Prof. Dr. Dean W. Owen Middle East Technical University Ankara, Turkey

1. When Clients Self-Injure: An Overview for CounselorsDanışanlar Kendilerine Zarar Verdiklerinde: Psikolojik Danışmanlar için Bir Genel Bakış Prof. Dr. Dean W. Owen Middle East Technical University Ankara, Turkey Kıbrıs PDR Der 20 Mart, 2010 Lefkoşe, KKTC

2. It is hoped that at the end of this presentation one could: Bu Sunudan Sonra İzleyenlerin…. • Kendine zarar vermenin kategorilerini anımsamaları • 2. İnsanların strese karşı tepkilerini tanımlamaları • 3. Kendine zarar vermeyle ilgili kişisel/ sosyal/ kültürel etmenleri tanımaları • recall categories of self-injury; • describe human stress reactions and responses; • identify personality/social/cultural correlates associated with self-injury;

3. 4. describe treatment options by school counselors and;Okul psikolojik danışmanların yapabileceği müdahale olasılıklarını tanımlamaları 5. discuss the topic of self-injury with students, clients and their families with confidence, compassion, and understanding. Kendine zarar verme konusunu öğrencilerle, danışanlarla ve aileleriyle güven, arkadaşlık ve anlayış içinde tartışabilmeleri Umulmaktadır

4. Some say that beauty is only skin deep…..if I cut myself a million times will I ever be as beautiful as you? anonymous Bazıları güzelliğin deri inceliği kadar olduğunu söyler.. Yani yüzeysel… Eğer kendimi bir milyon kez kesersem senin kadar güzel olabilir miyim?

5. Part the First….Bölüm 1 A matter of beauty… Güzellik konusu… Kıbrıs, 2010

6. Milyonlarca yıldır insanlar kendilerine zarar vermenin ilginç ve yaratıcı yollarını bulmuşlardır… genellikle algılanan güzelliği , kabulü artırmak için .. Ya da kabilesel, kültürel ya da kişisel kimlik için.. Bu davranışlar sıklıkla zarar verici olsalar da “kendine zarar verme” olarak ele alınmazlar.. For thousands of years human beings have foundcreative and interesting ways of inflicting harm,damage, and pain on themselves….usually forthe purpose of enhancing perceived beauty,acceptance, or for tribal, cultural or personal identity….. Although these acts are often injurious, they donot constitute “Self-Injury”. Kıbrıs, 2010

7. Tattooing /Dövme • Tattooing…once thought to be “savage” or at least the traditional mark of a sailor….now is increasingly accepted as very normal…. Dövme, önceleri “ilkel” olarak düşünülse de şimdilerde çok normal olarak kabul edilmektedir. Kıbrıs, 2010

8. Piercing • This form of body ornamentation has existed for thousands of years and can occur in remarkably large number of forms…. Vücudu süslemenin bu formuna binlerce yıldır , çok sayıda farklı hallerde rastlanmaktadır Kıbrıs, 2010

9. Belli bir kabileye ait olmayı gösterebilir and may represent tribal or clan affiliation… or merely decoration… Ya da sadece süsleme amaçlı kullanılır Kıbrıs, 2010

10. ……or not! Ya da değil! Kıbrıs, 2010

11. BrandingSüsleme amacıyla yarayı kullanma • The intentional scarring of the body by hot irons or by ornamental cutting remains a widely used form of body decoration…for identification or as a mark of loyalty. Beden süslemenin yaygın bir hali de sıcak ütü kullanarak ya da süslemeli biçimde bedeni keserek yapılmaktadır. Sıklıkla bir gruba bağlılığı göstermek ya da kimliği tanımlamak için kullanılmaktadır Kıbrıs, 2010

12. Body Form ModificationBedenin şeklini değiştirmek The process is usually begun early in life with the full consent and participation of parents and the society….. Süreç, genellikle küçük yaşta toplumun ve ailelerin katılımıyla başlar Kıbrıs, 2010

13. Body Form ModificationBedenin şeklini değiştirmekFoot BindingAyakları sıkıca bağlamak Kıbrıs, 2010

14. Body Form ModificationBedenin şeklini değiştirmek • With advances in surgical technology and technique has come increased acceptance of body modification that represents positive change.. Cosmetic Surgery Cerrahi teknoloji ve tekniklerle bedende değişiklik yaratma, olumlu bir değişiklik olarak ele alınmakta ve giderek kabul edilmektedir. PLASTİK CERRAHİ Kıbrıs, 2010

