Epoka, jej dzieje i styl kultury

1. Epoka, jej dzieje i styl kultury

2. „Jakaż jest przeciw włóczni złego twoja tarcza,Człowiecze z końca wieku?...”Kazimierz Tetmajer Koniec wieku XIX

4. Fin de siecle • Omawianą epokę będziemy określać terminem Młoda Polska • Epoka obejmuje zjawiska zawarte w ramach czasowych 1890-1918 r. • Musimy zatem zapoznać się z innymi nazwami tamtego okresu

5. Nazwy epoki • Modernizm • Neoromantyzm • Dekadentyzm • Symbolizm • Impresjonizm

6. Główny ośrodek kultury w Polsce • Kraków- zwany stolicą Młodej Polski • Działo się tak dlatego, że mieszkańcy Galicji zażywali najwięcej swobody • Funkcjonowały uniwersytety, działali uczeni, wydawano niezależną prasę

7. Filozoficzne podstawy Artur Schopenhauer (1788–1860) Urodził się w Gdańsku, był synem kupca i literatki.W wieku 22 lat habilitował się w Berlinie, jednakże spotkał go zawód – dzieło to nie znalazło uznania. Wedle jego filozofii człowiekowi w życiu stale towarzyszy cierpienie. Jest on przez bezrozumny popęd życiowy zmuszony do stałej aktywności dla zaspokojenia licznych pragnień i ambicji.

8. Frederyk Nietzsche (1844-1900) Oto najkrótszy portret twórcy Tako rzecze Zaratustra: "Gdyby Bóg był – jakże bym mógł znieść świadomość, że ja Bogiem nie jestem? A więc nie ma Boga. Gdzie indziej pisał: "Boga nie ma – ale On jest". Walczył z Bogiem dlatego, że go odczuwał, a to jest antyateizm. Sama jego namiętność w tym względzie była dowodem, że Bóg dla niego istniał – wówczas walka z Nim była logiczna.Drugą najpopularniejszą częścią jego filozofii była nauka o nadczłowieku, który według Nietzschego był istotą realną, powstałą w wyniku ewolucji historycznej – człowiek jest bowiem owocem ewolucji zwierzęcia.

9. Cyganeria i życie sto lat temu • „Każdego dnia o przedwieczornej godzinie setki teatrów i sal koncertowych rozbłyskiwały potopem świateł, wciągając w swój magiczny krąg złudy i czarownych uniesień elitę kulturalną ludzkości. A obok owych świątyń sztuki lekkomyślna wesołość i beztroska zabawa: kawiarnie, kabarety, varietes, operetki”. Artur Hutnikiewicz

11. Julian Fałat1853 - 1929 • Malarz starszej generacji Młodej Polski. Wykształcony w Krakowie i Monachium akwarelista, odbył wiele artystycznych podróży. W 1866 przebywał u Radziwiłłów w Nieświeżu, a 1886-95 pracował w Berlinie na dworze przyszłego cesarza Wilhelma II. W 1895 został dyrektorem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, w 1900 zreorganizował ją do rangi akademii.  • Wierny realizmowi, wzbogaconemu o doświadczenia impresjonizmu, pozostawał bliski tradycji polskiego malarstwa krajobrazowego.

15. Jacek Malczewski portretował się często w różnych kostiumach: w stroju rycerza, żołnierza, zakonnika. Ukazywał siebie pod postaciami Chrystusa, św. Franciszka, czy też artysty-niewolnika sztuki. Uwielbiał się przebierać i często pożyczał stroje od żony lub znajomych pań. „Dużo różnych widziałam, ale takiego nagłubiastego pana, jak nasz, nigdy” – mówiła kucharka Malczewskiego. Dzięki fantazyjnemu przebraniu Malczewski jawi się na obrazach jako silny mężczyzna, a w rzeczywistości był niepokaźnej postury. Jacek Malczewki

16. O Jacku Malczewskim i jego słynnych autoportretach Boy-Żeleński napisał wierszyk (kuplet) do Szopki Krakowskiej pt. „Kuplet Jacka Symbolewskiego": „...Czy to sierść, czy to frak, Zawsze poznać zacny stan, Czy strój jest, czy stroju brak,Zawsze jestem grecki Pan. To w swetrze przy panterze,To z ogonem, to znów bez;To ze skrzypką, to znów z rybką, Zgadnij, bracie, kto to jest?”

18. Na obrazach Jacka Malczewskiego pojawiają się postacie fantastyczne, półludzie, półzwierzęta, satyrowie, potwory, faunowie i rusałki. To oneszepczą ludziom do ucha tajemnicze słowa, wodzą ich na manowce, wzbudzają lęk.

19. Artysta świadomie mieszał fantastykę z rzeczywistością, umieszczając w malarskiej przestrzeni oswojone fantastyczne istoty zaczerpnięte z mitologii, baśni i legend.

20. Jacek Malczewski namalował podobno około dwóch tysięcy prac, z czego do naszych czasów zachowało się około tysiąc dwieście dzieł. Bywało, że tworzył rocznie 100 płócien! Nie wszystkie jednak zdołał ukończyć i nie wszystkie są dzisiaj cenione przez krytyków sztuki.

21. Józef Mehoffer

23. W twórczości Mehoffera główne miejsce zajmują witraże i polichromie ścienne, należące do najwspanialszych osiągnięć sztuki dekoracyjnej • Jeden z czołowych przedstawicieli Młodej Polski. Twórczość Mehoffera kształtowała się pod wpływem wiedeńskiej secesji i średniowiecznego francuskiego malarstwa witrażowego. Cechami stylu Mehoffera są: dekoracyjność linii i koloru, soczysta gama barwna, zamiłowanie do złoceń i ornamentów oraz wprowadzanie motywów ludowych, alegorycznych i symbolicznych.

26. Władysław Podkowiński (1866 – 1895) • W 1889 wyjechał do Paryża, gdzie zapoznał się z impresjonizmem. Tam powstały jego pierwsze obrazy impresjonistyczne. • Malował pejzaże, i kompozycje figuralne odznaczające się czystą, świetlistą gamą barwną, często o śmiałych zestawieniach kolorystycznych, a także portrety.

29. Józef Pankiewicz(Lublin 1866 - La Ciôtat (Francja) 1940) • W latach 1906-1914 był profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Następnie przebywał w Hiszpanii i Francji. W 1923 powrócił do Krakowa, gdzie objął ponownie stanowisko profesora ASP. Od 1925 do śmierci przebywał we Francji, prowadząc w Paryżu filię krakowskiej ASP.

30. Uległ wpływomsymbolizmu, powstały wówczas liczne nastrojowe obrazy,o ciemnym, niemal monochromatycznym kolorycie. Po 1900 powrócił do problematyki koloru malując portrety, martwe natury, kompozycje figuralne we wnętrzach.

32. Kazimierz Przerwa-Tetmajer Mów do mnie jeszcze ... Mów do mnie jeszcze... Za taką rozmowątęskniłem lata... Każde twoje słowosłodkie w memu sercu wywołuje dreszcze -mów do mnie jeszcze... Mów do mnie jeszcze... ludzie nas nie słysząSłowa twe dziwnie poją i kołyszą,Jak kwiatem, każdem słowem twem się pieszczę -Mów do mnie jeszcze...