Jacek Sierzputowski

1. WYPADKI KOMUNIKACYJNEWYPADKI TRAKTORÓWWYPADKI MAŁYCH POJAZDÓW(motocykle, QUADy, motorówki, skutery wodne)URAZY PIESZYCHUPADKIURAZY PRZENIKAJĄCE(elementy balistyki)WYBUCHY Jacek Sierzputowski

2. WYPADKI KOMUNIKACYJNE • ENERGIA KINETYCZNA MUSI ZOSTAĆ POCHŁONIĘTA. • JEJ POCHŁANIANIE JEST PODSTAWOWYM POWODEM POWSTAWANIA OBRAŻEŃ.

3. WYPADKI KOMUNIKACYJNE • TĘPE CZĘSTSZE WŚRÓD MIESZKAŃCÓW WSI • PENETRUJĄCE MIASTO • KAŻDY WYPADEK POWINNO SIĘ ROZPATRYWAĆ JAKO KONCEPCJĘ TRZECH ZDARZEŃ: • ZDERZENIE POJAZDU • ZDERZENIE CIAŁA • ZDERZENIE NARZĄDÓW

4. WYPADKI SAMOCHODOWE

5. WYPADKI SAMOCHODOWE Występują w kilku formach, a każda z nich powoduje szczególne typy obrażeń. • ZDERZENIE CZOŁOWE • ZDERZENIE BOCZNE • UDERZENIE W TYŁ POJAZDU • DACHOWANIE • UDERZENIE Z OBRÓCENIEM POJAZDU W PŁASZCZYŹNIE POZIOMEJ

6. ZDERZENIE CZOŁOWE

8. ZDERZENIE CZOŁOWE KIEROWCA • ZDERZENIE POJAZDU – zniekształcenie przodu pojazdu • ZDERZENIE CIAŁA – złamanie/zniekształcenie pierścienia kierownicy, kolumna bez zmian/przesunięta • ZDERZENIE NARZĄDÓW – urazowy „tatuaż” na skórze

9. ZDERZENIE CZOŁOWE Dobrze widoczne rany szarpane ust, brody, krwiaki na przedniej powierzchni szyi, urazowy „tatuaż” przedniej powierzchni kl piersiowej, Uszkodzenie głębszych struktur: uraz narządów umocowanych na więzadłach (łuk aorty, wątroba, śledziona, nerki, jelita)

10. ZDERZENIE CZOŁOWE Obrażenia zgnieceniowe dotyczą płuc, serca, przepony, pęcherza moczowego

11. ZDERZENIE CZOŁOWE PASAŻER • ZDERZENIE POJAZDU – zniekształcenie samochodu • ZDERZENIE CIAŁA – złamanie/zniekształcenie deski rozdzielczej • ZDERZENIE NARZĄDÓW – obrażenia twarzy, uraz typu coup/contrecoup mózgu, przeprostny/zgięciowy uraz kręgosłupa szyjnego, obrażenia kolan

12. ZDERZENIE CZOŁOWE Głowa • ZDERZENIE POJAZDU – zniekształcenie samochodu • ZDERZENIE CIAŁA – „pajączek” na stłuczonej przedniej szybie • ZDERZENIE NARZĄDÓW – uszkodzenie mózgu, uszkodzenia tkanek miękkich (skóra owłosiona głowy, twarz, szyja)

14. ZDERZENIE CZOŁOWE Uwaga! Obrażenia kolan mogą być jedynie szczytem góry lodowej: Siła działająca wzdłuż kończyny doprowadza do zwichnięcia/złamania w stawie biodrowym! (złamanie uda, złamanie panewki stawu biodrowego) duże krwawienie!!

