �86, Kolb �84 Fjallar um samspil N�M og KENNSLU Au�veldara a� reyna en �tsk�ra �tgangspunktur: Ekkert er mikilv�gar fyrir okkur sj�lf en okkar eigin reynsla. Vi� sj�lf r��um �v� hva� vi� l�rum Skapar eignarhald yfir �v� sem er numi�. Fj�lmargar starfst�ttir nota �essa n�lgun Experiencing Reflecting Breytir upplifun/reynslu � EL Hva� s� �g, fann, lei� og hugsa�i Generalizing So what � hva� � til a� gerast? Leita eftir mynstri Applying / Transfering Fjallar um samspil N�M og KENNSLU Au�veldara a� reyna en �tsk�ra �tgangspunktur: Ekkert er mikilv�gar fyrir okkur sj�lf en okkar eigin reynsla. Vi� sj�lf r��um �v� hva� vi� l�rum Skapar eignarhald yfir �v� sem er numi�. Fj�lmargar starfst�ttir nota �essa n�lgun Experiencing Reflecting Breytir upplifun/reynslu � EL Hva� s� �g, fann, lei� og hugsa�i Generalizing So what � hva� � til a� gerast? Leita eftir mynstri Applying / Transfering

19. 19 af 20 Breytingarsv��i� �change zone� A�laga� fr� Gerstein �90 ofl � b�k sinni Processing the experience, strategies to enhance and generalize learning fjalla Luckner og Nadler um hva� getur stu�la� a� breytingum. �ar segja �eir a� vi� �urfum a� skapa kraftmikla spennu (e. dynamic tension) sem byggir � tillfinningu fyrir �ryggi og (2) tilfinningu fyrir �jafnv�gi. �etta �jafnv�gi v�sar til �ess a� einstaklingurinn er me�vita�ur um �samr�mi � sinni eldri �ekkingu og n�jum uppl�singum. Um er a� r��a �stand innri �taka sem byggir � n�tt�rulegum vilja okkar til a� breg�ast vi� og skilja (Luckner og Nadler 1997:19). H�r er veri� a� v�sa til s�mu ��tta og fram koma � kenningum Piaget um saml�gun og a�h�fingu. �skorunin leikur � �essu samhengi mikilv�gt hlutverk. Fyrir fagmenn sem vinna me� �skoranir �� er �a� gefandi ferli a� sj� ��tttakendur nota �skoranir til a� ��ast n�ja pers�nubunda �ekkingu me� �eim h�tti. Me� �v� a� yfirst�ga tilfinningar og hugsanir um vantr� � sj�lfan sig �� fer einsteklingurinn yfir � �roskasv��i (e. growth zone). Ger� er tilraun me� t�knmyndinni (stundum kalla� �skotmarki�) a� s�na hvernig einstaklingar sem taka ��tt � merkingab�rri reynslu e�a upplifun ��last �ekkingu e�a h�fni (Luckner og Nadler 1997:20). � ��gindasv��inu � l�ti� n�m s�r sta� og me� �v� a� skapa �jafnv�gi er h�gt a� fella varnarvi�br�g� einstaklingsins, breyta minstrum hans. �egar vi� gerum e�a l�rum n�ja hluti �� breg�umst vi� me� �l�kum h�tti. �egar vi� gerum hlutina eins og vi� h�fum alltaf gert, �� f�um vi� �t �r �v� �a� sama og vi� f�um alltaf. Hin pers�nulega �skorun er e.t.v. alltaf s� sama ef vi� viljum l�ra �� ver�um vi� a� teyja okkur, st�ga �t, taka �h�ttu. � n�mi �� er mikilv�gt a� hvetjum ��tttakendur a� seta s�r markmi� sem eru � �roskasv��inu. � b�k sinni Processing the experience, strategies to enhance and generalize learning fjalla Luckner og Nadler um hva� getur stu�la� a� breytingum. �ar segja �eir a� vi� �urfum a� skapa kraftmikla spennu (e. dynamic tension) sem byggir � tillfinningu fyrir �ryggi og (2) tilfinningu fyrir �jafnv�gi. �etta �jafnv�gi v�sar til �ess a� einstaklingurinn er me�vita�ur um �samr�mi � sinni eldri �ekkingu og n�jum uppl�singum. Um er a� r��a �stand innri �taka sem byggir � n�tt�rulegum vilja okkar til a� breg�ast vi� og skilja (Luckner og Nadler 1997:19). H�r er veri� a� v�sa til s�mu ��tta og fram koma � kenningum Piaget um saml�gun og a�h�fingu. �skorunin leikur � �essu samhengi mikilv�gt hlutverk. Fyrir fagmenn sem vinna me� �skoranir �� er �a� gefandi ferli a� sj� ��tttakendur nota �skoranir til a� ��ast n�ja pers�nubunda �ekkingu me� �eim h�tti. Me� �v� a� yfirst�ga tilfinningar og hugsanir um vantr� � sj�lfan sig �� fer einsteklingurinn yfir � �roskasv��i (e. growth zone). Ger� er tilraun me� t�knmyndinni (stundum kalla� �skotmarki�) a� s�na hvernig einstaklingar sem taka ��tt � merkingab�rri reynslu e�a upplifun ��last �ekkingu e�a h�fni (Luckner og Nadler 1997:20). � ��gindasv��inu � l�ti� n�m s�r sta� og me� �v� a� skapa �jafnv�gi er h�gt a� fella varnarvi�br�g� einstaklingsins, breyta minstrum hans. �egar vi� gerum e�a l�rum n�ja hluti �� breg�umst vi� me� �l�kum h�tti. �egar vi� gerum hlutina eins og vi� h�fum alltaf gert, �� f�um vi� �t �r �v� �a� sama og vi� f�um alltaf. Hin pers�nulega �skorun er e.t.v. alltaf s� sama ef vi� viljum l�ra �� ver�um vi� a� teyja okkur, st�ga �t, taka �h�ttu. � n�mi �� er mikilv�gt a� hvetjum ��tttakendur a� seta s�r markmi� sem eru � �roskasv��inu.

20. 20 af 20 L�kan af n�msferlinu (Jarvis, 1987)A Model of the Learning Process