DANE INFORMACYJNE

2. DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Zespół Szkół Nr 2 im. Władysława Orkana ID grupy: 97/21_P_G1 Opiekun: Henryka Surma Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: „Regionalny Rynek Pracy” Semestr/rok szkolny: 2010/11

3. CO TO JEST BEZROBOCIE ? Bezrobocie – jest zjawiskiem społecznym polegającym na tym , że część ludzi zdolnych do pracy deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z rożnych powodów .

4. CO TO JEST STOPA BEZROBOCIA ? Stopa Bezrobocia – wielkości statystyczna opisująca nasilenie zjawiska bezrobocia w danej populacji. Najczęściej definiuje się stopę bezrobocia jako stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby ludności aktywnej ekonomicznie

5. Typy bezrobocia: • Bezrobocie dobrowolne dotyczy sytuacji, w której osoba bezrobotna nie akceptuje oferowanej jej pracy, płacy albo warunków i okoliczności zatrudnienia. Decyzja bezrobotnego zależy od porównania kosztów i korzyści związanych z zatrudnieniem i bezrobociem. • Bezrobocie fikcyjne – obejmuje osoby rejestrujące się w urzędach pracy pomimo posiadania innych źródeł zatrudnienia i dochodu („praca na czarno”), np. w celu niepłacenia podatków i dostępu do świadczeń społecznych (dostępu do świadczeń służby zdrowia).

6. c.d. –typy bezrobocia • Bezrobocie fikcyjne – obejmuje osoby rejestrujące się w urzędach pracy pomimo posiadania innych źródeł zatrudnienia i dochodu („praca na czarno”), np. w celu niepłacenia podatków i dostępu do świadczeń społecznych (dostępu do świadczeń służby zdrowia).Bezrobocie frykcyjne – wynika z braku dostatecznej informacji na temat istniejących wolnych miejsc pracy, osób szukających pracy, oferowanych płac oraz z kosztów poszukiwań (pracy i pracowników).

7. c.d. – typy bezrobocia • Bezrobocie naturalne stanowi pewien nieunikniony dodatni poziom bezrobocia towarzyszący normalnie rozwijającej się gospodarce. Wiąże się ono z naturalną dynamiką procesów zachodzących na rynku pracy, czyli powstawania nowych i likwidowania już istniejących miejsc pracy oraz ze zmianą aktywności siły roboczej. Obejmuje ono bezrobocie frykcyjne i strukturalne. • Bezrobocie pokoleniowe – bezrobocie dotykające całe rodziny, gdzie negatywne wzorce zachowań związane z długotrwałym bezrobociem są dziedziczone przez dzieci i/lub powielane przez współmałżonków.

8. c.d. – typy bezrobocia • Bezrobocie przymusowe pojawia się wtedy, gdy popyt na pracę jest mniejszy niż podaż pracy. • Bezrobocie sezonowe – ma cykliczny charakter i wynika z sezonowości produkcji, na ogół bezpośrednio lub pośrednio uzależnionej od warunków klimatycznych. • Bezrobocie strukturalne – niedopasowania dotyczące regionów (bezrobocie regionalne), zawodów, miejsca i czasu wykonywanej pracy (bezrobocie sezonowe). Wynika przede wszystkim z postępu technicznego (niedopasowania kwalifikacyjno-zawodowe), geograficznego rozmieszczenia wakatów i pracy.

9. c.d. – typy bezrobocia • Bezrobocie strukturalno-patologiczne – polega na swoistej profesjonalizacji zjawiska bezrobocia poprzez utrwalenie się w środowisku bezrobotnych postaw beznadziejności i rezygnacji z poszukiwania pracy, trwałym pogodzeniu się ze statusem bezrobotnego przy równoczesnym skoncentrowaniu aktywności nie na poszukiwaniu pracy a pozyskaniu świadczeń społecznych połączonej z pojawianiem się wśród pracodawców obawy przed zatrudnianiem bezrobotnych.

10. c.d. – typy bezrobocia • Bezrobocie utajone (nigdzie nie rejestrowane) – jest to zjawisko bardzo trudne do uchwycenia – wymaga specjalnych badań ankietowych lub szacunków statystycznych. Szczególnym przykładem tego zjawiska jest bezrobocie ukryte na wsi. W miastach bezrobocie ukryte występuje (a głównie występowało w przeszłości) w postaci zbędnego zatrudnienia głównie w wielkich przedsiębiorstwach. Bezrobocie ukryte występuje również w postaci ucieczki z rynku pracy na (nienależne często) renty i wcześniejsze emerytury.

