DETERJANLAR

1. DETERJANLAR

2. DETERJAN NEDIR? Petro-Kimya �r�nlerinden elde edilen, temizleme ve aritma gibi islemlerde kullanilan, toz, sivi ya da krem seklinde olabilen kimyasal maddelere ''Deterjan'' denilmektedir. Deterjan, kir s�k�c� anlamina gelmektedir ve sabun disindaki temizleyicilerin t�m� deterjan sinifina girmektedir.

3. T�rihte ilk kullanilan deterjan sabundur. Ikinci D�ny� Harbinden sonra petrol �r�nlerinden yapilan sentetik kimyev� deterjanlar yaygin olarak kullanilmaya baslandi. Sabun, sudaki kalsiyumla suda ��z�nmeyen bir bilesik meydana getirir ki, bu da kiri uzaklastirmayi zorlastirir. Sentetik deterjanlar bu dezavantaji tasimamaktadir.

4. Modern form�lasyonlu deterjanlar, her biri ayri g�rev y�klenen bir�ok bilesenden m�tesekkildir. Bu bilesenlerden en �nemlisi y�zey aktif madde olan organik bir bilesik (deterjanin esas bileseni)tir. Diger �nemli eleman da sert sulardaki kalsiyum ve magnezyumu tutan fosfatlardir.

5. Y�zey aktif madde: Temizleyici maddelerin meydana getirdigi b�t�n etkiler, temelde su molek�lleri arasindaki baglari zayiflatarak, suyun y�zey gerilimini degistiren �y�zey aktiflik� �zelligine dayanir. Y�zey aktif maddeler, suyun yikanacak maddeyi daha kolay islatmasini saglar.

6. Uzun bir yapida olan y�zey aktif maddenin bir bas bir de kuyruk kismi vardir. Bas kismi hidrofil (suyu seven), kuyruk kismi ise hidrofob (suyu sevmeyen) olarak adlandirilir. Molek�l�n bas kismi su y�zeyinde konaklar, kuyruk kismi ise disari dogru durur. B�ylece y�zey aktif maddenin molek�lleri, y�zeyde yer alan su molek�lleri arasindaki �ekim kuvvetlerini azaltir.

7. Suyu sevmeyen kisim genellikle bir hidrokarbon zincirinden ibarettir. Suyu seven kisim ise bazi gruplardan olabilir. Grubun katyonik, anyonik, iyonik olmayan ve amfolitik (hem anyonik hem de katyonik) olmasina g�re degisirler. Anyoniklere karboksil (�COONa), s�lfonat (�SO3Na) ve s�lfat (�OSO3Na) misal verilebilir.

8. Iki tip y�zey aktif madde s�z konusudur. Biri yaglardan elde edilen sabun, digeri ise �ogunlukla alkilaril s�lfonat gibi petrol yan �r�nlerinden elde edilen deterjanlardir.

9. Bilesenler ve etkileri: Deterjanlar baslangi�ta sabun kadar iyi k�p�rm�yordu. Bu eksikligi gidermek g�yesiyle yapilan arastirmalar sonunda k�p�k arttirici maddeler eklenmesi gerektigi anlasildi. Deterjanlarin bilesiminde her biri degisik g�rev g�ren bir d�zineye yakin madde bulunur. Tam�mi temizlik i�in konmaz.

10. Mesel� �amasir makinasinin kazanini korumak i�in korozyon �nleyici madde bulunur. Kez� kumastan koparilan kirin yeniden dokuma �zerine birikmemesi i�in, deterjana, �ok y�kl� ve tortulasmayi �nleyici maddeler eklenir.

11. Lekelerin temizlenmesi, y�ksek sicakliklarda ve baz yikama suyunda iyi netice veren, kimyev� bir agarticiyla, yeni sodyum perborat ile yapilir. Renk atmasi, kumasa yapisan ve m�vi beyaz bir isik veren, optik parlatici ile d�zeltilir.

12. �amasirlarda kullanilan temizleyici maddelerin lekeleri �ikartmasi, fakat kumasi soldurmamasi gerektigi gibi, bu maddelerin biyolojik olarak (kullanildiktan sonra bakterilerce) par�alanabilmesi de gerekir. Sabunda bu �zellik tabi� olarak mevcuttur. Deterjanlara da �evre kirlenmesine yol a�mamak maksadiyla bu �zelligin kazandirilmasi gereklidir.

13. �retim: Deterjanlar kullanilma maksatlariyla sivi veya toz deterjan olmalarina g�re degisik sekillerde �retilirler. Mesel� deterjanda bulunan y�zey aktif maddeyle bunun kuvvetini artiran �yapici� maddelerin orani, dokuma yikamasinda kabaca ayni iken, mineral kirinin az oldugu bulasiklarda y�zey aktif maddenin orani arttirilir (Yagli kiri y�zey aktif madde, kati tanecikleri de yapici ��zer).

