Kamu Sektörü Reformlarının Küresel Yönelimi ve Türkiye için Perspektifler

1. Kamu Sektörü Reformlarının Küresel Yönelimi ve Türkiye için Perspektifler William Dorotinsky Ekim 2013 5. İzmir İktisat Kongresi

2. İçerik • Kamu sektörü üzerindeki baskılar • Beklentiler ve hizmet arasındaki boşluk • Reform girişimleri – çıkarılan dersler? • Eğilimler… • Kamu Maliyesi • Şeffaflık • Kamu Yönetimi • Bu eğilimler bizi nereye götürüyor? • Türkiye için düşünceler

3. Kamu sektörü üzerindeki baskılar • Bilgi teknolojisi, internet, mobil cihazlar ve sosyal medya kamu hizmetlerinin sunumunda dönüşüm yaratmıştır. • Hükümetler BT platformları için önemli düzeyde harcama yapıyor. • Yüksek Gelirli Ülkeler- Tasarruf; açıkların azaltılması için reformların yönetilmesi • Orta Gelirli Ülkeler- Küresel sermaye yeniden dengelemesi/ daha sıkı uluslararası likidite. Daha yavaş büyüme Büyüme kısıtları Teknoloji Güven Kamu Sektörü Vatandaş Talepleri • COECD ülkelerinde ulusal hükümete olan güven azalmaya devam ediyor (2007’de %45 iken, 2012’de %40)* • Değerin ortak üretilmesi ve yaratılması * Gallup Dünya Anketi Verileri – ulusal hükümete ortalama güven

4. Beklentiler ve sunulan hizmet arasındaki boşluk Vatandaş beklentileri Kamu Hizmet Sunumunun Kalitesi Kamu hizmetleri ile ilgili vatandaş beklentisi kamu hizmetlerinin kalitesindeki somut artıştan daha hızlı artmıştır.

5. Kamu sektörü reform girişimleri Geçtiğimiz on yılda, devletin etkinliğini ve etkililiğini arttırmak amacıyla çeşitli kamu sektörü reform girişimleri olmuştur. Dağıtılmış Yönetişim (Ajanslaştırma) Yeni Kamu Yönetiminin (NPM) ilham verdiği reformlar Kamu idaresi reform girişimlerinin ana tasarımı Merkeziyetçilikten uzaklaşma Dış kaynak kullanımı Yasal çerçeve değişiklikleri Özelleştirme Yolsuzlukla mücadele önlemleri

6. Daire Daire Daire Daire Daire Daire Büro Büro Büro Büro Büro Büro Devletin şekli değişiyor Kurum 1 Kurum 2 Kurum 3 Yüklenici Devlet Bölüm Bölüm Bölüm Bölüm Bölüm Bölüm Yüklenici Alt-Yüklenici Birim Birim Birim Birim Birim Birim Müşteri/Vatandaş Kar Amacı Gütmeyen Alt-Yüklenici Yüklenici Vatandaş

7. Kamu İdaresi Ekosistemleri Gelenekselden  Yeni Kamu Yönetimi  “Ağ Tabanlı Yönetişim” KAYNAK: Çatışan paradigmalar: Yönetişim ve Kamu Yönetiminde Değişen İdeolojik Kavramlar. Benington ve Hartley, 2001.

8. Ağ yönetimi için gerekli yeni yetenekler

9. Lahor’da Dang Salgınının İzlenmesi Larva pozitif Küresel olarak, hükümetler vatandaşların hizmetlerin izlenmesi, hastalıkların takibi, afetlerin değerlendirilmesi gibi süreçlere dahil edilmesini sağlamak için Bilgi ve İletişim Teknolojilerini kullanmaya başladılar.

10. Bu eğilimler bizi nereye götürüyor? • (i) Hükümetlerin bu amaçlara ulaşmak için kullanabilecekleri araçlar ile ilgili tartışmaların genişlediği görülüyor : • Düzenlemeler • Sübvansiyonlar/teşvikler (dürtü) • Hizmetlerin hızlı takibi • Vatandaş katılımı • ‘Ağır’ sorunların ele alınabilmesi için bölümler arası özel odak • Seçilen örnekler: • İngiltere Kabinesinde yeni kurulan ve “Dürtü Birimi” adı verilen Davranış İnceleme Ekibi • Brezilya’da eyalet düzeyinde dinamizm : Pernambuco ve Minas Gerais • Kurumlar arası sonuçların hedeflenmesi: ABD’de 15 adet Kurumlar Arası Öncelikli Hedef, Tayland’da 11 Ortak Kilit Performans Göstergesi (ii) Reform merkezi kayıyor – devlet merkezinden yerel düzeylere doğru, öncü hizmet sunumuna daha yakın (iii) Reformlar giderek çok yönlü hale geliyor – arzu edilen sonuç üzerinde odaklanılıyor ve katkıda bulunan etkenler/bağlayıcı kısıtlar ele alınıyor Daha iyi hizmet sunumunun nadiren tek bir yolu vardır.

