gedichten

1. gedichten gedigitaliseerd samenstelling: Ton Velzeboer

2. Hebban olla vogala nestas bigunnan hinase hic enda thu anoniem

3. GEDICHT Het is zeven uur, ‘s morgens Waarschijnlijk regent het want ik blijf in bed. Dat doe ik altijd als het regent. HANS VLEK

4. Herfst kinderen buiten verminken de stilte oh beminnelijk litteken Lucebert pauze

5. Nachtlied Alle heuvels zwijgen vannacht. In alle twijgen komt een zacht ademen vrij. Geen vogel geeft een teken van leven. Wacht maar, nog even, dan rust ook jij. Johann Wolfgang von Goethe

6. als niemand luistert naar niemand vallen er doden in plaats van woorden JANA BERANOVÁ

7. VISSER VAN MA YUAN onder wolken vogels varen onder golven vliegen vissen maar daartussen rust de visser golven worden hoge wolken wolken worden hoge golven maar intussen rust de visser Lucebert

8. LETTERLIJK ‘Geachte heer, ik moet u danken voor het postpakket dat ik ontving, maar u vergeeft mij ongetwijfeld een zekere teleurstelling. Toen ik de hand vroeg van uw dochter, die ik hartstochtelijk bemin, deed ik zulks niet in letterlijke, doch in overdrachtelijke zin.’ Daan Zonderland

9. NO, NO NANETTE Tea for two heeft voor de oorlog iets voor mijn vader gedaan. En ook voor mij. Hij liep langzaam om het langer uit een huis te kunnen horen en miste zo lijn 2. In de volgende zat mijn moeder. K. Schippers

10. I Think I’ll Crash I think I’ll crash. Just for myself with God peace on a curious sound for myself in my heart? And life is weeping from a bleeding heartof boughs bending such paths of them, of boughs bending such paths of breeze knows we’ve been there. The Cybernetic Poet (een computerprogramma)

11. De kunst van het weglaten In dit gedicht is geen woord teveel – laat er een weg en het is niet meer heel.

12. Bekende dichtregels • Bekend zijn de volgende regels: • ‘tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren’ • Niet iedereen zal meteen weten in welk gedicht ze staan.

13. Het huwelijk Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd in d’ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven. Haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven. Toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt. Hij vloekte en ging tekeer en trok zich bij den baard en mat haar met den blik, maar kon niet meer begeren, hij zag de grootse zonde in duivelsplicht verkeren en hoe zij naar hem opkeek als een stervend paard

14. Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond • het merg uit haar gebeente, dat haar toch bleef dragen. • Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen • en rilde waar zij stond, maar leefde en bleef gezond. • Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand, • Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wassen • En rennen door het vuur en door het water plassen • tot bij enig ander lief in enig ander land

15. Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad • staan wetten in de weg en praktische bezwaren • en ook weemoedigheid die niemand kan verklaren • en die des avond komt wanneer men slapen gaat. • Zo gingen jaren heen. De kinderen werden groot • en zagen dat de man die zij hun vader heetten • Bewegingloos en zwijgend bij het vuur gezeten, • een godvergeten en vervaarlijke’ aanblik bood. W. Elsschot / Rotterdam 1910

16. ‘Rijmen’ of ‘dichten’? Rijmen is een manier om iets ‘lekker’ te laten klinken. Denk maar aan kinderliedjes, popsongs, sinterklaasgedichten, spreekwoorden,en dergelijke. Het volgende gedicht is een voorbeeld van zo’n grappig bedoeld gedicht.

17. ‘Jan, waar ligt de spade?’ vroeg de auteursvrouw aan haar man. ‘Die ligt in de bureaulade. Daar schep ik een roman.’

18. Rijmen of dichten (2) Het kan ook heel simpel: Dichten is geen puntvoor wie een beetje rijmen kunt. of:

19. HET HEELAL Hoe verder men keek Hoe groter het leek. J.A. Deelder

20. REISGEDICHT Als ik m’n ogen toedoe ben ik in Honoloeloe. J.A. Deelder

21. MADE IN MADURODAM II De kroketten in het restaurant zijn aan de kleine kant C.B. Vaandrager

22. De koe Een koe is een merkwaardig beest wat er ook in haar geest moge zijn haar laatste woord is altijd boe K. Schippers

23. Rijmen of dichten (3) Maar soms klinkt iets simpel en heeft het toch een diepere bedoeling. Het volgende gedicht schreef de in Rotterdam wereldberoemde dichter Jules Deelder voor zijn dochter Ari.

