Microsoft ® Office Excel ® 2007ni o‘ r g anish

1. Microsoft® Office Excel®2007ni o‘rganish Birinchi ishchi daftaringizni yaratish

2. Kurs mundarijasi • Qisqa ma’lumot: Qayerdan boshlanadi? • 1-dars: Ishchi daftarni ochmoq • 2-dars: Ma’lumotlarni kiritmoq • 3-dars: Ma’lumotlarni tahrir qilmoq va ishchi varaqlarni o‘zgartirmoq Har bir dars taklif etilgan vazifalar ro‘yxatini va sinov savollari to‘plamini o‘z ichiga oladi.

3. Qisqama’lumot: Qayerdan boshlanadi? Siz Excel 2007ga ma’ lumotlarni kiritishingiz kerak, lekin Excel bilan hech qachon ishlamagansiz.Qayerdan boshlaysiz? Balki, Excel bilan ishlagandirsiz, ammo matn va raqamlarni kiritish va tahrir qilish yoki ustun va satrlarni qo‘shish va yo‘q qilish kabi asoslardan ba’zilarini qanday bajarish Sizga hali ham qiziq bo‘lishi mumkin. Shu erda Siz Excel bilan qanday ishlashingizni tez va muammosiz o‘rganasiz.

4. Kurs maqsadlari • Yangi ishchi daftarni yaratmoq. • Matn va raqamlarni kiritmoq. • Matn va raqamlarni tahrir qilmoq. • Ustunlar va satrlarni qo‘shib qo‘ymoq va yo‘q qilmoq.

5. 1-dars Ishchi daftarni ochish

6. Ishchi daftarni ochish Excelni ishga tushirgandan so‘ng, ustunlar, satrlar va uyalardan iborat bo‘sh to‘rni ko‘rasiz. Agar Siz Excel bilan yaxshi tanish bo‘lmasangiz, keyin nima qilishga hayron bo‘lishingiz mumkin. Shunday qilib, ushbu kurs Excelga ma’lumotlarni kiritganda Sizni yo‘naltiradigan ba’zi Excel asoslari bilan oson ishlashga yordam berishidan boshlanadi.

7. Tasma Excel 2007 oynasi yuqorisidagi qator Tasma deb nomlanadi. Uy Qo‘shib qo‘ymoq Yo‘q qilmoq Saralash va filtr Format Uyalar Tahrir qilish Tasma Exceldagi har biri ma’lum bir ish turi bilan bog‘liq bo‘lgan turli ilovalardan iborat. Har bir ilovadagi turli buyruqlarni ko‘rish uchun Tasma yuqorisidagi ilovalarni bosing.

8. Tasma Chap tomondagi birinchi turgan Uy ilovasi eng ko‘p ishlatiladigan kundalik buyruqlarga ega. Uy Qo‘shib qo‘ymoq Yo‘q qilmoq Saralash va filtr Format Uyalar Tahrir qilish Rasm tasmadagi Uy ilovasiningbuyruqlarini tasvirlaydi. Tasma Excel oynasining yuqori qismini o‘raydi. Tasmadagi buyruqlar kichik bog‘langan guruhlarda tartiblangan.Masalan, uyalar tarkibi bilan ishlash uchun buyruqlar birga Tahrir qilish guruhida va uyalar o‘zlari bilan ishlash uchun buyruqlar Uyalar guruhida to‘plangan.

9. Ishchi daftar va ishchi varaqlar ExcelniochganingizdaSizishchidaftardebnomlanganfaylniochasiz. Har bir yangi ishchi daftar ma’lumotlar kiritiladigan uchta ishchi varaqlardan iborat. Kitob1 – Microsoft Excel Batafsil. Varaq2 Varaq1 Varaq3 Shuyerdayangiishchidaftardagibo‘shishchivaraqniko‘rsating. Siz ochgan birinchi ishchidaftarKitob1 deb nomlanadi. Ishchi daftarni o‘ z nomi bilan saqlamaguningizga qadar ushbu sarlavha oyna yuqorisidagi panelda aks ettiriladi.

