KRONİK SOLUNUM HASTALIKLARINI ÖNLEMEDE GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANLARINA DÜŞEN GÖREVLER NELERDİR?

1. KRONİK SOLUNUM HASTALIKLARINI ÖNLEMEDE GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANLARINADÜŞEN GÖREVLER NELERDİR? Dr. OSMAN ELBEK (osmanelbek@yahoo.com) Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi

2. ÇIKAR ÇATIŞMASI BEYANNAMESİ(2007-2010) • Herhangi bir toplantıya katılmak için herhangi bir destek aldınız mı? • Evet • 2007 ERS Kongresi (Boehringer Ingelheim) • 2008 Düzce TB Günleri (GlaxoSmithKline) • Konuşma ücreti veya bir eğitim programının organizasyonu için ücret aldınız mı? • Hayır • Araştırma fonu kullandınız mı? • Hayır • Bir personeliniz veya demirbaş gibi giderler için ödenek kullandınız mı? • Hayır • ‘Koşulsuz’ eğitim veya araştırma desteği aldınız mı? • Hayır • Danışma ücreti aldınız mı? • Hayır • İşe girme, danışma, menkul kıymet, honararium veya patent hakkı aldınız mı? • Hayır • Başka herhangi bir maddi ilişkiniz var mı? • Hayır

3. AMAÇ & HEDEF • Amaç: • Sağlığın geliştirilmesi kavramı ışığında göğüs hastalıkları uzmanlarına düşen görevleri analiz etmek • Tartışma Hedefleri: • Sağlığın geliştirilmesi kavramını tanımlamak • Konu hakkında yayınlanmış bildirgeleri analiz etmek • Kronik solunum sistemi hastalıklarını önlemede göğüs hastalıkları uzmanlarına düşen sorumlulukları çözümlemek

4. SUNU AKIŞI • Sağlıkta hedefler • Sağlığı geliştirme • Sağlık eğitimi • Üç soru • Ne yapabiliriz? • Nasıl yapabiliriz? • Neyi yapmayalım?

5. NE KADAR BÜYÜK BİR SORUN? Bousquet J, Eur Respir J. 2010 Mar 11.

6. 4 milyon kişinin erken ölümü (2005) Bousquet J, Eur Respir J. 2010 Mar 11.

7. SAĞLIKTA HEDEF NEDİR?

9. SAĞLIĞA AYARLANMIŞ YAŞAM YILI (HALE: Healthy Adjusted Life Expectancy) Aslan D, Yaşlanan Kadın Sempozyumu, 1 Ekim 2009.

10. TTD SAĞLIK POLİTİKASI TEMEL İLKELERİ • Madde 3:Herkesin -ırk, dil, din, cinsiyet, cinsel yönelim, sınıf,.. farkı gözetilmeksizin-, sağlıklı olup sağlıklı kalabilmesi, sağlığını koruyup geliştirebilmesi, sağlığını kaybettiğinde ihtiyacı olan sağlık hizmetlerine ulaşma hakkı vardır.

11. SAĞLIĞI GELİŞTİRME • Sağlığa yönelik herhangi bir davranış ve yaşam durumu için; • eğitim • örgütsel • ekonomik • çevresel desteklerin bileşimi Özvarış ŞB, Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme, 2001.

13. “YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİĞİ” WHO global strategy on diet, physical activity and health: a framework to monitor and evaluate implementation, 2008.

14. DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİĞİ Erol S, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2007.

15. SAĞLIK EĞİTİMİ • Sağlığı toplumsal bir değer haline getirmek • Halkı bilgi ve becerilerle donatmak • Farkındalığı sağlamak • Davranışı değiştirmek • Sağlıklı davranışları destekleyen çevreler oluşturmak Yardım N, İst Tıp Fak Derg, 2009.

