Stan środowiska w Polsce i polityka ekologiczna

1. Stan środowiska w Polsce i polityka ekologiczna WY – Ekologia i Polityka

2. 3 komponenty pojęcia „zagrożenie ekologiczne” wg. A. Delorme • Obiektywny • Aksjologiczny • Podmiotowy

3. Czynniki wewnętrzne zagrożeń ekologicznych w Polsce • Charakter przemysłu • Błędy planowania przestrzennego • Niska lub brak świadomości ekologicznej • Niskie nakłady inwestycyjne • Nastawienie na osiąganie szybkich sukcesów ilościowych bez troski o jakość produktu

4. Czynniki zewnętrzne zagrożeń ekologicznych w Polsce • Położenie geograficzne • Zanieczyszczenia rzeczne • Odpady toksyczne i promieniotwórcze • Elektrownie jądrowe

5. Użytkowanie powierzchni kraju

6. Gospodarstwa ekologiczne

7. Średnia jakość gleb I-III kl. 26%, V-VI kl. 34%

8. Grunty zdegradowane • W 2002 roku łączna ilość wynosiła 68 tys. ha, (rejestr ten nie obejmuje nieużytków), • zrekultywowano zaledwie 2 tyś. ha gruntów zdegradowanych

11. Powietrze

12. Gazy cieplarniane

14. Zanieczyszczenia transportowe

16. Zanieczyszczenie wód, źródła poboru wody

17. Zużycie wody

20. Ścieki odprowadzane do wód lub ziemi

22. Standardy jakości wód rzecznych • I klasa – woda przeznaczona do zaopatrzenie w wodę ludności, niektórych zakładów przemysłowych i hodowli ryb łososiowatych • II klasa – przeznaczona do hodowli ryb, hodowli zwierząt gospodarczych i celów rekreacyjnych • III klasa – woda do zaopatrzenia przemysłu i nawodnień rolniczych

23. Stan wód wg obligatoryjnych wskaźników (zawartość tlenu, fenole, chlorki, siarczany, zawiesina)

25. Stan czystości rzek pod względem sanitarnym (bakteriologicznym) • 40,8% - wody pozaklasowe • Brak wód o I klasie • II kl. 6,3% • III kl. 53%

26. Standardy jakości wód jezior • I klasa – odpowiada wodom oligo-mezotroficznym • II klasa – odpowiada wodom umiarkowanie eutroficznym • III klasa – odpowiada silnie zeurofizowanym

28. Morze Bałtyckie • Polskę zamieszkuje 50% ludności zlewiska Bałtyku, do którego trafia 100% wód powierzchniowych, odpływających z terenu Polski

31. Odpady

32. Źródła odpadów • Górnictwo węglowe • Wydobycie surowców mineralnych • Przemysł energetyczny i hutnictwo • Odpady powstające przy płukaniu i oczyszczaniu kopalin

36. Obszary objęte ochroną

38. Polityka ekologiczna Polski

39. Przedmiot polityki ekologicznej • Środowisko przyrodnicze • Potrzeby społeczne • Potrzeby gospodarcze

40. Funkcje polityki ekologicznej • Wskazanie celów działań proekologicznych; • Określenie podstawowych warunków osiągnięcia celów, w tym: • Zasad funkcjonowania polityki ekolog. • Hierarchii celów; • Zadań zapewniających realizację celów • Wskazanie czynników ułatwiających i utrudniających realizacje celów • Wskazanie najkorzystniejszych sposobów (środków, narzędzi, instrumentów) osiągnięcia celów

41. Cele polityki ekologicznej • Cel nadrzędny: perspektywiczna wizja, którą ma osiągnąć polityka ekologiczna, jest nim osiągnięcie i utrzymanie takiego stanu środowiska, który zapewni normalny rozwój ludzi • Cele szczegółowe i pośrednie

42. Zasady polityki ekologicznej • Określające charakter polityki ekologicznej; • Określające relacje między polityką ekologiczną a polityka gospodarczą, społeczną i międzynarodową; • Ukierunkowujące narzędzia realizacji polityki ekologicznej

43. Narzędzia – środki i instrumenty • Środki mają charakter informacyjny,porządkująco-organizacyjny, techniczno-technologiczny • Instrumenty dzielimy na: • Instrumenty regulacji bezpośredniej • Instrumenty regulacji pośredniej

44. Narzędzia polityki ekologicznej • Narzędzia prawne i administracyjne • Instrumenty ekonomiczne • Mechanizmy finansowania • System monitoringu i kontroli • Stworzenie ram prawnych dla funkcjonowania kontroli społecznej • System zintegrowanego zarządzania środowiskiem • System planowania przestrzennego • Procedury partycypacji społecznej • Narzędzia polityki technicznej i naukowej • Konwencje, umowy i porozumienia międzynarodowe

45. Proces wyodrębniania się polityki ekologicznej 1973-1981 1982-1990 1991-1994

46. 1995-2000 2001-2010

47. Polityka ekologiczna – definicja • Świadoma i celowa działalność państwa, która polega na racjonalny użytkowaniu zasobów i walorów środowiska przyrodniczego, jego właściwej ochronie i umiejętnym kształtowaniu na podstawie zdobytej przez ludzkość wiedzy teoretycznej i praktycznej.

48. Założenia wyjściowe dokumentu z 2000 roku • Odniesienie do konstytucji RP art. 5 (RP zapewnia ochronę środowiska kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju) i art.74 (ochrona środowiska jest obowiązkiem m.in.władz publicznych, które przez swoją politykę powinny zapewniać bezpieczeństwo ekologiczne współczesnym i przyszłym pokoleniom) • Nadrzędną wartością jest człowiek • Człowiek jest sprzężony z systemem przyrodniczym • Bezpieczeństwo ekologiczne wymaga zapewnienia odpowiednich zasobów dyspozycyjnych wody, zachowanie rolniczej przestrzeni, zwiększenie lesistości • Oparcie się na zrównoważonym rozwoju • Zachowanie bogatej różnorodności biologicznej

49. Zasady: • Zasada zrównoważonego rozwoju • Zasada integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi • Zasada równego dostępu do środowiska przyrodniczego • Zasada regionalizacji • Zasada uspołecznienia polityki ekologicznej

50. Zasada „zanieczyszczający płaci” • Zasada prewencji • Zasada przezorności • Zasada stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT) • Zasada subsydiarności • Zasada klauzul zabezpieczających • Zasada skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej