Profilaktyka wybranych chorób zakaźnych i cywilizacyjnych wśród młodzieży

1. Profilaktyka wybranych chorób zakaźnych i cywilizacyjnych wśród młodzieży

2. Działania edukacyjne PIS dotyczą: • promocji zbilansowanej diety • promocji aktywności fizycznej • unikania nałogów (główny obszar działań dotyczył edukacji antynikotynowej i profilaktyki palenia tytoniu) • umiejętności korzystania z badań profilaktycznych • profilaktyki HIV/AIDS • możliwości zapobiegania chorobom zakaźnym wynikającym z sytuacji epidemiologicznej, potrzeb lokalnych i środowiskowych (grypa, wścieklizna, zatrucia pokarmowe, zakażenia WZW typu B i C, choroba meningokokowa) 2 2

3. Promocja zdrowia jest to proces umożliwiający ludziom: • zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem (identyfikacja własnych problemów zdrowotnych), • poprawę zdrowia - poprzez podejmowanie wyborów i decyzji sprzyjających zdrowiu, kształtowanie potrzeby i kompetencji w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych i zwiększaniu potencjału zdrowia.

4. Promocja zdrowia obejmuje pięć obszarów działań: • budowanie zdrowotnej polityki publicznej, • tworzenie środowiska życia i pracy sprzyjającego zdrowiu, • zachęcanie całego społeczeństwa do działań na rzecz zdrowia, • rozwijanie indywidualnych umiejętności służących zdrowiu, • reorientacja służby zdrowia na profilaktykę.

5. Inwazyjna choroba meningokokowa Sytuacja epidemiologiczna w województwie pomorskim

6. Inwazyjna choroba meningokokowa • Inwazyjnachoroba meningokokowa wywoływana jest przez bakterie Gram(-) z gatunku Neisseria meningitidis (meningokoki).

7. Epidemiologia zakażeń meningokokowychPostacie kliniczne inwazyjnej choroby meningokokowej • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych • posocznica (5-20%) • zapalenie płuc • ropne zapalenie stawów • zapalenie osierdzia • zapalenie kości, szpiku kostnego • zapalenie ucha środkowego, gardła, spojówek

8. Inwazyjna choroba meningokokowa • Meningokoki bytują w jamie nosowo-gardłowej i są przenoszone drogą kropelkową podczas kichania lub kaszlu, bezpośredni kontakt (pocałunek) lub także pośredni kontakt z osobą zakażoną (picie ze wspólnego naczynia, palenie jednego papierosa, jedzenie wspólnej kanapki).

9. Inwazyjna choroba meningokokowa • Meningokoki: • nie przeżywają poza organizmem człowieka • wykazują dużą wrażliwość na wysychanie i niższą temperaturę • szybko giną pod wpływem powszechnie używanych do mycia detergentów • zakażenia mogą być trudne do rozpoznania w pierwszej fazie choroby • objawy występujące przy zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych i posocznicy meningokokowej różnią się w przypadku niemowląt, starszych dzieci i osób dorosłych.

10. Inwazyjna choroba meningokokowa • Objawy występujące u dorosłych i starszych dzieci: • wymioty, gorączka, • gól głowy, • sztywność karku, • światłowstręt, senność, • bóle stawów, drgawki, • mogą występować także: zimne dłonie i stopy przy jednoczesnej wysokiej gorączce oraz wybroczyny na skórze (wysypka krwotoczna).

11. Inwazyjna choroba meningokokowa • Wysypka krwotoczna

12. Epidemiologia zakażeń meningokokowych • Okres wylęgania: 2-10 dni, na ogół 3-4 dni • Śmiertelność 9 -12% (posocznica: 20-80%) • Zachorowania wywołane przez meningokoki występują najczęściej zimą i wiosną • W około 10 – 50 % przypadków występuje wysypka krwotoczna – głównie na skórze tułowia, kończyn, rzadziej na twarzy, dłoniach lub podeszwach (wykwity utrzymują się kilka dni) • Choroba może mieć przebieg piorunujący prowadzący w ciągu kilku godzin do zgonu • W Polsce u ok. 6 -13 % osób po przebyciu choroby pozostają trwałe uszkodzenia (m.in. powikłania neurologiczne, głuchota)

