Wyniki drugiego cyklu badań (edycja 2012) Branża BPO Gabriela Grotkowska

2. Wyniki drugiego cyklu badań (edycja 2012) Branża BPO Gabriela Grotkowska Tomasz Gajderowicz Pomorski barometr zawodowy – diagnozowanie zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na rynku pracy województwa pomorskiego

3. Struktura prezentacji • Czym jest branża BPO/SSC? • Branża BPO/SSC na Pomorzu • Charakterystyka branży • Zatrudnienie w BPO/SSC na Pomorzu • Profil kompetencyjny pracownika BPO/SSC • Przyszłość branży BPO na Pomorzu

4. Branże strategiczne • Analiza średnio- i długookresowych ilościowych i jakościowych prognoz zmian sytuacji gospodarczej województwa pozwoliła wskazać następujące branże strategiczne dla pomorskiego rynku pracy w dłuższej perspektywie: • branżę logistyczno-transportową, • branżę energetyczną, • branżę technologii informatycznych i komunikacyjnych (ICT), • branżę BPO/SSC, • branżę usług opiekuńczych, • branże przemysłu przetwórczego, przede wszystkim z obszaru przemysłu stoczniowego i chemicznego, • branżę turystyczną.

5. Podstawowe definicje • BPO (Business Process Outsourcing) polega na zlecaniu zewnętrznemu dostawcy obsługi wybranych procesów biznesowych, tradycyjnie realizowanych za pomocą wewnętrznych zasobów. • Rodzaje outsourcingu: ITO, SSC, KPO • Z usług outsourcingowych korzystają przede wszystkim takie branże gospodarki jak finanse, bankowość, telekomunikacja, IT, FMCG, farmacja. • Dużą część realizowanych w Polsce usług sektora BPO ma w istocie charakter tzw. offshore outsourcingu (przeniesienie wybranych procesów biznesowych poza granice kraju). • Polska (a w szczególności województwo pomorskie), wydaje się być atrakcyjnym obszarem lokalizacji działalności związanej z usługami biznesowymi.

6. Ogólna charakterystyka branży BPO • Według różnych danych, w Polsce w sektorze BPO zatrudnionych jest obecnie 85-110 tysięcy osób, a wielkość rynku tylko w zakresie BPO/SSC szacowana jest na ponad 4 mld złotych Liczba centrów outsourcingu usług biznesowych w Polsce według typu i lokalizacji, 2012

7. Co determinuje lokalizację centrów BPO? • Dostępność i jakość wykwalifikowanych pracowników znających języki obce oraz posiadających umiejętności komunikacji, • Dostępność komunikacyjna (położenie przy ważnych szlakach komunikacyjnych, funkcjonowanie w mieście portu lotniczego z szeroką siatką połączeń), • Odpowiednia infrastruktura (np. dostępność powierzchni biurowej i ich cena), • Koszty prowadzenia działalności w danym miejscu, • Jakość obsługi inwestora w danym mieście, • Wizerunek miasta (historie sukcesów firm z sektora w danym miejscu), • Możliwość skorzystania z dostępnych zachęt inwestycyjnych, • Jakość życia w poszczególnych miastach.

8. Branża BPO na Pomorzu • Według Invest in Pomerania obecnie na Pomorzu działa 57 firm z obszaru outsourcingu usług biznesowych. • Główne obszary działalności: • działalność z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnych (18 firm) • działalność z zakresu outsourcingu procesów wiedzy (13 firm) • działalność z zakresu finansów i księgowości (12 firm) • Przeważająca większość podmiotów to firmy zagraniczne. • Działalność sektora outsourcingu usług biznesowych wyraźnie skupiona jest w Gdańsku: tu zlokalizowanych jest aż 36 centrów. Drugim lokalnym centrum dla branży jest Gdynia (17 centrów). • Przeciętnie firma z branży BPO działa na rynku od prawie 7 lat.