16. Smith R. BMJ, 2003.

19. GERÇEKLERİ MASKELEME

20. KOT TAŞLAMA

23. KÜRESEL SÜREÇ • Alma-Ata Bildirgesi (1978) • Ottawa (Kanada) Sağlığı Geliştirme Bildirgesi (1986) • Sağlıklı Toplum Politikası Geliştirme (1988) • Sağlık İçin Destekleyici Çevre (1991) • Jakarta (Endonezya) Bildirgesi (1997) • Bangkok Kararları (2005)

26. OTTAWA (KANADA) SAĞLIĞI GELİŞTİRME BİLDİRGESİ • Bireylerin, sağlığın belirleyicileri üzerindeki kontrollerini artırmak ve dolayısıyla sağlıklarını geliştirmelerini olanaklı hale getirmektir. • Sosyal ve politik bir süreç • Sosyal, çevresel ve ekonomik koşulları değiştirmeye yönelik eylemler • Bireylerin beceri ve yeterliklerini artırmak • Eylemlerinin yürütülmesinde katılımı sağlamak

27. SAĞLIĞIN ÖNKOŞULLARI • Gelir • Barış • Eğitim • Barınma • Beslenme • Ekosistem • Sosyal adalet ve eşitlik • Sürdürülebilir kaynaklar

28. iyi ama nasıl… “Son on yıllarda dünya nüfusunun beşte birisinin gerilemesi 20. yüzyılda dünya ekonomisinin en büyük ekonomi başarısızlığıdır.”IMF WHO. Global Plan to Stop Plan TB 2006-2015, 2006.

29. http://www.phmovement.org/enhttp://www.insev.org.tr/kategori/peoples-healt-movementhttp://www.phmovement.org/enhttp://www.insev.org.tr/kategori/peoples-healt-movement “Hastalık ve ölüm bizi her gün öfkelendiriyor. Hastalanan ya da ölen insanlar olduğu için değil. Öfkeliyiz, çünkü pek çok hastalığın ve ölümlerin temelinde bizlere dayatılan ekonomik ve sosyal politikalar yatıyor.”(Orta Amerika’dan bir ses)

30. ORDER

31. PAYDAŞLAR • Atina Sağlıklı Şehirler Deklarasyonu • Sağlıklı Şehirler Belfast Deklarasyonu • Yavaş Şehir Hareketi • Avrupa’da Sağlığı Geliştiren Okullar Ağı (ASGO) Projesi

34. AMAÇLAR • Eğitiminin düzeyini yükseltip standardize etmek • Mesleki ve bilimsel standartları geliştirmek • Bilimsel bilgi üretmek • Sağlık eğitimi ve lobi yapmak • Nitelikli klinik bakımı sağlamak • Sağlık hizmetleri ve sağlık politikaları konusunda taraf olmak • Etik standartları geliştirmek ve hayata geçirmek Türk Toraks Derneği Tüzüğü, 4 Temmuz 2004.

35. YÖNTEM • Araştırma yapmak • Ulusal politikalar oluşturmak • Kamuoyu oluşturmak • Ulusal ve küresel işbirliği yapmak • Katılımcı olmak • Kültürel ve sosyal etkinliklerde bulunmak Türk Toraks Derneği Tüzüğü, 4 Temmuz 2004.

38. Astım • KOAH • Pnömoni • Tüberküloz • Evde Bakım • Mezotelyoma • Yoğun Bakım • Tütün Kullanımı • Akciğer Kanseri • Temel Araştırmalar • Pulmoner Rehabilitasyon • Pulmoner Tromboembolizm • Pediatrik Akciğer Hastalıkları • Uykuda Solunum Bozuklukları • Çevresel-Mesleksel Hastalıklar

40. ULUSAL TÜTÜN KONTROL PROGRAMI Hasta / Hekim / Sağlık Çalışanı / Lobi Faaliyeti

42. KRONİK HAVAYOLU HASTALIKLARI Kronik Havayolu Hastalıkları Kontrol Programı Türk Toraks Derneği / Dünya Sağlık Örgütü / T.C. Sağlık Bakanlığı

43. HASTALIK GELİŞİMİNİN ÖNLENMESİ • Sigara içiminin azaltılması • Tütün Kontrolü Ulusal Komitesi önerileri • Hava kirliliğinin azaltılması • Eğitim • Yasal düzenlemeler • İzlem ve değerlendirme • Yakıt seçimi • Mesleksel risk faktörlerinin azaltılması • Eğitim • Yasal düzenlemeler • İzlem ve değerlendirme • İnfeksiyonlarının önlenmesi • Aşılama • Beslenme • Aile eğitimi • Fiziksel aktivitenin yaygınlaştırılması • Sağlıklı beslenme GARD Kronik Hava Yolu Hastalıkları (Astım – KOAH) Ulusal Kontrol Programı

48. EVDE BAKIM Ergün P, TTD Beyaz Kitap, 2010.

49. TÜRK TORAKS DERNEĞİ ULUSAL TÜBERKÜLOZ KONTROL PROGRAMI EYLEM PLANI