WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA.

1. WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA.

2. KONSTYTUCYJNY STATUS JEDNOSTKI • Konstytucyjny status jednostki determinują trzy zasady: 1.zasada przyrodzonej godności człowieka ( art. 30 Konstytucji RP) 2.zasada równości ( art.32 ust.1-2) 3. zasada wolności ( art. 31 ust.1- 2).

3. WOLOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA. W konstytucji z 1997r. prawa i wolości zajmują istotą część ustawy zasadniczej, konstytucja wprowadza realne środki ich ochrony. Konstytucja z 1997r. wyróżnia: 1) wolości i prawa osobiste - ujęte w art.38- 56 Konstytucji RP. 2) wolności i prawa polityczne – ujęte w art.57 -63Konstytucji RP. 3) wolości i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne- ujęte w art. 64- 76Konstytucji RP. 4) obowiązki obywateli- zostały ujęte w art. 82- 86 Konstytucji RP.

4. PODMIOTY PRAW I WOLNOŚCI. Konstytucja z 1997r. większość praw kieruje do człowieka, niektóre zaś tylko do obywatela- socjalne czy wyborcze. Podmiotami poszczególnych praw i wolności mogą być osoby fizyczne, osoby prawe i ułomne osoby prawne. Adresatami obowiązku przestrzegania i realizowania praw i wolności są szeroko rozumiane władze publiczne.

5. ŚRODKI OCHRONY WOLNOŚCI I PRAW. Środki ochrony wolości i praw to gwarancje umożliwiające podmiotom uprawnionym dochodzenie konsekwencji prawnych naruszeń konkretnych wolności i praw. Katalog środków ochrony wolności i praw Do gwarancji tych Konstytucja RP zalicza: • zasadę wynagrodzenia szkody, wyrządzonej jednostce przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej (art. 77 ust.1 Konstytucji RP); • zasadę zapewnienia jednostce pokrzywdzonej sądowego dochodzenia naruszonych wolności lub praw ( art. 77 ust.2 Konstytucji RP); • zasadę kontroli instancyjnej, czyli możliwości zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji ( art. 78 Konstytucji RP); • instytucję tzw. skargi konstytucyjnej wnoszonej do Trybunału Konstytucyjnego i przysługującej każdej osobie, której konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszonej ( art. 79 Konstytucji RP) • prawo występowania do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie wolności i praw, które zostały naruszonej przez organy władzy publicznej ( art. 80 Konstytucji RP).

6. OBOWIĄZKI OBYWATELI

7. Bibliografia: • 1)K. Czajkowska- Matosiuk: Aplikacje prawnicze w pytaniach i odpowiedziach Tom 1, wydanie 2 C. H. Beck Warszawa 2008r. • 2) M. Derlatka: Wprowadzenie, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Lexis Nexis Warszawa 2006r.