15. Part the Second Bölüm 2Self-HarmKendine zarar vermekKilling me SlowlyBeni yavaş yavaş öldür… Kıbrıs, 2010

16. Killing me SlowlyBeni yavaş yavaş öldür… Individuals have also found creative andinteresting ways of inflicting harm, damage,and pain on themselves in an attempt to cope with pain, grief, or even everyday stress. İnsanlar acılarıyla yaslarıyla hatta günlük stresleriyle başa çıkmak için kendilerine zara verecek yaratıcı ve ilginç yollar bulmuşlardır. Kıbrıs, 2010

17. What is Self-HarmKendine zarar verme nedir? • Self-injury (SI): the deliberate, direct, and non-suicidal, self-inflicted damage or alteration of one’s body tissues. As the result of these self-inflicted acts the body is left changed… Kendine zarar verme (KZV): Niyetli , doğrudan, intihar niyetli olmayan biçimde bir kişinin bedenini değiştirmesine ve zarar vermesine neden olan davranışlardır. Kıbrıs, 2010

18. Other Names for Self-HarmKendine zarar vermenin diğer adları • Self-Injurious Behavior (SIB) • Self-inflicted violence (SIV) • Parasuicide • Self-mutilation Kendini yaralama davranışı Kendini yaralayıcı şiddet Nerdeyse intihara yakın davranışlar Kendi bedeninin görünüşünü değiştirmek Kıbrıs, 2010

19. Some Types of Self-Harm…Hurting yourself….SlowlyBazı kendine zarar verme tipleri.. • Smoking • Eating disorders… • Drinking • Adopting an unhealthy life style… • Adopting a “Healthy” lifestyle (running, weight lifting) • Drug Use • Only six of millions….. • Sigara içmek • Yeme bozukluğu • İçki içme • Sağlıksız yaşam biçimini benimseme • “Sağlıklı “ yaşam biçimi benimseme • İlaç kullanımı • Milyonlarcasından sadece bir kaçı.. Kıbrıs, 2010

20. Hurting yourself….slowlySmokingKendine yavaş yavaş zarar verme: Sigara içme Many smokers report that their smoking behavior changes during times of grief, loneliness, depression, anger, or general stress…. Bir çok sigara içicisi sigara içme davranışlarının yas, yalnızlık, depresyon, kızgınlık ya da stres anlarında değiştiğini belirtmektedir. Kıbrıs, 2010

21. Hurting yourself….slowlyEating Disorders Kendine yavaş yavaş zarar verme: Yeme bozuklukları Kıbrıs, 2010

22. Hurting yourself….slowlyDrinking Kendine yavaş yavaş zarar verme: İçki içme Bir çok içki içen kişi içmelerinin yas, yalnızlık, depresyon, kızgınlık ya da stres anlarında değiştiğini belirtmektedir Kıbrıs, 2010

23. Hurting yourself….slowlyUnhealthy Lifestyle Choices Kendine yavaş yavaş zarar verme: Sağlıksız yaşam biçimi Adiet of high fat foods, long hours of sedentary work over many years and the exposure to high stress often creates high risk of heart disease, hypertension and diabetes. Aşırı yağlı diyet, uzun saatler oturmaya dayalı işler ve yüksek stres, kalp hastalıkları,yüksek tansiyon ve şeker hastalığı için büyük risk oluşturmaktadır Kıbrıs, 2010

24. Hurting yourself….slowlyHealthy Lifestyle …. Kendine yavaş yavaş zarar verme: Sağlıklı yaşam biçimi The adoption of an extreme life style, even one based upon principles of health and fitness can be injurious to one’s health. Aşırı sağlıklı yaşam biçimini benimseme de sağlığa zarar verici olabilir Kıbrıs, 2010

25. Somehow all of these forms of self-harm are very different from Self-Injury….deliberately hurting yourself….quickly! Bütün bu kendine zarar verme davranışları kendini yaralama davranışından farklıdır.. Kendini yaralama kendine kısa zamanda zarar vermedir! Kıbrıs, 2010

26. Part the Third Bölüm 3Self-InjuryKendini yaralamaCreating pain on the outside in response to pain on the inside. İçerdeki acıya tepki olarak dışarıda acı yaratmak Kıbrıs, 2010

27. 4 Types of Self-InjuryKendini yaralamanın (KY) 4 tipi • Stereotypic SIBStereotipik KY • Major SIBAna /Ciddi KY • Compulsive SIB Kompulsif KY • Impulsive SIBDürtüsel KY (APA, 2000) Kıbrıs, 2010

