Konkurs: Szkoła dawniej, dziś i w przyszłości

1. Konkurs:Szkoła dawniej, dziś i w przyszłości Temat prezentacji: Szkoła dawniej Autor: Piotr Wójcik

2. Średniowiecze

3. Średniowiecze Pierwsze szkoły na terenie ziem polskich powstały w średniowieczu. Po przyjęciu Chrztu przez Mieszka, Polska znalazła się w kręgu kultury chrześcijańskiej – łacińskiej. Szkolnictwo w średniowieczu podporządkowane było Kościołowi. Funkcjonowały trzy typy szkół.

4. Średniowieczne szkoły • Szkoły parafialne • Był to najniższy stopień szkół. • Uczono w nich przede wszystkim łaciny: gramatyki, czytania i pisania • Szkoły klasztorne • Szkoły te powstawały w pierwszych wiekach średniowiecza, głównie przy klasztorach benedyktynów (np. w Tyńcu) i cystersów (np. w Mogile) • Dbały głównie o wychowanie religijne, większość wychowanków trafiała do stanu duchownego Opactwo benedyktynów w Tyńcu

5. Średniowieczne szkoły • Szkoły katedralne • Były to szkoły pod patronatem biskupów diecezjalnych. • Zaczęły powstawać już w XI wieku • Nauczano siedmiu przedmiotów (tzw. Siedem sztuk wyzwolonych) podzielonych na dwie grupy: • Trivium • Gramatyka • Logika • Retoryka • Quadrivium • Geometria • Arytmetyka • Astronomia • Muzyka

6. Średniowieczne szkoły • Pierwsze szkoły katedralne powstały na ziemiach polskich w XI wieku przy katedrach biskupich w Gnieźnie i Krakowie. Później od XII wieku, szkoły powstawały przy kolegiatach. • W XIII wieku w Polsce było około 14 szkół kolegiackich i 13 szkół katedralnych. • W XV wieku było już 17 szkół kolegiackich i ok. 30 katedralnych.

7. Historia naszej szkoły • Najstarsza ze znanych kronik naszej szkoły, pochodząca z połowy XIX wieku, wiąże powstanie naszej szkoły z kolegiatą św. Floriana, ufundowaną i wyposażoną przez Kazimierza Sprawiedliwego w 1185 r. Szkoła miała zostać założona dwa lata później – w 1187 r. • W 1364 roku król Kazimierz zakłada Akademię Krakowską. Cztery lata wcześniej nadaje przywilej lokacyjny osadzie Kleparz, w której mieściła się nasza szkoła. • Pierwsza poświadczone informacje o szkole parafialnej przy kolegiacie św. Floriana pochodzą z I połowy XV wieku, m.in.. Pisze o niej Jan Długosz w dziele „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” Kościół św. Floriana

8. Od Renesansu do Oświecenia • Pod koniec XV w. funkcjonowało w Polsce ok. 3000 szkół parafialnych. Uczono w nich według wzorców średniowiecznych. • W Europie od przełomu XIV/XV wieku powstawały gimnazja – humanistyczne szkoły średnie. Sama nazwa gimnazjum pochodzi od greckiego gymnasjon - „szkoła ćwiczeń cielesnych w starożytnej Grecji, później też miejsce zebrań filozofów i uczonych”. • W Polsce gimnazja tworzono od XVI wieku, uczono w nich głównie wymowy i języków klasycznych. Większość gimnazjów była placówkami mieszczańskimi (najsłynniejsze to m.in. gimnazjum gdańskie i toruńskie). • Gimnazja często powstawały w opozycji do Akademii, jak i również w wyniku reformacji. • Również w tym okresie, w Odrodzeniu, powstają szkoły jezuickie. Pierwsze kolegium jezuickie na ziemiach polskich utworzono w Braniewie w 1564 roku. Kolegium jezuitów w Braniewie