11. PODSTAWOWE WSKAŹNIKI RYNKU PRACY • Zatrudnienie • Aktywność zawodowa • Bezrobocie • Bierność zawodowa

12. RYNEK PRACY • Statystyki: bezrobocie i rynek pracy - październik 2010 r.Według danych z urzędów pracy stopa bezrobocia stabilizuje się - w stosunku do września br. nie zmieniła się, a w stosunku do analogicznego okresu w ub. roku wzrosła o 0,4%. Po uwzględnieniu czynników sezonowych stopa bezrobocia wynosi 12%.

13. Wskaźnik zatrudnienia w województwie zachodniopomorskim w latach 1992-2008 (w %)

14. Przyczyny bezrobocia w Polsce według osób bezrobotnych, pracującychi nieaktywnych zawodowo • złe warunki pracy-30,1% • brak miejsc pracy-30,0% • niskie płace-18,1% • niechęć do pracy-10,9% • brak ochrony pracowników przed zwolnieniami-5,6% • zbyt opiekuńcze państwo-4,0% • zbyt małe wsparcie socjalne-1,3%

15. Dynamika zatrudnienia w woj. zachodniopomorskim wg pracodawców 87% - pracodawców twierdzi, iż ich firma w ciągu ostatniego roku zwiększyła zatrudnienie najczęściej o 1-4 osób (34%) lub 5-10 osób (24%). Wzrost zatrudnienia w najbliższej przyszłości planuje już jednak tylko połowa z nich. Główne bariery, które zdaniem pracodawców ograniczają możliwości zwiększenia liczby zatrudnianych osób. 42% - z nich wskazało, iż nie ma takich barier. Co piąty badany za przeszkodę w zatrudnianiu pracowników uznał brak wykwalifikowanych pracowników (19%) oraz brak środków finansowych (18%). Wskazano również takie elementy jak: wysokie koszty pracy (14%), niechęć ludzi do pracy (6%) oraz wysokie świadczenia socjalne (3%).

16. Bezrobotni wg wykształcenia w woj. zachodniopomorskim w II kw. 2010 r. (Źródło: opracowanie na podstawie danych z www.wup.pl) • Bezrobotni wg wykształcenia

17. Sytuacja bezrobotnych na lokalnym rynku pracyBezrobotni wg wieku w woj. zachodniopomorskim w IV kw. 2009 r.

18. Sytuacja bezrobotnych na lokalnym rynku pracyBezrobotni wg wieku w woj. zachodniopomorskim w II kw. 2010 r.

19. Obszary gospodarki Polski, uznane jako przyszłościowe Lp. Obszary gospodarki Ocena ważności 1. Automatyka, robotyka 2. Budownictwo i inżynieria lądowa 3. Usługi opiekuńcze, jakość życia 4. Usługi około biznesowe 5. Turystyka, rekreacja, czas wolny 6. Technologia żywienia, przemysł spożywczy 7. Logistyka i inżynieria transportu 8. Inżynieria środowiska (urządzenia dla ochrony środowiska) Źródło: Za WUP- Foresight kadr nowoczesnej gospodarki pod red. Krzysztofa M. Matusiaka, Jacka Kucińskiego, Agnieszki Gryzik, W-wa 2009, str. 122

20. Prognoza nowych zawodów • Menedżerowie programów multimedialnych • Menedżerowie wielokulturowości • Specjaliści marketingu społecznego • Animatorzy parków rozrywki • Zawody związane z hazardem i mediami • Zawody związane z hotelarstwem i organizacją podróży (travel manager)

21. Sytuacja przedsiębiorców w powiatach woj. zachodniopomorskiego 2009 r.-Jak firmy pozyskują pracowników?

22. Najważniejsze wymagania stawiane przyszłym pracownikom na etapie rekrutacjiSytuacja przedsiębiorców w powiatach woj. zachodniopomorskiego 2009 r.- dane za ZORP • Doświadczenie – 28,8%; • Odpowiednie wykształcenie – 24,6%; • Znajomość branży – 16,1%; • Operatywność – 11,0% • Kwalifikacje – 6,8%; • Dyspozycyjność – 5,9%; • Staż – 5,9%.

23. Najczęściej poszukiwani pracownicy2009- Sytuacja przedsiębiorców w powiatach woj. zachodniopomorskiego • Sprzedawca – 28,5%; • Pracownik budowy – 14,6%; • Pracownik fizyczny – 7,3%; • Kucharz – 6,5%; • Pośrednicy – 4,1%; • Asystent – 3,3%; • Sprzątaczka – 3,3%; • Sekretarka – 3,3%; • Kierowca – 3,3%.

24. Najpopularniejsze oferty pracy dostępne na portalu www.pracuj.pl (dane dla m-cy III-IX 2009 r.) ( Oferty pracy poza publicznymi służbami zatrudnienia w latach 2008-2009 )

25. Główne czynniki wyboru pracy(Preferencje i oczekiwania zawodowe uczniów woj. zachodniopomorskiego 2010 r.)

26. Analiza powyższych danych: jak wynika z powyższego pracownicy chcą – przy wyborze pracy - kierować się w pierwszym rzędzie:- tym czy praca będzie ciekawa, a jej wykonywanie da im satysfakcję- tym czy praca da mi możliwość rozwoju dopiero trzecim elementem jest - wysokość oferowanych zarobkównastępnie- dobrą opinią o pracodawcy - radami rodziny, znajomych, starszych kolegów, którzy już pracują- radami uzyskanymi w obecnej szkole

27. Porady dotyczące wyboru szkoły ponadgimnazjalnej(Preferencje i oczekiwania zawodowe uczniów woj. zachodniopomorskiego 2010 r.)

28. Czy w Twojej miejscowości lub okolicy jest wystarczający wybór szkół, w której chciał(a) byś kontynuować naukę?( Preferencje i oczekiwania zawodowe uczniów woj. zachodniopomorskiego 2010 r.)

29. Interpretacja danych do powyższej tabeli • Powyżej uczniowie wskazali czy chcą kontynuować dalsza naukę w pobliżu miejsca zamieszkania i czy w pobliżu znajduje się interesująca ich szkoła: • AŻ 43 % - stwierdziło, że zdecydowanie tak • 29% - odpowiedziało, że tak chociaż wybór szkół (kierunków) mógłby być większy • 28% - stwierdziło, że wg nich wybór kierunków kształcenia w pobliżu ich miejsca zamieszkania jest mały

30. Metody poszukiwania pracyBadanie: Preferencje i oczekiwania zawodowe uczniów woj. zachodniopomorskiego 2010 r.

31. Interpretacja danych do powyższej tabeli • Powyżej wskazano jakie metody poszukiwania pracy są najskuteczniejsze: Na pierwszym miejscu uplasowano, zdecydowanie bo w 57,5% • składanie ofert osobiście w firmach następnie stwierdzono, że również skuteczne w wysokim stopniu poszukiwanie pracy 23,6% • poprzez rodzinę i znajomych • pozostałeformy uznano za najmniej skuteczne, a są to • poprzez Internet 8,5% • w Urzędzie Pracy 5,3% • poprzez ogłoszenia w gazecie 2,6% • w biurze pośrednictwa pracy 1,7% • w inny sposób 0,4%

32. Gotowość podjęcia pracy poza miejscem zamieszkania( Preferencje i oczekiwania zawodowe uczniów woj. zachodniopomorskiego 2010 r.)

33. Interpretacja danych do powyższej tabeli • Powyżej wskazano jakie są preferencje dotyczące miejsca podjęcia pracy: Na pierwszym miejscu uplasowano, zdecydowanie bo w 75,2% • poza miejscem zamieszkania, ale w woj. zachodniopomorskim następnie wskazano w wysokim stopniu bo aż w 75,0% pracę za granicą • pozostałeformy uznano za najmniej skuteczne, a są to • w którymś z sąsiednich województw 49,9% • w którymś z dalszych województw 41,6% JAK WYNIKA Z POWYŻSZEGO WYKRESU TE PREFERENCJE Z ROKU NA ROK SIĘ ZMIENIAJĄ I NOTUJE SIĘ TENDENCJĘ SPADKOWĄ Z TYTUŁU DWÓCH PIERWSZYCH PREFERENCJI NA RZECZ TRZECIEJ I CZWARTEJ