16. ZDERZENIE BOCZNE

17. ZDERZENIE BOCZNE • ZDERZENIE POJAZDU – zniekształcenia samochodu (należy sprawdzić, z której strony został uderzony) • ZDERZENIE CIAŁA – stopień zniekształcenia drzwi (tj. wgięcie oparcia na łokieć, wygięcie drzwi na zewnątrz lub do wewnątrz) • ZDERZENIE NARZĄDÓW – należy się spodziewać uszkodzeń narządów leżących w rejonach obrażeń zewnętrznych. Najczęściej zdarzają się:

18. ZDERZENIE BOCZNE GŁOWA: uszkodzenie mózgu spowodowane przemieszczaniem się bocznym mózgowia. SZYJA: od naciągnięcia mięśni szyi do podwichnięcia kręgosłupa z ubytkami neurologicznymi. KOŃCZYNA GÓRNA I BARK: obrażenia po stronie uderzenia. KLATKA PIERSIOWA/BRZUCH: obrażenia spowodowane przez wgniecione drzwi po stronie uderzenia lub z powodu wypadnięcia niezapiętego pasażera z jego fotela. MIEDNICA/KOŃCZYNY DOLNE: pasażerowie po stronie uderzenia mogą doznać złamania miednicy, biodra lub kości udowej.

19. UDERZENIE W TYŁ SAMOCHODU

20. UDERZENIE W TYŁ SAMOCHODU • ZDERZENIE POJAZDU - zniekształcenie pojazdu zarówno z przodu jak i z tyłu. • ZDERZENIE CIAŁA – stan zagłówków/foteli. • ZDERZENIE NARZĄDÓW – tak jak w przypadku deceleracji w zderzeniu czołowym.

21. DACHOWANIE

22. DACHOWANIE • ZDERZENIE POJAZDU – wgniecenie dachu, otarcia i zniekształcenia słupków. • ZDERZENIE CIAŁA – uwaga na całe wnętrze samochodu. • ZDERZENIE NARZĄDÓW – ciało pasażera może zostać uderzane z któregokolwiek kierunku.

23. DACHOWANIE UWAGA! W TYM MECHANIZMIE ISTNIEJE WIĘKSZE NIŻ W INNYCH PRAWDOPODOBIEŃSTWO USZKODZENIA KRĘGOSŁUPA Z POWODU OSIOWEGO DZIAŁANIA SIŁY. DUŻE PRAWDOPODOBIEŃSTWO ZGONU!! (JEŚLI WYPADŁ Z SAMOCHODU)

25. WYPADEK Z OBRÓCENIEM POJAZDU W PŁASZCZYŹNIE POZIOMEJ SAMOCHÓD JEST UDERZONY Z BOKU W TYLNĄ LUB PRZEDNIĄ CZĘŚĆ; jego ruch do przodu zmienia się w ruch obrotowy. WYNIKIEM SĄ USZKODZENIA CIAŁA BĘDĄCE POŁĄCZENIEM OBRAŻEŃ POWSTAJĄCYCH W ZDERZENIACH CZOŁOWYCH I BOCZNYCH.

26. PASY I PODUSZKI BEZPIECZEŃSTWA • DOLNY PAS – nie chroni przed uderzeniem głową w kierownicę lub deskę rozdzielczą. Nieprawidłowo założony może spowodować urazy brzucha. • PASY TRÓJPUNKTOWE – nie chroni głowy i kręgosłupa szyjnego. Mogą występować złamania obojczyka

27. PASY I PODUSZKI BEZPIECZEŃSTWA • PODUSZKI POWIETRZNE – chronią tylko raz! Jeśli samochód uderza kilkakrotnie , nie chronią! Nie zapobiegają ześliznięciu kierowcy pod kierownicę. • ZAWSZE SPÓJRZ NA KIEROWNICĘ POD „SPRACOWANĄ” PODUSZKĄ! • UWAGA NA „NIESPRACOWANE” PODUSZKI!! (Możliwość urazu ratownika i wtórnego urazu poszkodowanego)

28. WYPADKI TRAKTORÓW • Środek ciężkości znajduje się stosunkowo wysoko. • Przewrócenie traktora w bok (85%)-kierowca ma szanse na wyskoczenie. • Przewrócenie do tyłu – często następstwem jest przygniecenie.

30. WYPADKI TARKTORÓW • Obrażenia związane z poparzeniem przez płonące paliwo lub płyny hydrauliczne. • Oparzenia chemiczne spowodowane kwasem z akumulatora. • Oparzenia gorącymi częściami silnika.

