İnternet Katmanı

1. BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE PROGRAMLAMA BÖLÜMÜ BİLG 121 AĞ TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ İnternet Katmanı Öğr. Gör. Mustafa SARIÖZ

2. Ağ Katmanı Nedir? • Ağ Katmanı, Network Layer, Internet Layer, Internetwork Layer veya İnternet Katmanı veya IP katmanı olarak karşınıza çıkabilir. • IP adreslerinin veriye eklendiği noktadır. Bu katmandaki uygulamalar IPv4 veya IPv6 gibi iletişim protokolleri olabileceği gibi ICMP gibi durum bildirme ve katmanlar arası bağ protokolleri de olabilir. Ayrıca RIP, OSPF ve BGP gibi yönlendirme protokolleri de bu katmanda çalışır

3. Internet Protokolü Nedir? • Ağ katmanı gözüyle internet çok sayıda subnetin birbiriyle bağlanmasıdır. Tam tanımlı bir yapısı yoktur, çok sayıdaki bölgesel subnetler backbone’lar yardımıyla birbirine bağlanır. • Bütün bu yapıyı ayakta tutan İnternet Protokolü (IP)’dir. Ağlararası bağlantıyı sağlamak için tasarlanmış bir protokoldür. Görevi, datagramları kaynaktan hedefe ilgili bilgisayarların aynı ağda veya farklı ağlarda olmasına bakmaksızın mümkün olduğu kadar (garanti değil) taşımaktır.

4. IP Başlık Bilgileri

5. IP Adres Sınıfları • A Sınıfı IP Adresleri • 1..aaa.bbb.ccc - 127.aaa.bbb.ccc aralığındadır. • SubnetMask Olarak 255.0.0.0 kullanılır. • B Sınıfı IP Adresleri • 128.aaa.bbb.ccc - 192.aaa.bbb.ccc aralığındadır. • SubnetMask Olarak 255.255.0.0 kullanılır. • C Sınıfı IP Adresleri • 193.aaa.bbb.ccc - 255.aaa.bbb.ccc aralığındadır. • SubnetMask Olarak 255.255.255.0 kullanılır.

6. Sınıfsız IP Adresleme IPv4 adres havuzunun etkin kullanımı için çeşitli yöntemler geliştirildi. IPv4 adres bloklarının değişken boyutlarda olmasına izin veren CIDR (Classless Inter-Domain Routing) yapısı kullanılmıştır.

7. Reserve Edilmiş Adresler • 127 ile başlayan adresler internet tarafından özel amaçlarla (local host tanımı için) kullanılmaktadır. • 223’ün üzerindeki adresler gelecekte kullanılmak üzere D-sınıfı ve E-sınıfı (Multicast) adresler olarak reserve edilmiş olarak tutulmaktadır. • Kullanılamayan adresler; • 0.0.0.0 • 255.255.255.255 • X . X. X.0 • X. X. X. 255

8. IPv6 (Internet Protocon version 6) WWW’in patlarcasına gelişmesinin yanı sıra son zamanlarda kablosuz erişimin de yaygınlaşmasıyla 32 bitlik adres alanı varolan ihtiyacı karşılamakta yetersiz kalmaya başlamıştır. Bu sebeple IPv6 ortaya atılmıştır. IPv6′yı IPv4′ten ayıran en önemli özelliği 128 bitlik genişletilmiş adres alanıdır. Bu genişlemenin sağlamış olduğu teorik adreslenebilir düğüm sayısı 340,282,366,920,938,463,463,374,607,431,768,211,456′dır.

9. IPv6 Başlık Bilgisi

10. IP Adresleme ve Yönlendirme 223.1.1.0/24 223.1.2.0/24 223.1.3.0/24 Subnet mask: /24

11. IP Adresleme ve Yönlendirme 223.1.1.2/24 223.1.2.2/24 223.1.2.1/24 223.1.3.2/24 223.1.3.1/24 223.1.3.27/24 223.1.1.1/24 223.1.1.4/24 223.1.2.9/24 223.1.1.3/24 223.1.1.1 = 11011111 00000001 00000001 00000001 223 1 1 1

