Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie. Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,

1. Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie. Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie. Adam Mickiewicz PAN TADEUSZ Inwokacja – wezwanie, część otwierająca, utwór literacki Prezentację przygotowała Ola Dziedzic kl. Vb

2. Symbole narodowe FLAGA HERB • Flaga Litwy jest prostokątem podzielonym na trzy poziome pasy: żółty, zielony i czerwony. Została przyjęta20 marca 1989, blisko 2 lata przed ustanowieniem niepodległości Litwy od Związku Radzieckiego. • odnosi się do koloru słońca • oznacza szlachetność i uczciwość • nawiązuje do koloru roślinoznacza szlachetność i uczciwość • kolor krwi i łączy się z miłością, odwagąi poświęceniem dla ojczyzny • Herb Litwy przedstawia w polu czerwonym konnego rycerza ze wzniesionym nad głową mieczem i tarczą z herbem własnym Władysława Jagiełły: podwójnym złotym krzyżem w polu błękitnym. Uprząż końska również jest barwy błękitnej.

3. HYMN PAŃSTWOWY MOTTO: Niech jedność rozkwita - Vienybė težydi Autorem tekstu i muzyki jest V i n c a s K u d i r k a TautiškaGiesme Pieśń narodowa Litwo, ojczyzno nasza,ty jesteś ziemią bohaterów.Z przeszłości twoi synowieniech czerpią siłyNiech twoi synowie idątylko drogami prawości.Niech pracują dla twojego dobrai dla dobra wszystkich ludzi.Niech słońce litewskierozproszy mroki,a światło i prawdaNiech nas wiodą.Niech miłość Litwypłonie w naszych sercach.W imię Litwyniech rośnie jedność. Lietuva, tėvynemūsų,Tu didvyriųžeme,IšpraeitiesTavosūnūsTe stiprybęsemia.TegulTavovaikaieinaVientakaisdorybės,TeguldirbaTavonaudaiIr žmoniųgėrybei.TegulsaulėLietuvosTamsumusprašalina,Ir šviesairtiesaMūsžingsniustelydi.TegulmeilėLietuvosDegamūsųširdyse,VardantosLietuvosVienybėtežydi.

4. Informacje ogólne Powierzchnia:    65 200 km2 Liczba ludności:    3 596 617 Język urzędowy: litewski Stolica: Wilno Największe rzeki: Niemen, Wilia , Venta, Szeszupa Większe miasta: Kowno, Kłajpeda (główny port państwa), Szawle, Poniewież. Jednostka monetarna: 1 lit (LTL)=100 centów • Litwa, (Lietuva) państwo położone w Europie Wschodniej, na południowo-wschodnim wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Graniczy na północy z Łotwą, na wschodzie z Białorusią. Na południowym zachodzie z Polską oraz z Rosją przez obwód kaliningradzki.

5. Ludność Litwy - demografia • 3 483 972 mieszkańców • 1 629 148 (46,76%) mężczyzn • 1 854 824 (53,24%) kobiet • ujemny przyrost naturalny • państwo jednolite narodowościowo 84,6% stanowią Litwini • największa mniejszość narodowa to Polacy 6,7% zamieszkujący głównie okręg wileński oraz Rosjanie 6,3% skupieni w Wilnie i Kłajpedzie Jacy są Litwini? • pedantyczni • chłodni • powściągliwi i mało wylewni • pozbawieni temperamentu • przyjaźni i wierni • pracowici i gospodarni • gościnni • melancholijni i refleksyjni

6. Największe miasta Litwy WILNO – V i l n i u s - 560 200 mieszkańców KOWNO – K a u n a s - 355 550 mieszkańców KŁAJPEDA – K l a i p ė d a - 184 684 mieszkańców

7. Ustrój politycznyParlament-Prezydent-Rząd Dalia GrybauskaitėPrezydent Litwy AndriusKubiliusPremier Litwy • Oficjalna nazwa Litwy to Republika Litewska (RL) . • Obowiązuje Konstytucja Republiki Litewskiej która weszła w życie6 listopada 1992 roku. • Demokracja prezydencka, która gwarantuje trójpodział władz :- ustawodawczą (PARLAMENT)- wykonawczą (RZĄD i PREZYDENT)- sądowniczą (m.in. Sąd Najwyższy, Sąd Konstytucyjny oraz Sąd Apelacyjny).