10. Ishchi daftar va ishchi varaqlar ExcelniochganingizdaSizishchidaftardebnomlanganfaylniochasiz. Har bir yangi ishchi daftar ma’lumotlar kiritiladigan uchta ishchi varaqlardan iborat. Kitob1 – Microsoft Excel Batafsil. Varaq2 Varaq1 Varaq3 Shuyerdayangiishchidaftardagibo‘shishchivaraqniko‘rsating. Varaq ilovalari oyna yuqorisida aks ettiriladi.Har birvaraqdagima’lumotlarniosonginaaniqlashmaqsadidavaraqilovalarigaboshqa nom berishlozim.

11. Ishchi daftar va ishchi varaqlar Yangiishchi daftarniqandayyaratishga ham ajablanayotganbo‘lishingizmumkin. Book1 – Microsoft Excel Batafsil. Sheet2 Sheet1 Sheet3 • Oyningyuqori chap qismidagi“Microsoft Office” tugmasinibosing. • “Yaratmoq”nibosing. • “Ishchi daftar yaratmoq” oynasida“Yangiishchi daftar”nibosing.

12. Ustun, satr va uyalar Ishchivaraqlarustun, satr va uyalargaajratilgan. Ishchidaftarniochgandabuto‘rniko‘rasiz. Ishchivaraqdagiustunlaryuqoridanpastgavertikalbo‘yichaberilgan. Harbirustunyuqoridaalifbosarlavhasigaega. Satrlarishchivaraqgagorizontalbo‘yichako‘ndalangberiladi. Harbirsatr ham sarlavhagaega. Satrsarlavhalari 1dan 1 048 576 gacharaqamlangan.

13. Ustun, satr va uyalar Ishchivaraqlarustun, satr va uyalargaajratilgan. Ishchidaftarniochgandabuto‘rniko‘rasiz. Ustundagi alifbosarlavhalarivasatrdagiraqamlisarlavhalaruyagа sichkonchaorqalichertganingizdaishchivaraqningqaeridajoylashganingizniko‘rsatadi. Uyamanziliniformatlashuchunsarlavhalarbirlashtiriladi. Masalan, uya A ustuniva 3 satrikesishishida A3 uyasidebnomlanadi. Bu ham uyahavolasidebnomlanadi.

14. Ma’lumotlarjoylashadiganuyalar Siz ish boshlaydigan va ishchi varaqqa ma’lumotlarni kiritadigan uyalar. Chap tomondagirasmyangiishchivaraqniochgandanimalarniko‘rayotganingizniko‘rsatadi. Ishchivaraqningyuqori chap burchakdagibirinchiuyafaoluyadir. Qora rang bilan belgilangani Siz kiritadigan har qanday ma’lumotlar u erga joylashtirilganini ko‘rsatadi.

15. Ma’lumotlarjoylashadiganuyalar Uyani tanlash uchun ishchi varaqdagi har qanday uyani bosib ma’lumotlarni tanlangan joyga kiritishingiz mumkin. Har qandayuya tanlangandan so‘ng, u faol bo‘ladi. Avval aytilganidek, u qora rang bilan belgilanadi. Uya joylashganustun va satr sarlavhalari ham belgilanadi.

16. Ma’lumotlar joylashadigan uyalar Uyani tanlash uchun ishchi varaqdagi har qanday uyani bosib ma’lumotlarni tanlangan joyga kiritishingiz mumkin. Masalan, o‘ng tomonda rasmda ko‘rsatilgandek C ustunida 5 satrdagi uyani tanlansangiz: C ustuni belgilangan. 5 satri belgilangan.