13. Epidemiologia zakażeń meningokokowych • Dzieci w wieku od 3 miesięcy do 5 lat są w porównaniu do innych grup wiekowych narażone najbardziej • Drugi szczyt zachorowań jest notowany u młodzieży między 14 a 19 rokiem życia • Ryzyko infekcji wzrasta w zbiorowiskach ludzkich, ogniska epidemiczne dotyczą zazwyczaj środowisk zamkniętych tj. szkoły, przedszkola, domy dziecka, akademiki, koszary, więzienia

14. Liczba zachorowań w Polsce, w zależności od wieku i płci, w 2008 roku

15. Liczba zachorowań w wybranych województwach w latach 2005, 2006, 2007, 2008

16. Profilaktyka zakażeń meningokokowych

17. Nie można: • wspólnie jeść tej samej kanapki, wafelka itp. • pić z jednego naczynia • jeść z jednego talerza • palić tego samego papierosa • pożyczać sobie kosmetyków (szminka) • przekrzykiwać się (zakażenia drogą kropelkową)

18. Należy: • Dbać o higienę • Używać jednorazowych chusteczek higienicznych • Unikać osób kaszlących i kichających

19. Immunoprofilaktyka Podawana: • w ramach zalecanych szczepień ochronnych, szczególnie w grupach ryzyka oraz ze wskazań lekarskich • w wybranych rejonach - samorządowe programy profilaktyczne • w przypadku wystąpienia ogniska (koszary, internaty itp.) lub epidemii

20. WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY

21. Wirusowe zapalenie wątroby (WZW) • To choroba wywoływana przez jeden z kilku obecnie znanych wirusów hepatotropowych czyli wirusów wyspecjalizowanych watakowaniu komórek wątroby - hepatocytów. Najczęściej spotykamy się z WZW typu A, B, C.

22. WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C

23. WZW typu C • Choroba definiowana jako wirusowe zapalenie wątroby typu C spowodowana jest przez wirus zapalenia wątroby typu C (HCV - Hepatitis C Virus), który wykryto dopiero w roku 1989. Wirusowe zapalenie wątroby typu C zwane jest także WZW C lub potocznie żółtaczką C.

24. Objawy • 70 – 80% przypadków ma przebieg bezobjawowy • Objawy niecharakterystyczne takie jak: • spadek kondycji fizycznej i nieuzasadniona męczliwość, • częste zaburzenia gastryczne takie jak wzdęcia, bóle brzucha, niestrawność, biegunki,

25. Do zakażenia może dojść: • w wyniku przetoczenia zakażonej krwi, • w wyniku bezpośredniego kontaktu uszkodzonej skóry lub śluzówek z zakażoną krwią (używanie tych samych maszynek do golenia, nożyczek, szczoteczek do zębów lub poprzez materiały sanitarne oraz zakrwawioną odzież),

26. Do zakażenia może dojść: cd. • w sytuacjach pozamedycznych i medycznych, w których stosowany jest niewłaściwie wysterylizowany (wyjałowiony) sprzęt, jak np: • a) zabiegi upiększające takie jak: manicure, pedicure, kolczykowanie, wykonywanie tatuaży, • b) używanie wspólnych igieł i strzykawek przez narkomanów,

27. Do zakażenia może dojść: cd. • c) zabiegi stosowane w leczeniu stomatologicznym, • d) używanie skażonych igieł lub innego sprzętu podczas wykonywania zabiegów,

28. Do zakażenia może dojść: cd. • podczas kontaktów seksualnych tzw. wysokiego ryzyka (często, z wieloma partnerami), które mogą powodować krwawienie, • przeniesienie wirusa z matki na dziecko w okresie okołoporodowym (rzadko). • W wielu przypadkach sposób zakażenia pozostaje nieznany.

29. Nie można zarazić się poprzez: • kichanie, kaszel, • używanie tych samych sztućców i talerzy, • korzystanie z tej samej łazienki lub toalety, • Osoba zakażona przestrzegająca podstawowych zasad higieny nie stanowi zagrożenia zakażeniem wirusem typu C.

30. Profilaktyka • Unikać źle prowadzonych: • zakładów opieki medycznej, • gabinetów dentystycznych, • gabinetów kosmetycznych, • zakładów fryzjerskich.

