Biotechnologia a medycyna

1. Biotechnologia a medycyna Opracowała: mgr Jolanta Woźniak

2. Czym zajmuje się diagnostyka molekularna ? • Dział medycyny, który zajmuje się rozpoznawaniem chorób i identyfikacją cech osobniczych dzięki zastosowaniu technik biotechnologii nowoczesnej

3. Na czym polegają badania prowadzone w ramach diagnostyki molekularnej ? • Analiza materiału genetycznego • Wykrywanie białek

4. Analiza materiału genetycznego umożliwia wykrywanie określonych wad i chorób genetycznych oraz wykrywanie zakażeń wirusowych lub bakteryjnych

5. Metody analizy materiału genetycznego: • sprawdzenie prawidłowości sekwencji danego genu; • sprawdzenie obecności materiału genetycznego wirusa lub bakterii; • sprawdzenie dopasowania dawcy i biorcy przeszczepu;

6. Techniki analizy materiału genetycznego: • Sekwencjonowanie DNA • Reakcja PCR – łańcuchowa reakcja polimerazy • Elektroforeza • Rozcinanie DNA enzymami restrykcyjnymi

7. Wykrywanie białek – stosuje się w diagnostyce chorób zakaźnych i onkologii. • Metody wykrywania białek: • w chorobach zakaźnych sprawdzenie, czy w pobranej od pacjenta próbce znajdują się: - białka charakterystyczne dla danego wirusa lub bakterii, - wytworzone przez organizm przeciwciała zwalczające te mikroorganizmy,

8. Produkcja substancji leczniczych. • Antybiotyki – produkowane przez genetycznie ulepszone szczepy - bakterii: Streptomyces, Bacillus, Pseudomonas - i grzybów: Penicillium, Aspergillus.

9. Białkowe substancje lecznicze – • biofarmaceutyki– • zastępują nieprawidłowe białka, • hamują lub pobudzają wybrane • reakcje metaboliczne w komórce • (można je tak zaprojektować • aby działały w wybranych tkankach • lub narządach).

10. Do otrzymywania biofarmaceutyków wykorzystuje się zmodyfikowane genetycznie: • mikroorganizmy - bakterie i grzyby • wirusy • hodowle komórek (głównie ssaków) • rośliny i zwierzęta

11. Wykorzystywanie mikroorganizmów zmodyfikowanych genetycznie do produkcji: • Cytokin – tj. interferon w leczeniu przewlekłej białaczki, • Hormonów ludzkich – insulina stosowana w leczeniu cukrzycy,

12. Białek będących składnikami szczepionek przeciw chorobom wirusowym lub bakteryjnym: • wirusowe zapalenie wątroby typu B, • wirus brodawczaka ludzkiego - (rak szyjki macicy), • odrze, • śwince, • grypie,

13. Wykorzystanie hodowli komórek ssaków do otrzymywania: • Przeciwciał człowieka używanych • w leczeniu: • nowotworów, • chorób układu krążenia, • reumatoidalnego zapalenia stawów, • zapobieganiu odrzucania przeszczepów

14. Wykorzystanie hodowli komórek ssaków do otrzymywania: • Enzymówczłowieka stosowanych w leczeniu: • zakrzepicy, • hemofilii, • mukowiscydozy

15. Hodowla komórek w leczeniu: • choroby Alzheimera • choroby Parkinsona, • stwardnienia rozsianego • chorób serca, • udarów mózgu

16. Hodowla tkanek w leczeniu: • uszkodzenia ciała • oparzenia, • złamania

17. Hodowla narządów w leczeniu: • wymiany niewydolnych lub uszkodzonych narządów osoby chorej

18. Etapy terapii z wykorzystaniem hodowli tkanek: • hodowanie komórek pobranych od pacjenta, • różnicowanie ich w pożądany rodzaj komórek, tkankę lub narząd, • wszczepianie ich z powrotem do organizmu pacjenta.

19. Korzyściwynikające z hodowli komórek i tkanek: • wyhodowana tkanka czy narząd nie zostaną odrzucone przez organizm po przeszczepie

20. Terapia genowa – terapia polegająca • na wprowadzeniu prawidłowej • sekwencji uszkodzonego genu • do komórek pacjenta.

21. Nadzieje terapii genowej: • np. leczenie osób cierpiących • z powodu wro­dzonych chorób genetycznych oraz ciężkich chorób nabytych.

22. Obawy związane z terapią genową: • np. wprowadzenie prawidłowego genu do komórek wiąże się z ryzykiem uszkodzenia innych genów.

23. Rodzaje terapii genowych: • dodawanie genów • zamiana genów • doskonalenie genomu

24. Praca domowa • Wykorzystanie biotechnologii • w wytwarzaniu materiałów • medycznych nowej generacji.

25. Na następnej lekcji niezapowiedziana kartkówka z tematu: biotechnologia a medycyna.