17. Ma’lumotlar joylashadigan uyalar Uyani tanlash uchun ishchi varaqdagi har qanday uyani bosib ma’lumotlarni tanlangan joyga kiritishingiz mumkin. Masalan, o‘ng tomonda rasmda ko‘rsatilgandek C ustunida 5 satrdagi uyani tanlansangiz: Faol uya, bu holda C5 belgilangan. Uning nomi, uya havolasi sifatida ham ma’lum, ishchi varaqning yuqori chap burchagida Nom maydonida aks ettiriladi.

18. Ma’lumotlar joylashadigan uyalar Belgilangan uya, yoritilgan ustun va satr sarlavhalari hamda Nom maydonidagi uya havolasining ko‘rinishi, Sizga C5 uya faol ekanligini ko‘rishni osonlashtiradi. Ishchi varaqning o‘ng yuqorisidagi bir necha birinchi uyalarda joylashganda ushbu indikatorlar juda muhim emas. Lekin, ishchi varaqning bo‘ylab yoki pastiga yo‘nalib ishlayotganingizda, ular rostdan ham sizga yordam berishi mumkin.

19. Amaliyot uchun maslahatlar • Ishchi varaq ilovasiga boshqa nom bermoq. • Bir ishchi varaqdan boshqa ishchi varaqqa o‘tmoq. • Ishchi varaq ilovasiga rang qo‘shmoq. • Ishchi varaqni qo‘shmoq yoki yo‘q qilmoq. • Ustun sarlavhalarini ko‘rib chiqmoq va “Nom” oynasini ishlatmoq.

20. Test 1, savol 1 • Sizga yangi ishchi daftar kerak. Uni qanday yaratish mumkin? (Bitta javob tanlang.) • “Uyalar”guruhida “Qo‘shib qo‘ymoq”ni chertmoq, so‘ng “Varaqni qo‘shib qo‘ymoq”ni bosmoq. • “Microsoft Office”tugmasini bosmoq, so‘ng “Yaratmoq”ni chertmoq. “Ishchi daftarni yaratmoq” oynasida “Yangi ishchi daftar”ni bosmoq. • “Uyalar”guruhida “Qo‘shib qo‘ymoq”ni chertmoq, so‘ng “Ishchi daftar”ni bosmoq.

21. Test 1, savol 1: Javob • “Microsoft Office” tugmasini bosmoq, so‘ng “Yaratmoq”ni chertmoq.“Ishchi daftarni yaratmoq” oynasida “Yangi ishchi daftar”ni bosmoq.

22. Test 1, savol 2 • “Nom”oynasi faol uyalar tarkibini ko‘rsatadi. (Bitta javob tanlang.) • To‘g‘ri. • Noto‘g‘ri.

23. Test 1, savol 2: Javob • Noto‘g‘ri. “Nom” oynasi faol uyaning havolasini beradi. Oynadagi uya havolasini kiritgan holda mazkur uyani tanlash uchun “Nom” oynasini ham ishlatishingiz mumkin.

24. Test 1, savol 3 • Yangi ishchi varaqda kiritishni A1 uyasidan boshlashingiz lozim. (Bitta javob tanlang.) • To‘g‘ri. • Noto‘g‘ri.

25. Test 1, savol 3: Javob • Noto‘g‘ri. Ko‘chish va istalgan narsalarni kiritish imkoningiz mavjud. Har qanday uyaga bosing va ma’lumotlar kiritishini boshlang.Ammo A1 yoki A2 uyalaridan boshlanishi mumkin bo‘lgan ma’lumotni ko‘rish uchun o‘qish dasturini aylantirmang.

