1 / 46

DENEY DENEY PLANI

DENEY DENEY PLANI. DENEY. Bilinmeyen bir şeyi bulmak, bir ilkeyi, bir varsayımı sınamak amacıyla yapılan eylem veya işleme “deney” adı verilir.

haley
Télécharger la présentation

DENEY DENEY PLANI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. DENEY DENEY PLANI

  2. DENEY • Bilinmeyen bir şeyi bulmak, bir ilkeyi, bir varsayımı sınamak amacıyla yapılan eylem veya işleme “deney” adı verilir. • Deney, belli bir doğa olayını, etmenleri denetim altında tutarak, sınıf veya laboratuarda öğrencilere göstermek için yapılan planlı bir deneme veya sınama işi olarak tanımlanabilir.

  3. DENEYLER Deney: Bilinmeyen bir şeyi bulmak, bir ilkeyi sınamak amacıyla yapılan eylem veya işleme denir.

  4. Bir öğrencinin bir deneyi tamamen bağımsız olarak gerçekleştirmesinin ön koşulu bütün araştırma ve bilimsel süreç becerilerini kazanmış olmasıdır. Bu becerilerden, deney yapma sürecinde büyük önem taşıyan ikisi operasyonel tanımlama ve değişkenleri tanımlama ve kontrol etmedir.

  5. İşleme Özgü (Operasyonel) Tanımlama Operasyonel tanımlar, bir deneydeki belirli bir değişkenin ne olduğunu kesin olarak belirtmek için kullanılır. Operasyonel bir tanım, bir işlemde veya eylemde bir ölçüt sağlayarak tanımın çerçevesini daraltır ve o olayla ilgili olanın dışında tanıma farklı anlamlar ve yorumlar yüklenmesine mani olur.

  6. Değişkenleri Tanımlama ve Kontrol Etme Bağımsız Değişken Bağımlı Değişken Kontrol Edilen Değişken

  7. Bir ampulün parlaklığını nasıl değiştirebiliriz? • ilk olarak öğrenciler tek pil ve tek ampulden oluşan bir elektrik devresi kurarak ampulün parlaklığını gözlemlerler. • Devreye önce ikinci bir özdeş pil sonra üçüncü bir özdeş pili devreye seri bağlayarak ampulün parlaklığını gözlemlerler. • üçüncü bir özdeş ampulü devreye seri bağlar ve ampullerin parlaklıklarını gözlemler. Her üç devredeki ampullerin parlaklıklarını karşılaştırır.

  8. Değişkenlerin herbirisinin etkisini incelemek üzere deney tasarlayarak gerçekleştiriniz ve aşağıda belirtilen her bir madde yer alacak şekilde deney raporu yazınız.Problem cümleniz nedir?(Neyi araştırmak istiyorsunuz?)Bağımlı değişken nedir?(Etkilenen, değişime cevap veren veya ölçeceğin ya da gözlemleyeceğiniz değişken nedir?)Bağımsız değişken nedir?(Etki eden, etkisini inceleyeceğiniz değişken nedir?)Kontrol altında tutulacak değişken(ler) nedir?(Etkisini sabit tutmanız gereken değişken(ler) nedir?)Hipotez cümleniz nedir?(Bağımlı değişken ile bağımsız değişken arasındaki olası ilişkiye ait sonuç olarak ne olmasınıbekliyorsunuz?)