34. Struktura pracujących według sektorów ekonomicznych w województwie zachodniopomorskim (lewy panel) i przeciętnie w Polsce (prawy panel) w 2008 roku

35. Struktura ludności województwa zachodniopomorskiego i Polski według ekonomicznych grup wieku w 1995 i 2008 roku (w %)

36. Podstawowa charakterystyka ludności województwa zachodniopomorskiego w 2008 roku • LUDNOŚĆ PRZYROST SALDO LICZBA WSKAŹNIK UDZIAŁ UDZIAŁ UDZIAŁ LUDNOŚCI OGÓŁEM NATURALNY MIGRACJI KOBIET OBCIĄŻENIA 0-14 LAT LUDNOŚCI ZAMIESZKAŁEJ • NA 1000 OGÓŁEM PRZYPA DEMOGRA- W LUDNOŚCI W WIEKU W MIASTACH • OSÓB NA 1000 NA 1000 FICZNEGO OGÓŁEM 60/65+ W • OSÓB MĘŻCZ LUDNOŚCI OGÓŁEM • Podregion m. Szczecin 406 941 -0.5 -1.7 111 50.9 12.7 17.9 100.0 • Podregion szczeciński 319 267 2.6 4.8 104 49.4 16.1 13.0 56.9 • Powiat policki 67 937 5.7 20.9 103 44.1 17.0 9.6 52.1 • Podregion stargardzki 375 056 1.7 -3.0 103 52.7 16.3 14.1 56.2 • ZACHODNIOPOMORSKIE 1 692 957 1.1 -1.0 106 51.7 15.2 15.0 68.8 • POLSKA 38 135 876 0.9 -0.4 107 55.1 15.3 16.2 61.1 (opracowanie własne na podstawie danych GUS)

37. Liczba pracujących (lewy panel, w tys.) oraz dynamika liczby pracujących (prawy panel, w %) w województwie zachodniopomorskim i w Polsce w latach 1992-2008 (opracowanie na podstawie danych BAEL-za GUS i ZORP)

38. PRZYKŁADOWE POWIATY Powiat policki charakteryzuje się bardzo wysoką, bo drugą w regionie koniunkturą gospodarczą. Problemy: Powiat leży w strefie wpływu regionalnego ośrodka wzrostu jakim jest Szczecin. W powiecie tworzone są warunki do zwiększenia zatrudnienia i stanowi on przeciwwagę lub uzupełnienie rynku pracy Szczecina. Interesujące jest czy podaż miejsc pracy w powiecie polickim i Szczecinie jest komplementarna i w jakim zakresie różni się od siebie tworząc zróżnicowaną ofertę dla osób poszukujących pracy w obu powiatach.

39. PRZYKŁADOWE POWIATY Miasto Szczecin Szczecin jako stolica województwa i największe miasto w regionie to obszar o najkorzystniejszej sytuacji na rynku pracy w województwie zachodniopomorskim. Jest obszarem trwałego rozwoju i wzrostu gospodarczego o najniższej stopie bezrobocia. Stanowi regionalne centrum rozwoju, a siła jego oddziaływania wykracza poza obszar miast. Skupia duży potencjał podaży pracowników o najwyższych kwalifikacjach m.in. ze względu na obecność kilku uczelni wyższych.

40. PRZYKŁADOWE POWIATY • Problemy: Szczecin jest regionalnym centrum wzrostu i zatrudnienia dla osób o najwyższych kwalifikacjach. Skupia potencjał akademicki. Stanowi naturalne zaplecze gospodarcze dla sąsiednich obszarów – powiatów

41. PRZYKŁADOWE POWIATY Policki Powiat policki charakteryzuje się bardzo wysoką, bo drugą w regionie koniunkturą gospodarczą. Problemy: Powiat leży w strefie wpływu regionalnego ośrodka wzrostu jakim jest Szczecin. W powiecie tworzone są warunki do zwiększenia zatrudnienia i stanowi on przeciwwagę lub uzupełnienie rynku pracy Szczecina. Interesujące jest czy podaż miejsc pracy w powiecie polickim i Szczecinie jest komplementarna i w jakim zakresie różni się od siebie tworząc zróżnicowaną ofertę dla osób poszukujących pracy w obu powiatach.

