KOMPUTERY I INTERNET – niezbędne czy groźne? 

1. KOMPUTERY I INTERNET –niezbędne czy groźne? Opracowała: mgr Zofia Gońda-Ciupa nauczycielka informatyki w ZSP nr 1 w Praszce

2. W toku rozwoju ludzkości możemy wyróżnić: • społeczeństwo agrarne oparte na rolnictwie, • społeczeństwo industrialne oparte na przemyśle, • globalne społeczeństwo informacyjne, które zaczyna się kształtować.

3. Globalne społeczeństwo informacyjne charakteryzuje się tym, że: • towarem, który daje największe dochody, staje się informacja, • komputery są podstawowym narzędziem pracy, • ludzie z całej kuli ziemskiej łatwo porozumiewają się między sobą, • podstawowymi zadaniami człowieka są tworzenie wiedzy i współpraca międzyludzka. • Sejm RP rozpoczął debatę nad ustawą w sprawie budowania podstaw społeczeństwa informacyjnego. Dokument ma doprowadzić do wyrównania szans dostępu do technik przekazywania informacji i uświadomienia społeczeństwa o ich znaczeniu.

4. Komputery i Internet stają się NIEZBĘDNE.

5. DLACZEGO KOMPUTERY? • Komputery pojawiają się we wszystkich dziedzinach życia, ułatwiając, a czasem wręcz umożliwiając pracę poprzez gromadzenie informacji, ich szybkie przetwarzanie i wyszukiwanie. • Komputery stają się narzędziem twórczości artystycznej. • Komputery są źródłem i narzędziem nauki.

6. DLACZEGO INTERNET? • Internet umożliwia łatwy i szybki dostęp do informacji z każdej dziedziny życia, umożliwia naukę i zwiedzanie świata bez konieczności opuszczania domu, udostępnia interaktywne bazy danych i encyklopedie internetowe. • Najświeższe doniesienia agencji informacyjnych z całego świata, wyniki rozgrywek sportowych, notowania list przebojów itp. są dostępne dla wszystkich.

7. DLACZEGO INTERNET? • Ludzie z odległych miejsc na kuli ziemskiej mogą porozumiewać się w jednej chwili, uczestniczyć w listach dyskusyjnych, korzystając z doświadczeń ekspertów. • Osoby niepełnosprawne mają możliwość zdobycia wykształcenia i pracy („telepraca”). • Internet wykorzystuje się do leczenia fobii społecznych oraz terapii osób nieśmiałych i nieprzystosowanych społecznie.

8. Jeszcze bardziej niezbędna staje się umiejętność POROZUMIEWANIASIĘ MIĘDZYLUDZKIEGO.

9. Należy uczyć takiego posługiwania się komputerem i Internetem, by nie zagrażały one • zdrowiu człowieka, • kontaktom międzyludzkim.

10. Zagrożenia dla zdrowia ze strony komputera i Internetu to: • choroby oczu, • skrzywienia kręgosłupa, zanik mięśni pasa biodrowego i kręgosłupa, • zwyrodnienia stawów, osteoporoza, • otyłość, • zaburzenia centralnego układu nerwowego, • zaburzenia emocjonalne i interpersonalne, • uzależnienia.

11. Co robić, aby uniknąć tych zagrożeń? czyli Jak bezpiecznie korzystać z dobrodziejstwa komputerów i Internetu?

12. Jak powinno wyglądać dobrze zorganizowane stanowisko komputerowe?

13. Biurko • duże, • posiadające dwa blaty, aby klawiatura była nieco niżej, • ustawione tak, by siedzieć bokiem lub przodem do pokoju.

14. Krzesło • z regulowaną wysokością siedziska, • z regulowaną odległością oparcia, aby można było swobodnie oprzeć plecy, • z podłokietnikami na tej samej wysokości co dłonie, aby przedramię mogło być ułożone poziomo.

15. Monitor • z ekranem o zmniejszonej radiacji, • zaopatrzony w filtr chroniący przed promieniowaniem i odblaskiem, • ustawiony 50–60 cm od oczu na wprost lub nieco skośnie po stronie lewej (dla leworęcznych po prawej), • środek ekranu nieco niżej wysokości oczu.

16. Klawiatura • ergonomiczna, o specjalnym kształcie i miejscu na nadgarstki lub ze specjalną podstawką pod nadgarstki, • ustawiona tak, aby nie trzeba było do niej specjalnie sięgać, powinna znajdować się pod dłońmi lub tuż przed nimi.

17. Myszka • Myszka łącznie z mousepadem powinna znajdować się tuż koło klawiatury z prawej strony (w przypadku osób leworęcznych – z lewej), tak aby droga ręki z klawiatury do myszki była możliwie najkrótsza i nie wymagała ruchu łokcia.

18. Oświetlenie • okna powinny być zaopatrzone w żaluzje, • lampa powinna być ustawiona tak, by światło padało na tekst, a nie na twarz czy ekran.