14. Yapici olarak �ogunlukla sodyum tripolifosfat kullanilir.Toz deterjan �retiminde, temel deterjan maddesi, k�p�k arttirici, yapici ve d�zelticiden bir hamur elde edilir. Bu karisim bir kurutma kulesinde p�sk�rtmeyle kurutularak i�i bos, toz k�recikler h�line getirilir.

15. EVDE ORGANIK DETERJAN VE SABUN YAPIMI.

16. DOGAL BULASIK MAKINESI DETERJANI NASIL YAPILIR? Iste, bunu kullanarak tahta kasiklarinizi, bebeginizin biberonlarini g�n�l rahatligiyla yikayabileceginiz dogal deterjanlari evde �retebilirsiniz.

17. Bulasiklarinizi daha temiz ve parlak yapacak dogal bir temizleyici i�in gerekli malzemeler sunlar: Bir bardak boraks (aktarlarda, eczanelerde, kimyasal madde saticilarinda, zirai �r�nler satan d�kk�nlarda kolayca bulabilirsiniz) maddesi...

18. Bir bardak �amasir sodasi... Ayni bardagin d�rtte biri kadar tuz... D�rtte biri kadar limon tuzu, yani citric asit (iri kristalli degil,rondoda toz h�line getirilmisi). Bulasiklarinizin portakal, limon, mandalina vb. kokmasi i�in de bu �r�nlerin yaglarindan k��k bir miktar konulabilir.

19. Yapilisina gelince... Plastik bir kapta �nce tuz ve 30 damla yag iyice karistiriliyor. Ardindan diger malzemeler de ekleniyor. Kabin i�indeki malzemeler iyice harmanlandiktan sonra kapali bir yerde muhafaza ediliyor. Her yikama i�in bu karisimdan 1-1,5 �orba kasigi kullaniliyor.

20. Bulasiklarinizin isil isil olmasi i�in de makinenizin parlatici b�l�m�n� elma sirkesiyle doldurmaniz sart. Kullanilan suyun kire� oranina g�re karisima eklenen yemek sodasi ve limon tuzu oranlari artirilabilir. Malzemelerin miktari ne kadar artarsa artsin sagliga zararli degil, ��nk� tamamen dogal.

21. Bu karisim bulasik makinesinde kullanildiginda ara�-gere�ler hem temizlenecek hem de parlayacak. �stelik makineden portakal veya limon kokulari gelecek. Yikama sonrasinda bazi cam �r�nlerinde hafif su lekeleri kalabilir. Hemen �z�lmeyin. Bu g�r�nt�y� ortadan kaldirmak veya daha aza indirmek i�in kurutma programi biter bitmez makinenin kapagini a�arak bulasiklari havalandirmaniz k�fi.

22. Peki, elde yikanacak bulasiklar i�in neler yapmak lazim? Bunun i�in de �nerimiz s�yle: Bir kalip dogal sabun rendeleniyor ve �zerini �rtecek sekilde i�i suyla dolu bir kabin i�ine konuluyor. Hafif ateste sabun tozu eritiliyor. I�ine yarim tatli kasigi boraks ve yarim tatli kasigi da �amasir sodasi ekleniyor. Ardindan iyice karistiriliyor. Her yikamada bu karisimdan bir tatli kasigi alip kullaniliyor..

23. Eger bu y�ntem "Beni �ok ugrastiracak" derseniz, bulasik makinesi i�in hazirladiginiz karisimin aynisini, meyve yagi koymadan yapabilirsiniz. Bundan sicak suya iki yemek kasigi ekleyip bir yemek kasigi da arap sabunu ya da bir �ay kasigi bulasik deterjani ilave edebilirsiniz. Bu karisim �ok az k�p�r�yor ama bulasiklari harika temizliyor ve b�y�k oranda da su lekesi birakmiyor

24. Mutfaklarda ocak ve firinlari temizlerken kullanilan krem temizleyiciler i�in de alternatifler var.Mesela temizleyeceginiz y�zeye biraz karbonat, biraz tuz ve birka� damla sirke damlatarak hafif�e ovusturmaniz yeterli. Ayni sonucu alacaginizdan emin olabilirsiniz.

25. DOGAL ODA SPREYI YAPIMI Genel ev temizligi i�in de sicak suyun i�ine bir yemek kasigi boraks ile bir yemek kasigi sivi Arap sabunu koymaniz yeterli. Karisim, yerleri dezenfekte edip �ok iyi temizliyor. Eger bu islemin ardindan odanizin hos kokmasini da isterseniz, o zaman yine dogal bir takviyeye ihtiyaciniz olacak.

26. Yarim litre sicak suyun i�ine yarim �ay kasigi karbonat, bir �ay kasigi limon suyu ve 3-4 damla bitkisel yag (yasemin, lavanta, papatya, limon, �ay agaci, �am agaci yagi olabilir) karistirip odaya p�sk�rtebilirsiniz.

