Cynhadledd Athrawon Teacher Conference Llanelwy / St. Asaph Caerfyrddin / Carmathen Nantgarw

1. Cynhadledd Athrawon Teacher Conference Llanelwy / St. Asaph Caerfyrddin / Carmathen Nantgarw Camddefnyddio Sylweddau / Substance Misuse Cam-drin Domestig / Domestic Abuse Diogelwch ar y Rhyngrwyd / Internet Safety Ionawr / Jan 2014

2. NODAU’R DIWRNOD • Hysbysu athrawon ynglŷn â’r wybodaeth a’r patrymau cyfredol sy’n ymwneud â defnyddio a chamddefnyddio sylweddau, diogelwch ar y rhyngrwyd, a pherthynas ddiogel o safbwynt iechyd, cymdeithasol a chyfreithiol. • Rhannu dulliau arfer gorau ar gyfer datblygu hunan-barch a hunanymwybyddiaeth disgyblion ym meysydd camddefnyddio sylweddau, diogelwch ar y rhyngrwyd a pherthynas ddiogel. • Rhoi cyfle i rwydweithio, gweithio mewn partneriaeth a rhannu gwybodaeth.

3. CYNNWYS Y GWEITHDAI Gweithdy 1 Gweithdy 1 Defnyddio/Camddefnyddio Sylweddau - (cyflwynir gan AWSLCP ac Ysgolion Iach). Bydd yn canolbwyntio ar adnabod sylweddau, sylweddau seicotig ac addysg defnyddio/camddefnyddio sylweddau yn y cwricwlwm o safbwynt cyfreithiol a dull ysgol gyfan ar gyfer ymdrin â defnyddio a chamddefnyddio sylweddau a datblygu hunan-barch. Gweithdy 2 Perthynas Ddiogel - (cyflwynir gan Hafan Cymru ac AWSLCP). Cydnabyddir hwn nawr yn brif fater diogelu a bydd y gweithdy’n rhoi syniadau ymarferol i chi er mwyn mynd i’r afael â’r mater sensitif hwn yn yr ystafell ddosbarth. Gweithdy 3 Diogelwch ar y Rhyngrwyd - (cyflwynir gan Wise Kids ac AWSLCP). Bydd yn archwilio’r ffordd orau i addysgu pobl ifanc i ddefnyddio’r rhyngrwyd (yn cynnwys cyfryngau cymdeithasol) a thechnolegau digidol yn ddiogel, a chynnig syniadau ynglŷn â sut i fynd i’r afael â diogelwch ar y rhyngrwyd yn yr ystafell ddosbarth.

4. CAMDDEFNYDDIO SYLWEDDAU Siart: nifer y disgyblion (hyd at 16 oed) a waharddwyd o ysgolion yng Nghymru (yn barhaol neu am gyfnod penodol), a’r nifer a waharddwyd o ganlyniad i gamddefnyddio sylweddau 2007-08 hyd 2011-12 Gwaharddiadau parhaol o ganlyniad i gamddefnyddio sylweddau Gwaharddiadau tymor penodol o ganlyniad i gamddefnyddio sylweddau Cyfanswm gwaharddiadau – pob rheswm heblaw camddefnyddio sylweddau

5. CAMDDEFNYDDIO SYLWEDDAU Canran y bobl ifanc 11-15 oed sy’n defnyddio gwahanol sylweddau yn ystod eu hoes yn ôl rhyw, Cymru % ymatebwyr Sefyllfa cyffuriau yn y Deyrnas Unedig: adroddiad blynyddol i’r Ganolfan Ewropeaidd ar Fonitro Cyffuriau a'r Ddibyniaeth ar Gyffuriau (EMCDDA) 2011.

6. CAMDDEFNYDDIO SYLWEDDAU Canabis Steroidau • Mae llawer o NEDs yn cynnwys cymysgeddau o gyffuriau anghyfreithlon ac nid yw anwybodaeth yn esgus dros fod yn eu meddiant Melanotan • Nid yw gwybodaeth am NEDs ar y rhyngrwyd bob amser yn ddibynadwy. NRG-1 • Mae diddordeb y bobl sy’n cynhyrchu’r cyffuriau hyn dim ond mewn elw, nid eich lles chi. • Mae llawer o’r cyffuriau ‘ar werth’ hyn wedi eu labelu gyda ‘not for human consumption’ fel y gall delwyr (gwerthwyr neu gyflenwyr) osgoi’r gyfraith a hepgor cyfrifoldeb am unrhyw ganlyniadau negyddol neu risgiau. • Gall NEDs fod yn gryfach na chyffuriau anghyfreithlon; maent yn aml yn fwy pur gan eu bod yn rhad i'w cynhyrchu ac nid oes angen eu cymysgu gydag unrhyw beth arall. • Nid yw’r cyffuriau hyn wedi eu profi’n iawn er mwyn gweld pa mor wenwynig ydynt i bobl felly nid oes modd dweud sut y bydd cyffur seicoweithredol yn effeithio arnoch chi. Ni wyddom unrhyw beth am effeithiau tymor canolig neu hirdymor defnyddio’r cyffuriau hyn. Meffedron MJS Cathinones Synthetig • Gyda chyffuriau anghyfreithlon a chyffuriau newydd di-ddosbarth ni ellir gwarantu’r cynnwys ac nid oes canllawiau ar gyfer eu defnyddio. Mae’n risg mawr eu cymryd. Sylweddau Seicotig / Cyffuriau Newydd sy’n Ymddangos (NEDs)