26. 2-dars Ma’lumotlarni kiritish

27. Ma’lumotlarni kiritish Siz barcha professional va shaxsiy ma’lumotlar saralashini kiritish uchun Exceldan foydalanishingiz mumkin. Siz ishchi varaq uyasiga ma’lumotlarning ikkita asosiy turlarini kiritishingiz mumkin: raqamlar va matn. Talaba baholari Savdo haqidagi hisobot Ta’til xarajatlari Shuning uchun, budjet yaratish, soliqlar bilan ishlash, talabalar baholari va qatnashini qayd qilish yoki sotiladigan mahsulotlarni sanab chiqish uchun Exceldan foydalanishingiz mumkin. Siz hattoki har kungi mashqni qayd qilish, vazningiz yo‘qotilishini qarab turish yoki uyingizni tiklash narxini kuzatib turishingiz mumkin. Haqiqatan ham imkoniyatlar cheksiz. Endi ma’lumotlar kiritishga sho‘ng‘iymiz.

28. O‘z o‘quvchilarni hurmat qilmoq: ustun sarlavhalaridan boshlash Ma’lumotlarni kiritganda har bir ustun yuqorisiga sarlavhalarni kiritish lozim. Bu yo'lbilan, Ishchivarag'ingizdanfoydalanuvchiharqandayodamma'lumotlarnimanianglatishinitushunaoladi (keyinroqo'zingiz ham unitushunaolasiz). Satr sarlavhalarini ham tez-tez kiritishingiz kerak bo‘lib turadi.

29. O‘z o‘quvchilarni hurmat qilmoq: ustun sarlavhalaridan boshlash Rasmdagi ishchi varaq turli yillar davomida faktik va kutilgan yo‘nalishlarni ko‘rsatadi. Bu ustun va satr sarlavhalarini ishlatadi: Ishchi varaqning tepasidagi ustun sarlavhalari yillar deb hisoblanadi. Past chap tomonidagi satr sarlavhalari - tashkilot nomlari.

30. Kiritishni boshlash Aytaylik, Siz sotuvchilar nomlari ro‘yxatini yaratyapsiz. Ro‘yxat savdo sanalari bilan birga ularning miqdorlariga ham ega bo‘ladi. Shunday qilib, quyidagi ustun sarlavhalari Sizga kerak bo‘ladi: Nom, Sana va Miqdor.

31. Kiritishni boshlash Aytaylik, Siz sotuvchilar nomlari ro‘yxatini yaratyapsiz. Ro‘yxat savdo sanalari bilan birga ularning miqdorlariga ham ega bo‘ladi. Nom Sana Miqdor Rasm ma’lumotlarni kiritish va uyadan uyaga ko‘chirish jarayonini aks ettiradi: • A1 uyasiga Nom kiriting va TABbosing. So‘ng B1uyasiga Sana kiriting,TABbosing va C1 uyasiga Miqdor kiriting.

32. Kiritishni boshlash Aytaylik, Siz sotuvchilar nomlari ro‘yxatini yaratyapsiz. Ro‘yxat savdo sanalari bilan birga ularning miqdorlariga ham ega bo‘ladi. Nom Sana Miqdor Buchanan Suyama Peacock Rasm ma’lumotlarni kiritish va uyadan uyaga ko‘chirish jarayonini ko‘rsatadi: • Ustun sarlavhalarini kiritib bo‘lganingizdan so‘ng, sotuvchilar nomlarini kiritishni boshlash uchun A2 uyasiga bosing. Nom kiriting, so‘ng belgilashni ustunning bir uya pastiga A3 uyasiga ko‘chirish uchun ENTERni bosing. So‘ng keyingi nomni kiriting va hokazo.

33. Vaqt va sanalarni kiritish Excel matnni uyaning chap tomoniga, ammo sanalarni uyaning o‘ng tomoniga tenglashtiradi. Nom Miqdor Sana Buchanan 05/03/2009 Suyama 06/05/2009 Peacock 05/05/2009 Sanani B Sana ustuniga kiritish uchun Siz, qismlarni ajratish uchun, qiya chiziq yoki defisni ishlatishingiz lozim: 16/7/2009 yoki 16-Iyul-2009. Excel ikkalasini ham sana sifatida aniqlaydi.