27. Dogal sabun yapimi; Kaliteli banyo ve el sabununu evde yapmak m�mk�nd�r. Evde biriken yag, i� yag, kuyruk yagi veya bunlarin karisimi sabun yapilarak degerlendirilebilir. Bu maksatla evvela yag kaynatilarak s�z�l�r ve 40 dereceye kadar sogutulur. Kostik soda, su ile karistirilip kaynatilarak 25 dereceye kadar sogutulduktan sonra, bu iki sivi agir agir birbirine karistirilir.

28. Karisim tahtadan kaliplara d�k�lerek sabun elde edilir. Bu sabunun bilesimi 0,4 kg kostik soda (NaOH), 1,2 litre su ve 2,7 kg yag koyulur ve sabun elde edilir ve rahat�a kullanilir

30. ILA� NEDIR? Canli h�cre �zerinde meydana getirdigi tesir ile bir hastaligin teshisini iyilestirmesi veya semptomlarinin azaltilmasi amaciyla tedavisini veya bu hastaliktan korunmayi m�mk�n kilan ,canlilara degisik uygulama y�ntemleri ile verilen dogal,yari sentetik veya sentetik preparatlardir.

31. Ila�lar iki kisimda incelenir 1.Etkin madde:Canlida fizyolojik degisikliklere neden olan bir yada birden fazla kimyasal madde i�eren kisim 2.Tasiyici:Kimyasal maddenin hasta tarafindan kolay alinmasi i�in ila�lara konulan fakat herhangi bir fizyolojik etki g�stermeyen kimyasallarin bulundugu kisim

32. ILK ILACI KIM YAPMISTI? Ilacin tarihi sifaliciliga ,kocakari ila�larina ve samanizme dayanmaktadir.Eski �aglarda �esitli otlar kaynatilarak veya yakilarak elde edilen sivilar yada hi�bir islem uygulamadan otlar hastalarin tedavisinde kullaniliyordu.

33. Ila�lara dair bilinen ilk kayit M.�.3000 yilinda s�merlilere aittir.Eski misir ve �in�dede bir�ok hastaligin tedavisinde tedavi y�ntemlerinin uygulandigi bilinmektedir. Antik Yunanlilarda ise sifali otlar hasta tedavisinde savas�ilari boyamak ve zehir �retmek amaciyla kullanilirdi.O d�nemlerde bitkilerin yararlari daha �ok deneme yanilma y�ntemiyle bulunmaktaydi.

34. ILA�

35. Orijinal ila�larin yasal koruma s�resi doldugu zaman ila� sirketleri orijinal ilacin benzerini piyasaya s�rebilirler. JENERIK ILA�LARIN PIYASAYA S�R�LEBILME KOSULLARI 1.)Jenerik ila� orijinal ila�la ayni etken maddeyi ayni miktarda bulundurmali 2.)Orijinal ila�la ayni etkiyi g�sterdigi kanitlanmis olmali 3.)Ayni form�lasyonda olmali

36. HAZIRLAMA SEKLINE G�RE ILA�LAR

37. Ila�lar genellikle fizyolojik etkilerine g�re gruplandirilirlar.

38. C.Otonom sinir sistemi �zerinde etkisi olan ila�lar 2.Kalp ve damar sistemi �zerinde etkisi olan ila�lar 3.Sindirim sistemi ve bagirsaklar �zerinde etkisi olan ila�lar 4.Solunum sistemi �zerinde etkisi olan ila�lar 5.Kemoterapi etkisi olan ila�lar 6.Vitamin ve hormonlar 7.dezenfektan ve antiseptik etkisi g�steren ila�lar

39. SEKILLERINE G�RE ILA�LAR

41. TESIRLERINE G�RE ILA�LAR

42. ILA� BAGIMLILIGI Ila�larin bilin�sizce alinmasi ve gereksiz yere kullanilmasi sakincalidir.Ama s�rekli kullanma aliskanligi ve zamanla onsuz yapamayacak kadar bagimlilik yapan ila�lar �ok daha tehlikeli durumlar meydana getirebilir.B�yle ila�larin bir b�l�m� tipta tedavi ama�li kullanilamaz.Bu ila�larin re�etesiz ve doktor kontrol� olmadan alinmasi yasaktir.

43. Insanlar hasta olmadiklari halde gereksiz yere ila� kullanmaya �esitli nedenlerle baslarlar.Bunlar: A.)Ruhsal ��k�nt� B.)Yalnizlik C.)Yetersizlik duygusu D.)Can sikintisi E.)Heyecan arayisi F.)Arkadas ortami

44. Iki t�r bagimlilik vardir 1.)FIZIKSEL BAGIMLILIK:Ila� v�cudun tamamen karsilamasi gereken fiziksel bir gereksinimidir.Ila� kullanilmadiginda bagimli siddetli agrilar kusma ve �irpinma gibi tepkiler ortaya koyabilir.Maddeye dayaniklilik siniri zamanla ilerler.Bu y�zdende kendini doyurmak i�in zamanla ilacin kullanim dozunu arttirirlar.