9. Od Renesansu do Oświecenia (historia naszej szkoły) • Pod koniec XV w. (w 1493 roku) podkanclerz koronny, który pełnił też funkcję proboszcza kościoła św. Floriana, Grzegorz Deitarus z Lubrańca wzniósł nową szkołę, częściowo murowaną, nazywaną Lubranką. • Dzieło to kontynuował wybitny humanista Maciej Miechowita, kanonik Kapituły Krakowskiej. Na początku XVI wieku ufundował budynek z palonej cegły, przy kościele św. Floriana, od strony obecnej ulicy Kurniki, przeznaczając go do „wspólnej wygody uczącej się młodzieży”. Maciej Miechowita

10. Od Renesansu do Oświecenia (historia naszej szkoły) W 1578 roku kolegiata św. Floriana, w związku z reformą, zostaje przekazana Akademii Krakowskiej. Również działająca przy niej szkoła zostaje wcielona do Uniwersytetu. Przełożonym szkoły od tego czasu był rektor, powoływany przez Senat Uniwersytetu. Szkoła pozostaje w takiej strukturze do 1780 roku. Collegium Maius UJ

11. Od Renesansu do Oświecenia • W Oświeceniu bardzo ważnym wydarzeniem było powołanie w 1773 r. Komisji Edukacji Narodowej. Powodem powołania była kasacja zakonu jezuitów, do którego należała większość szkół w Polsce w tym czasie. Majątek zakonu został przeznaczony na reformę szkolnictwa. • Postawiono na publiczną edukację, niezależną od Kościoła. KEN zreformowała całe szkolnictwo, począwszy od szkół parafialnych, skończywszy na uniwersytetach. • Wprowadzono radykalne zmiany w programie nauczania – zmniejszono ilość łaciny na rzecz nauki języka ojczystego. Zaczęto nauczać historii, prawa, moralności, fizyki, geometrii i przyrody. • Szkoła miała kształtować obywatela – patriotę, światłego i nowoczesnego.

12. XIX wiek – czasy niewoli • Rozpoczęte reformy szkolnictwa zostały zatrzymane przez rozbiory. Polska została podzielona przez trzy mocarstwa. • Najgorsza sytuacja panowała w zaborze rosyjskim i pruskim. Język polski był zakazany w szkołach. Nauka odbywała się w języku rosyjskim lub niemieckim, dlatego mówimy o przymusowej germanizacji i rusyfikacji. • Najlepsza sytuacja panowała w zaborze austriackim, w szkołach uczono w języku polskim.

13. XIX wiek – czasy niewoli (historia naszej szkoły) • W 1780 roku Hugo Kołłątaj przeprowadził reformę Uniwersytetu Jagiellońskiego. Szkoła św. Floriana (czyli nasza szkoła) została wyłączona z Uniwersytetu i została szkołą miejską. • Po zajęciu Krakowa przez Austriaków szkoła ponownie przeszła w ręce duchowieństwa i została przekształcona w szkołę elementarną. Hugo Kołłątaj

14. XIX wiek – czasy niewoli • W okresie Rzeczypospolitej Krakowskiej (1815 – 1846). Nasza szkoła ponownie została szkołą miejską początkową, prowadzącą trzy oddziały: • Klasę elementarną • Niższą (II klasa) • Wyższą (III klasa) • Od 1817 roku do szkoły zaczęły uczęszczać dziewczyny. W 1843 r. w szkole św. Floriana powstaje świąteczna szkółka dla rzemieślników. Po upadku rewolucji krakowskiej i zajęciu miasta przez Austriaków w 1846 szkoła na powrót została przekształcona w szkołę trywialną 3-klasową, nadzór nad szkołami miejskimi sprawował Uniwersytet Jagielloński.

15. XIX wiek – czasy niewoli • W 1878 r. szkoła otrzymała nowy budynek przy Rynku Kleparskim (współcześnie Plac Jana Matejki). W budynku została otwarta również szkoła żeńska, którą po roku przeniesiono na ulicę Podwale. W latach osiemdziesiątych dokonano zmiany na szkołę 4-klasową, w dokumentach szkoła funkcjonuje już jako VII Szkoła Miejska św. Floriana. W XIX-wiecznej kronice szkoły możemy odnaleźć wykaz przedmiotów szkolnych nauczanych w tym czasie w szkole.