  9. Kullanılacak araç-gereçleri yazınız?(Tasarlayacağınız deney yöntemi için hangi araç-gereçlere ihtiyacınız olacak?)Deneyin Yapılışını yazınız:(Hipotezinizi test etmek için nasıl bir yöntem izleyeceksiniz?)• Neyi gözlemleyecek veya ölçeceksiniz?• Nasıl gözlemleyecek veya ölçeceksiniz?• Kaç kez tekrarlayacaksınız?Veri Tablosu Hazırlayınız:(Neyi gözlemliyor ya da ölçüyorsunuz? Bunlara ait verileri uygun tablo çizerek kaydediniz)Grafik çiziniz:Verilerinizi analiz ediniz?(Bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerine etkisi hakkında ne biliyorsunuz? Bir ilişki görüyormusunuz?)Sonuç cümlenizi yazınız:(Sorunuza cevap cümlesidir. Hipotezinizi kabul ya da ret ediniz. Yazacağınız sonuç için delil sununuz vevarsa hata kaynaklarını tanımlayınız.

  10. Deney raporu örneği Başlık: tuz oranının kaynama süresine etkisi Soru: suya katılan tuz oranının suyun kaynama süresine etkisi nedir? Hipotez: suya katılan tuz oranı arttıkça suyun kaynama süresi uzar. Değişkenler Bağımsız değişken: saf su, %10,%20, %30, %40, %50 oranlarında tuz katılmış 1 lt’lik tuz-su karışımları Bağımlı değişken: kaynama süresi Kontrol edilen değişkenler: ısı miktarı, su miktarı İşlem basamakları: 1’er lt’lik saf su %10,%20, %30, %40 ve %50 oranlarında tuz-su karışımları hazırlandı. Önce saf su olmak üzere artan oranlarda tuz ihtiva eden deney kaplarındaki karışımlar aynı ısı ayarında kaynamaya bırakılarak kaynamaya başladıkları ana kadar geçen süre ölçüldü. Veriler ve bulgular Her bir tuzluluk oranına karşılık gelen kaynama süreleri tabloya kaydedildi. Sonuç Tablodan suyun içindeki tuz oranı arttıkça kaynama süresinin de arttığı görülmektedir. Hipotez desteklenmektedir.

  11. Deney Çeşitleri Yapılış Şekillerine göre: Gösteri Deneyleri Bireysel Deneyler Grup Deneyleri Yapılış Amacına göre: Kapalı Uçlu Deneyler Açık Uçlu Deneyler Hipotez Test Etme Deneyleri Yapılış Zamanına göre: Konu Öncesinde Yapılan Deneyler Konu Sırasında Yapılan Deneyler Konu Sonrası Yapılan Deneyler

  12. Labaratuvar yaklaşımları 1- Doğrulama veya tümden gelim yaklaşımı (kapalı uçlu deneyler) 2- Tümevarım yaklaşımı (açık uçlu deneyler) 3- Bilimsel süreç becerileri yaklaşımı (hipotez test etme deneyleri) 4- Teknik beceriler yaklaşımı 5- Buluş esasına dayalı yaklaşım

  13. 1)Doğrulama (ispat) veya tümden gelim yaklaşımı; • Bu yaklaşımda kavram, prensip ve yasalar veya konu sınıfta değişik eğitim öğretim yöntem ve tekniklerle (düz anlatım, tartışma, soru-cevap veya okuma vb.) verilir. • Daha sonra laboratuar ortamında verilmek istenen konu somut materyallerle ispatlanır.

  14. Öğrenciler doğrulama yaklaşımıyla önceden (sınıf ortamında) öğrendiklerinin doğruluklarına inandırılır. • Böylece, kavram prensip ve yasalar öğrenci için daha önemli hale gelir. • Bu tür bir laboratuar yaklaşımının genellikle orta dereceli okullarda ve zihinsel yetenekleri düşük olan öğrencilerle yürütülmesi önerilmektedir.

  15. Kapalı uçlu deneyler; • Verilen bilgilerin doğruluğunun araştırılması şeklinde düzenlenmiş deneylerdir.Bilimdeki gerçeklerin yeniden ispatlanmasına yöneliktir. • Bu deneylerin nasıl yapılacağı adım adım belirtilerek açıklanır. Yapılacak deneylerle hangi sonuca ulaşılacağı ayrıntılarıyla açıklanır. Ulaşılan sonuç beklenilen sonuç ile karşılaştırılır sonuç aynı ise rapor edilir. • Bu teknik yaratıcılık yeteneğini geliştirmez. Zaman alıcı bir tekniktir. Yetenekli öğrenciler için sıkıcı bir tekniktir.