45. 2.)RUHSAL BAGIMLILIK:Bu bagimlilikta ise kisi ilacin kendisi i�in vazge�ilmez olduguna ve onsuz yasayamayacagi inancina kapilir.Ila� kullanilmadiginda fiziksel bagimliliktaki gibi belirtiler g�r�lmez.

46. Fiziksel ve ruhsal etkileri nedeniyle bagimlilik yaratan ila�lar d�rt grupta incelenebilir. 1.)Esrar 2.)uyaricilar 3.)hal�sinojenler 4.)sinir sistemini baskilayan ila�lar

47. Sinir sisteminin etkinligini yavaslatan bu ila�lar genellikle agrilari dindirmek,uyku vermek,sinir gerginligini ve is stresini hafifletmek i�in kullanilirlar. Morfin ve eroin gibi maddelerin bazi bilesenleri uyku verici bazi bilesenleri ise yatistirici madde olarak kullanilabilir. SINIR SISTEMINI BASKILAYAN ILA�LAR

48. HAL�SINOJENLER Duyu yanilmasina neden olan ila�lardir. Ilacin etkisinde olan kisiler bilin� kaybi yasamamalarina ragmen garip ve olmadik seyler g�r�r var olmayan sesleri duyarlar.

49. ESRAR K��k dozlarda alindiginda sinir sistemini sakinlestiren hafif bir uyusturucudur.Y�ksek dozda kullanildiginda bagimlida hal�sinasyon g�r�lmesine neden olmaktadir.Kenevir bitkisinden elde edilir.Daha �ok kullanilan adi ise ottur.Arap �lkelerinde hasis bati �lkelerinde ise ma-rihuanadir.

51. ILA� BAGIMLILIGININ TEDAVISI

52. Bagimli olan kisilerin tedavisinde d�rt temel y�ntem uygulanir 1.)Ruhsal tedavi(terapi):Daha bagimliligin baslangicinda olan kisilerin bagimliligina neden olan etkenlerini arastirmak 2.)Uyusturuculara karsi etkin ila� kullanmak: Bu ila�lar en fazla 3 g�n kullanilabilir. 3.)Afyon t�revlerinin yapay karsiligi olan metadon kullanmak:Bu y�ntem en az zarar verici y�ntemdir.En kolay tedavi yoludur. 4.)Bagimlilari bir s�re kalabalik aile ortaminda yasatarak ila�lardan uzak tutmak

53. ILA�LARIN SAKLAMA KOSULLARI Ila�lar saklama kosullarina g�re 4 grupta incelenebilir.Bunlar: 1.)Oda sicakliginda saklanabilir ila�lar 2.)Soguk ortamda saklanmasi gereken ila�lar(2o-8o) 3.)Isik almayan ortamda saklanmasi gereken ila�lar 4.)Kuru yerde saklanmasi gerekli ila�lar

54. ANTIBIYOTIK Bitkilerde �zellikle de k�f mantarlarinda bulunan yada sentez yoluyla elde edilebilen bir �ok mikroba karsi etkili olan penisilin benzeri maddelere antibiyotik denir.Bir organizma tarafindan yapilir ve baska mikroorganizmalarin yok olmasini saglar.

55. Bug�ne kadar antibiyotiklerin hi�biri vir�slere karsi etkili olamamistir.Yani vir�sl� hastaliklarda antibiyotik kullanimi gereksizdir.Hatta �esitli yan etkileri oldugu i�in zararlidir.Enfeksiyon hastaliklarinin �ogu da vir�slere bagli oldugu i�in �zellikle atesli hastaliklarda hastaya antibiyotik tedavisinin uygulanmasi tehlikelidir.Bazi antibiyotikler v�cudumuzda vitamin saglayan bakterileri de yok ettiginden dolayi antibiyotik kullanimi tehlikelidir.

56. Eger ki antibiyotik kullanimi gerekliyse hastaya ayni zamanda B vitamini de verilmelidir.Antibiyotikler uygun dozda ve yeterli s�rede kullanilmalidir.Antibiyotige hastalik belirtilerinin yok olmasindan sonra 3-4 g�n daha devam edilmelidir.K��k doz ve kisa s�reli kullanilan antibiyotikler bir yarar saglamaz ayrica bakterilerin diren� kazanmasina neden olur. Iki antibiyotigin birlikte kullanimi da sakincalidir.��nk� biri digerinin etkisini azaltabilir.