31. WYPADKI TARKTORÓW POSTĘPOWANIE • Szybka ocena sytuacji. • Zabezpieczenie poszkodowanego. • Badanie wstępne. Pytania! • Czy silnik jest wyłączony? • Czy tylne koła są zablokowane? • Czy nie ma wycieku paliwa/kontaktu z ogniem?

32. WYPADKI TARKTORÓW POSTĘPOWANIE • Określenie środka ciężkości (ZNAJDUJE SIĘ ON OK. 25 cm PONAD I 60 cm DO PRZODU OD TYLNEJ OSI TRAKTORA. • Bardzo ostrożnie podnosić traktor (miękki grunt) aby uniknąć kolejnych przygnieceń. • Z powodu dużej masy oraz z reguły długiego czasu jaki upływa od wezwania pomocy, musimy nastawić się na poważne uszkodzenia wewnętrzne u kierującego.

33. WYPADKI TARKTORÓW

34. MAŁE POJAZDY MOTOCYKLE

35. MOTOCYKLE • 75% zgonów w wyniku urazów głowy (kask). • Kierowca nie jest chroniony. • Najczęstszymi urazami są: USZKODZENIA GŁOWY, SZYI I KOŃCZYN. • Ważnymi poszlakami świadczącymi o sile urazu są : zniekształcenie motocykla, długość drogi hamowania, zniekształcenia obiektów w które motocykl uderzył.

37. MAŁE POJAZDY TERENOWE (QUAD-y)

38. MAŁE POJAZDY TERENOWE(QUAD-y) Zostały zaprojektowane dla farmerów i myśliwych w celu przemierzania nierównego terenu.

40. MAŁE POJAZDY TERENOWE(QUAD-y) Do najczęstszych mechanizmów urazów należą: • Przewrócenie się pojazdu. • Wypadnięcie pasażera lub kierowcy. • Czołowe uderzenie w nieporuszający się obiekt. ZŁAMANIA OBOJCZYKÓW, MOSTKA, ŻEBER, OBRAŻENIA KRĘGOSŁUPA, GŁOWY.

41. MOTORÓWKI I SKUTERY WODNE

42. MOTORÓWKI I SKUTERY WODNE

43. MOTORÓWKI I SKUTERY WODNE DRAMATYCZNY WZROST POPULARNOŚCI NA CAŁYM ŚWIECIE. W USA, pomiędzy rokiem 1990 a 1997 zanotowano wzrost liczby urazów związanych ze skuterami wodnymi o 400% !

44. MOTORÓWKI I SKUTERY WODNE • W krótkim czasie osiągają duże prędkości. • Kierujący znajduje się w pozycji siedzącej, stojącej lub klęczącej. • Dodatkowo, za kierowcą może znajdować się pasażer.

45. MOTORÓWKI I SKUTERY WODNE • Uderzenie o powierzchnię wody podczas wywrotki powoduje podobne uszkodzenie jak w przypadku małego pojazdu terenowego. • Zderzenie czołowe z innym skuterem powoduje obrażenia spotykane przy zderzeniach motocykla z samochodem.

46. MOTORÓWKI I SKUTERY WODNE UWAGA!! • W następstwie upadku pasażera czy kierującego do tyłu i uderzenia o powierzchnię wody pośladkami przy dużej prędkości można spodziewać się uszkodzeń ODBYTNICY I POCHWY.

47. MOTORÓWKI I SKUTERY WODNE W KAŻDYM WYPADKU ISTNIEJE PRAWDOPODOBIEŃSTWO UTONIĘCIA

48. SKUTERY ŚNIEŻNE

49. SKUTERY ŚNIEŻNE • Wysoko położony środek ciężkości. • Częściej dochodzi do wywrotek. • Z powodu większej masy pojazdu należy się liczyć z przygnieceniami. UWAGA! Hipotermia u ofiar wypadków

50. SKUTERY ŚNIEŻNE CZĘSTO ZDARZAJĄ SIĘ USZKODZENIA ZWIĄZANE Z „POWIESZENIEM” OFIARY PODCZAS PRZEJECHANIA POD ROZPIĘTĄ W POPRZEK LINĄ. Należy podejrzewać wtedy uszkodzenie kręgosłupa szyjnego i niedrożność dróg oddechowych.