1 / 30

Profilaktyka zakażeń bakteryjnych

Profilaktyka zakażeń bakteryjnych. Ewa Berkan. Profilaktyka okołooperacyjna Profilaktyka bakteryjnego zapalenia wsierdzia Profilaktyka poekspozycyjna Profilaktyka w wybranych stanach klinicznych. Profilaktyka okołooperacyjna.

havard
Télécharger la présentation

Profilaktyka zakażeń bakteryjnych

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Profilaktyka zakażeń bakteryjnych Ewa Berkan

  2. Profilaktyka okołooperacyjna • Profilaktyka bakteryjnego zapalenia wsierdzia • Profilaktyka poekspozycyjna • Profilaktyka w wybranych stanach klinicznych

  3. Profilaktyka okołooperacyjna

  4. Wskazaniado podania antybiotyku w profilaktyce okołooperacyjnej wynikają z badań klinicznych, które wykazują zmniejszenie liczby powikłań infekcyjnych; profilaktyka zalecana jest również w szczególnych sytuacjach, gdy ewentualne zakażenie miejsca operowanego (ZMO), może prowadzić do ciężkich następstw. • Profilaktyka jest stosowana w zabiegach czystych-skażonych oraz zabiegach czystych związanych z wszczepieniem protezy naczyniowej, zastawki serca, protezy stawowej lub jeśli doszło do kontaktu z płynem mózgowo-rdzeniowym. • Leczenie antybiotykami, nie zaś tylko profilaktyka, stosowane jest w zabiegach skażonych i brudnych.

  5. Rana czysta : zabieg planowy; rana pierwotnie zamknięta; bez urazu, bez cech zakażenia i procesu zapalnego w polu operacyjnym, bez naruszenia przewodu pokarmowego, dróg moczowo-płciowych, dróg oddechowych, jamy ustnej i gardła; bez złamania zasad aseptyki - ryzyko ZMO < 2% • Rana czysta-skażona: zabieg z kontrolowanym otwarciem dróg moczowych, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, bez wyraźnej kontaminacji ich treścią; zabiegi na drogach żółciowych bez cech ich zakażenia; zabiegi z dostępem przez błonę śluzową jamy ustnej i gardła; zabiegi czyste, wykonywane w trybie pilnym; reoperacja w ciągu 7 dni po zabiegu czystym; uraz tępy - ryzyko ZMO < 10% • Rana skażona : otwarta rana pourazowa; zabieg wykonany z naruszeniem zasad aseptyki; proces zapalny inny niż zakażenie w polu operacyjnym; penetrujący uraz w czasie < 4 godz. od zabiegu; przewlekła rana do pokrycia przeszczepem - ryzyko ZMO 20% • Rana brudna : penetrujący uraz > 4 godz. od zabiegu; zabiegi wykonywane na tkance martwiczej; w polu operacyjnym cechy zakażenia; przedoperacyjna perforacja przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, dróg oddechowych ryzyko- ryzyko ZMO 40%

  6. Wybór antybiotyku jest zależny od rodzaju drobnoustrojów, które mogą powodować ZMO, powinien być bezpieczny dla chorego oraz korzystny w analizie ekonomicznej. • Antybiotyk jest z reguły celowany na drobnoustroje pozaszpitalne, stanowiące własną florę pacjenta. • W większości zabiegów antybiotyk powinien działać na gronkowce metycylinowrażliwe, w przypadku zabiegów urologicznych na bakterie Gram-ujemne, a w przypadku zabiegów z otwarciem przewodu pokarmowego na bakterie Gram-ujemne i beztlenowce. • W profilaktyce najszerzej stosowana jest Cefazolina- Ceph1, która charakteryzuje się silnym działaniem przeciwgronkowcowymi pokrywa swym działaniem większość bakterii Gram-ujemnych (pozaszpitalnych); nie jest jednak aktywna wobec drobnoustrojów beztlenowych oraz MRSA.