  16. KAPALI UÇLU DENEY ÖRNEĞİ Problem: Kimyasal reaksiyonlarda kütlenin korunumu prensibi (Teorik olarak konu öğretmen tarafından sunulduktan sonra kütlenin korunduğunun ispat edilmesi için aşağıdaki deney yapılabilir.)Deney bireysel veya grupla (2-4 kişilik) yapılabileceği gibi demonstrasyon şeklinde de yapılabilir. Grup (2-4 kişilik) deneyi, aşağıdaki şekilde yapmalıdır.Araç-gereçler-Sınıftaki öğrencilerin 1/4 ü sayısında erlen ,yeterli sayıda Ca sandoz tablet .-Erlenleri kapatmak için kullanılacak hava ve gaz sızmasını engelleyecek lastik veya mantar tıpa.-Terazi ve tartım takımları.-Saf su veya çeşme suyu.

  17. İşlem basamakları1) Her grup erlenin içerisine 50 ml kadar su koyduktan sonra :a) Su konulmuş erlen, bir adet Ca-sandoz tablet, mantar veya lastik tıpayı terazide hassas bir şekilde tartın. Tartım sonucunu kaydedin.b) Tartma sonrası Ca-sandoz tableti içerisinde su bulunan erlenin içerisine atın ve kapağını hemen kapatın (Bu işlemi çok seri yapmalısınız. Çünkü çıkan gaz ortamdan uzaklaşmamalıdır). Kapattıktan sonra gaz çıkışı duruncaya kadar bekleyin. Gaz çıkışı tamamlandıktan sonra birkaç dakika daha bekleyin.

  18. İşlem basamakları2) Erlenin kapağını açmadan tekrar hassas bir şekilde tartın. Tartım sonucunu kaydedin. Bu değer başlangıçtaki tartım değeriyle aynı olmalıdır. Eğer farklı sonuç buluyorsanız bu erlenin kapağını kapatmada gecikmiş olmanızdan veya yaptığınız tartım hatasından kaynaklanabilir.3) Ca-sandoz tableti suda gaz çıkışı ile bir kimyasal reaksiyon verir. Reaksiyon öncesi ve sonrasındaki tartımların aynı sonucu vermesi kimyasal reaksiyonlarda kütlenin korunduğunun ispatıdır.

  19. 2) Tümevarım yaklaşımı; Doğrulama yaklaşımının aksine tümevarım yaklaşımında öğrenciye deney sonucunda ne çıkacağı belirtilmez. Fakat deneyde gerekli olan araç ve gereçler öğretmen tarafından belirlenir. Deneyin yapılması, verilerin kaydedilmesi ve verilerin analiz edilerek yorumlanması öğrenciye bırakılır.

  20. Bu süreç sonucunda öğrenci fiziksel yasa veya prensibi ortaya çıkarıcı bir genelleme yapmalıdır. Bu tür bir yaklaşımın lise düzeyinde veya üniversite seviyesinde veya zihinsel yetenekleri gelişmiş öğrencilerle yürütülmesi önerilmektedir.

  21. Açık uçlu deneyler; • Öğrencilerin bilim adamları gibi çalışarak, bilmedikleri birtakım bilgileri yeniden bulup ortaya çıkarmaya çalışmaları hedeflenir. Deneyin sonucu önceden belirgin değildir. • Deneyin sonucunda alınan veriler yine öğrenciler tarafından yorumlanarak bir genellemeye gidilir. • Bu teknikle öğrenciler, fen bilimlerine ait bilgileri somut yaşantılarla kavrarlar.

