PROJEKT SYSTEMOWY 1.18 TWORZENIE I ROZWIJANIE STANDARDÓW USŁUG POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ

1. PROJEKT SYSTEMOWY 1.18 TWORZENIE I ROZWIJANIE STANDARDÓW USŁUG POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ Działania w zakresie wdrażania standardów pracy socjalnej i funkcjonowania instytucji pomocy społecznej Animator – mediator – lokalny polityk społeczny

2. Cel zadania Opracowanie innowacyjnego standardu organizowania społeczności lokalnej / środowiskowej pracy socjalnej

3. radykalna reforma (urząd – praca socjalna) • czy • ruchy tektoniczne (przesunięcie akcentów wywołujące „trzęsienie ziemi”)

4. Dziś środowiskowa metoda pracy socjalnej istnieje incydentalnie • Praca socjalna w Polsce zaczęła się od działań środowiskowych paradoks

5. Do czego można się odwołać systemowo? • Model Centrów Aktywności Lokalnej • Specjalizacje „organizowanie społeczności lokalnej” Tak ale.... • Program Integracji społecznej PPWOW • Programy Aktywności Lokalnej • Zespoły interdyscyplinarne

6. Co się stało? • PRL – nie rozwijała się bo jej cechą jest demokratyczność • Po 1989 - bo rzeczywistość społeczna wymagała szybkiej reakcji ratowniczej/osłonowej - bo zaczęła dominować perspektywa „menadżerska”

7. Pedagogika społeczna refleksja nad społeczną praktyką edukacyjną • Polityka społeczna standaryzacja usługi społecznej • Praca socjalna METODYKA Organizowania społeczności lokalnej

8. Co robi pracownik socjalny?- Pracownik socjalny pracuje w środowisku- Pracownik socjalny wchodzi w środowisko- Pracownik socjalny robi wywiad środowiskowy

9. Mikro - jednostka, rodzina Makro – grupa, społeczność

10. Definicja pracy w społeczności lokalnej *Praca w Społeczności Lokalnej polega na aktywnym angażowaniu ludzi w sprawy dotyczące ich życia, i skupia się na relacji pomiędzy indywidualnymi osobami, a grupami i instytucjami kształtującymi ich codzienne doświadczenia. National Standards Board for Community Work Training & Qualification

11. Organizowanie społeczności lokalnej • podejście szerokie • podejście wąskie – praca socjalna (realizowana przez profesjonalnego pracownika socjalnego)

12. ORGANIZOWANIE SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ – DŁUGOFALOWY PROCES Upodmiotowienia ludzi, tworzenia sieci współpracy i lokalnych struktur, które na stałe będą wspierać rozwój tej społeczności, jej zdolność do rozwiązywania problemów, tworzenia środowiska zmiany i budowania potencjałów zarówno grup jak i całej społeczności dla polepszenia jakości życia ludzi tam mieszkających.

13. Dylematy wokół tworzenia modelu (1) Stworzenie nowej innowacyjnej propozycji zmiany w polskim systemie pomocy społecznej, która wprowadzałaby zmianę, ale była realna do wykonania Nazwa środowiskowa praca socjalna vs organizowanie społeczności lokalnej (nadanie nowego znaczenia) Zbudowanie i testowanie modelu pomiędzy istniejącymi przepisami prawa, a proponowanymi zmianami w fazie wniosków i rekomendacji (zbudowano wersję możliwą do zrealizowania w istniejącym stanie prawnym wraz z obszarami do zmian prawnych) Ważny wątek instytucjonalny (ngo –OPS)

14. standaryzacja – jakość oparta o procedury wiedza – (antywiedza) – niewiedza edukacja formalna –(pozaformana) – nieformalna profesjonalizm –(tożsamość) - profesja zawodowa teoria – (metodyka) – praktyka podmiotowość klienta – podmiotowość pracownika socjalnego Dylematy (2)

15. Standard organizowania społeczności lokalnej/ środowiskowej pracy socjalnej zorientowany jest na aktywizujące wsparcie grup społecznych, środowisk i społeczności lokalnych zagrożonych marginalizacją i wykluczeniem społecznym, zakłada wykorzystanie trzech nowych ról zawodowych pracowników socjalnych: animatora, mediatora i lokalnego polityka społecznego zostaną wypracowane propozycje do aktów prawnych pomocy społecznej

16. Modelowanie/standaryzacja jako partycypacyjny proces edukacyjny, a nie narzucony gotowy wzorzec

17. 4 GRUPY EDUKACYJNE: duże miasta-powyżej 100 tys. mieszkańców 21 osób /1 - 3 osoby z ośrodka/ średnie miasta- 25-100 tys . mieszkańców 20 osób /1 - 2 osoby z ośrodka/ małe miasta i wsie – do 25 tys . mieszkańców 20 osób /1 - 2 osoby z ośrodka/ edukatorzy- 21 osób

19. LABORATORIUM

20. Usługa organizowanie społeczności lokalnej

21. Model/standard usługi OSL Kompetencje pracownika socjalnego jako organizatora społeczności lokalnej Zmiana instytucjonalnego kontekstu Trzy ścieżki

22. Zakres usługi OSL

23. PODMIOTY, W KTÓRYCH POWINNY BYĆ PROWADZONE DZIAŁANIA Z ZAKRESU ORGANIZOWANIA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ TO: • społeczności lokalne o charakterze terytorialnym zagrożone społecznym wykluczeniem, do których można zaliczyć np.: społeczności blokowisk, czy też terenów poprzemysłowych, • społeczności/miejsca problemowe, czyli podmioty społecznie wykluczone, w których mamy do czynienia z kumulacją wielu problemów, np.: bloki socjalne, tereny popegeerowskie, • społeczności kategorialne /niepełnosprawni, dzieci, młodzież, seniorzy, itp./, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które są zagrożone społeczną marginalizacją.