  7. Ryzyko zakażenia miejsca operowanego, zależy od czasu, jaki upłynął między podaniem antybiotyku, a nacięciem powłok. • W przypadku najczęściej stosowanych cefalosporyn krótko działających, antybiotyk powinien być podany < 1godz przed nacięciem skóry; jeżeli podawana jest Wankomycyna lub fluorochinolony, antybiotyk powinien być podany ok. 60-120 min. przed zabiegiem, a w przypadku Metronidazoluwlew powinien zostać zakończony ok. 1 godz. przed pierwszym nacięciem. • Dla większości zabiegów, w których profilaktyka jest wymagana, wystarczająca jest jedna dawka antybiotyku; w niektórych sytuacjach profilaktyka może być wydłużona do 24 godz.

  8. Przy zabiegach dłuższych od > 2 okresów półtrwania zastosowanego antybiotyku konieczne jest podanie dodatkowej dawki śródoperacyjnej; w przypadku Cefazoliny po upływie 4 godz. należy podać dodatkową dawkę. • Profilaktyka okołooperacyjna może wiązać się z ryzykiem np. biegunki spowodowanej przez Cl. difficile. • W sytuacji uczulenia na betalaktamy lub nietolerancji, należy rozważyć podanie Wankomycyny, która jednak nie jest aktywna wobec bakterii Gram (-), w przypadku wysokiego ryzyka zakażenia tymi bakteriami należy dodać aminoglikozyd lub fluorochinolon. • Badania przesiewowe kolonizacji przedsionków nosa przez S. aureus i stosowanie płukanek z chlorheksydyną oraz Mupirocyny (Bactroban, Mupirox) donosowo, zmniejsza częstość ZMO.

  9. Chirurgia serca i naczyń Profilaktyka uzasadniona tylko w poniższych procedurach: • rekonstrukcja aorty brzusznej • każda procedura naczyniowa z wszczepieniem protezy/ciała obcego • zabiegi na k. dolnej z nacięciem pachwiny • amputacja k. dolnej w niedokrwieniu • chirurgia serca, wszczepienie rozrusznika Cefazolina 1-2g iv 1 dawka, lub co 8godz przez 1-2dni lub Cefuroksym 1,5g iv1 dawka lub co 12 godz łącznie do 6,0g lub Wankomycyna 1,0g iv w pojedynczej dawce lub co 12 godz 1-2dni;

  10. Wankomycyna jest preferowana w szpitalach ze wzrostem zakażeń MRSA, albo u pacjentów skolonizowanych przez MRSA, należy wtedy dodać Cefazolinę pokrywającą swoim spectrum działania bakterie Gram (-) • Należy rozważyć mupirocynę donosowo w dniu poprzedzającym zabieg oraz do 5 dni po zabiegu u pacjentów z dodatnią hodowlą S. aureus z nosa

  11. Chirurgia żołądka i dwunastnicy Profilaktyka tylko w przypadku zwiększonego ryzyka, tzn.: • otyłości, przewlekłych zaparć, wzrost pH soku żołądkowego (w wyniku stosowania leków ), • perforacji żołądka lub jelita cienkiego, • krwawienia z żołądka, • choroby nowotworowej, • upośledzenia motoryki żołądka czy zwężenia ujścia żołądka. Zalecana Cefazolina 1-2g iv lub Cefuroksym 1,5g iv w dawce jednorazowej.

  12. Chirurgia okrężnicy i odbytnicy • Profilaktyczne podawanie antybiotyku jest bezwzględnie zalecane, zaleca się podawanie antybiotyku działającego również na beztlenowce • zaleca się podawanie antybiotyków dożylnie: Cefazolinylub Cefuroksymuz Metronidazolem: • Cefazolinajest podawana w dawce 1 lub 2 g, a Cefuroksymw dawce 1,5 g lub 3 g – podwójna dawka podawana jest u pacjentów z masą ciała > 80 kg • dodanie antybiotyków doustnych: neomycyna i erytromycyna wydaje się, że jedynie u pacjentów poddanych zabiegom na odbytnicy mogą zmniejszać częstość występowania zakażeń • wykazano również skuteczność AM-SB, AM-CL, Ceftriaksonu z Metronidazolem