34. Raqamlarni kiritish Excelraqamlarni uyaning o‘ng tomoniga tenglashtiradi. Nom Sana Miqdor Buchanan 05/03/2009 5500 Suyama 06/05/2009 6300 Peacock 05/05/2009 4180

35. Raqamlar kiritish Boshqa raqamlar va ularning kiritish usuli • Kasr kiritish uchun butun son va kasr orasida oraliq. Masalan, 1 1/8. • Faqat kasr kiritish uchun boshidan nol kiriting, masalan, 0 1/4. Agar1/4ni nolsiz kiritsangiz, Excel raqamni sana deb hisoblaydi, 4 yanvar. • Manfiy sonni kasr ichida ko‘rsatish uchun (100)ni kiritsangiz, Excel sonni -100 kabi aks ettiradi.

36. Amaliyot uchun maslahatlar • TAB vaENTERni ishlatgan holda ma’lumotlarni kiriting. • Kiritish mobaynida xatolarni to‘g‘rilamoq. • Vaqt va sanalar kiriting. • Raqamlar kiriting.

37. Test 2, savol 1 • ENTER bosilishi bir uya belgilanishini o‘ng tomonga suradi. (Bitta javob tanlang.) • To‘g‘ri. • Noto‘g‘ri.

38. Test 2, savol 1: Javob • Noto‘g‘ri. ENTER bosilishi belgilashni pastga suradi.TAB bosilishibelgilashni o‘ng tomonga suradi.

39. Test 2, savol 2 • Excel qaysi birini sana sifatida hisoblaydi? (Bitta javob tanlang.) • Fevral 6 1947. • 2,6,47. • 2-Fev-47.

40. Test 2, savol 2: Javob • 2-Fev-47. Sana qismlarini ajratish uchun teskari qiya chiziq yoki defisni ishlatasiz.

41. 3-dars Ma’lumotlarni tahrir qilish va ishchi varaqni o‘zgartirish

42. Ma’lumotlarni tahrir qilishva ishchi varaqlarni o‘zgartirish Har kim xato qiladi. Hattoki to‘g‘ri kiritilgan ma’lumotlarni keyin yangilash kerak bo‘ladi. Ba’zan, butun ishchi varaqni o‘zgartirish kerak. Ustun qo‘shib qo‘ymoq Ma’lumotlarni tahrir qilmoq 13256 123456 Satr qo‘shib qo‘ymoq Masalan, ishchi varag‘ingiz o‘rtasiga boshqa ma’lumotlar ustunini qo‘shishingiz lozim. Yoki, masalan, xizmatchilarni alifbo tarkibida bir satrda joylashtirasiz, yangi xizmatchini olganda nima qilasiz? Bu dars ma’lumotlarni tahrir qilish va ishchi varaqdagi ustun va satrlarni qo‘shish yoki yo‘q qilish osonligini ko‘rsatadi.

43. Ma’lumotlarni tahrir qilish Siz A2 uyasiga 5400ni kiritmoqchi edingiz, ammo yanglishib 4500ni kiritganingiz haqida ma’lumot bering. Xatoni aniqlasangiz, uni to‘g‘rilashning ikkita usuli mavjud. 4500 2007 2008 2009 4500 2700 3900 Tahrir qilmoq Uyadagi ma’lumotlarni tahrir qilish uchun uni ikki marta bosing. Yoki uyaga bosgandan so‘ng, ma’lumotlarni formulalar satridatahrir qiling. Uyani ikkala usul bilan belgilab bo‘lgandan so‘ng, ishchi varaqni quyi chap tomondagi holat satrida O‘zgartirmoq yozuvi chiqadi.

44. Ma’lumotlarnitahrir qilish Ikkita usullaro‘rtasidagi farqi nima? Qulaylik uchun. Siz formulalar satriniyoki uya bilan oson ishlashi uchun uni o‘zini topishingiz mumkin. 4500 2007 2008 2009 4500 2700 3900 Tahrir qilmoq Istalgan joyda o‘zgartirishlar bajarish haqida tafsilotlar: • Harflar yoki sonlarni BACKSPACEtugmasini bosib yoki ularni belgilab DELETE tugmasini bosib yo‘q qilish. • Harflar yoki sonlarni belgilab va boshqa narsani kiritib, tahrir qilish.

