KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ

1. KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ

2. Nimf (deriye yapışmış) Larva Nimf Erkek Erişkin Kene Dişi Erişkin Kene Dişi Erişkin Hyalomma kan emmiş Dişi Erişkin Hyalomma Erkek Erişkin Hyalomma

11. TANIM • KKKA hastalığı ateş, yaygın vücut ağrısı, vakaların az bir kısmında ise deri, mukoza ve iç organlarda kanamalar ile seyreden kene kaynaklı viral bir enfeksiyondur.

12. VAKA TANIMLARI • Şüpheli Vaka Klinik tanımlamaya uyan ve başka bir nedenle açıklanamayan vaka • Olası Vaka Şüpheli vaka tanımlaması ile epidemiyolojik hikâyeye uyan ve destekleyici bulgulardan en az ikisinin bulunduğu vaka veya bir bölgede herhangi bir nedenle açıklanamayan birden fazla vakanın görülmesi halinde, destekleyici bulgular olmasa da klinik tanımlamaya uyan vaka

13. VAKA TANIMIMLARI • Kesin Vaka • Klinik tanımlamaya uyan ve laboratuar kriterlerden en az birisi ile doğrulanmış vaka veya kesin tanı almış bir vaka ile epidemiyolojik olarak bağlantısı olan vaka

14. ETKEN • Zarflı bir RNA virusu • Nairoviruslardış ortama dayanıksızdır, konakçı dışında yaşayamazlar. • 56ºC’de 30 dakikada ve ultraviyole ışınları ile hızla inaktive olurlar. • %1 hipoklorit ve %2 gluteraldehite duyarlıdır

15. EPİDEMİYOLOJİ 1944 ve 1945 yaz aylarında Batı Kırım’da tespit edildi, Kırım Kanamalı Ateşi adı verildi • 1956’da Zaire’de bir hastadan izole edilen virüse “Congo virus” adı verildi 1969’da iki virüsün aynı olduğu anlaşıldı

16. EPİDEMİYOLOJİ • Ülkemizde ise ilk kez 2002 yılında tespit edilmiş • Hemen hemen ülkemizin her bölgesinden sporadik vaka bildirimi yapılmaktadır. • İhbarı zorunlu C grubu hastalıklar arasında yer almaktadır. • Nisan ayından ekim ayına kadar.

18. BULAŞ • Enfekte kene tutunması • Enfekte kenelerin çıplak el ile ezilmesi • Viremik hayvanların kan, doku ve sekresyonları ile temas • KKKA hastalarının kan ve diğer vücut sıvıları ile temas • Kan içeren damlacık yolu ile bulaş

19. KLİNİK • Hematemez, melena, hematokezya • Hematom • Hemoptizi • Hematüri • Vajinal kanama • İntra-abdominal kanama • İntrakraniyal kanama • Şuur değişikliği, ajitasyon, konvülzyon • ARDS • Hepatorenal yetmezlik • DIC • Koma • Ateş, üşüme, titreme, • Yaygın kas ağrıları, • Baş ağrısı, • Yüzde ve konjonktivalardakızarıklık, • Makülopapülerdöküntüler, • Bulantı-kusma, ishal, • Peteşi, purpura, ekimoz, • Diş eti kanaması, • Burun kanaması,

20. Cilt altı kanamaları

21. Mukozalarda kanamalar

22. Cilt altı kanamaları Ankara Numune EAH 2. Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği Arşivi

23. Cilt altı kanamaları

24. KLİNİK • İnkübasyon süresi giriş yolu, alınan virüs miktarı ve konağın immünitesi ile ilişkili olmakla birlikte ortalama 3-7 gün, • Ölüm genellikle hastalığın 5-14. günleri arasında görülür

25. KLİNİK • Hastalar genellikle iki haftada sekelsiz iyileşir • Hastalığı geçirenler muhtemelen ömür boyu bağışıklık kazanır • Bağışıklık, hastalığı geçirenlerde uzun süre pozitif kalan IgG tipi antikorların olması ile açıklanabilir

26. HASTALIĞIN SEYRİ: - Hafif - Orta derecede - Ağır Sekelsiz iyileşirler. Ölüm oranı: ortalama %30.

27. LABORATUVAR • Lökopeni • Trombositopeni • Anemi • Karaciğer enzim yüksekliği

28. Laboratuvar Tanısı için Uygun Örnek Alınması Serumun hazırlanması: Antikoagülan içermeyen temiz (Biyokimya) tüpe 5-10 ml kan alınmalı ve pıhtılaşması için bir süre oda ısısında bekledikten sonra santrifüjlenerek serumun ayrılması mutlaka sağlanmalıdır. Daha sonra en az 1.5 ml serum , vidalı kapaklı plastik (criovial gibi) tüplere aktarılarak kapağı sıkıca kapatılmalıdır.

29. Gönderilen Numunelerde Uygun Olan Örnekler Dıştan vidalı, kapaklı, 2 ml, serum/plazma, criyovial tüp, plastik.

30. Gönderilen Numunelerde Uygun Olmayan Örnekler Eppendorf tüpler, falkon tüpleri, içten vidalı kapaklı tüpler UYGUN DEĞİL.

31. TANI • Hastalığın kesin tanısı serum örneğinde PCR ile viral RNA’nın • ya da ELISA ile spesifik IgM antikorlarının gösterilmesi ile konulur. • Viremi KKKA hastalarında 10-12 gün kadar sürdüğünden bu dönemde serumda PCR ile virüs gösterilebilir. IgM antikorları hastalığın 6-7. gününden itibaren ve IgG antikorları ise hastalığın yaklaşık 7-10. gününden itibaren pozitifleşir

32. AYIRICI TANI • Tatarcık humması • Malarya • Akut viral hepatit • Bruselloz • Salmonelloz • Septisemi • Viral kanamalı ateşler • İnsektisit zehirlenmeler

33. TEDAVİ • Destek tedavisi KKKA tedavisinin temelini oluşturur. • Organ yetmezliği varsa, organ yetmezliklerine yönelik tedavi yapılır. • Ribavirin etkinliği tartışmalıdır • İmmun serum tedavisine yönelik çalışmalar devam etmektedir.