  13. Chirurgia dróg żółciowych, w tym laparoskopowa cholecystectomia • Profilaktyka tylko w przypadku zwiększonego ryzyka tzn. wieku >70 lat, żółtaczki mechanicznej, kamicy przewodu żółciowego wspólnego; • Zalecana Cefazolina 1-2 g iv lub Cefuroksym 1,5g iv w dawce jednorazowej • Cholangiopankreatografia wsteczna – profilaktyka tylko przy współistniejącym utrudnieniu odpływu, i gdy podczas zabiegu nie zostanie uzyskane udrożnienie dróg żółciowych • Zalecana Ciprofloksacyna500-750mg doustnie 2 godz. przed zabiegiem

  14. Chirurgia głowy i szyi • Profilaktyka zalecana tylko przy zabiegach obejmujących śluzówkę jamy ustnej i gardła, ale nawet przy profilaktyce stwierdza się wysoki odsetek ZMO • Zalecana Cefazolina 2,0g iv plusMetronidazol 0,5g iv lub Klindamycyna 600-900mg iv plusGentamycyna 1,5mg/kg iv

  15. Zabiegi neurochirurgiczne Profilaktyka antybiotykowa jest zalecana w następujących zabiegach: • czyste, bez implantów np. kraniotomia • zabiegi na kręgosłupie, niezależnie od tego, czy zostało wszczepione ciało obce, czy nie, zalecane podanie Cefazoliny w dawce 1-2 g iv jednorazowo lub Wankomycyny1,0g iv 1 dawka • czyste, skażone np. zatoki, nos/usta/gardło Zalecane podanie Klindamycyny 900mg iv jednorazowo Nie zaleca się profilaktycznego stosowania antybiotyków w przypadku zewnętrznego drenażu komorowego

  16. Zabiegi położniczo-ginekologiczne • W każdym przypadku cięcia cesarskiego zalecane jest jednorazowe podanie Cefazolinyw dawce 1-2 g w ciągu 30 min przed nacięciem powłok skórnych • Wykazano, że podanie antybiotyku przed zaciśnięciem pępowiny nie ma niekorzystnego wpływu na noworodka • Histerectomiaprzezpochwowa i przezbrzuszna, zalecane jest jednorazowe podanie Cefazoliny w dawce 1-2g iv, lub Cefuroksymu 1,5g iv w ciągu 30 min przed zabiegiem

  17. Zabiegi ortopedyczne Profilaktyka antybiotykowa jest zalecana w następujących zabiegach: • Leczenie operacyjne zamkniętych złamań kości długich • Zabiegi na kręgosłupie Zalecane: Cefazolina 1-2g iv jednorazowo lub Ceftriakson 2,0g iv w pojedynczej dawce • Pierwotna całkowita artroplastyka stawowa Zalecane: Cefazolina 1-2giv jednorazowo lub Cefuroksym 1,5g iv; u pacjentów uczulonych na beta-laktamy Wankomycyna lub Klindamycyna, u nosicieli MRSA – Wankomycyna Nie wymagają profilaktyki okołooperacyjnej: • Czyste zabiegi w obrębie stawu kolanowego, ręki, stopy, w tym artroskopia, jeżeli nie zostało wszczepione ciało obce • Amputacja kończyny

  18. Zabiegi urologiczne • Główne czynniki ryzyka powikłań infekcyjnych zabiegów na drogach moczowych obejmują: obecność cewnika w pęcherzu moczowym, zakażenie układu moczowego w wywiadzie, kamica nerkowa, wady anatomiczne dróg moczowych, utrudnienie odpływu moczu; • U pacjentów przewlekle cewnikowanych z obecnością bakteriurii często izoluje się drobnoustroje oporne na antybiotyki stosowane w profilaktyce okołooperacyjnej • Wykonanie posiewu moczu przed zabiegiem jest bezwzględnie zalecane przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne -wynik posiewu moczu wpływa na wybór antybiotyku do profilaktyki okołooperacyjnej i czasu jego podawania