  22. AÇIK UÇLU DENEY ÖRNEĞİ Problem Tuzların sudaki çözünürlüğünün sıcaklıkla değişiminin incelenmesi.Araç-gereçler-Beher (250 - 300 ml lik), Bunsen beki veya ispirto ocağı, Amyant tel ve üç ayak, Termometre, Potasyum nitrat, sodyum klorür, potasyum klorür, sodyum nitrat, Saf su veya çeşme suyuİşlem basamakları Deney düzeneğinin kurulması ve ondan sonra yapılacak işlemler öğrenci tarafından planlanmalıdır. Planın yürütülmesi ve sonucun yorumu da yine öğrencinin sorumluluğundadır.

  23. 3) Bilimsel süreç becerileri yaklaşımı; Fen bilimleri derslerinin temel amaçlarından biri de bilimsel düşünme ve araştırma yeteneğini geliştirmektir. Fen bilimleriyle özellikle laboratuvarla ilgili düşünme süreçleri genelde "bilimsel süreç becerileri" olarak bilinir.

  24. Bilimsel süreç becerileri, bilgi oluşturmada, problemler üzerinde düşünmede ve sonuçları formüle etmede kullandığımız düşünme becerileridir. Bu beceriler, bilim adamlarının çalışmaları sırasında kullandıkları becerilerdir. Bu önemli becerileri öğrencilere kazandırarak onları kendi dünyalarını anlamaya, öğrenmeye hazır kılabiliriz. Bu beceriler bilimin içeriğindeki düşüncenin ve araştırmaların temelidir.

  25. Hipotez test etme (sınama) deneyleri; • Bu teknik daha çok öğrencilerin bireysel çalışmalarını gerektirir. • Öğrenci kendi kurduğu veya kurulmuş olan hipotezin doğru olup olmadığını kontrol etmek için deneyler tasarlar. • Verileri işler, bulguları ortaya koyar ve yorumlar.Böylece hipotezin doğru yada yanlış olduğuna karar verir. • Hipotez doğru ise, yeni bir bilgi edinilmiş olur ve genelleyerek hipotezin kapsamı genişletilmiş olur.

  26. Hipotez test etme deneylerinin aşamaları: • Problemi Belirleme ‘ Suyun içindeki tuz oranının kaynamaya etkisi nedir?’ ‘ Suya atılan tuz miktarı suyun kaynama süresini nasıl etkiler?’ • Hipotez kurma ‘Suya atılan tuz miktarı arttıkça suyun kaynama süresi artar.’ • Değişkenleri belirleme ve kontrol etme Bağımsız değişken: Suya atılan tuz miktarı Bağımlı değişken: Kaynama süresi Kontrol edilen değişken: Su miktarı ve ısı miktarı

  27. Deney yapma ve veri toplama %0, %10, %20, %30, %40, %50’lik oranlarında X marka sofra tuzu barındıran 1 lt’lik karışımlar hazırlayalım Tuz oranı değişimlerine karşı kaynama süreleri .Her bir karışımı aynı ortamda , sabit kalacak ısı ayarında kaynamaya bırakıp kronometreye basalım ve kaynamaya başladığı anda kronometreyi durduralım.

  28. Sonuca varma Tablodaki değerler tuz oranı arttıkça kaynama süresinin de arttığını söylemektedir. Buradan hipotezin desteklendiği sonucuna varabiliriz.

  29. 4) Araştırma (buluş) esasına dayalı yaklaşım; Bu yaklaşım hipotez test etme türü deneyine karşılık gelir. Bu tür deneylerde öğrenci, kendi kurduğu veya herhangi bir kaynaktan çıkardığı bir hipotezle ilgili olarak deneyler planlar. Gerekli araç ve gereçleri temin edip deney düzeneğini kurar, deney yapar, verileri ve gözlemleri kaydeder.