16. Rok 1818: Zgłosowanie Pisanie pols. i niemiec. Religia Rachunki Czytanie Początki języka łacińskiego Pierwsze działania Arytmetyki Od roku 1822: Poznawanie głosek Zgłosowanie Czytanie Pisanie Nauka Religii Nauka moralna Pisownia Deklamacja bajek Arytmetyka Przedmioty szkolne (pisownia oryginalna)

17. Od 1836: Poznawanie głosek Czytanie Pisanie Rysunki techniczne Jeografia (Geografia) Nauka zdrowia W rzeczach do handlu i rzemiosł Ogrodnictwo Rachunki z pamięci Pisanie liczb Pierwsze działania Arytmetyki Od 1844: Religia Nauka moralna Czytanie Pisanie Rachunki Ziemiopismo Rysunki Wiadomości gospod. przemys. Nauka o zachowaniu zdrowia Roboty kobiece ręczne Przedmioty szkolne

18. Od 1856: Klasa I: Początki nauki Religii Poznawanie głosek Zgłoskowanie Początki liczenia Początki pisania Rysunki Klasa II: Nauka Religii Czytanie Czytanie z opowiadaniem Początki gram. pols. i niem. Tłumaczenie Rachunki pamięciowe Pisanie pols. i niem. Nauka poglądu, śpiew, rysunki Klasa III: Nauka Religii Historya Biblijna Czytanie pol. z opowiadaniem Gramatyka Pol. z pisownią Ustne wyrażenie Pol. Czytanie niem. z opowiadaniem Niemiecka gramatyka z pisownią Ustne wyrażenie niem. Ćwiczenia pamięciowe Rachunki Pisanie Pol. I niem. Geografia Rysunki Śpiew Przedmioty szkolne

19. XIX wiek – czasy niewoli Pod koniec XIX wieku miała miejsce kolejna zmiana stopnia organizacyjnego szkoły czteroklasowej na sześcioklasową. W 1896 roku otwarto „Szkółkę dla dorosłych analfabetów” przeznaczoną dla mężczyzn. Przed wybuchem I wojny światowej w 1912 roku szkoła przeniosła się do nowej siedziby przy ulicy Szlak 5. Dawny budynek szkoły przy ul. Szlak 5

20. Wolna Polska Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku przez Polskę po 123 latach niewoli przed administracją państwową stanął ogromny problem: jak ujednolicić system oświaty w niepodległej Polsce. Jednym z pierwszych aktów prawnych regulujących sprawy oświaty był dekret „O obowiązku szkolnym” wydany 7 II 1919 r. i wprowadzający obowiązkową szkołę dla dzieci od 7 do 14 lat. Szkoła była bezpłatna. Nasza szkoła funkcjonowała w tym czasie jako siedmioklasowa szkoła powszechna. W budynku przy ulicy Szlak mieściła się do 1976 roku, wtedy po raz kolejny szkoła została przeniesiona, tym razem na ulicę Spasowskiego 8. W 1965 roku zmieniono patrona szkoły na Wojsko Polskie.

21. Wykaz literatury • Do przygotowania prezentacji wykorzystano następujące prace: • J. Wyrozumski, J. Gierowski, J. Buszko – Historia Polski • Encyklopedia PWN • Słownik wyrazów obcych PWN • Kronika szkoły • Maszynopis „Historia Szkoły Podstawowej nr 7” • Wykorzystano również informacje ze stron internetowych: • www.sp7.pl • http://ehistoria.biz/80_szkolnictwo-sredniowieczne.html • http://www.esciagi.info/szkolnictwo-w-sredniowieczu,4158 • http://oswiecenie.klp.pl/a-7654.html • Zdjęcia pochodzą z wyszukiwarki Google Images oraz Wikipedii