24. Środowiskowa praca socjalna – wspólnota przeciw wykluczeniu *Diagnoza *Aktywizacja *Integracja *Edukacja

25. Wiodące kierunki: • Praca ze społecznością terytorialną • Praca ze społecznością (grupą) kategorialną Narzędzia: • Partnerstwo lokalne • Wolontariat • Kampanie i wydarzenia społeczne • Rzecznictwo i informacja obywatelska

26. Pracownik socjalny – organizator społeczności lokalnej

27. Kierunki działań modernizacyjnych – organizator społeczności lokalnej / pracownik socjalny Animator: role/zadania zorientowane na mobilizowanie członków społeczności i łączenie ich w grupy Mediator (organizator sieci społecznych): role/zadania zorientowane na networking (łączenie, sieci współpracy, partnerstwa, mediowanie problemów społeczności) Polityk lokalny : role/zadania zorientowane na planowanie społeczne/ rozwój usług jako prerogatywa władzy lokalnej

28. NIEZBĘDNE umiejętności i kompetencje organizatora społeczności lokalnej (łączenie 3 ról) *przeprowadzanie diagnozy środowiska *nakreślenie profilu społeczności *zarządzanie informacją i zasobami *podtrzymywanie zaangażowania i motywowanie innych *dochodzenie do consensusu i określanie wspólnego celu, *mediacja nastawiona na rozwiązywanie konfliktów; *wykorzystanie lokalnego potencjału społecznego, w tym grup samopomocy, wolontariatu; *praca w oparciu o dynamikę grup zadaniowych; *tworzenie sieci kontaktów, rozwój partnerskich relacji - budowanie koalicji *tworzenie polityki/ społeczne projektowanie *wiara we własne siły i możliwości.

29. Zmiana instytucjonalna

30. Trzy strategie OSL realizowany przez OPS realizowany przez ngo realizowany w partnerstwie publiczno-prywatnym

31. Kierunki działań modernizacyjnych – instytucja -ops *nie może pełnić roli „urzędu”, a powinien stać się instytucją animacyjną (inspirującą, mobilizującą, aktywizującą, łączącą) *zmierza do roli centrum „społecznościowego” żywo reagującego na otaczającą rzeczywistość, staje się ośrodkiem kreującym lokalną politykę rozwiązywania problemów społecznych i integracji społecznej. Kluczowa rola ops jako instytucji we wdrażaniu organizowania społeczności lokalnych. Perspektywa strategiczna.

32. WPROWADZENIE TEGO ZAŁOŻENIA WYMAGA ZMIAN ORGANIZACYJNYCH OPS KIEROWNIK/DYREKTOR OPS DUŻE OŚRODKI DZIAŁ/ZESPÓŁ PRACY ZE SPOŁECZNOŚCIĄ LOKALNĄ ŚREDNIE OŚRODKI JEDNOSTKA DO PRACY ZE SPOŁECZNOŚCIĄ LOKALNĄ LUB SAMODZIELNE STANOWISKO – ORGANIZATOR OSL MAŁE OŚRODKI FUNKCJA ORGANIZATORA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ ORGANIZATOR/ORGANIZATORZY OSL KLUB INTEGRACJI SPOŁECZNEJ KLUBY: SAMOPOMOCY, WOLONTARIUSZA, SENIORA, itp. ŚWIETLICE ŚRODOWISKOWE, itp.

34. Mentoring i Superwizja animacji i współpracy środowiskowej, jako ważny instrument służący podniesieniu jakości i efektywności pracy w zakresie organizowania społeczności lokalnej. Jej celem jest wspieranie emocjonalne, metodyczne oraz merytoryczne dla osób bezpośrednio, jak i pośrednio zaangażowanych w ten rodzaj działań.

35. W poszukiwaniu dowodów zmiany – monitoring i ewaluacja Badania mieszkańców, Pogłębione wywiady z osobami zaangażowanymi w życie społeczności i programy aktywizujące, Formularze pozyskiwania informacji zwrotnych od osób zaangażowanych w konkretne aspekty pracy, Wywiady grupowe (tzw. grupy fokusowe),w których uczestniczą osoby o podobnym profilu, sytuacji czy pozycji w społeczności, Dziennik własnego zaangażowania prowadzony przez uczestników projektu Raporty prasowe i zdjęcia z kluczowych wydarzeń, Studia przypadku, Przegląd spotkań z osobami biorącymi udział w programie OSL.

36. Prawo -legislacja

38. Bohdan SkrzypczakWarszawa, 25 maja 2011 Dziękuję za uwagę