45. Ma’lumotlarnitahrir qilish Ikkita usullaro‘rtasidagi farqi nima? Qulaylik uchun. Siz formulalar satrini yoki uya bilan oson ishlashi uchun uni o‘zini topishingiz mumkin. 4500 2007 2008 2009 4500 2700 3900 Tahrir qilmoq Boshqa joyda o‘zgartirishusuli: • Kursorni yo‘naltirib kiritish yo‘li bilan uya ma’lumotlariga yangi harf yoki raqamlarni qo‘shish.

46. Ma’lumotlarnitahrir qilish Ikkita usullaro‘rtasidagi farqi nima? Qulaylik uchun. Siz formulalar satrini yoki uya bilan oson ishlashi uchun uni o‘zini topishingiz mumkin. 5400 2007 2008 2009 5400 2700 3900 Tahrir qilmoq Nima qilmaganingizda ham hammasini o‘tayotganda o‘zgartirishlaringiz saqlanishi uchun ENTER yoki TABni bosishni esingizdan chiqmasin.

47. Ma’lumotlar formatlanishini olib tashlash Syurpriz! Kimdir ishchi varag‘ingizdan foydalandi, ba’zi ma’lumotlar bilan to‘ldirdi va 2008ni eng past tom bo‘lganini yoritish uchun B6 uyasidagi sonni quyuq va qizil qildi. Uy A B 2007 2008 5400 2700 A B 2007 2008 5400 Barini tozalamoq Formatlashni tozalamoq A B 2007 2008 4000 5400 Ammo tom o‘zgartirildi. Holatni o‘zgartirmoqchisiz.

48. Ma’lumotlar formatlanishini olib tashlash Syurpriz! Kimdir ishchi varag‘ingizdan foydalandi, ba’zi ma’lumotlar bilan to‘ldirdi va 2008ni eng past tom bo‘lganini yoritish uchun B6 uyasidagi sonni quyuq va qizil qildi. Uy A B 2007 2008 5400 2700 A B 2007 2008 5400 Barini tozalamoq Formatlashni tozalamoq A B 2007 2008 4000 5400 Rasmda ko‘rsatilganidek: Boshlang‘ich raqam quyuq va qizil bilan formatlangan. Shuning uchun raqamni yo‘q qiling. Siz yangi raqamni kiritasiz. Ammo u haligacha quyuq va qizil! Nima qilish kerak?

49. Ma’lumotlar formatlanishini olib tashlash Uya o‘zi formatlangan, ammo ichidagi ma’lumotlar formatlanmagan. Uy A B 2007 2008 5400 2700 A B 2007 2008 5400 Barini tozalamoq Formatlashni tozalamoq A B 2007 2008 4000 5400 Shunday qilib, maxsus formtlashga ega bo‘lgan ma’lumotlarni yo‘q qilish paytida Siz uyadan formatlashni ham yo‘q qilishingiz lozim. Bajarmaguningizgacha, bu uyaga kiritgan ma’lumotlar maxsus formatlashga ega bo‘ladi.

50. Ma’lumotlar formatlanishini olib tashlash Formatlashni olib tashlash haqidagi ma’lumot. Uy A B 2007 2008 5400 2700 A B 2007 2008 5400 Barini tozalamoq Formatlashni tozalamoq A B 2007 2008 4000 5400 • Uyani bosing, so‘ng “Uy” ilovasidagi “Tahrir qilish” guruhida“Tozalamoq”dagimilnicherting. • Uyadan formatni olib tashuvchi “Formatlashni tozalamoq”ni bosing. Yoki bir vaqta ma’lumotlarni ham formatlashni ham olib tashlash uchun “Barini tozalamoq”ni bosishingiz mumkin.