57. Her antibiyotik her hastaya verilemez. Hasta antibiyotigin yan etkilerinden etkilenebilir.Mesela b�brek yetmezliginde tetraksilin antibiyotigin kullanimi hastada �renin kana karismasina neden olabilir. Hangi antibiyotiklerin karaciger ve b�brek hastaliklarinda kullanilamayacagi da iyi bilinmelidir.Kloramfenikolun kullaniminda bir s�re sonra kemik iliginde meydana getirdigi tahripten dolayi hastada kansizlik meydana getirebilir.

58. Hamilelik sirasinda annenin kullanacagi antibiyotiklerde bebege zarar verebilir.Eger annenin illaki antibiyotik kullanmasi gerekiyorsa bunlar hamileligin ilk 3 ayinda kullanilmalidir.Bu antibiyotiklerde spiramicin ve penisilin grubu antibiyotikler olmalidir.

59. Bazi antibiyotiklerin ila�larla yemeklerle meyve sulari ve s�tlerle alinmasi sakincalidir. 1.)S�tle alinasi sakincali olan antibiyotikler tetrasiklin grubu ila�lar 2.)Yemeklerle birlikte alinamayacak ila�lar: metradinazol,verem ila�lari,eritromisin 3.)Meyve sulari ile alinmayacak ila�lar: ampisilin,amoksisilin,penisilin

62. BOYA NEDIR? Uygulandigi y�zeyde film tabakasi olusturarak fiziksel ve kimyasal etkilere karsi koruyan,ayni zamanda dekoratif bir g�r�nt� saglayan kimyasal bilesenlerdir. Boyama �zelligine sahip maddelerin uygun sivilarla yaptiklari eriyiklere boya denir

63. Boyalar,b�nyesinde 4 temel unsur bulundurur: 1)Baglayicilar:Boyanin temel diregi olup tipine g�re boyaya ismini verir.Reaksiyon sonucu sivi halden kati hale d�n�sen ,boya filmini meydana getiren likitlerdir. . Boyaya katkisi, sertlik, saglamlik, ve parlaklik, yapisma, hava kosullarina ve kimyasallara diren�tir. 2)Pigmentler:Dogadan saflastirilarak veya sentetik yollarla elde edilen, baglayici ve ��z�c�ler i�inde ��z�lmeyen toz halindeki kati taneciklerdir. Boyaya sagladigi �zellikler: Renk vermesi, �rt�c�l�k, parlaklik, fiziki ve kimyasal dayanikliliktir.

64. 3)Kimyasal Katkilar:Bu grupta yer alan maddeler �ok degisik �zelliklerde olan ve boyaya �ok az miktarda giren kimyasallardir. Katki maddeleri boyanin �zelliklerini iyilestirmek, istenmeyen, olumsuz degisimleri engellemek i�in kullanilir. ��z�c�ler:Boyanin u�ucu kismini olusturan kimyasal maddelerdir. Boyanin imalati ve tatbikati safhasinda(uygulama kolayligi i�in), kullanilan boyanin �zelliklerinde degisiklik yapmadan incelten sivilardir.

65. TARIH�E: Kullanilan ilk boyar maddelerin, daha tarih �ncesinde s�slemede, �anak-��mlek yapiminda ve fresk yapiminda yararlanilan renkli toplar oldugu sanilir. �nce Mezopotamya�da sonra Misir�da seramik yapiminda, balar, manganez (mor) ve kursun (sari) tuzuna dayanan pigmentler kullanilmis, kumaslarin boyanmasiyla, bitki ya da hayvan k�kenli boyarmaddelerle yapilmistir.

66. Boyama y�ntemleri �zellikle orta �agda gelisti ve Avrupa�da yeni boyarmaddeler ortaya �ikti. 17. yy�da kirmizi renklerkizil k�k ve kirmizi b�ceginden, mavirenkler indigo ve �ivit otundan, sarilar rezede �i�egi ve zerde�aldan, siyahlar bakamdan elde edildi. 1856�da Ingiliz Perkin, buldugu ilk sentetik boyarmaddeye (ipegi menekse rengine boyayan organik bir bilesiktir) movein adini verdi.Elde edilen renk son derece canli oldugu i�in, bu bulus �ok sayida arastirmaya yol a�ti.

67. 1859�da Fransiz Verguin, f�ksin bilesimini ger�eklestirdi. Ilk uzo boyarmaddeler bir yil sonra bulundu. 1869�da Graebe ve Liebermannadliiki Alman, kizil k�k� ana boyasi olan alizarinin bilesimini ger�eklestirdiler. (Sentetik boyarmadde, dogal maddeye g�re daha ucuz oldugu i�in bu bulus, kizil k�k tarimina �ld�r�c� bir darbe indirdi). 1876�da Fransiz Russin, ilk s�lfonlu azo boyarmaddeleri buldu ama, boyar madde sanayisinin gelismesine en b�y�k katki, d�zenli arastirmalar sonucunda Alman sanayisi (�zellikle de Badische Anilin und soda fabrik) tarafindan ger�eklestirilir.

