Overzicht

1. BELGISCHE VERENIGING ZONDER WINSTOOGMERKWettelijk kaderKathleen DeboutteConsulente bij het Kunstenloket

2. Overzicht • VZW – Situering • Essentie van de vzw • Oprichting • Organen • Boekhouding kleine vzw • Aansprakelijkheid • Einde van de vzw

3. 1.VZW - Situering • VZW = rechtspersoon • Essentiële verschillen met vennootschap: • Doel van de leden / oprichters: principieel niet op verrijking gericht • Uitgeoefende activiteit: principieel geen winstbeogend activiteit

4. 2.Essentie van de vzw Ledengroepering Wet: cummulatieve voorwaarden: • “Geen nijverheids- of handelsactiviteiten drijven” • “Geen stoffelijk voordeel aan de leden trachten te verschaffen”

5. 2.Essentie van de vzw Praktijk: handelsactiviteiten zijn toegelaten maar • Toetsing aan het doel van de vereniging: mag niet commercieel zijn • Winst moet worden bestemd tot verwezenlijking van het doel • Verbod op winstverdeling aan leden

6. 3.Oprichting • Authentieke of onderhandse akte • Verplichte vermeldingen statuten m.b.t. • “Identiteit” rechtspersoon • Natuurlijke personen achter rechtspersoon • Structuur rechtspersoon • Wijze van functioneren

7. 4.Organen van de vzw • Rechtspersoon: uitoefening van rechten door natuurlijke (fysieke personen) • Organische vertegenwoordiging • Toerekening aan de vzw • Wettelijk: AV – RvB – OVV - DB

8. 4.1.Algemene vergadering • Samenstelling • Bevoegdheden • Bijeenroeping • Agenda • Beraadslaging & stemming • Sancties bij miskenning reglementering

9. 4.1. Algemene vergaderingSamenstelling • Wettelijk minimum = 3 (< ontbinding) • Werkelijke/werkende leden • Toegetreden: - ‘Derden die een band hebben met de vereniging’ • Rechten uitsluitend bepaald door statuten & reglement • NOOIT stemrecht (want geen effectieve leden)

10. 4.1.Algemene vergaderingSamenstelling • Stichtend of niet stichtend • Statutair of niet-statutair • Toetredingsvoorwaarden (inhoud+ vorm) = verplichte vermelding in statuten • Aanvaarding: vrij te bepalen in statuten door wie (AV, RVB, DB…); indien niets bepaald: RVB

11. 4.1.Algemene vergadering Bevoegdheden: • Wettelijk voorbehouden (exclusief) • Strategisch bepaald door de wetgever: Identiteit – procedures – belangrijkste organen – cijfers – ontbinding – uitbreiding via statuten

12. 4.1.Algemene vergaderingBelangrijkste bevoegdheden • Wijziging statuten • Benoeming + afzetting bestuurders • Benoeming + afzetting + bezoldiging commissarissen • Kwijting bestuurders & commissarissen

13. 4.1.Algemene vergaderingBelangrijkste bevoegdheden • Goedkeuring begroting & rekening • Ontbinding vereniging • Uitsluiting lid • Omzetting naar VSO • Alle bevoegdheden voorzien in statuten

14. 4.1.Algemene vergaderingBijeenroeping • Wie ?  bepaald in statuten; indien niets bepaald: RvB (=> voorafgaande vergadering) • Wanneer ? • min. 1 x / jaar • 1/5 werkende leden verzoekt hierom • statutair bepaalde datum (praktijk: voldoende tijd voorzien om boekjaar af te sluiten en jaarrekening op te maken)

15. 4.1.Algemene vergaderingBijeenroeping • Hoe ?  verplicht vermeld in statuten • Termijn ? min. 8 kalenderdagen voor vergadering

16. 4.1.Algemene vergadering Gewone vs. buitengewone algemene vergadering Agenda: • Jaarlijks: rekening, kwijting, begroting • Buitengewoon: uitsluiting lid, wijziging statuten, omvorming VSO

17. 4.1.Algemene vergaderingBeraadslaging & stemming - voorwaarden • Geldige samenstelling: aanwezigheidsquorum (%) of –aantal (wet: aanwezigheid 1 lid = voldoende) • Verdeling functies bv. voorzitter • Meerderheidsquorum • Gewone: normale agendapunten • Bijzondere: buitengewone agendapunten

18. 4.1.Algemene vergaderingSancties bij miskenning reglementering • Ontbinding vzw wegens zware miskenning statuten of wet • Vernietiging betwiste rechtshandeling • Vordering door elke belanghebbende • Uitspraak door rechtbank

19. 4.2.Raad van Bestuur • Samenstelling • Bevoegdheden • Werking • Bezoldiging

20. 4.2.Raad van BestuurSamenstelling • Aantal < aantal leden • Leden of niet-leden • Natuurlijke of rechtspersonen • Eventuele statutaire beperkingen (bv. specifieke bekwaamheid, paritaire samenstelling…) • Aanstelling door AV (coöptatie = onwettig) • Wijze van aanstelling: verplicht vermeld in statuten

21. 4.2.Raad van BestuurBevoegdheden • residuair  alles wat niet aan een ander orgaan is toegewezen • beperkingen kunnen statutair voorzien worden • verantwoording aan AV (kwijting)

22. 4.2.Raad van BestuurWerking Principe: collegialiteit  consensus Werking: geen wettelijke bepalingen Oriëntatieregels: • Collegialiteit =>minstens ½ aanwezig • Beraadslaging & stemming: gewone meerderheid • Agenda, frequentie, vorm…  vrij

23. 4.2.Raad van BestuurBezoldiging • Principe: onbezoldigd tenzij AV bezoldiging toekent • Juridische kwalificatie: zelfstandige of werknemer ?

