De vrije tijd van leerlingen van Brusselse Nederlandstalige onderwijsinstellingen

1. De vrije tijd van leerlingen van Brusselse Nederlandstalige onderwijsinstellingen Een samenvatting van de resultaten

2. Inhoud • Inleiding • Methodologie: opzet en respons • Resultaten • Betekenis vrije tijd • Huidige activiteiten in de vrije tijd • Gewenste activiteiten in de vrije tijd • Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten • Locatie vrijetijdsactiviteiten • Kennismaking met aanbod vrijetijdsactiviteiten • Kennis publieke informatiekanalen • Kennis en bezoek evenementen, locaties en organisaties • Buitenschoolse activiteiten en opvang • Zakgeld • Tevredenheid met het aanbod • Conclusies

3. Inhoud 3 • Inleiding • Methodologie: opzet en respons • Resultaten • Betekenis vrije tijd • Huidige activiteiten in de vrije tijd • Gewenste activiteiten in de vrije tijd • Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten • Locatie vrijetijdsactiviteiten • Kennismaking met aanbod vrijetijdsactiviteiten • Kennis publieke informatiekanalen • Kennis en bezoek evenementen, locaties en organisaties • Buitenschoolse activiteiten en opvang • Zakgeld • Tevredenheid met het aanbod • Conclusies

4. Inleiding • Met het onderzoeksproject ‘vrijetijdsbesteding en -beleving van de Brusselse jeugd (2,5-18 jaar) en de participatie van deze doelgroep aan het Nederlandstalige vrijetijdsaanbod in het Brussels hoofdstedelijk gewest’ wil de Vlaamse Gemeenschapscommissie voor een eerste keer een kwantitatief, statistisch significant alsook een kwalitatief overzicht bekomen van de vrijetijdsbesteding en -beleving van de Brusselse jeugd en de participatie van de jeugd aan het Nederlandstalige vrijetijdsaanbod in het Brussels hoofdstedelijk gewest. • Concreet spitst de onderzoeksvraag zich toe op: • de vrijetijdsbesteding van de Brusselse jeugd • de vrijetijdsbeleving van de Brusselse jeugd • de participatie van de Brusselse jeugd aan het Nederlandstalige vrijetijdsaanbod in het Brussels hoofdstedelijk gewest

5. Inhoud 5 • Inleiding • Methodologie: opzet en respons • Resultaten • Betekenis vrije tijd • Huidige activiteiten in de vrije tijd • Gewenste activiteiten in de vrije tijd • Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten • Locatie vrijetijdsactiviteiten • Kennismaking met aanbod vrijetijdsactiviteiten • Kennis publieke informatiekanalen • Kennis en bezoek evenementen, locaties en organisaties • Buitenschoolse activiteiten en opvang • Zakgeld • Tevredenheid met het aanbod • Conclusies

6. Methodologie: Opzet • Het onderzoek is afgestemd op de leeftijdsgroep 3 tot 18 jaar • Opmerking: bij kleuters werden de ouders bevraagd • 6 gestructureerde vragenlijsten • Het ontwerpen van de vragenlijsten kwam tot stand in 6 fasen: • Afbakening van de onderzoeksvragen • Operationalisering van de onderzoeksvragen in gestructureerde vragenlijsten • Testen van de vragenlijsten • Vertaling van de vragenlijsten • Finalisering van de vragenlijsten • Digitalisering van de vragenlijsten • In totaal werden in 82 scholen meer dan 15.000 vragenlijsten verspreid onder ongeveer 9.000 verschillende kinderen en jongeren in het Nederlandstalig Brussels kleuter-, basis- en secundair onderwijs. • 7 scholen weigerden deelname, hoge respons van 90% door intensieve communicatie met de scholen in verschillende fasen: • brief van VGC • telefonisch contact ter bevestiging en afspraak waar vragenlijsten mogen worden geleverd • persoonlijk uitleg van onderzoeker bij het afleveren van de vragenlijsten

7. VOORBEREIDENDE FOCUSGROEPEN • Bedoeling: - verkenning woordgebruik - soorten activiteiten verkennen - referentiekaders voor beoordeling activiteiten expliciteren • Aanzet: aanduiden van activiteiten die ze graag doen en niet graag doen (met tekeningen of met lijst) • Vertellen waarom: dit geeft al snel aanleiding tot een los gesprek over de vrijetijdsactiviteiten waarbij de begeleider vragen stelt: waar, wie, wanneer, hoe vaak, wie nog, ...