34. SEVK • 1. KKKA düşünülen olgularda trombosit < 150.000 /mm3 ve/veya lökosit < 4000 /mm3 ise hasta 2. basamak sağlık kuruluşuna sevk edilmelidir. • 2. basamak sağlık kuruluşunda, aşağıdaki kriterler varsa hasta 3. basamak sağlık kuruluşuna sevk edilmelidir:

35. SEVK • 60 yaşından büyük olanlar • Klinik durumu ve Laboratuar değerleri hızla bozulanlar • Şuur bulanıklığı olanlar • Trombosit < 50.000/mm3, aPTT uzamış olanlar • KKKA hastalığı tablosunu ağırlaştıracak organ yetmezliği ve hematolojik hastalık gibi eşlik eden başka hastalığı olanlar

36. Kene En Kısa Sürede Çıkartılır * KENE TUTUNMASI İLE GELEN HASTALARA YAKLAŞIM ALGORİTMASI Ateş, Başağrısı, Myalji, Artralji, Halsizlik,İshal Ve Kanama Bulgularından En Az İkisinin Varlığını Sorgula Hemogram Bak KKKA İle Uyumlu Şikayetleri Var, Plt<150000, Lök < 4000 KKKA İle Uyumlu Şikayetleri Var, Hemogram (N) KKKA İle Uyumlu Şikayet Yok, Hemogram (N) İse K.K.K.A.H. Semptomları Açısından Bilgilendir, Şikayeti Geliştiğinde Sağlık Kuruluşuna Başvurmasını Öner Vaka Yönetim Algoritmasına Göre Hareket Et

37. KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) VAKA YÖNETİM ALGORİTMASI ANİ BAŞLAYAN Ateş, baş ağrısı, yaygın vücut ağrısı, artralji, halsizlik, ishal ve kanama bulgularından en az ikisinin varlığı EVET • Endemik bölgede yaşama veya • Son 2 hafta içinde; • Endemik bölge ziyareti veya • Kene ile temas öyküsü veya • Hayvan vücut sıvılarıyla temas veya • KKKA tanısı almış hasta ile temas öyküsü Kliniği açıklayacak bir tanı yok ise ilgili uzman hekim tarafından değerlendirilmesi sağlanır EVET HAYIR Tam kan sayımı

38. Tam kan sayımı Trombosit 150.000’nin altında ve/veya lökosit 4.000’nin altında Bu şikayetleri açıklayacak başka bir tanı veya durum yoksa HAYIR EVET 2. basamak sağlık kuruluşuna sevk edilir 2. basamak sağlık kuruluşunda ilgili uzman hekim tarafından değerlendirilmesi sağlanır • Hasta yatırılır • KKKA tanısı için kan alınır • Günlük tam kan, hemostaz paneli ve biyokimya bakılır • Destek tedavisi başlanır • 65 yaş ve üzerindeki hastalar • Klinik durumu ve/veya laboratuvar değerleri hızla bozulanlar • Bilinç bulanıklığı olanlar • Trombosit 50.000’nin altında ve/veya aPTT’si uzamış olanlar • KKKA hastalığı tablosunu ağırlaştıracak organ yetmezliği veya hematolojik hastalık gibi eşlik eden başka hastalığı olanlar • Yukarıdaki sevk kriterlerine uymayan ancak hekimin sevk kararı verdiği hastalar 3. basamak sağlık kuruluşuna sevk edilir

39. RİSK GRUPLARI

40. RİSK GRUPLARI • Endemik bölgede yaşayan tarım ve hayvancılık ile uğraşan çiftçiler, çobanlar, kasaplar,mezbaha çalışanları • Enfekte hastalarla temas eden sağlık personeli • Veteriner hekimler, Veteriner sağlık teknisyenleri • Askerler • Kamp yapanlar • Laboratuvar çalışanları • Hastaların yakınları

45. KKKK’dan Nasıl Korunurum? • Hayvan barınaklarına, kırsal alanlara, orman kenarı ve tarım arazileri ile bu gibi yerlere gidenler mümkün olduğunca vücutta açık kısım kalmamasına özen göstermeli kenelerin daha kolay fark edilmesi nedeniyle açık renkli elbiseleri giymeyitercih etmelidirler. • Kenelerin vücuda girebileceği yerlerin kapatılması (örneğin pantolon paçalarının çorap içine alınması, çizme giyilmesi) gerekmektedir.

46. KKKK’dan Nasıl Korunurum? • Kırsal alandan, orman kenarından ve tarladan dönüşte mutlaka vücut ve elbiseler kontrol edilmeli kene olup olmadığı araştırılmalıdır.

47. Vücudun Her Tarafı Kontrol Edilmelidir! Saç dipleri Kulak arkası Ense Kasıklar Kollar Bacaklar Gövde Koltuk altları

48. Vücuda Tutunmuş Kene Görülürse • Kene asla çıplak elle çıkartılmamalıdır!!! • Eldiven, naylon poşet veya bez parçası ile tutularak ya da ince uçlu bir pens veya varsa kene çıkartma kartı ile ezilmeden çıkarılmalıdır. • Çıkartılamıyorsa en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. • Vücuda tutunan kene ne kadar erken çıkartılırsa hastalığa yakalanma riski de o kadar azalır.

49. Kenenin pens ile çıkarılması

50. İple Kene Çıkarma