19. Poprawny sposób siedzenia przy komputerze

20. Jak rozpoznać siecioholizm? (Internetoholizm)

21. Czym jest komputeromania? To uzależnienie od komputera poprzez • GRY KOMPUTEROWE, • PROGRAMOWANIE, • INTERNET. Praca z komputerem potrafi wciągać.

22. Co to znaczy być uzależnionym od Internetu? Zależność jest to stan psychiczny i fizyczny, wynikający z interakcji pomiędzy organizmem a środkiem, objawiający się kompulsywnym (przymusowym) przyjmowaniem środka (tu:korzystaniem z Internetu) stale lub okresowo, by przeżyć jego działanie lub uniknąć złego samopoczucia wynikającego z abstynencji(...). • A. Piotrowski, „Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik Zaburzeń Psychicznych”

23. Dr Kimberly Young z Uniwersytetu w Pittsburgu wyróżniła 10 kryteriów diagnostycznych: 1. Czujesz się zupełnie pochłonięty Internetem, myślisz o nim przez cały czas, także kiedy z niego nie korzystasz. 2. Aby osiągnąć satysfakcję, czujesz potrzebę używania Internetu przez coraz dłuższy czas. 3. Odczuwasz niemożność kontrolowania czasu korzystania z Internetu. 4. Kiedy usiłujesz ograniczyć korzystanie z Internetu lub całkiem z niego zrezygnować, odczuwasz niepokój i podenerwowanie. 5. Używasz Internetu, aby uciec od problemów lub kiedy dokucza ci poczucie bezradności, winy, lęku albo przygnębienia.

24. Dr Kimberly Young z Uniwersytetu w Pittsburgu wyróżniła 10 kryteriów diagnostycznych (cd.): 6. Okłamujesz członków rodziny, aby ukryć swoje wzrastające zaangażowanie w Internet. 7. Wystawiasz na szwank lub ryzykujesz utratę znaczącego związku, pracy, możliwości nauki lub karierę z powodu Internetu. 8. Powracasz do niego, nawet jeśli rachunki za korzystanie z Internetu przekraczają twoje możliwości. 9. Kiedy nie masz dostępu do sieci, występują u ciebie objawy zespołu abstynencyjnego (lęk, narastające przygnębienie, mimowolne „pisanie na klawiaturze”, obsesyjne myślenie i marzenie o Internecie). 10. Korzystasz z sieci dłużej niż początkowo zamierzałeś.

25. Za uzależnią uznaje się osobę, która spełnia co najmniej 4 z wymienionych kryteriów.

26. Jakie elementy Internetu uzależniają najsilniej?

27. U dziecka można stwierdzić, gdy: • udaje, że się uczy, kiedy tymczasem godzinami siedzi przed ekranem monitora, • w czasie gry lub przeglądania stron WWW wpada w stan przypominający trans, • próby ograniczenia czasu spędzanego przy komputerze napotykają na silny opór, nawet agresję, • niechętnie spotyka się z kolegami, brak mu przyjaciół, woli komputer niż ruch na świeżym powietrzu, • nie potrafi odpoczywać, nie wzrusza się.

28. Normy bezpiecznego posługiwania się komputerem przez najmłodszych: • do 12. roku życia nie należy używać go dłużej niż godzinę dziennie, • między 12. a 16. rokiem życia najwyżej 2 godziny, • robić częste przerwy – odrywać dziecko od komputera co pół godziny.

29. Aby uchronić dziecko przed nałogiem, należy: • stosować zasadę „najpierw obowiązki, potem komputer”, • częściej zapraszać do domu koleżanki i kolegów dziecka – w towarzystwie trudniej wpaść w nałóg, • nakłaniać dziecko do aktywnego poznawania otaczającego go świata poprzez udział w zabawach, grach na świeżym powietrzu i wycieczkach, • nie pozostawiać dziecka samego sobie – samotność i brak odczuwalnej miłości to przyczyny nie tylko tego nałogu.

30. Innymi zagrożeniami płynącymi z Internetu i gier komputerowych są: • pornografia, • wulgaryzm, • brutalność, • agresja.

31. Aby uchronić dziecko przed nieodpowiednimi treściami: • ustaw komputer we wspólnym pokoju, aby na bieżąco kontrolować działania dziecka, • zapoznaj się z programami używanymi przez dziecko, • sprawdź, czy bez twojej wiedzy dziecko nie utworzyło własnej strony WWW,

32. Aby uchronić dziecko przed nieodpowiednimi treściami: • nie zgadzaj się na osobiste spotkanie dziecka z nieznanym Ci użytkownikiem Internetu, • ostrzegaj dzieci przed oglądaniem w Internecie niestosownych materiałów, a w domu załóż filtr treści dopuszczalnych, • nie pozwól na bezkrytyczne korzystanie z usługi „czat” (nie zawsze rozmówca jest tym, za kogo się podaje).

33. Kluczem do szczęścia jest inteligentne wykorzystywanie komputerów i Internetu - z umiarem!

34. Jeśli uznasz, że potrzebujesz porady związanej z uzależnieniem komputerowym, zwróć się do Centrum Leczenia Odwykowego w Warszawie, gdzie tymi problemami od 10 lat zajmuje się dr Lubomira Szawdyn, psychiatra z 40-letnim stażem.