31. Profilaktyka c.d. • Unikać kontaktu z krwią innych ludzi. 3. Zaszczepić się przeciwko WZW typu B (brak szczepionki przeciwko WZW typu C).

32. Program: • Zwalczanie AIDS i zapobieganie zakażeniom HIV

33. Profilaktyka HIV /AIDS Sytuacja epidemiologiczna w Polsce na koniec 2009 r. Pierwszy przypadek zakażenia HIV został wykryty w Polsce w roku 1985, natomiast pierwsze zachorowanie na AIDS zdiagnozowano rok później. Od początku epidemii HIV/AIDS w Polsce do końca 2009 roku, łącznie stwierdzono zakażenie HIV u 12 757 obywateli polskich, odnotowano 2 516 zachorowań na AIDS, a 1 010 osoby zmarły z przyczyn związanych z AIDS. W 2009 roku zgłoszono w Polsce 689 nowych zakażeń HIV, w tym 539 mężczyzn (78%) i 127 kobiet (18%). W przypadku 23 osób występuje brak danych. Jednocześnie rozpoznano AIDS u 124 osób, w tym 96 mężczyzn (77%) i 28 kobiet (23%). 33 33

34. Średnia roczna liczba nowo wykrywanych zakażeń HIV w latach 2002-2006, według województw województwo dolnośląskie (4,1); województwo warmińsko-mazurskie (2,4); województwo pomorskie, łódzkie, (1,9); województwo zachodnio-pomorskie,(1,8); województwo śląskie , kujawsko-pomorskie, mazowieckie, opolskie, lubuskie(1,2); województwo podlaskie (0,9) województwo wielkopolskie, (0,8); województwo lubelskie, podkarpackie, małopolskie (0,7); województwo świętokrzyskie(0,5). 34

35. Zestawienie zachorowalności w Polsce na HIV, AIDS i zgony

36. Zestawienie zapadalności na HIV w zależności od wieku w roku 2004, 2006, 2008

37. Promowanie zdrowego stylu życia • Program: • Trzymaj Formę

38. Promowanie zdrowego stylu życia Zasady zdrowego stylu życia1. Prawidłowe żywienie (zbilansowana dieta).2. Aktywność fizyczna.3. Umiejętność radzenia sobie ze stresem.4. Unikanie nałogów.5. Umiejętność korzystania z profilaktycznej opieki zdrowotnej. 38 38

39. Częstość występowania nadwagi i otyłości wśród młodzieży w Polsce i innych krajach 39

40. Zajęcia sedentaryjne w czasie wolnym 40

41. Profilaktyka nowotworowa • Program: • Wybierz życie – Pierwszy Krok

42. Profilaktyka nowotworowa • W Polsce rak szyjki macicy jest drugim co do częstości występowania nowotworem narządów płciowych u kobiet do 45 roku życia. Co roku około 3500 Polek dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, a połowaz nich umiera, bo zgłosiła się do lekarza zbyt późno. Oznacza to, że z dziesięciu kobiet, u których codziennie wykrywa się w Polsce ten nowotwór, pięć umiera.

43. Ponieważ szczepionki przeciw HPV są najbardziej skuteczne u kobiet, które nie zetknęły się jeszcze z wirusem, programy szczepień powinny być skierowane przede wszystkim do dziewczynek w wieku od 9-10 do 13 lat. • W 2010 roku na terenie powiatu wejherowskiego w dwóch miastach Rumi i w Redzie prowadzone są bezpłatne szczepienia dziewcząt urodzonych w 1997 r. • Całość wydatków z tytułu realizacji programu szczepień pokrywają gminy.

44. Zaproszenie • Serdecznie zapraszam na „Dzień Otwarty” Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Wejherowie, który odbędzie się w siedzibie stacji 22 października 2010 roku w godzinach od 9.00 do 14.00

45. W programie między innymi: • Prezentacja multimedialna na temat zakresu działalności stacji. • Możliwość uzyskania informacji z zakresu działalności poszczególnych sekcji, w szczególności, z zakresu: • dezynfekcji i sterylizacji • zagrożeń zdrowotnych XXI wieku • szczepień ochronnych • Warsztaty laboratoryjne: • techniki badań z zakresu diagnostyki zatruć pokarmowych • badanie mikrobiologiczne wody

46. Dziękuję za uwagę