9. Liczba podmiotów prowadzących outsourcing usług biznesowych w województwie pomorskim według typu działalności i lokalizacji

10. Przeciętny wiek (w latach) przedsiębiorstw działających w sektorze outsourcingu usług biznesowych według typu działalności i własności

11. Zatrudnienie w branży BPO na Pomorzu

12. Wielkość zatrudnienie w przedsiębiorstwach działających w sektorze outsourcingu usług biznesowych według typu działalności i własności

13. Najczęściej oferowane stawki wynagrodzenia na stanowiskach typowych dla BPO/ITO/SSC/KPO

14. w rankingach zawodów deficytowych i o największym zapotrzebowaniu Zawody charakterystyczne dla branży J i K

16. w języku ofert internetowych Zawody charakterystyczne dla branży BPO/ssc

18. Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO • Grupy zawodów kluczowe dla branży BPO/SSC to: • programiści aplikacji • analitycy systemowi • specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych • projektanci aplikacji sieciowych i multimediów • księgowi • pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości • doradcy finansowi i inwestycyjni • pracownicy obsługi biurowej • pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) • Według danych ABSL średni wiek pracowników w branży BPO/SSC to około 30 lat. • Płeć nie jest czynnikiem decydującym o zatrudnieniu w sektorze.

19. Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO (Wykształcenie) • 90% pracowników firm sektora nowoczesnych usług biznesowych to osoby legitymujące się wyższym wykształceniem lub aktualnie studiujące. • Wielu pracodawców nie precyzuje kierunku kształcenia. • Jeśli jednak kierunek jest podawany, najbardziej pożądane są: • informatyka, • finanse, • bankowość, • księgowość. • Pracodawcy niejednokrotnie świadomie zatrudniają studentów w wieku do 26 lat ze względu na możliwość obniżenia kosztów pracy (składek na ubezpieczenia społeczne). • Zjawisko „przekwalifikowania” branży?

20. Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO (Języki obce) • Podstawowym wymaganiem stawianym pracownikom jest biegła znajomość języka angielskiego, przy czym pożądana jest także znajomość innego języka obcego. • Szczególnie pożądana wydaje się znajomość języków skandynawskich. • Pożądani są szczególnie kandydaci do pracy jednocześnie ze znajomością mniej popularnego języka i kwalifikacjami w zakresie księgowości czy finansów.

21. Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO (Kwalifikacje zawodowe) • Zawody związane z informatyką: wymaganewykształcenie informatyczne, a także znajomość poszczególnych języków programowania (najczęściej podawano: C++ oraz Java); znajomość programów SAP, AX. Pracodawcy w wywiadach wskazywali także na problem podstawowej znajomości pojęć ekonomiczno-finansowych. • Zawody związane z księgowością: wymagane wykształcenie i doświadczenie, ukończenie kursu księgowości i biegłego posługiwania się programami służącymi do wykonywania zawodu (np. program Symfonia czy SAP); pożądane certyfikaty Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSR) oraz Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) lub certyfikatu ACCA (Association of Chartered CertifiedAccountants) oraz CIMA (Chartered Institute of Management Accountants); znajomość prawa podatkowego. • Zawody związane z finansami: wymagane są umiejętności z pogranicza różnych obszarów (np. rachunkowości i analizy finansowej).

22. Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO (Kompetencje kluczowe) • Wśród kompetencji kluczowych najczęściej wymieniane są umiejętności komunikacji, pracy w grupie oraz umiejętności interpersonalne. • Pracodawcy często zwracają uwagę na umiejętność funkcjonowania w środowisku międzynarodowym. • Wielu pracodawców zaznacza, że najważniejsza jest umiejętność szybkiej nauki. System szkolenia nowych pracowników opiera się o wyuczenie określonych procedur.

23. Profil kompetencyjny pracownika z branży BPO (Cechy osobowe) • Najczęściej wskazywaną cechą osobową była pracowitość oraz zaangażowanie i chęć wkładu w usprawnianie działalności firmy. • Najczęściej wymieniane pożądane cechy osobowe to: samodzielność, odpowiedzialność i otwartość na nowe doświadczenia. W dalszej kolejności: konieczność zaangażowania i umiejętność pracy w zespole (zawody informatyczne), samodzielność, wytrwałość i konsekwencja ( zawody związane z księgowością i finansami). • Najmniej rozbudowane są wymagania dotyczące cech osobowych w elementarnej grupie zawodów Analitycy systemowi i specjaliści do spraw rozwoju aplikacji komputerowych gdzie indziej niesklasyfikowani.

24. Przyszłość branży BPO na Pomorzu • Cechy województwa pomorskiego sprzyjające rozwojowi BPO na Pomorzu: • relatywnie duża dostępność kadr (Trójmiasto jest znaczącym ośrodkiem akademickim), • relatywnie niska rotacja pracowników, • dobra znajomość języków obcych, zwłaszcza mniej popularnych • względnie niskie koszty działalności (w tym cena powierzchni biurowych), • jakość połączeń komunikacyjnych, • wysoka jakość życia, bogata oferta turystyczno-rekreacyjna, zachęcająca inwestorów do odwiedzania Pomorza.