11. Türkiye için Düşünceler • Türkiye bu alanların bazılarında reformlar yaptı • Kamu Mali Yönetimi : Strateji ve Bütçe Daireleri, KİT’ler, Kamu-Özel Sektör Ortaklıkları • Merkeziyetçilikten uzaklaşma • Bugüne kadar yapılan reformların çoğu Türkiye’nin mevcut krizi atlatmasına yardımcı olmuştur. Bunlar gelecek için yeterli mi? • KİT ve yarı mali yaklaşım mükemmeldi. Yeterli mi? Yeni ortaya çıkan zorluklar? • Yakın vadede düşünülmesi gereken alanlar : • İdari Önlemler • Bakanlıklardaki strateji ve bütçe daireleri– tam olarak uygulanıyor mu? Fonksiyonel mi? • Planları, politikaları ve bütçeleri ilişkilendirme ve izleme yeteneği? • Performans bilgilerinin kullanımı, verilerin kalitesi • Merkeziyetçilikten uzaklaşmanın istenilen etkiyi yaratmadığı görülüyor: Neden? • Yerel kapasite değerlendirmeleri • Sektör reformlarının çok idari olduğu görülüyor – sorun odaklı, çok paydaşlı, sistem esaslı yaklaşımlar? • Teknolojik açıdan ileri bir toplum olarak, geri bildirim ve vatandaş katılımı için teknoloji yeterince kullanılıyor mu? • Sorunların anlaşılması ve çözümlerin bulunması için verilerin kullanımı? • Sofistike bir toplum ve ekonomi olarak, daha fazla ağ çözümü için kapasite?

12. Teşekkürler.

13. REFERANS SLAYTLAR

14. Mevcut Eğilimler Daha önceki kamu sektörü reform girişimlerinden çıkarılan dersler ve yeni harici baskılar ışığında, dünyanın dört bir yanındaki hükümetler üç temel alanda reform yapmaya çalışıyor : EĞİLİMLER Şeffaflık Kamu Maliyesi Kamu Yönetimi

15. Kamu Mali Yönetimindeki Eğilimler Vergi: Gelir tabanının kurtarılması, vergi idaresi reformu– esneklik ve teşvikler Yerel: borçlanma ve borç yönetiminin düzenlenmesi, krizlerin atlatılması Kamu Mali Yönetimi KİT’ler: yönetişim ve kamu sektörü ile bağlantılar, alta yatan mali zararlar Yenilikçi finansman: Performansa göre ödeme için zorlu arayış. Sosyal Etki Tahvilleri (SIB) Dijital devlet – devlet sistemlerinin sürekli, otomasyonu ve entegrasyonu (gümrük, ihale, personel, vergi, FYBS) KÖO: özel sektör katılımının maliyetlerinin ve faydalarının uygu şekilde değerlendirilmesi; risklerin yönetilmesi, sonuçların alınması

16. Şeffaflık Eğilimleri Açık İhale – tüm kamu sözleşmelerine ilişkin bilgilerin açık bir şekilde sunulması (arazi, doğal kaynaklar, madenler, vs...) Bilgiye Erişim Hakkı – şu anda 90’dan fazla ülkede var. Yeni odak konusu uygulama. Şeffaflık Açık Veri– 2011 yılında bir Açık Devlet Ortaklığı başlatıldı; katılımcı üye sayısı 8’den 60’a yükseldi. Mali Şeffaflık– bütçe harcamalarına ilişkin bilgilere açık bir şekilde ulaşılabilmesi – varlıklar ve yükümlülükler. Reformlar bilgilerin ulaşılabilirliğinin ötesinde verilerin erişilebilirliği ve kullanım kolaylığı üzerinde duruyor.

17. Kamu yönetimindeki eğilimler Kamu hizmetlerinin ortak sunumu Vatandaş kimlik bilgileri ve yardımların hedeflenmesi E-devlet– online olarak gerçekleştirilebilecek işlemlerdeki artış Performans Reformları 2.0 – performans bilgilerinin “kullanımına” ilişkin yeni bulunan bir odak alanı. Kamu Yönetimi Büyük Veriler – hükümetler eğilimlerin analizi /çözümler için kitle kaynak kullanımı için büyük veri akışlarından yararlanıyor Devlet içindeki sinir merkezlerinin güçlendirilmesi (Hizmet Birimleri, performans istatistik modelleri yoluyla)– ülkeler belirli koşullar altında bu modeli benimsemeye devam ediyor Düzenleyici ortamın etkinleştirilmesi – verimliliği ve esnekliği arttırmak için tasarlanan basit ve veri odaklı düzenleme* Daya büyük + daha açık = daha iyi? Kamu hizmetleri ve vatandaş katılımı için standart belirleme Performansa göre ödeme Yenilikçiliğin teşviki * Bakınız; Cass Sunstein, Simpler: The Future of Government (2013)