Prof. Dr. Ülkü Yetiş ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü

1. Su Kaynakları ve Suyun Kullanımı: Endüstriyel Prof. Dr. Ülkü Yetiş ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü 21.Yüzyılda Su Yönetimi “Bütünleşik Su Yönetimi Çerçevesinde Türkiye’de ve Dünyada Su” 4 Haziran 2013

2. Ana Başlıklar • Endüstriyel Prosesler ve Su • Dünya’da Endüstriyel Su Kullanımı • Türkiye’de Endüstriyel Su Kullanımı • Nasıl azaltılabilir ?

3. Endüstriyel FaaliyetlerSu Kullanımı • Hammadde • Solvent • Soğutma suyu • Taşıma suyu • Enerji kaynağı

4. Endüstriyel Su • Ülkeden ülkeye değişmekle birlikte, ortalama; suyun % 20’si endüstriyel amaçla kullanılıyor; • Endüstriyel su tüketim değerleri, enerji amaçlı tüketimi de içeriyor; • Küçük ölçekli sanayi kuruluşlarının kullandığı su, içme ve kullanma suyu içerisinde; • Endüstriyel su tüketimini tam olarak bilebilmek zor....

5. Endüstriyel Su İhtiyacı

6. Kalite?

9. Pamuklu Kumaş Üretimi 1 kg pamuklu dokumanın (1 adet jean pantolon) su ayak izi: 11,000 litre

10. Sektörel Su Tüketimi

11. Ana Başlıklar • Endüstriyel Prosesler ve Su • Dünya’da Endüstriyel Su Kullanımı • Türkiye’de Endüstriyel Su Kullanımı • Nasıl azaltılabilir ?

12. Endüstriyel Su Kullanımı Dünya ortalaması : % 22 Gelişmiş ülkelerde; 59% Gelişmekte olan ülkelerde; % 8 Artış hızı çok yüksek http://academic.evergreen.edu/g/grossmaz/SCHROEBJ/

13. Dünya’da Durum

14. Global Evsel ve Endüstriyel (imalat sanayi ve enerji) Su Kullanımı (1950 and 2010) http://dx.doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2012.10.018

15. UN World Water Development Report • Endüstriyel faaliyetlerden 300-500 milyon ton ağır metal, solvent, toksik çamur vb sulara karışıyor... • Gelişmekte olan ülkelerde; endüstriyel atıkların %70’i içme suyu kaynaklarına deşarj ediliyor... • Su kıtlığı ciddi bir risk; • Coğrafi ve mevsimsel farklılıklar nedeniyle bu risk bazı ülkelerde/bölgelerde daha yüksek; • İçme ve kullanma suyu ihtiyacının karşılanamadığı yerde endüstri için su, çok daha zor temin edilebilir...

16. Gelişme trendleri • Eğer, mevcut talep ve tüketim devam ederse endüstri her geçen gün daha ciddi su yokluğu sorununu yaşayacak • 2025 yılında Dünya nüfusunun 2/3’ü su kıtlığı yaşayacak • Çin, Endonezya ve Hindistan’da su şimdiden önemli bir sorun • Globalleşme, ucuz işgücü nedeniyle daha da çok artan su talebi

17. İklim değişikliği • Su arzında azalma • Endüstri üzerinde artan güvenilir su kaynağı ihtiyacı baskısı • İklim değişikliğinin yeri va zamanı öngörülemeyen etkileri • Pekçok sanayileşmiş ülkede (Orta Enlem ve Kuzey Yarımküre) artan su stresi • Bazı bölgelerde diğer sektörlerin su talepleri ile çelişme SONUÇ: YER DEĞİŞTİRME... • Bazı az gelişmiş ülkeler zaten iklim değişikliğinin etkisinde • Su kıtlığı yaşanmayan bazı ülkelerde ise ucuz işgücü nedeniyle çokuluslu firmalar yatırım yapmış durumda ve hala yapıyor • Bu ülkelerde su altyapısının geliştirilmesi gerek • Ürünlerin pazarlandığı gelişmiş ülkelerden kaynaklanan talepler, bu ülkelerde ekosistemin korunmasına ilişkin baskılar SONUÇ : GELİŞEN STANDARTLAR

18. Ana Başlıklar • Endüstriyel Prosesler ve Su • Dünya’da Endüstriyel Su Kullanımı • Türkiye’de Endüstriyel Su Kullanımı • Nasıl azaltılabilir ?

19. Sektörlere göre çekilen su miktarı(1000 m3/yıl) TUİK, 2010

20. Kaynağına göre çekilen su miktarı

21. İmalatSanayi Su Göstergeleri

22. Çekilen Su Miktarı

23. Kaynağına göre çekilen su miktarı Yıllara göre değişim

24. Mevcut Durum • Su fiyatları – Düşük ya da bedava • Su kullanımının iyileştirilmesine yönelik teşvikler sınırlı • Geri dönüşüm maliyetleri yüksek • Küçük ve orta işletmeler • Atıksu arıtma var/çalıştırılmıyor • Atıksu geri kullanımı çok çok sınırlı • Su kullanım pratiklerinin iyileşme gereksinimi var

25. Sakarya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürü Sapanca Gölü • İnsani tüketim öncelikli kullanılması, planlanması ve önceliklendirilmesi gereken Sapanca Gölü'nün endüstriyel kullanımın baskısı altındadır. • Gölün hem Sakarya hem de Kocaeli için içme suyu açısından vazgeçilmez nitelik taşımaktadır. Bölgemizin artan nüfusu ve su talebinin artmasıyla göldeki su bütçesi artık limit olarak zorlanmaya başlamıştır. • Sapanca Gölü gibi insani tüketim öncelikli planlanması, kullanılması ve önceliklendirilmesi gereken bir su kaynağından endüstriyel kullanım kesinlikle elini çekmelidir. • "Bütün doğal su kaynaklarının ekolojik sürdürülebilirliği, ekolojik dengesinin korunması açısından 'su bütçesi' dediğimiz, giren ve çıkan su miktarının doğru ve etkin olarak yönetilmesi gerekiyor. Türkiye'deki birçok su kaynağı su bütçesi etkin olarak yönetilemediği için, su bütçesi aşıldığı ve uzun vadeli sürdürüldüğü için elden çıkmıştır. Sapanca Gölü tehdit altında... Dünyanın içilebilir özelliğe sahip sayılı göllerinden biri olan Sapanca Gölü, endüstriyel amaçlı kullanım ve yağışlardaki düşüş nedeniyle tehdit altında bulunuyor. Her yıl 30 milyon metreküp civarında su, endüstriyel kullanım amacıyla çekiliyor. Bu su, yıl içinde Kocaeli'ye içme suyu olarak tahsis edilen miktarla aynı oranda ve Sakarya'nın da içme suyu olarak kullandığı miktarın yarısı oranında bulunuyor. http://www.sabah.com.tr/YesilEkran/2011/12/23/sapanca-golu-tehdit-altinda http://www.haberler.com/sapanca-golu-nden-endustriyel-kullanim-amacli-su-4421476-haberi/

26. Ana Başlıklar • Endüstriyel Prosesler ve Su • Dünya’da Endüstriyel Su Kullanımı • Türkiye’de Endüstriyel Su Kullanımı • Nasıl azaltılabilir ?

27. Su Ayakizi Azaltımı

28. Teşekkürler...