  30. Verilerden sonuçlar çıkarır ve yorumlar yapar. • Elde ettiği bulgulardan başlangıçtaki hipotezini red eder, kabul eder veya yeni deneyler planlar veya hipotezini değiştirir. • Böylece bilinen bilimsel gerçeklere yeni bilgiler ve yaklaşımlar ekleyebilir.

  31. 5) Teknik beceriler yaklaşımı; Laboratuar faaliyetlerini başarılı bir seklideyürütebilmek için bazı teknik becerilere ihtiyaç duyulmaktadır. Bunlar genelde el ve gözün uyum içerisinde kullanılabilme yeteneğinin kazanılması ile ilgili becerilerdir.

  32. Bilimsel süreç becerileri ve teknik beceriler yaklaşımları, ayrı birer yaklaşım olarak görülmekle birlikte bu becerileri diğer yaklaşımlardan kesin çizgilerle ayırmak mümkün değildir. Açık uçlu, kapalı uçlu veya hipotez test etme türündeki tüm deneylerin yürütülmesinde hem bazı bilimsel süreç becerilerine hem de bir takım teknik becerilere ihtiyaç vardır.

  33. YAPILIŞ ŞEKLİNE GÖRE DENEYLER

  34. Gösteri Deneyleri Genellikle madde ve malzeme yetersizliği, deneylerin öğrenciler için tehlikeli olması, deneyin hassas çalışma gerektirmesi, sınıfların kalabalıklığı veya zaman yetersizliği gibi nedenlerden dolayı, deneylerin öğretmen veya seçilen bir grup tarafından öğrencilerin gözlemleyebilecekleri bir şekilde yapılması temeline dayanan deney türüdür.

  35. Bireysel Deneyler Bu tür deneyler her bir öğrencinin kendi başına yaptığı deneylerdir. Her öğrenciye araç gereç sağlamanın zor olduğu kalabalık sınıflarda uygulanması zordur. Ayrıca öğretmenin sınıftaki her öğrenciye zaman ayırması da zordur.

  36. Grup Deneyleri Sınıftaki öğrencilerin 2 veya daha fazla kişilerden oluşan gruplar halinde yürüttükleri deneylerdir. Bir tek kişi tarafından yapılamayacak yardımlaşmayı gerektiren deneylerde grup çalışması tercih edilir. Gruptaki öğrencilerin görevlerinin dengeli dağıtılması ve bütün öğrencilerin sorumluluk alması önemlidir.

  37. Yapılış zamanına göre deneyler

  38. Yapılış zamanına göre deneyler : Dersin başında yapılan deneyler : • Öğrencileri motive etmek, derse ilgi çekmek, öğrenme isteğini uyandırmak, anlatılacak konuya giriş yapmak ve ders öncesi öğrenilecek konu hakkında öğrencilerin kafalarında sorular oluşturmak amacı ile kullanılan deneylerdir.Bu tür deneyler sonunda elde edilen bilgiler öğrencilerin daha önceki bildikleri ile çelişirse daha dikkat çekici olur.

  39. Yapılış zamanına göre deneyler : • Öğretim süreci içerisinde yapılan deneyler : • Bu tür deneyler ders devam ederken bir ilkeyi, bir olguyu veya bir kavramı öğrencilere öğretmek amacıyla yapılan deneylerdir.

  40. Yapılış zamanına göre deneyler : • Dersin herhangi bir anında yapılan deneyler • Ders sürecinin herhangi bir anında bir problemi çözmek amacıyla kurulmuş bir hipotezi test etmek için kullanılan deneylerdir.

  41. Yapılış zamanına göre deneyler : • Dersin sonunda yapılan deneyler : • Bu tür deneyler öğretim süreci sonunda, ders içerisinde teorik olarak anlatılan bilgilerin doğruluğunun ispatlanması için kullanılırlar.

  42. Laboratuar Raporu Rubriği 2 Deney Değerlendirme Rubriği

  43. Laboratuar Raporu Rubriği 3

More Related