8. VOORBEREIDENDE FOCUSGROEPEN: aantal kinderen • Kleuters, 6 groepen 37 • Eerste leerjaar, 2 groepen 12 • Zesde leerjaar 8 • 1° secundair 6 • 2° secundair 6 • 3° secundair 4 • 5° secundair, 3 groepen 16

9. VOORBEREIDENDE FOCUSGROEPEN: één reeks tekeningen

10. VOORBEREIDENDE FOCUSGROEPEN: enkele resultaten Tieners, jongeren: - negatieve toon in term ‘rondhangen’ • zeer uitgesproken belangstelling voor werken, geld verdienen Kinderen - VT-keuze: probleem bij hangende scheiding - zeer gevarieerde gamma aan activiteiten - dromen van spectaculaire activiteiten Kleuters - absolute topper: lezen - activiteiten met ouders centraal (scheidingslijn: 1° lj)

11. Methodologie: Respons • In totaal hebben ongeveer 4.000 leerlingen en ouders de verschillende vragenlijsten ingevuld. Responsverdeling over de verschillende vooropgestelde doelgroepen

12. Inhoud 12 • Inleiding • Methodologie: opzet en respons • Resultaten • Betekenis vrije tijd • Huidige activiteiten in de vrije tijd • Gewenste activiteiten in de vrije tijd • Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten • Locatie vrijetijdsactiviteiten • Kennismaking met aanbod vrijetijdsactiviteiten • Kennis publieke informatiekanalen • Kennis en bezoek evenementen, locaties en organisaties • Buitenschoolse activiteiten en opvang • Zakgeld • Tevredenheid met het aanbod • Conclusies

13. Betekenis vrije tijd 13

14. Betekenis vrije tijd 14

15. Betekenis vrije tijd 15

16. Huidige activiteiten in de vrije tijd • Dagelijkse vrijetijdsactiviteiten tijdens de week na schooltijd (top 5) 16

17. Huidige activiteiten in de vrije tijd • Maandelijkse vrijetijdsactiviteiten tijdens de week na schooltijd (top 5) 17

18. Huidige activiteiten in de vrije tijd • Maandelijkse vrijetijdsactiviteiten tijdens het weekend (top 5) 18

19. Huidige activiteiten in de vrije tijd • Maandelijkse vrijetijdsactiviteiten tijdens vakanties (top 5) 19

20. Gewenste activiteiten in de vrije tijd • Selectie van 5 vrijetijds activiteiten die de Nederlandstalige Brusselse jeugd en hun ouders vaker willen doen tijdens de week na schooltijd (top 5) 20

21. Gewenste activiteiten in de vrije tijd • Selectie van 5 vrijetijds activiteiten die de Nederlandstalige Brusselse jeugd en hun ouders vaker willen doen in het weekend (top 5) 21

22. Gewenste activiteiten in de vrije tijd • Selectie van 5 vrijetijds activiteiten die de Nederlandstalige Brusselse jeugd en hun ouders vaker willen doen tijdens vakantiedagen (top 5) 22

23. Gewenste activiteiten in de vrije tijd Belemmeringen tijdens schooldagen • Belemmeringen die ouders van kleuters ondervinden om de favoriete vrijetijdsactiviteiten voor hun kleuters vaker uit te oefenen tijdens schooldagen 23

24. Gewenste activiteiten in de vrije tijd Belemmeringen tijdens schooldagen • Belemmeringen die kinderen ondervinden om de favoriete vrijetijdsactiviteiten vaker uit te oefenen tijdens schooldagen • Belemmeringen die ouders van kinderen ondervinden om de favoriete vrijetijdsactiviteiten voor hun kinderen vaker uit te oefenen tijdens schooldagen 24

25. Gewenste activiteiten in de vrije tijd Belemmeringen tijdens schooldagen • Belemmeringen die tieners ondervinden om de favoriete vrijetijdsactiviteiten uit te oefenen tijdens schooldagen • Belemmeringen die ouders van tieners ondervinden om de favoriete vrijetijdsactiviteiten uit te oefenen tijdens schooldagen 25

26. Gewenste activiteiten in de vrije tijd Belemmeringen tijdens schooldagen • Belemmeringen die jongeren ondervinden om de favoriete vrijetijdsactiviteiten uit te oefenen tijdens schooldagen 26

27. Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten • Deelname van kinderen aan georganiseerde activiteiten tijdens vakanties 27

28. Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten • Deelname van tieners aan georganiseerde activiteiten tijdens vakanties 28

29. Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten • Deelname van jongeren aan georganiseerde activiteiten tijdens vakanties 29

30. Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten – liefst vaker • Georganiseerde vrijetijds activiteit die de Nederlandstalige Brusselse jeugd en hun ouders het liefst vaker willen (laten) doen tijdens vakanties (top 5) 30

31. Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten - belemmeringen • Belemmeringen voor kinderen om hun favoriete georganiseerde vakantieactiviteit vaker te doen • Belemmeringen voor ouders van kinderen om hun favoriete georganiseerde vakantieactiviteit voor hun kinderen vaker te doen 31

32. Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten - belemmeringen • Belemmeringen voor tieners om hun favoriete georganiseerde vakantieactiviteit vaker te doen • Belemmeringen voor ouders van tieners om hun favoriete georganiseerde vakantieactiviteit voor hun kinderen vaker te doen 32

33. Georganiseerde vrijetijdsactiviteiten - belemmeringen • Belemmeringen voor jongeren om hun favoriete georganiseerde vakantieactiviteit vaker te doen 33

34. BIJKOMENDE FOCUSGROEPEN • Uitdiepen motieven van tieners en jongeren rond een aantal activiteiten die zij –blijkens het kwantitatieve onderzoek- graag vaker zouden willen doen, en wat hen (ver)hindert om ze te vaker te doen. • 4 focusgroepen: 2 met tieners, 2 met jongeren, uit TSO of BSO • De focus is gericht op het georganiseerde vrijetijdsaanbod bij Tieners: - film en bioscoop - jeugdorganisaties - sport Jongeren - jeugdorganisaties - andere activiteiten

35. BIJKOMENDE FOCUSGROEPEN Tieners Film en bioscoop - bioscoop is duur - veel thuis film kijken: TV, huren: in gezin of met vrienden Jeugdorganisaties - wel gekend, niet populair jeugdhuizen omwille van aanbod, publiek jeugdbewegingen omwille van imago Sport aandacht voor zwemmen niet bevestigd

36. BIJKOMENDE FOCUSGROEPEN Jongeren • Jeugdorganisaties - geen rol in uitgangsleven - verward en verwarrend beeld - schaarse uitzonderingen bevestigen de regel • Gemeenschapscentra: - spreken niet aan. • Algemeen - shoppen op alle niveaus: activiteiten, winkelen, relaties - hoe ouder des te meer het aanbod van sport, jeugdorganisaties is daarop niet ingesteld.

37. Locatie vrijetijdsactiviteiten - Tieners 37

38. Locatie vrijetijdsactiviteiten - Jongeren 38

39. Kennismaking met aanbod vrijetijdsactiviteiten • Tieners • Jongeren 39

40. Kennis publieke informatiekanalen – vaakst gebruikt 40

41. Kennis publieke informatiekanalen – minst gekend 41

42. Kennis en bezoek evenementen, locaties en organisaties • Vaakst bezochte organisaties en instellingen met een cultureel aanbod (top 10) 42

43. Kennis en bezoek evenementen, locaties en organisaties • Vaakst bezochte evenementen en festivals (top 10) 43

44. Kennis en bezoek evenementen, locaties en organisaties • Vaakst bezochte Gemeenschapscentra (top 5) 44

45. Kennis en bezoek evenementen, locaties en organisaties • Vaakst bezochte jeugdcentra (top 5) 45

46. Kennis en bezoek evenementen, locaties en organisaties • Vaakst bezochte sportcentra en -activiteiten (top 5) 46

47. Buitenschoolse activiteiten en opvang • Buitenschoolse activiteiten waar tieners en jongeren aan deelnemen (top 3) De frequentie waarop men deelneemt aan deze activiteiten is voor de meerderheid van de tieners en de jongeren voldoende (51 % van de tieners en 61 % van de jongeren). Wat de na- of buitenschoolse opvang betreft maken ouders vooral gebruikvan deze mogelijkheid op andere dagen dan woensdagen. Op andere dagen dan woensdag blijft ongeveer de helft van de kleuters en de kinderen wel eens in de opvang, ongeveer 20% elke dag. 47

48. Zakgeld • Zakgeld van tieners en jongeren 48

49. Zakgeld • Bestedingsposten voor het zakgeld van tieners en jongeren 49

50. Tevredenheid met het aanbod • Tevredenheid met het aanbod aan vrijetijdsbestedingen (tieners en jongeren) 50