Implementatie leerplan Nederlands eerste graad A- en B-stroom

1. Implementatie leerplan Nederlands eerste graad A- en B-stroom Pedagogisch begeleiders Nederlands Schooljaar 2010 - 2011

2. Vorige leerplannen 1997 Nieuwe eindtermen A-stroom 01.09.2010 Nieuwe ontwikkelingsdoelen B-stroom 01.09.2010 Nieuwe leerplannen 2010

3. 13 jaar later Communicatief taalonderwijs infrastructurele vereisten constructivistische aanpak (bouwen) inductief: taalgebruik-> taalsysteem taalvariatie descriptieve grammatica informatievaardigheden ‘andere’ aandacht voor fictie (literaire communicatie/competentie reflectie op taalgebruik (geïntegreerd)

4. Reflecteren Reflectie op teksttype: krantenartikel • Chinese schutter mist moeder • Buschauffeur rijdt dronken schoolkinderen rond • Gratis bus voor 65+ te duur • Fietser aangereden door laagstaande zon • Goedkope laptop breekt door • Politie controleert op fietsen zonder licht

5. In welke communicatieve situatie?

6. Scenario • Introductie • Toelichting leerplannen • Vragen en reflecties • Extra ondersteuning • Varia

7. Toelichting leerplannen Geschiedenis Uitgangspunten Opbouw + wat blijft, welke evoluties? Toelichting bij de 3 componenten (voor B-stroom: 2) Integratie Evaluatie Minimale materiële vereisten Verder: bibliografie, bijlagen, verklarende woordenlijst, lijst van de eindtermen

8. Geschiedenis Visietekst ‘Werken in de eerste graad’ Talenbeleidsnota > actualisering ET en OD Bao en eerste graad so: taalbeschouwing > houding inspectie

9. Geschiedenis Vraag naar concreter invullen verticale en horizontale samenhang resultaatgerichte ET taalstructurele kennis met heldere basisterminologie (eenduidig begrippenapparaat) cultuur

10. Overleg met betrokkenen Voor het leerplan: resonansgroepen (A- en B-stroom) formulering & gebruiksvriendelijkheid moeilijkheidsgraad & haalbaarheid Begeleiders School/ scholengemeenschap > vakgroep(en)

11. Overleg met betrokkenen Voor – tijdens – na Horizontaal Verticaal Inspectie Educatieve uitgeverijen

12. Uitgangspuntenleerplannen Aansluiting bao – so Samenstelling lpc: leraren eerste graad, pedagogisch begeleiders, docent lerarenopleiding, leerplanvoorzitter bao Voorzitter lpc Nl so betrokken bij lp Nl bao Lp - pedagogische wenken: aandacht voor voorkennis wat betreft doelen, termen,aanpak, ICT …

13. Uitgangspunten leerplannen A Aansluiting: horizontaal overleg Overleg voorzitters lpc Nederlands, moderne vreemde talen en klassieke talen Afspraken over bv. aanpak taalbeschouwing vertrekken vanuit dezelfde principes, zoals de tweeledigheid van de zin – met het onderwerp dezelfde termen -> opstap en uitnodiging voor de uitbouw van een taal- en talenbeleid

14. Uitgangspunten leerplannen B Aansluiting / horizontaal overleg B-stroom: overleg met alle leerplanvoorzitters, Nederlands, mavo, techniek, natuurwetenschappen … met servicedocument

15. Leerplan A-stroom: opbouw 3 componenten

16. Leerplan A-stroom: opbouw Strategieën (Inter)culturele gerichtheid 14 / 29

19. Leerplan B-stroom: opbouw 2 componenten

20. Leerplan B inhoud: accenten

21. Wat blijft? Welke evoluties? A Behouden Graadleerplan Visie op het vak: nadruk op communicatieve functie 3 componenten: - (taal)vaardigheid - taalbeschouwing (met 4 rubrieken) - genietend lezen (aanloop tot literaire lezen) Evolutie • Goed kunnen spreken, schrijven, luisteren en lezen bevordert ook deelname aan de samenleving (interculturele gerichtheid) • 3 componenten: - (taal)vaardigheid - taalbeschouwing (taalgebruik en taalsystematiek) - aanzet tot literaire competentie via leesplezier

22. Wat blijft? Welke evoluties? A Behouden Brug met het basisonderwijs Pedagogisch-didactische wenken Evolutie • Telkens overzicht van voorkennis (beginsituatie) • Taalbeleidsgedachte: ondersteuning bij schooltaal, instructietaal … • Transfer naar andere vakken • Pedagogisch-didactische wenken ondersteunen integratiegedachte / differentiatie