7. DIFFINIAD CAM-DRIN DOMESTIG YW: Unrhywddigwyddiadneubatrwm o ddigwyddiadau o ymddygiadsy’nrheoli, gorfodineu’nbygwthtraisneugamdriniaethrhwngrhai 16 oedneudrosoddsyddyn, neuwedi bod yn, bartneriaidagosneu’naelodauteuluwaethfo’urhywneueurhywioldeb.

8. Recent figures (2014) released by the NSPCC revealed: 5,547 child sex crimes against under-elevens were recorded by police forces in England and Wales last year (2012-13) - a 16% rise on the previous year's figure of 4,772. On average, at least 1 in 5 of all recorded sex offences  against children involve those too young to attend secondary school. Last year 22,654 sexual offences against under-18s were reported to police with four out of five cases involving girls. These offences including rape, sexual assault, abuse through pornography and grooming, were committed against children of secondary school age. But some of the victims were only one-year-old. Girls are still at least four times more likely to be sexually abused, with 17,354 crimes reported. CAM-DRIN DOMESTIG

9. DIOGELWCH AR Y RHYNGRWYD - PATRYMAU ALLWEDDOL Mae cynnyddsylweddolynnifer y plant rhwng 0 ac 8 oedsy’nmyndar-lein Mae plant bach a phlantcyn- ysgolyngwneuddefnyddcynyddol o dechnolegsgringyffwrdd Mae dros 1/3 o blant 3-4 oedynmyndar-leinyn y DU (2012) Mae plant dan 4 oedynfwytebygol o wylioclipiaufideos. Roedd YouTube yn ail hoffwefaniblantdan 5 oedsy’ngolygu bod plant dim ond 3 clicoddiwrthgynnwysoedranamhriodol. Mae plant dros 4 oedyndangosdiddordebcynyddolmewnchwaraegemau, yngwneud gwaith cartref ac yncymdeithasu o fewnbydoeddrhithwir plant Mae mynediad at fydrhithwiryncynyddu, ynarbenniggydaphlantrhwng 3 ac 11 oed. Mae 64% o blantyn y DU yndefnyddiodulliaurhwydweithiocymdeithasolarwefannaumegis Club Penguin, Minecraft and Moshi Monster Mae defnyddcynyddol o wefannaurhwydweithiocymdeithasolganblantyn y DU e.e. mae 30% o rai 7-11 oedyndweud bod ganddynteuproffil Facebook euhunain, 10% o rai 6-9 oed. Zero to Eight, Young Children and their Internet Use: EU Kids Online 2013

10. DIOGELWCH AR Y RHYNGRWYD - PATRYMAU ALLWEDDOL Mae defnyddcynyddolynrhoimanteision a risgiauiblantifanc Zero to Eight, Young Children and their Internet Use: EU Kids Online 2013 Arolwg Seibrfwlio Blynyddol 2013

11. BEBO Caiff 14% o Ddefnyddwyr Ifanc eu Seibrfwlio LLEIAF O SEIBRFWLIO YOUTUBE Caiff 21% o Ddefnyddwyr Ifanc eu Seibrfwlio TUMBLR Caiff 22% o Ddefnyddwyr Ifanc eu Seibrfwlio INSTAGRAM Caiff 24% o Ddefnyddwyr Ifanc eu Seibrfwlio ASK.FM Caiff 26% o Ddefnyddwyr Ifanc eu Seibrfwlio TWITTER Caiff 28% o Ddefnyddwyr Ifanc eu Seibrfwlio FACEBOOK Caiff 54% o Ddefnyddwyr Ifanc eu Seibrfwlio MYSPACE Caiff 89% o Ddefnyddwyr Ifanc eu Seibrfwlio MWYAF O SEIBRFWLIO