28. Stereotypic SIB (Mild to Severe)Stereotipik KY (orta düzeyden ciddiye) • Head banging • Self-hitting and face slapping • Self biting • Hair pulling • Associated with organic mental disorders and characterized by highly repetitive and fixed behaviors causing mild to severe tissue damage. • (APA, 2000) • Başını duvara vurma • Kendine vurma, yüzünü tokatlama • Kendini ısırma • Saçını çekme • Bu davranışlar, organik kökenli zihinsel hastalıklarla bağlantılıdır. Orta dereceden ciddi dereceye dek doku hasarına yol açabilen yüksek derecede aynı ve tekrarlanan davranışlardır. Kıbrıs, 2010

29. Stereotypic SIB Stereotipik KY • Fixed, rhythmic patterns (belli ve ritmik davranışlar) • Examples: head-banging, eyeball pressing(örneğin başını vurma, göze baskı uygulama) • Seen in those with autism or mental retardation(zihinsel engelle ve otizmle birlikte görülür) (Bowman & Randall, 2005) Kıbrıs, 2010

30. Major SIB (Severe to Life-threatening) Ana /Ciddi KY (Ciddiden ölüm tehlikesine dek) • Auto Castration • Eye enucleation • Limb amputation • Abdominal self surgery • Auto cannibalism Kendi cinsel organını kesmek Gözüne sert bir cisim sokmak Kol, bacak ve parmakları kesmek Karın bölgesini kendi kendine ameliyat etmek Kendini yemek Kıbrıs, 2010

31. Major SIB (Severe to Life-threatening) Ana /Ciddi KY (Ciddiden ölüm tehlikesine dek) This form of SIB is usually associated with severe psychosis, intoxication, or character disorder, often performed in response to hallucinations or delusions, many times with a religious theme. Bu tip kendini yaralama davranışları ciddi psikoz, alkol ya da uyuşturucudan dolayı aşırı sarhoşluk (toksitlenme) ya da karakter bozukluklarıyla ilişkilidir. Sıklıkla halüsinasyon ve delüzyonlarla görülür. Çoğu zaman dinsel temayla.. Kıbrıs, 2010

32. Major SIBAna /Ciddi KY This form of SIB can be ritualized and associated with altered states of religious consciousness Bu tip KY, dini amaçlı, bilinç durumunu değiştirmeye yöneliktir ve ritüel bir yanı vardır. Kıbrıs, 2010

33. Major SIB Ana /Ciddi KY • Most Extreme and Uncommon • Castration and Amputation • Often seen in psychotic patients (Bowman & Randall, 2005) En uçlarda, en olağan dışı davranışlar Kastrasyon, kesme Sıklıkla psikotiklerde görülür Kıbrıs, 2010

34. Compulsive SIB (Mild to Moderate)Kompülsif KY (Hafiften orta dereceye dek) • Trichotillomania (compulsive hair pulling) • Skin picking • Nail biting Israrcı biçimde saçını çekme ve koparma Deriyi yaralayacak dek bastırarak kaşıma Tırnak yeme Kıbrıs, 2010

35. Compulsive SIB (Mild to Moderate)Kompülsif KY (Hafiften orta dereceye dek) This form of SIB is usuallyassociated with animpulse to behave as theresult of increasing anxietywith subsequent tensionrelease. The mechanismmay be similar to that of Obsessive-Compulsive Disorder (OCD). In some individuals this behavior may occur automatically without any conscious awareness (Simon & Favazza, 2001). Bu tip KY, sıklıkla kaygıyı rahatlatmak amaçlıdır. Obsesif kompulsif bozukluklarla benzer bir mekanizması vardır. Bazıları bu davranışı bilinçli bir farkındalık olmadan otomatik olarak yaparlar.. Kıbrıs, 2010

36. Impulsive SIB (Mild to Moderate)Dürtüsel KY (Hafiften orta dereceye dek) • Skin cutting • Burning • Self hitting • Digit fracturing Deriyi kesme Yakma Kendine vurma Parmakları kırma Kıbrıs, 2010

37. Impulsive SIB (Mild to Moderate)Dürtüsel KY (Hafiften orta dereceye dek) This form of SIB can be isolated or habitual in nature and can be further subdivided into two forms as reported by Favazza (1996): Episodic: Limited to discreet periods or situations. Repetitive: Habitual and addictive in nature. Typically this type of behavior begins in adolescence and often develops into chronic behavior by adulthood. Dürtüsel KY ikiye ayrılır: Dönemsel: Belli zaman ya da durumlarla sınırlı Tekrarlayıcı: Alışkanlık hatta bağımlılık yapıcı. Tipik olarak ergenlikte başlar ve sıklıkla yetişkinlikte kronik davranışa dönüşür. Kıbrıs, 2010