35. Telefony do Centrum Leczenia Odwykowego : (0-22) 617-03-10 (0-22) 870-03-77 (0-22) 813-30-43 kom. 090-39 69 70

36. Na czym polega leczenie? • Warunkiem jest wyrażenie zgody na odstawienie komputera i poddanie się kuracji odwykowej. • Na ogół stosuje się psychoterapię grupową. • Nie podaje się żadnych leków.

37. Wyróżnia się trzy etapy leczenia: • Pierwszy etap to uczenie się, czym są emocje (jakie są zdrowe i chore zachowania, fazy choroby, mechanizmy obronne, mechanizmy wspierania) i diagnozowanie. • Drugi etap to rozliczanie się ze swojej prawdy o sobie (trudny i najdłuższy); trzeba zobaczyć, do jakiej doszło destrukcji, jak zostały zniweczone relacje z otoczeniem, dlaczego nastąpiła ucieczka od ludzi. • Trzeci etap to podjęcie decyzji, że naprawdę chcemy coś zmienić i odbudować pozytywne relacje.

38. Co potem? • Kuracja, która odbywa się metodą małych kroczków, może trwać nawet do 3 lat. • Na pewien czas (ok. 3 miesięcy) trzeba całkowicie zrezygnować z komputera. • Po całkowitym wyleczeniu, które jest możliwe, można w kontrolowany sposób korzystać z sieci.

39. Komputer jest dobry, ale nie wtedy, gdy staje się jedynym nauczycielem, przyjacielem i... bogiem dziecka. Maszyna ma służyć człowiekowi, a nie panować nad nim.

40. O Komputerze mój! Bez Ciebie jestem jak nie swój Jak dziecko bez matki Grać, grać, programować. Patrzeć w migotliwy obraz. Czuć Ciebie przy sobie. Jesteś częścią megoja. Chwila bez Ciebie to chwila stracona, nie ta... Już, już siadam. Już naciskam „enter”. Świat przestaje istnieć. A kiedyś byłem wolny... Za siebie nie odpowiadam. Wiersz siódmoklasisty:

41. Problem zainteresował prawników: „Uzależnienie od Internetu – wstępny szkic problematyki prawnej”. http://www.vagla.eu.org/skrypts/uzaleznienie.htm i forum dyskusyjne Mówi się o nim na poważnych konferencjach medycznych: „Psychologiczneaspekty komunikacji za pośrednictwem sieci komputerowych”. http://www.nadciśnienie.med..pl/konferencja/prace/pistol/cmc44.html

42. Bibliografia i linki do stron internetowych na ten temat: • Danuta Gibas, „Gdy komputer staje się niebezpieczny”, „Poradnik Domowy” nr 8/2000 http://www.proszynski.pl/poradnikdomowy/2000/sierpien/komputer/index.h • Brat Tadeusz Ruciński, „Komputer przyjacielem dziecka?”, „Niedziela” nr 52-53/2000 • Piotr Czarnecki rozmawia z dr. L. Szawdyn, „Co to znaczy być uzależnionym od Internetu”, „Magazyn Internetowy WWW” nr 2/1999 • Zdzisław Nowakowski, „Informatyka bez tajemnic”, cz. I • Wojciech Cellary, „Edukacja w globalnym społeczeństwie informacyjnym”, materiały z XVI Konferencji IwS • Program komputerowy „Mistrz klawiatury”

43. Bibliografia i linki do stron internetowych na ten temat: • http://magazyn.reporter.pl/1998/07/r05.html • http://magazyn.reporter.pl/1998/08/r05.html • http://magazyn.reporter.pl/1998/09/r09.html • http://szpik.szczecin.art.pl//kultura/odwyk/komputer.html • strony Klubu Abstynenta http://free.ngo.pl/wodnik/kom.htm • http://www.kki.net.pl/~ostrole1/niewolnicy_maszyn.htm • http://www.chip.pl/offline/2000-04/048_000110_0001.htm • http://www.infoholizm.prv.pl/ • http://www.winter.pl/uzaleznienie.html • http://www.staszic.waw.pl/~wojciech/uzaleznienia/uzaleznienie.html • http://priv.ckp.pl/ekolt/uzaleznienie.html

44. Bibliografia i linki do stron internetowych na ten temat: • http://republika.pl/s_xserver/chory_na_internet.htm • http://www.astercity.net/~asfodel/dyplom/dyplom.htm • http://www.reporter.pl/forum/tematy.html • http://www.vagla.eu.org/prawo_001.htm • http://www.vagla.eu.org/publikacje_vag.htm • http://venus.wis.pk.edu.pl/~danio/psinet.htm • http://www.ists.pwr.wroc.pl/~kano/teleinf/download/soc_cmc44.html • http://republika.pl/psse_swidnica/artykuly/edukacja/komputer/komputer.

45. Dziękuję za uwagę. Życzę dobrej zabawy z komputerem i Internetem. Byle bez przesady...