  19. Cystoskopia - profilaktyka niezalecana gdy mocz jałowy; w przypadku podeszłego wieku pacjenta, niedoborów odporności, wad rozwojowych do rozważenia Fluorochinolon lub TMP-SMX • Cystoskopia z manipulacją - zalecana Ciprofloksacyna 500mg doustnie jednorazowo lub TMP-SMX 1 tabl. PD • Przezodbytnicza biopsja gruczołu krokowego - Ciprofloksacyna 500 mg doustnie 12 godz. przed biopsją i powtórzona 12 godz. po pierwszej dawce

  20. Chirurgia piersi • Związana z nowotworem • Plastyka gruczołu piersiowego Zalecane jest jednorazowe podanie Cefazoliny 1-2g iv 30 min przed zabiegiem

  21. Profilaktyka bakteryjnego zapalenia wsierdzia • Kardiologiczne czynniki wysokiego ryzyka: • Sztuczne zastawki serca • Przebycie zapalenia wsierdzia • Wrodzone wady serca • całkowita korekcja wady z użyciem sztucznej protezy • częściowa korekcja wady • nieusunięta sinicza wada serca • wytworzone chirurgicznie zespolenia i przewody • Wady zastawek po przeszczepie serca • Procedury stomatologiczne: profilaktyka bezwzględnie wskazana w przypadku manipulacji dotyczącej miazgi, okolicy korzenia lub uszkodzenia śluzówki jamy ustnej; nie zalecana przy ekstrakcji zębów mlecznych, zakładaniu aparatów ortodontycznych, iniekcjach środków znieczulających

  22. Inwazyjne zabiegi w obrębie dróg oddechowych przebiegające z nacięcie śluzówki - profilaktyka do rozważenia Zalecane w profilaktyce: • Amoksycylina 2,0g doustnie 1 godz. przed zabiegiem lub • Ampicylina 2,0g im lub iv w ciągu 30 min przed zabiegiem Przy uczuleniu na penicylinę: • Cefaleksyna2,0g doustnie 1 godz. przed zabiegiem • Klindamycyna600mg doustnie 1 godz. przed zabiegiem • Azytromycyna 500mg lub Klarytromycyna 500mg doustnie 1 godz. przed zabiegiem W przypadku zabiegów w obrębie przewodu pokarmowego i dróg moczowo--płciowych profilaktyka obecnie nie zalecana

  23. Profilaktyka w wybranych stanach klinicznych Pacjenci po splenectomii • Najczęstsze zakażenia: S. pneumoniae (90%), N. meningitidis, H. influenzae typu b. Wskazane szczepienia-p. pneumokokom, p. H. influenzae typu b, do rozważenia p. meningokokom • Antybiotykoprofilaktykado 5r.ż - Amox 20mg/kg/dz doustnie lub PenicV- 125mg doustnie 2 x dz. • Po 5 r. ż. -rozważenie podawania Penicyliny V 250mg doustnie 2xdz przez co najmniej 1 rok. (wg niektórych autorów profilaktyka powinna być stosowana przez min. 3 lata lub do ukończenia 18r.ż. ) • w każdej chorobie gorączkowej przed wizytą u lekarza AM-CL, w przypadku alergii na penicylinę Cefuroksym lub TMP-SMX lub Klarytromycyna

  24. Pacjenci z neutropenią • bezwzględna liczba PMN<500/mm • pacjenci z nowotworami lub po przeszczepie • po chemioterapii z zagrażającą neutropenią (tlenowe pałeczki Gram ujemne-GNB, PCP, paciorkowce zieleniejące) - CIP 500mg doustnie 2 x dz. • po chemioterapii u pacjentów Z AIDS wzrasta ryzyko PCP, poza tym tlenowe GNB - TMP-SMX-960mg doustnie 1 tabl. 1 x dz. • po przeszczepie szpiku kostnego (tlenowe GNB, wzrasta ryzyko PCP) - TMP-SMX-960 mg po 1 tabl. 1 x dz.