68. Boyalarda aranilan temel �zellikler �� 1. Isik boya �esitleri ve �zellikleri ve havanin bozucu etkilerine dayaniklilik.�� 2. Agacin derinligine girme �zelligi.�� 3. Y�zeyde dengeli dagilma �zelligi.�� 4. Eritici sivilarda iyi erime �zelligi.�� 5. Formaldehit vernikler - cilalar , �esitleri ve �zellikleri ve poliester vernige dayanma �zelligi.

69. BOYA �ESITLERI �zelliklerine G�re Insaat boyalari U�ak boyalari Ahsap boyalari Zemin boyalari Gemi boyalari Sanat boyalari Gida boyalari Oto boyalari Isaretleme boyalari �evreye Olan Etkisine G�re Su bazli boyalar Solvent bazli boyalar Re�inesine G�re Sentetik boya Yagli boya

70. Insaat Boyalari Tavan boyasi,plastik boya,silikonlu dis cephe boyasi,saten boya,su bazli saten boya bu gruba girer.

71. U�AK Boyalari U�aklarin g�vde,kuyruk,kanatlar ve kabin i�i boyalari,u�aga ait bazi par�alarin boyanmasi isleri oya at�lyesi tarafindan yapilir.

72. Ahsap Boyalari Hava kurumali sistemlerle elle serbest olarak boyanabildigi gibi p�sk�rtme yada �zel uygulama donanimlari kullanilarak panel veya montaj asamasi tamamlanmis esya haliyle de film yapma y�ntemleri kullanilarak boyanabilmetedir.

73. Zemin Boyalari Uygulama yapilacak y�zeyler kuru, temiz ve saglam olmalidir. Aderansi azaltacak toz, yag, gres, boya ve benzeri her t�r kir uygulamadan �nce tam olarak temizlenmelidir.

74. Gemi Boyalari Gemi tersanelerinde boyama yapilir.

75. Gida Boyalari Gida boyasi; bir gidaya, ilaca, kozmetik �r�nlere veya insan v�cuduna uygulandigi, ilave edildigi zaman renk veren boya, pigment veya maddelere denir.

76. Sanat Boyalari Kalem boyalar,ke�eli kalemler,pastel boyalar,guaj boyalar,sulu boyalar� Kozmetik Boyalar: Cisimlere albeni kazandirmak amaciyla kullanilan boyalar ve �zel renk tasarimlari

77. Oto Boyalari Tasitin durumuna g�re degismektedir. Hasarsiz bir tasitin, y�zey hazirlama ve boyama islemi yapilirken; hasarli bir tasit ise �ncelikli olarak karoseri tamiri ve daha sonra y�zey hazirlama ve boya islemlerine tabi tutulur.

78. Isaretleme Boyalari Yol, park ve kaldirimlarda kullanilan boyalar

79. �evreye olan etkisine g�re; 1)Su bazli boyalar Su ile inceltilen boyalar su bazli boyalardir.Solvent ile inceltilen boyalar solvent bazli boyalardir. SU BAZLI BOYA ILE SOLVENT BAZLI BOYA ARASINDAKI FARK NEDIR? Solvent bazli boya kalin bir film olusturarak, duvarin nefes almasini asgariye indirir. Su bazli boyada bu tam tersidir. Solvent bazli boya daha parlak bir g�r�n�mde olup, boya sonrasi kisa bir s�re i�in, kullanilan yerde boya kokusu birakir. Su bazli boya kokusuzdur.

80. Solvent bazli boya Tiner ile inceltilen boyalara �solvent bazli� denir. Solvent bazli boyalar uygulama ve kuruma esnasinda koku verir. Bu y�zden boyanan mek�nlar birka� g�n havalandirilmali ve m�mk�nse uygulama bir maske ile yapilmalidir. Solvent bazli boyalarin kurumasi i�in uzun bir s�reye ihtiya� vardir. Temizligi ise kimyasal ��z�c�lerin yardimi olmaksizin kolayca ger�eklesmediginden zararli yan etkiler i�erir. �zellikle �ocuk sahibi ailelerin, astim hastalari ve alerjisi olan evlerin solvent bazli boyalar ile boyanmamasi �nerilir.

81. G�n�m�zde, duvar boyalarinda saten ve plastik boyalar tercih edilmekte, solvent bazliboyalar ahsap kapi pencere ve metalleri boyamak i�in kullanilmaktadir.

82. RE�INESINE G�RE; 1)Plastik boya 2)Saten boya

84. PLASTIK BOYA Plastik boyalar kaygan bir yapiya sahip degildir ve tam silinebilme �zellikleri yoktur. Bu y�zden, plastik boya ile boyanmis duvarlarin �ok sik ve islak bezle silinmesi boyanin renk kaybina ugramasina ya dalekelerin boya �zerinde iz birakmasina neden olabilir.