8. Związki Litwy z Polską • - Adam Mickiewicz - napisał i wydał w Wilnie wiele ze swoich pierwszych utworów -Juliusz Słowacki - przez kilka lat mieszkał, a potem studiował w Wilnie - Józef Ignacy Kraszewski - w Wilnie ukazały się jego pierwsze powieści - Eliza Orzeszkowa - powieściopisarka - aktywnie działającą na rzecz rozwoju czytelnictwa, była współzałożycielką wypożyczalni i wydawnictwa wileńskiego - Stanisław Moniuszko – mieszkał i pracował w Wilnie

9. Kultura i obyczaje Kultura na Litwie Religia na Litwie Religią dominującą na Litwie jest katolicyzm. Oprócz świąt o charakterze narodowym wyróżniamy jeszcze święta tradycyjne i religijne. - Środek Zimy - 25 stycznia - Dzień Miłości, Święto bogini Miłdy- 13 maja Litwa zaadaptowała także święta charakterystyczne dla państw zachodnich. Są wśród nich przede wszystkim - Halloween, 31 października - Walentynki, 14 lutego. • Kultura Litwy jest bardzo zbliżona do kultury polskiej; niemniej jednak Litwa była zdecydowanie bardziej podatna na wpływy rosyjskie toteż wytworzyła pewne znamienne cechy charakterystyczne dla swojego folkloru oraz tradycyjnych świąt. • Święta stałe -Dzień Odbudowania Państwa Litewskiego – 16 lutego, - Dzień Państwowy- 6 lipca (koronowanie pierwszego króla litewskiego- Mendoga) - Dzień Niepodległości- na cześć 11 marca 1918

10. Stroje ludowe Kolory strojów ludowych nawiązują do barw flagi

11. Zabytki • WILNO (Vilnius) Liczne miejsca mające dla nas Polaków rangę pamiątek narodowych: - Ostra Brama - zbudowano ją w XVI w podczas wznoszenia murów wokół miasta. Wisi w niej obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej. - Cmentarz na Rossie - jest obok warszawskich Powązek i cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie najsłynniejszą nekropolią przedwojennej Polski. Znajduje się tu grób matki Józefa Piłsudskiego wraz z urną z sercem Marszałka.Na czarnej granitowej płycie wyryto napis: "Matka i serce syna". - Uniwersytet Wileński -założony przez króla Stefana Batorego - Stare Miasto w Wilnie - jest wpisane na Listę Dziedzictwa UNESCO.

12. Zabytki cd. KOWNO (Kaunas) • Przed wojną stolica, dziś duże, "najbardziej litewskie z litewskich miast", pięknie położone nad Niemnem. Zamek z XIV w. bronił przeprawy przed Krzyżakami. Na Placu Ratuszowym zwraca uwagę ratusz, ze względu na smukłą wieżę i lśniącą biel zwany "Białym Łabędziem", niegdyś siedziba rosyjskiego gubernatora, dziś muzeum ceramiki i pałac ślubów. • Jedynym w swoim rodzaju obiektem jest Góra Krzyży w pobliżu Szawli (również wpisana na listę UNESCO). Położone wśród pól niewysokie (8-10 m!) wzgórze, co najmniej od 200 lat katolicy traktują jako sanktuarium i miejsce pielgrzymkowe, przynosząc w ofierze dziesiątki tysięcy maleńkich, średnich, dużych i ogromnych drewnianych i metalowych krzyży, krzyżyków i różańców.

13. Tradycyjna kuchnia litewska Chłodnik litewski Czarny chleb, kindziuk,białe seryz dodatkiem ziół, miód, cebula, czosnek Litewskie kołduny Kutia – danie wigilijne Kugelis – ziemniaczana babka Sękacz Kisiel biały(z owsianki) i kisiel czerwony(z żurawiny) – danie wigilijne Szynka wędzona – obok mięs podstawa Świąt Wielkanocnych Śledź pod pierzynką – danie wigilijne Pisanki Kartacze – cepeliny – danie wielkanocne