150 likes | 487 Vues
HACİZ. Doç. Dr. Mustafa ÇEKER Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi. 8. HAFTA. GENEL OLARAK.
E N D
HACİZ Doç. Dr. Mustafa ÇEKER Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi 8. HAFTA
GENEL OLARAK • İcra konusu alacağın ödenmesini sağlamak üzere alacaklı lehine olarak alacağı karşılayacak miktardaki mal ve haklara icra dairesi tarafından el konulmasıdır. • Haciz işlemlerine başlanabilmesi için iki şart aranır: • Ödeme emrinin kesinleşmesi • Haciz talebi (1 yıl)
HACZİN YAPILMASI • Alacaklının haciz talebini alan icra dairesi, bu talebi 3 gün içinde yerine getirmek zorundadır. • Birden fazla haciz talebi varsa tarih sırasına göre haciz yapılır. • Aynı gün içinde yapılan talepler aynı derecede kabul edilir.
HACZİN ESASLARI • Resmi tatil günlerinde de haciz yapılabilir. • Mal kaçırma ihtimali olan veya gece iş görülen yerlerde gece vakti de haciz yapılabilir. • Borçluya önceden tebligat yapılmaz. • Haciz sırasında kilitli yer açılabileceği gibi, zor kullanılması da mümkündür. • Borçlunun bütün mallarına değil, alacağa yetecek kadarına el konulur.
HACZİN AŞAMALARI • Haciz talebi • Borçlunun ikametgahına gidilmesi • Borçlunun mallarının incelenmesi ve kıymet takdiri yapılması • Haciz tutanağının düzenlenmesi • Haczedilen malların muhafaza altına alınması • Haciz davetiyesi gönderilmesi
HACİZDE TERTİP • Haciz işlemlerinde, yokluğu borçluya en az yük teşkil edecek, haczi ve satılması en kolay olan mallardan başlanmasına hacizde tertip denir. • İcra müdürü, alacaklı ve borçlunun menfaatlerini bağdaştırmakla yükümlüdür. • Haciz sırası şu şekilde olmalıdır: • Çekişmesiz mallar • Menkul mallar • Taşınmazlar • Çekişmeli mallar
HACZE İŞTİRAK • Borçlunun alacaklılarından her biri borçlu aleyhine önceden yapılmış olan hacze katılma hakkına sahiptir. • Hacze iştirak iki şekilde olur: • Adi iştirak • İmtiyazlı iştirak
ADİ İŞTİRAK • Hacze iştirak için, alacaklının yaptığı icra takibinin kesinleşmiş olması gerekir. • Alacağın, ilk haciz sahibi alacaklının takip talebinden veya dava tarihinden önce doğmuş olması gerekir. • Alacak önceki tarihli bir belgeye (aciz belgesi, mahkeme ilamı, resmi senet veya makbuz) dayanmalıdır. • Haciz konusu mallar henüz satılmamış olmalıdır.
İMTİYAZLI İŞTİRAK • Bazı alacaklılara kanun, takip açmalarına gerek olmaksızın öncelikli iştirak hakkı tanımıştır. • Bunlar: • Borçlunun eşi, çocukları, vasi veya kayyım olduğu kişiler • Ölünceye kadar bakma alacaklıları • İlama dayalı nafaka alacaklıları
HACZİ CAİZ OLMAYAN MALLAR • Borçlunun şahsi eşyası • Devlet malları • SSK ve Bağ-Kur tarafından bağlanan aylık ve yardımlar • Borçlunun maaş veya ücretinin ¼’ünden fazlası • İşçi aylığının ¼’ünden fazlası
HACZE KARŞI İSTİHKAK DAVALARI • İcra memuru tarafından haczedilen mallardan bazıları borçluya ait olmayabilir. • Haciz konusu malların emanet, ödünç, kira vb. nedenlerden dolayı borçlunun elinde olması mümkündür. • Bu tür durumlarda haciz işlemini geçersiz hale getirmek için istihkak davası açmak gerekir.
İSTİHKAK DAVASI • İcra memurluğu tarafından gerçekleştirilen haciz işleminin haksız olduğu ve haczedilen malların borçluya ait olmadığı iddiasıyla açılır. • İstihkak davası haciz konusu malların haczedildiği yere göre iki gruba ayrılır: • Borçlunun elinde haczedilen mallarda • Üçüncü kişilerde haczedilen mallarda
Borçlunun elinde haczedilen mallarda • İstihkak iddiası, borçlu tarafından haciz sırasında yapılabileceği gibi, üçüncü kişilerce icra dairesine 7 gün içinde ileri sürülebilir. • İstihkak iddiasına karşı 3 gün içinde alacaklı veya borçlu tarafından itiraz edilebilir. • Süresi içinde itiraz edilmediği takdirde, istihkak iddiası kabul edilmiş sayılır, haciz kalkar ve mallar sahibine iade edilir. • İstihkak iddiasına itiraz edildiğinde, İM tarafından takibin devamına veya ertelenmesine karar verilir. Erteleme için 3. kişiden teminat alınması gerekir. • İM’nin kararına karşı 7 gün içinde istihkak davası açılabilir.
İSTİHKAK İDDİASININ İSPATI • İstihkak iddiasının ispatında iki önemli karine mevcuttur: • Birlikte oturulan yerdeki eşyadan niteliği itibarıyla kadına, erkeğe veya çocuklara ait olanlar bu kişilere ait sayılır. • Malı elinde bulunduran kişiler malik olarak kabul edilirler.
Üçüncü kişilerde haczedilen mallarda • Borçluya ait olduğu bildirilen mallar, başka bir kişinin zilyetliğinde ise, icra müdürü yine de haczi uygular. • Ancak, alacaklıya 7 gün içinde üçüncü kişiye karşı istihkak davası açması için süre verir. • Dava açılmazsa haciz kalkar.