24. 5.Boekhouding • Onderscheid kleine, grote en zeer grote V.Z.W. • Belang van het onderscheid: • Voeren van de dubbele boekhouding (volgens Wet van 17 juli 1975 m.b.t. boekhouding van ondernemingen, aangepast model) • Neerlegging van de jaarrekening • Aanstellen van een revisor

25. 5.Boekhouding – kleine V.Z.W.’s • Kleine V.Z.W.’s: • Vereenvoudigde boekhouding • Jaarlijkse staat van ontvangsten en uitgaven • Jaarlijkse staat van het vermogen • Volgens modellen (K.B. van 26 juni 2003) (zie ook www.kunstenloket.be onder documenten en tools voor modellen jaarrekening en begroting)

26. 5.Boekhouding – kleine V.Z.W.’s • Kleine V.Z.W.’s: • Keuze om een dubbele boekhouding te voeren (zoals voor grote VZW’s) mits: • Minstens gedurende 3 boekjaren toepassen • Verantwoording (in de toelichting)

27. 5.Boekhouding – kleine V.Z.W.’s Staat van Ontvangsten en Uitgaven: mutaties in contanten en op rekening) • Aangepast aan de aard v.d. activiteiten • Dagboeken • Genummerd; geïdentificeerd; • Ondertekend bij 1e gebruik + ieder jaar • Zonder uitstel bijgehouden; • Geen weglatingen; geen witte vakken • Mutaties in contant geld of op rekening • Bewaartermijn 10 jaar

28. 5.Boekhouding – kleine V.Z.W.’s UITZONDERING: Verenigingen die wegens de aard van hun activiteit onderworpen zijn aan bijzondere, uit een wetgeving of overheidsreglementering voortvloeiende regels betreffende het houden van een boekhouding en betreffende hun jaarrekeningvoor zover zij minstens gelijkwaardig zijn aan die bepaald op grond van de V.Z.W.-wet

29. 5.Boekhouding – kleine V.Z.W.’s Verplichtingen voor alle V.Z.W.’s • Goedkeuring van een begroting(geen vormelijke verplichting)=raming van de voorziene inkomsten en uitgaven • Goedkeuring van een jaarrekening(volgens verplichte modellen)op voorstel van de raad van bestuurbinnen een termijn van 6 maanden na afsluitingsdatum van het boekjaarbeslissing door de algemene vergadering

30. 5.Boekhouding – kleine V.Z.W.’s Neerlegging van de jaarrekening • < 1 maand na goedkeuring van de jaarrekening door de algemene vergadering • Kleine V.Z.W: Bij de griffie van de rechtbank van Koophandel

31. 5.Boekhouding – kleine V.Z.W.’s • Sanctie:indien gedurende 3 opeenvolgende jaren niet voorgelegd aan algemene vergadering of niet neergelegd:  ontbinding kan gevorderd worden

32. 6.Aansprakelijkheid • Principe: geen aansprakelijkheid  betrokkenen verbinden niet zichzelf, maar vereniging (= essentie van rechtspersoonlijkheid) • Diverse uitzonderingen • Tgo vzw • Tgo derden • Strafrechtelijk

33. 6.1.Aansprakelijkheid algemene vergadering • Tgo vzw: concrete verbintenissen bv. betaling lidgeld • Tgo derden: niet aansprakelijk tenzij • andere hoedanigheid dan als lid (bv. borgsteller, sterkmaking…) • eigen fouten (burgerrechtelijke aansprakelijkheid) • Indien nodige publicaties voor verwerven rechtspersoonlijkheid niet (rechtsgeldig) gebeurden

34. 6.2.Aansprakelijkheid RvB • Tgo vzw: schending van de overeenkomst (opdracht) als bestuurder • Tgo derden: ‘onrechtmatige daden’ bv. schending van de wet, gebruik subsidies voor andere doeleinden…

35. 6.2.Aansprakelijkheid RvB • Strafrechtelijke aansprakelijkheid: • Strafbaar feit door bestuurder zelf gepleegd • Strafbaar feit gepleegd door werknemer van de vzw waarvoor bestuurder verantwoordelijkheid draagt • Specifiek verbonden aan verenigingsleven (bv. subsidiemisbruik) • Andere hoedanigheid dan als bestuurder (bv. borg)

36. 6.2.Aansprakelijkheid RvB Beperkingen persoonlijke aansprakelijkheid: • Kwijting (tgo vzw) • Vrijwaring door vzw (tgo derden) • Verzekering (opzet = altijd uitgesloten) • Verjaring

37. 7.Einde van de vzw • Einde vzw als Belgische vzw (bv. verplaatsing zetel naar land dat geen buitenlandse vzw toelaat) • Nietigheid (bv. geen doel) • Vrijwillige ontbinding • Gerechtelijke ontbinding • Ontbinding van rechtswege (= ‘semi’-automatischbv. verstrijken duur) • Omzetting naar VSO