12. IP Adresleme ve Yönlendirme 10.1.1.3 10.1.1.3 IP adresli PC’den 10.1.2.2 IP adresli PC’ye paket nasıl yönlendirilir? 10.1.1.2 10.1.1.4 10.1.1.1 10.1.4.1 10.1.5.1 10.1.5.2 10.1.4.2 10.1.6.1 10.1.6.2 10.1.2.1 10.1.3.1 10.1.3.2 10.1.3.3 10.1.2.2 10.1.2.3

13. IP Adresleme ve Yönlendirme

14. IP Adresleme ve Yönlendirme • Routerlar yönlenfirme işini Yönlendirme tablolarına bakarak yaparlar. • Yönlendirme tabloları routerlarda statik olarak tanımlanabilir ya da RIP, OSPF veya BGP gibi yönlendirme protokolleri vasıtasıyla kendi aralarında veri alış-verişi yaparak otomatik olarak oluşturulabilir.

15. ICMP Protokolü • (Internet Control Message Protocol- Internet Yönetim Mesajlaşması Protokolü) • İki ya da daha fazla bilgisayar arasında veri transferi sırasında meydana gelebilecek hataları ve kontrol mesajlarını idare eder. Bu nedenle ICMP ağ problemlerini tespit etmek için çok önemli bir protokoldür. • ICMP protokolünde bilinen en yaygın ağ aracı ping dir.

16. ICMP Protokolü • ICMP protokolü kullanılarak tespit edebileceğimiz bazı sorunlar şu şekildedir: • Lokal makinede TCP/IP'nin düzgün yapılandırılmış olduğunu kontrol etmek • Bir bilgisayarın ayakta olup olmadığını kontrol etmek • Ağ geçitlerinin tıkanık olup olmadığını kontrol etmek • Bir mesajın kaybolup kaybolmadığını kontrol etmek

17. NAT (Network Address Translator) Dahili ağ (örn. Ev ağı) 10.0.0/24 İnternetin geri kalanı 10.0.0.1 10.0.0.4 10.0.0.2 138.76.29.7 10.0.0.3 NAT çevrim tablosu WAN tarafı adresi LAN tarafı adresi 138.76.29.7, 5001 10.0.0.1, 3345 …… ……

18. BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE PROGRAMLAMA BÖLÜMÜ BİLG 121 AĞ TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ Fiziksel Katman Öğr. Gör. Mustafa SARIÖZ

19. Fiziksel Katman • Data Link Connection (DLC) ve Fiziksel ortam bilgisinden oluşur. Her fiziksel ortam için bilgilendirme şekli farklıdır. (modem, ethernet, isdn vs.) • Ethernet kartlarında fiziksel ortam bilgisi 48bitlik adres yapısıyla (MAC adresi) tutulur. • Broadcast medium teknolojisi kullanılır. Böylelikle ethernet ortamındaki tüm istasyonlar yollanan paketi görür. • Checksum paketin sonuna eklenir.

20. MAC adresi • Ağda sistemler birbirini sahip oldukları MAC adresi ile tanırlar. • Her node/ethernet kartı dünyada eşi olmayan bir adrese sahiptir. • Bu adres 48 bitlik bir sayıdır • İlk 24 bit; OIU (Organizationally Unique Identifier) yani üreticinin kod numarası, • Geri kalan 24 bit ise kartın seri numarası(Device ID)’dir.

21. ARP (Adres Çözümleme Protokolü) • IP adreslerini fiziksel adrese (MAC) dönüştürmek için kullanılır. • Bir paketin bir bilgisayardan çıktığında nereye gideceğini IP numarası değil gideceği bilgisayarın fiziksel adresi (MAC) belirler. • Bu adreste paketin gideceği ip numarası kullanılarak elde edilir • Ardından paket yönlendirilir.

22. ARP • ARP adres çözümlemek istediği zaman tüm ağa bir ARP istek mesajı gönderir ve bu IP adresini gören yada bu IP adresine giden yol üzerinde bulunan makine bu isteğe cevap verir ve kendi fiziksel adresini gönderir. • ARP isteğinde bulunan makine bu adresi alarak verileri bu makineye gönderir.

23. ARP Aranızda 10.1.2.1 IP adresine sahip olan biri var mı?

24. ARP Evet. Benim IP adresim 10.1.2.1’dir. MAC adresi 00:AA:00:C2:AF:5B olan PC’yim ben.