42. PRZYKŁADOWE POWIATY Stargardzki Powiat stargardzki charakteryzuje się przeciętną wartością wskaźnika stopy bezrobocia rejestrowanego. Na koniec 2008 roku zarejestrowanych było 5242 osób bezrobotnych. Lokowało to powiat na trzecim miejscu wśród powiatów o najliczniejszej populacji osób bez pracy zarejestrowanych w PUP. Udział mieszkańców wsi wśród osób pozostających bez pracy był jednym z najniższych i wynosił około 40%. Znacznie wyższy niż średnio w województwie był natomiast wskaźnik bezrobotnych do 25 roku życia.

43. PRZYKŁADOWE POWIATY • Powiat stargardzki jest najbardziej rozległym powiatem w województwie, co wpływa na zróżnicowanie miejsc zatrudnienia osób z powiatu. Poza tym skutkuje dużym zróżnicowaniem struktury ludności w poszczególnych częściach powiatu. • Powiat stargardzki charakteryzuje się przeciętnym poziomem koniunktury gospodarczej, wynikające ze zróżnicowania wewnętrznego powiatu. Pozytywny wpływ na sytuację bezrobotnych może mieć lokalizacja Stargardzkiego Parku Przemysłowego.

44. PRZYKŁADOWE POWIATY Problemy: • Zróżnicowanie wewnątrz powiatu liczby i struktury bezrobotnych, a zatem ich postaw i motywacji. Skala zjawiska migracji zewnętrznych wynikającej z dużego udziału młodych bez pracy. Istnieje zagrożenie odpływu ludzi młodych, potencjalnie najbardziej zaradnych życiowo.

45. BEZROBOTNI ZAREJESTROWANI ORAZ OSOBY KTÓRE PODJĘŁY PRACĘ WEDŁUG WYBRANYCH POWIATÓW

46. Przyczyny pozostawania bezrobotnymi w woj. zachodniopomorskim • Ponieważ istnieje powiązanie pomiędzy czasem trwania bezrobocia, a jego strukturalnymi przyczynami, można uznać, że długotrwałe bezrobocie sygnalizuje, iż u jego podstaw leżą przyczyny o charakterze strukturalnym, a co za tym idzie samo ożywienie koniunktury gospodarcze nie jest w stanie istotnie zmniejszyć jego skali. Z taką sytuacją mamy bez wątpienia w zachodniopomorskim – pozostający bez pracy krócej niż 12 miesięcy stanowią wśród badanych około 35%, natomiast dalsze 43% pozostaje bez pracy od ponad roku, zaś reszta, czyli ok. 22% nigdy nie pracowała.

47. Przyczyny pozostawania bezrobotnymi w woj. zachodniopomorskim • Typową grupą wcześniej nie pracujących są młodzi absolwenci próbujący podjąć pracę zarobkową pierwszy raz w życiu. Jednak duży udział osób wcześniej nie pracujących – poza Szczecinem - sugeruje, że mamy do czynienia z kilkoma rocznikami absolwentów nie mogących się zatrudnić, jak i z innymi osobami, które z różnych powodów próbują podjąć pracę. Brak aktualnego doświadczenia zawodowego u długotrwale bezrobotnych i osób wcześniej nie pracujących powoduje, że nie są oni postrzegani jako pełnowartościowi kandydaci do pracy.

48. Struktura bezrobotnych w wieku 18-64 lata według czasu poszukiwania pracy

49. Podregion szczeciński

50. Podregion szczeciński • Jak wynika z powyższych danych – bezrobocie w podregionie szczecińskim jest bardzo wysokie. Wpłynęło na to w głównej mierze zlikwidowanie miejsc pracy (w ostatnich latach) w zakresie dużych i znaczących dla rynku pracy podmiotów na rynku. • W ostatnim czasie znacznie się do tego przyczynił Upadek Stoczni Szczecińskiej, której to pracownicy znacznie zasilili rynek bezrobotnych. • W celu zmniejszenia stanu bezrobotnych zorganizowano dla nich wsparcie : poprzez różnego typu kursy , szkolenia, dopłaty do otwieranych działalności, możliwośc przekwalifikowania się itp.