85. PLASTIK BOYA �RETIMI Plastik boyalarin imalatinda dolgu maddeleri, bilhassa �ok ince kalsiyum karbonatlar kullanilmaktadir . Bu tip boyalardan �rt�c�l�k, beyazlik, silinebilirlik, dekoratiflik beklenmektedir.

87. SATEN BOYALAR Yari mat boyalara halk arasinda �saten boya� denir Saten boyalar, y�zey hatalarini gizleme �zelliklerinden dolayi macun ya da al�i ile d�zeltilmis y�zeylerde dekoratif ama�li uygulanir. Kaygan bir yapida olan saten boyalar, tam silinebilme �zelligine sahiptir. Su itme ve buhar ge�irgenligi �zellikleri sayesinde suyun boya tarafindan emilmesine ve lekelerin silinirken boyaya bulasmasina izin vermezler

88. DOGAL BOYALAR Dogal boyalarin �zelligi, sentez ile elde edilmis boyalarinkine oranla �ok daha ufak olan molek�lleridir. Bu �zellik esyalarin t�m�ne ve �zellikle esyalari olusturan kabuga n�fuz etmelerini saglar. B�ylece direkt boyalarin yaptigi gibi esyalarin renginin geneliyle b�t�nlesirler.

89. BAZI BOYA BITKILERI Yildiz �i�egi :Sari Andiz otu :Sari Funda :Sari Ada�ayi :Sari Dut :Sari Kanarya otu :Sari ve Yesil Adi Ardi� :Yesil Ebeg�meci :Yesil Meyan :Mavi

90. Kimyasal Boyalar Kimyasal boyalar isigin bozucu etkilerine karsi daha dayaniklidir. Kimyasal boyalar iki kademede yapilir. Bunlara ilk boya ve son boya denir.

91. BOYADA DIKKAT EDILECEKLER �rt�c� olmali Boyanin uygulandigi y�zeyi kapatmasi,y�zeyi g�stermemesidir. Boyanin iki katta y�zeyi kapatmasi beklenir.

92. DETERJANLARIN ZARARLARI

93. Deterjanlarin �ogunda �ok miktarda fosfat ve klor vardir. Bunlarin yutulmasi veya solunmasi �ok ciddi sorunlara yol a�abilir. Bu y�zden bulasiklar iyice durulanmalidir.

94. Bulasik yikarken, sicak veya ilik suyun etkisiyle buharlasan klor g�zlerin yanmasina, solumada zorluk, basin agrimasi gibi etkiler yapabiliyor.

95. Bu deterjan maddeleri kanalizasyonlara da karisip trihalometan�i olusturuyor, ayrica kanalizasyonlardaki yararli bakteri ve organiznmlarinda �lmesine sebep oluyor.

96. Deterjanlar herkese ayni etkiyi yapmiyor. Esmer kisilerde hastaliga yakalanma riski daha azdir. Kadinlarda cilt erkeklere g�re daha ince oldugu i�in kadinlar daha fazla etkilenirler. Deterjanlar egzama hastaligina da neden oluyorlar.

97. Kokulu deterjanlar(tuz ruhu, kezzap, �amasir suyu gibi maddeler) akciger hastaliklarina ve barsak kanserine yol a�ar. Ayrica mantar hastaliklarina sebebiyet verir.

98. Bulasik ve �amasirlarda kullanilan deterjanlarda fosfat kullanilmis, kullanilan fosfatin �evreye etkisi ABD gibi gelismis ve b�y�k �lkelerin �evre sorunlarinin baslarinda geliyor.�rnegin: Avustralya�da atik su sistemine aktarilan fosforun %30�u fosfatin da %20�si deterjanlardan kaynaklaniyor.

99. Fosfat mavi yesil alglerin temel sebebidir. Denizlerde, akarsularda ve g�llerde en belirgin kirlenme sebebi mavi yasil alglrin sayisindaki artistir(�trofikasyon).

100. Izmir K�rfezi, K�ycegiz K�rfezi fosfat kaynakli kirlenmenin ve �trofikasyonun �rnekleridir.

101. Cam temizleyicileri: �ogunda sadece su amonyak ve boya(mavi) vardir. Bunlardan amonyak i�erenler tahris edici yayar. Solunmasi ve g�ze gelmesi zararlidir.

102. Koku giderici spreyler: Bu spreyler havadaki kokulari yok etmezler. Bir kismi k�t� kokulari hos kokularla �rter; bir kismi da burun yollarini yagli bir tabakayla kaplayip koku alinmasini engelliyor. Bunlar etanol,naftalin formaldehit i�erir.