  25. dorośli z gorączką > 38° C utrzymującą się > 1 godz. i spodziewaną neutropenią< 7dni, bez chorób współistniejących (tlenowe GNB, paciorkowce zieleniejące): CIP750mgpo 2xdz plus AM-CL875/125mg po 2xdz do uzyskania PMN>1000/mm • dorośli z gorączką > 38° C utrzymujaca się >1godz i spodziewaną neutropenią > 7dni, chorobami współistniejącymi (tlenowe GNB, w tym P. aeruginosa, MRSA, paciorkowce zieleniejące): Ceftazydym lub Imipenemlub Meropenem; w przypadku podejrzenia MRSA włączyć Wankomycynę

  26. Profilaktyka poekspozycyjna Ekspozycja seksualna • Ofiary gwałtów • Ceftriakson 125mg im + Metronidazol 2,0 g doustnie 1 dawka+ Azytromycyna 1,0 g po 1 dawka • (badania w kierunku gonokoków, chlamydii, rzęsistka; badania serologiczne w kierunku kiły, HIV, HBV; HCV tylko przy wysokim ryzyku) • Partnerzy seksualni osób z rozpoznanym zakażeniem: • T. pallidum-należy leczyć w przypadku kontaktu <90dni, powyżej 90 dni gdy nie ma możliwości wykonania badań serologicznych- Penicylina benzatynowa G 2,4 mln j. im lub Doxycyklina 2x100mg tabl przez 4 tyg. • N. gonorrhoeae- do 30 dni od kontaktu- Ceftriakson 250mg im plus Azytomycyna 1,0g doustnie -jednorazowo • Ch.trachomatis - podanie Azytromycyny 1,0g doustnie w dawce jednorazowej

  27. Pogryzienia

  28. Kot • ok. 80% ran zostaje zakażonych, najczęściej Pasteurellamultocida, paciorkowce, S. aureus, neisseria, Moraxella • Zalecane AM-CL 875/125 mg doustnie 2 xdz lub 500/125mg 3xdz • W przypadku choroby kociego pazura (Bartonellahenselae) zalecana Azytromycyna pierwsza dawka 500mg doustnie, potem 250mg/dobę przez 4 dni. • Pies • tylko 5% ran zostaje zakażonych, najczęściej Pasteurellacanis, paciorkowce, Fusobacterium sp. ; leczyć tylko w przypadku poważnego ugryzienia lub chorób współistniejących np. cukrzycy • Zalecane AM-CL 875/125 mg doustnie 2 x dz. lub 500/125mg 3 x dz. W obu przypadkach pamiętać o profilaktyce tężca !

  29. Człowiek • Najczęściej dochodzi do zakażenia paciorkowcami zieleniejącymi, S. epidermidis, Corynebacterium, S. aureus, w przypadku osób hospitalizowanych należy uwzględnić tlenowe pałeczki Gram (-) • Najważniejsze jest oczyszczenie, przepłukanie i opracowanie rany • Profilaktyka: • Wczesne, jeszcze nie zakażone rany : AM-CL 875/125mg 2 x dz. • Późne z obecnymi objawami zakażenia: Cefoksytyna 2,0g iv co 8 godz. lub AM-SB 1,5 g iv co 6 godz.

  30. Chemioprofilaktykachoroby meningokokowej • profilaktyczne podanie antybiotyku osobom z bliskiego otoczenia chorego; ma za zadanie likwidację potencjalnego nosicielstwa nosogardłowego • Zalecenia dotyczą: • wszystkich osób, które w ciągu 7 dni poprzedzających zachorowanie miały bliski kontakt z chorym , tzn.> 4 godz. (np. osoby wspólnie zamieszkujące) • osób, które miały krótkotrwały kontakt z chorym, o ile miały one bezpośredni kontakt z wydzielinami z dróg oddechowych chorego tuż, przed i w trakcie przyjmowania go do szpitala, • osób prowadzących resuscytację usta-usta, intubację i odsysanie • Ceftriakson125mg im 1dawka, lub Rifampicyna 600mg po co 12 godz. 4 dawki, lub Azytromycyna 500mg w pojedynczej dawce

More Related