23. Wat blijft? Welke evoluties? B Behouden Graadleerplan Visie op het vak: nadruk op communicatieve vaardigheden en functionaliteit (taal)vaardigheden- luisteren- spreken- lezen- schrijven - woordenschat Evolutie • Goed kunnen spreken, schrijven, luisteren en lezen bevordert ook het leren en deelname aan de samenleving (interculturele gerichtheid) • 2 componenten: - (taal)vaardigheid - taalbeschouwing (taalgebruik en taalsystematiek)

24. Wat blijft? Welke evoluties? B Behouden Brug met het basisonderwijs Pedagogisch-didactische wenken Evolutie Taalbeleidsgedachte: ondersteuning bij schooltaal, instructietaal … • Transfer naar andere vakken • Pedagogisch-didactische wenken ondersteunen de integratiegedachte/ differentiatie

25. Leerplancomponenten • Welke? Aanzet tot literaire competentie via leesplezier(niet B) Taalvaardigheid Taalbeschouwing

26. Vaardigheden

27. Taalbeschouwing

28. Aanzet tot literaire competentie

29. Doelen taalvaardigheden A Behouden Gebaseerd op ongewijzigde eindtermen Evolutie 17 doelen, doorlopend genummerd Mogelijkheid tot verdieping en uitbreiding Aandacht voor OVUR Publiek en verwerkingsniveau

30. Doelen taalvaardigheden B Behouden Gebaseerd op ongewijzigde ontwikkelingsdoelen Evolutie 34 doelen, doorlopend genummerd Mogelijkheid tot verdieping en uitbreiding Aandacht voor OVUR Publiek en verwerkingsniveau

31. Taalvaardigheid: niveaus 20

33. Taalvaardigheid - wenken • Strategisch: OVUR • Receptieve en productieve taalvaardigheden: - schematisch voor (OV) – tijdens (U / R) – na (R) - literair lezen en luisteren naar ontspannende teksten = aanzet tot literaire competentie • Ideeën voor criteria en ondersteunende vragen

34. Differentiatie

35. Differentiatie Tempo Aanbod Evaluatie (sticordi) Differentiatie Vragen en opdrachten Werkvormen Ondersteuning

36. TBS Nadenken over taalgebruik - communicatieve situatie Verbeteren taalvaardigheid > taalbeschouwing? Wie? Wat? Waarover? zender (spreker, schrijver) relatie boodschap werkelijkheid boodschap Aan wie? Bedoeling? Hoe? ontvanger (luisteraar, lezer) bedoeling Weg en middelen? In welke omstandigheden…. ? Effect? situatie effect kanaal Bart Masquillier en Marleen Lippens 36

38. Doelen taalbeschouwing A Evolutie 15 doelen Basis en uitbreiding bij doel 15 Taalgebruik en taalsysteem Spelling ook als ondersteunende kennis bij schrijfvaardigheid Terminologie gebaseerd op ET en op advieslijst taalbeschouwelijke termen

39. Doelen taalbeschouwing B Evolutie 9 doelen Basis en uitbreiding bij doel 9 Taalgebruik en taalsysteem Spelling ook als ondersteunende kennis bij schrijfvaardigheid Terminologie gebaseerd op OD en op advieslijst taalbeschouwelijke termen

40. Waarvoor is reflecteren op taalgebruik en taalsysteem zinvol? 1 alert maken voor en respect tonen voor eigen en andermans taalgebruik 2 verbeteren eigen taalvaardigheid 3 elementair inzicht in de structuur van taal die leerlingen gebruiken 4 in functie van (werkwoord)spelling 5 hulp bij aanleren van moderne vreemde talen 6 cultureel en intercultureel belang

41. Reflectie op taal: strategieën Analyseren Vergelijken Classificeren Generaliseren Herordenen Relateren

42. Wanneer ben je goed in taal?

43. In functie van de (werkwoord)spelling

44. In functie van de (werkwoord)spelling Analogie Hij werk + t (stam+ uitgang) hij delete+t Hij werk + te hij delete+te Hij heeft ge+werkt+t hij heeft ge+delete+t De ge+ werk+te uren de ge+delete+te bestanden

45. Voor de moderne vreemde talen

46. Voor de moderne vreemde talen Lang leve het Nederlands!

47. Concepten belangrijker dan termen

48. In functie van (inter)culturele gerichtheid Bv. Beleefdheidsvorm Frans Engels Duits dialect tussentaal

49. Blz. 43 Blz. 62 Blz. 115

50. Heldere terminologie • Koppelteken (vroeger ook liggend streepje) • Trema (vroeger ook deelteken) • Infinitief (vroeger ook noemvorm) • Predicaat: alles wat over het onderwerp gezegd wordt (vroeger gezegde) • Nwg, wwg, naamwoordelijk deel van het gezegde -> Invulling gezegde is veranderd! 45 18