103. Yorum: �lkemizde temizlige �ok fazla �nem veriliyor ve �ok fazla deterjan, temizlik maddesi kullaniliyor ki bu bizim daha temiz oldugumuz anlamina gelmiyor. Bu �lkemizin ekolojik dengesinin daha �abuk bozuldugu, gelecek nesillere daha k�t� bir d�nya biraktigimiz anlamina geliyor.

104. Peki ne yapmaliyiz: organik temizlik maddeleri kullanilmalidir. Bunlarin insanlara ve �evreye verdigi zarar %20 iken simdi kullandigimiz deterjanlarin zarari %80�lerde. Bunun disinda kendi deterjaninizi kendiniz evde yapabilirsiniz; ama buda tehlikeli.

105. ILA�LARIN ZARARLARI Kimyasal bilesik sayisinin d�nyada 65 milyonu astigi biliniyor. Kozmetik sanayisinde kullanilan florokarbon gazi ozon tabakasini inceltiyor. Asbest liflerin �ok uzun s�re kullanimi kansere sebebiyet veriyor.

106. Analjezik ila�larin fazla kullanilmasinda b�brek yetmezligi g�r�l�yor daha �nce kullanilan thalidomide adli ila� kolsuz, bacaksiz bacaklarin dogmasina neden oldu.

107. Erciyes �niversitesi tip fak�ltesinde yapilan arastirmalarda bir�ok hastaligin tedavisinde kullanilan antibiyotiklerin alerjik reaksiyonlardan sonra �l�me sebebiyet verdigi ortaya �ikmistir.

108. Antibiyotikler genellikle enfeksiyon hastaliklarin(bulasici hastaliklar)da bakterilerin neden oldugu hastaliklarin tedavisinde kullaniliyor. Bu nedenle grip, soguk alginligi gibi vir�slerin neden oldugu hastaliklarin tedavisinde antibiyotiklerin hi�bir yarari yoktur.

109. Amerikan Tip Enstit�s�(iom)n�n 1999 yili arastirmasinda her yil 44-98 bin kisinin tibbi hatalar sonucu yasamini yitirdigi tahmin ediliyor. Yine ayni raporda bunlarin bir kisminin ila�larin yanlis kullanimdan kaynaklandigi belirtildi.

110. Tarimsal ila�larda; suni g�bre kullanimi, fazla ila� kullanimi yer alti sularinin kirlenmesine neden oluyor. �zellikle atik sularin denizlere , nehirlere akitilmasi �ok b�y�k �evre sorunlarina yol a�iyor. Sonu�ta canlilarin �lmesine, ekositemin bozulmasina i�me sularinin kirlenmesine neden oluyor.

111. Yorum �lkemizde insanlarin tibbi ila�larla verilen prospekt�slerden anlamasi �ok zordur. Bu y�zden bilgilendirme eczacilar ve doktorlar d�s�yor.

112. BOYALARIN ZARARLARI �zellikle mevsim degisikligi sonucu �lkemizde evleri yenilemek i�in boya badana yapilir. Yapilan boyamada yeterli korunma saglanmazsa astim ve deride alerjik hastaliklara neden olur.

113. Mobilyalarda, mobilya cilalarinin, �zellikle aerosol i�erenlerin kullanilmasinda �ikan gazlarin solunmasi ya da yutulmasi tehlikelidir. Bu cilalar pek �ok zehirli madde i�erirler. Cilalarin �ogunda fenol vardir.

114. Fenol�n deriye temasiyla deride sisme, soyulma, sivilceler olusur. Az alinmasi bile dolasim sistemini bozabilir. Mobilyalardaki diger kimyasallarsa amonyak, nafta ve damitilmis petrold�r

115. Sentetik boyalar tiner kullanilirken buharlastigi i�in havadaki oksijenin azalmasina dolayisiyla solunum problemlerine yol a�ar.

116. Kalitesiz boyalardaki kimyasallar cigerlerde ciddi tehlikeler yaratabilir.

117. Sa� boyalarinin zararlari ABD�de Yale �niversitesi �alisanlarinin bir arastirmasinda yilda 9 kezden fazla boyayanlarin kronik lenfositler l�semiye yakalanma olasiliginin % 60 arttigi,koyu renk boya kullananlarin ise bir t�r kan kanseri olan folik�ler lenfoma yakalanma riskinin %50 oldugu a�iklanmis.

118. ALINABILECEK �NLEMLER Hamile ve �ocuklarin, boya tamamen kurumadan, kokusu tamamen ortadan kalkmadan ortamda kalmasi sakincalidir. Boyayi elimizden ulastirmak i�in tiner kullanmamaliyiz. Boya yapmadan �nce eldiven takmaliyiz.

DETERJANLAR

DETERJANLAR

Presentation Transcript

DETERJANLAR

DETERJANLAR HAKKINDA BİLGİLENDİRME TOPLANTISI