4.8.5.1 Zoogdieren – natuur 1

1. 1 Vos Konijn Haas Rat Ree Eekhoorn Hermelijn Egel Zeehond 2 Veldmuis Dwergvleermuis Bosmuis Bruinvis Wezel Das Boommarter Spitsmuis Grijze zeehond 4.8.5.1 Zoogdieren – natuur 1

2. 1 Vos Konijn Haas Veldmuis Rat Ree Eekhoorn Hermelijn Egel Zeehond 4.8.5.1 Zoogdieren - natuur

4. Vos ‘Een vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken’. ‘Als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen’. • De vos heeft een slanke snuit en puntige rechtopstaande oren. De staart is lang, dik en ruig. • Mannetjes zijn over het algemeen groter dan vrouwtjes. • Vossen jagen solitair, meestal 's nachts en in de schemering, • Zijn prooien zijn meestal kleine en middelgrote prooidieren, zoals grote kevers, muizen en andere knaagdieren, konijnen, hazen, vogels en eieren, regenwormen en egels. • Sinds ongeveer 1990 komt de vos boven het Noordzeekanaal voor.

5. Konijn • ‘Hij is een ijskonijn’. • De buik is veel lichter van kleur dan de rug, vaak wit. Ook de onderzijde van de staart en de poten is wit. • Het konijn eet zijn eigen keutels op, dit is bij het konijn normaal en nodig voor een goede spijsvertering. • Een ‘voedster’ of ‘moer’ is een vrouwelijk konijn. • De ‘rammelaar’ of ‘ram’ is een mannelijk konijn. • Konijnen zijn heel kwetsbaar voor ziekten en dan vooral voor myxomatose en RHD, twee virusziekten. De afgelopen 40 jaar zijn veel konijnen in de duinen aan één van deze ziekten dood gegaan.

6. Haas ‘Je weet nooit hoe een koe een haas vangt’. ‘Het haasje zijn’ • De haas komt algemeen voor op de open gras- en landbouwgebieden. • De Europese haas heeft een grijzig geel- tot roestbruine vacht, die dient als camouflage. • De grote oren zorgen voor een uitstekend gehoor. • De haas ruit twee keer per jaar, in de lente en in de herfst.

7. Bruine rat • De bruine rat is een zoogdier, behorende tot de orde van de knaagdieren. • Het dier heeft kleine licht behaarde oren en, in het wild, over het algemeen een ruige grijsbruine vacht. • De bruine rat vestigt zich het liefst in een vochtige en een niet te warme omgeving. • Het territorium wordt meestal niet ver van de voedselbronnen gevestigd. • Ratten zijn goed zwemmers.

8. Ree • Volwassen dieren hebben geen vlekken, de jongen hebben die wel. • De reegeit is van de bok te onderscheiden door de witte vacht aan de achterzijde van het dier. • De ree is een ‘knabbelaar’: hij eet bramen, bessen, twijgen, scheuten, knoppen en loten van struiken en bomen. • De ree is een herkauwer. • Net als andere dieren kan hij zonder water niet leven en hij likt graag aan zoutbevattende voorwerpen. • Reeën komen in de bossen en duinen van Bergen (nog) niet voor.

9. Eekhoorn • Het is een omnivoor en behoort tot de knaagdieren. • De borstelige pluimstaart is van 14 tot 20 centimeter lang. • Met zijn lange, gekromde klauwen kan hij makkelijk in bomen klimmen en van tak naar tak springen. • Eekhoorns maken nesten, de buitenste zijde van het nest wordt gemaakt van twijgen, en de binnenzijde wordt bekleed met mos en gras. • Per worp krijgt een vrouwtje één tot acht jongen (gemiddeld drie). • Net als veel andere knaagdieren leggen eekhoorns wintervoorraden aan. • De eekhoorn houdt geen winterslaap.

10. Hermelijn • De vacht is kastanjebruin van kleur, met een gelig witte buikzijde en een zwarte staartpunt. De hermelijn heeft een zomer- en een wintervacht. • De hermelijn is zowel overdag als 's nachts actief, met rustpauzes tussendoor. Het is een carnivoor, die voornamelijk op knaagdieren als woelmuizen jaagt. • De prooidieren worden met een beet in de nek gedood. • Ze leven solitair in een territorium. Hermelijnen kunnen tien jaar oud worden, maar gemiddeld worden ze slechts anderhalf jaar oud.

11. Egel • Bij gevaar rolt een egel zich op. Om zich te kunnen oprollen, heeft een egel een aangepast spierenstelsel. • Van de zintuigen is vooral de reukzin goed ontwikkeld. • Ook beschikt de egel over een uitstekend gehoor. De ogen zijn slechter ontwikkeld, zelfs bijziend. • Hij is vooral in de schemering en ‘s nachts actief, ongeveer tussen zes en negen uur 's avonds en tussen twaalf en drie uur 's nachts. • De egel is een insecteneter, die zijn voedsel voornamelijk in de ondergroei zoekt. • De winterslaap duurt in Nederland ongeveer van oktober tot maart of april.

12. Zeehond • Zeehonden in Nederland komen het meest voor in de Waddenzee. • Ze behoren tot de roofdieren, het zijn echte viseters. • Vooral in het vroege voorjaar kunnen ze voor de kust van Bergen aan Zee worden waargenomen. • Ze houden met een dikke speklaag de lichaamswarmte vast. • Hoewel de zeehonden steeds in groep lijken te zonnen, zijn het zeer asociale en egoïstische dieren. • Een zeehond wordt in normale omstandigheden maximaal 25 jaar.