24. Lieve AriWees niet bang De wereld is rond en dat istie al lang. De mensen zijn goedDe mensen zijn slecht Maar ze gaan allen dezelfde weg PAUZE Hoe langer je leefthoe korter het duurt En je komt uit het wateren gaat door het vuur Daarom lieve AriWees niet bang De wereld draait ronden dat doettie nog lang J. A. Deelder

25. GRAFSCHRIFT OP ZICHZELF Hier ligt Vondel, zonder rouw, Hij is gestorven van de kou. Joost van den Vondel

26. OP POOT Hier ligt Poot: Hij is dood. toegeschreven aan De Schoolmeester

27. Rijmen of dichten (4) Goede gedichten hadden vroeger een pakkend thema, een goed rijm en een bepaald ritme. Verspreid over deze presentatie staateen aantal voorbeelden. Maar je kunt hier ook zien dat de eisen aan een ‘goed’ gedicht in de loop van de jaren veranderd zijn.

28. Gedichten in de lengte Ge-dich-tenzijnvaaklangensmal J.A. Deelder

29. Brede gedichten kan ik niet tegen Meestal zijn ze strontvervelend Hun dichters blijven onbegrepen En mogen elkaar dan prijzen geven J.A. Deelder

30. SPLEEN Ik zit mij voor het vensterglas onnoemelijk te vervelen. Ik wou dat ik twee hondjes was, dan kon ik samen spelen. toegeschreven aan Godfried Bomans

31. In strijd met elk fatsoen zijn katteogen groen. Muizen geloven heilig: katten staan op veilig. Ik heb er mijn ogen om roodgeschreid - nu stoppen de muizen op tijd. Kees Stip

32. ‘Konkrete Poesie’ De term ‘konkreet’ wil zeggen dat de dichter taal zo concreet mogelijk in woorden wil ‘verbeelden’. De volgende voorbeelden komen uit de Duitse literatuur.

33. film film film film fi m f im fi m f im f m fl m f im f m flim film flim film

34. film f lm f lm fl m f lm fl m f m f lm fl m f m f lm f m fl m f lm fl m fl m

35. fl m fl m fl m fl m flim film flim film flim film flim f m film f m flim film

36. film film film film fi m f im fi m f im f m fl m f im f m flim film flim film

37. film f lm f lm fl m f lm fl m f m f lm fl m f m f lm f m fl m f lm fl m fl m

38. film flim film film film film film ende

39. Een Duits gezegde luidt: Ordnung muss sein. Daar is het volgende ‘konkrete Poesie Spiel’ mee gespeeld.

40. ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung unordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung ordnung

41. Hoe konkreet kan poëzie zijn? Kan een appel een gedicht zijn? Kijk maar…

43. Heb je gezien wat er in de appel verborgen zit?

45. Inderdaad, een worm… En dat leidt tot de vraag: Wat is erger dan een worm in je appel?

46. Een halve worm in je appel… (met dank aan Gerard Bohncke)

47. Gedichten over sport Een vergelijking tussen dichten en wielrennen. Geschreven door Jan Kal, 1 augustus 1971

48. MONT VENTOUX Dichten is fietsen op de Mont Ventoux, waar Tommy Simpson toen is overleden. Onder zo tragische omstandigheden werd hier de wereldkampioen doodmoe. Op deze col zijn velen losgereden, eerste categorie, sindsdien tabu. Het ruikt hier naar dennegeur, Sunsilk Shampoo, die je wel nodig hebt, eenmaal beneden. Alles is onuitsprekelijk vermoeiend; de Mont Ventoux opfietsen wel heel erg, waarvoor ook geldt: bezint eer gij begint. Toch haal ik, ook al is de hitte schroeiend, de top van deze kaalgeslagen berg: ijdelheid en het najagen van wind. Jan Kal

49. Gedichten over sport (2) Nog één over wielrennen.

50. Tour de Francee e n n a b e s c h o u w i n g De een klimt snel-ler dan de ander; De een klimt snel-ler dan de ander; De een klimt snel-ler dan de ander; De één klimt snel-ler dan de an-der; De een klimt snel-ler dan de an-der; snelste krijgt een kwieke trui. En wie het allersnelst kan dalen En wie het allersnelst kan dalen En wie het allersnelst kan dalen En wie het allersnelst kan dalen, die krijgt een kist en klokgelui. Lévi Weemoedt