38. Impulsive SIB Dürtüsel KY • Typically not highly lethal • Little tissue damage • Occurs sporadically and repetitively • Examples: cutting (with razor blades or glass), skin carving, burning, interference with wound healing, needle sticking, self-punching and scratching (Folmer & Lukomski, 2005) • Tipik olarak yüksek derecede öldürücü değil • Az doku zedelenmesi • Düzensiz ve tekrarlayıcı • Örneğin cam ya da jiletle kendini kesmek, deriyi oymak, yakmak, yaraların iyileşmesine izin vermemek, kendine iğne batırmak, kendini yumruklamak ve tırnaklamak Kıbrıs, 2010

39. Impulsive SIBDürtüsel KY Cutting seems to be one of the most commonly reported forms of SIB among adolescents….. Gençler arasında en yaygın görüleni kendini kesmedir Kıbrıs, 2010

40. Impulsive SIB Dürtüsel KY 72% of reported SIB KY vakalarının % 72’si kendini kesmedir Kıbrıs, 2010

41. Part the Fourth Bölüm 4Why Self-Injure?Neden kendini yaralama? Kıbrıs, 2010

42. Self-Injury can: • be used as a coping mechanism; • help release built up emotions (i.e. anger, anxiety); • release tension; • re-enact abuse; • increase endorphin production (inhibits pain and tension); and, • be a form of self-punishment Kendini yaralama, başa çıkma mekanizması olarak kaygı, öfke gibi duyguları rahatlatmak için gerilimi azaltma acıyı azaltmak amacıyla endorfin üretimi sağlama kendini cezalandırma amacıyla kullanılabilir. • (Alderman, 1997) Kıbrıs, 2010

43. Self-injury, in its most simplistic form, is nothing but a highly destructive and maladaptive but generally very effective response to stress….it’s drive reducing! Kendini yaralama, en basit formuyla önemsiz görünse de yüksek derecede yıkıcı ve uyumsuz bir davranıştır ancak genellikle strese tepki olarak etkili olarak algılanır… • (Alderman, 1997) Kıbrıs, 2010

44. Why Self-Injure? • Kontrol kazanmaya yardımcı • Psikolojik acıdan daha kolay başa çıkıldığı için acıyı fiziksel olarak ifade etme • Bedeniyle bağlantısız olma duygusu • İçsel acıyı dışsallaştırma • Assist in gaining “control” • To physically express pain (easier to handle psychological pain) • Means of dissociating • To externalize internal pain (Alderman, 1997) Kıbrıs, 2010

45. Self-Injury Sequence Model (Bowman & Randall, 2005) Activating Event Harekete geçiren olay Irrational Thought Akıldışı düşünce Uncomfortable Feeling Rahatsız eden duygu Emotional Buildup Duygusal uyarılma Urge to Self-Injure Kendini yaralama isteği The Self-Injury ActKendini yaralama davranışı Kıbrıs, 2010

46. Part the FifthBölüm 5Stress and the ways we respondStres ve tepki verme yollarımız Kıbrıs, 2010

47. Screening Test for Personal StressKişisel stres için mini bir test In a moment a picture will appear at the right. Normally functioning individuals will typically see two dolphins. If you observe anything different you may be experiencing high levels of stress. Bir süreliğine resme bakın. Normal işlevleri yerinde olan birisi iki yunus görür. Eğer siz farklı bir bir şey görüyorsanız bu, büyük stres altındasınız demektir. Kıbrıs, 2010

48. Self-Injury: A response to StressEither Acute or Chronic….Kendini yaralama: Strese tepki.. Akut ya da kronik Kıbrıs, 2010

49. Self-Injury: A response to StressKendini yaralama: Strese tepki • Algılanan tehdit: Gerçek ya da hayali • Tehdite tepki • Tepki başarılıysa tehdit azalır • Tepki başarısızsa kaygı oluşur. Dürtü harekete geçer • “Rahatlama davranışı“ olarak kendine zarar verme seçilebilir • Daha çok sigara, yemek, içki, uyku vb… Perceived Threat: Real or Imagined…. Response to the threat: If response is successful, threat is reduced…. If response is not successful anxiety builds….Drive Activation Often a response to stress is to invoke a “comfort behavior”….often these comfort behaviors are self-harmful…. Smoke more, eat more, drink more, sleep more…etc. Kıbrıs, 2010

50. Self-injury is a temporarily effective means of reducing stress and tension. That’s why the behavior persists! Kendini yaralama geçici olarak stres ve kaygının azalması demektir. O nedenle davranış ısrar la sürdürülür! Kıbrıs, 2010