Yenilik Performans Göstergeleri III

1. YenilikPerformans GöstergeleriIII Doç. Dr. Serhat Çakır ODTÜ

2. Ar-Ge ve Yenilik Performans Göstergeleri İÇERİK: Ar-Ge, Yenilik Performansı Yenilik Göstergeleri

3. Yaratıcılık, Yenilik ve Rekabet (YYR) Yaratıcılık Rekabet Buluş Yenilik Öncesi Yenilik Sonrası Prodüktivite Bireysel, organizasyonel, sosyo-ekonomik öğreme Yaratıcılık Rekabet Artı Değer Zinciri Mikro-seviye Makro-seviye Mezo-seviye Firma Sektör Ulusal Bölgesel Takım Organizasyonal Makro Birey Mikro Mezo Seviye-ölçek ve kapsam

4. Rekabet, Prodüktivite, Ar-Ge ve Yenilik Ölçümleri

5. Yenilik Performansını Etkileyen Faktörler Yenilikçilik Performansı Pazar Tedarikçiler Rekabet Çevre Görevler Teknoloji Araçlar Liderlik Firma Strateji Çalışanlar Süreç Teknoloji Müşteri Kurallar Politik ve Sosyal Çevre Ekonomi

6. REKABETÇİLİK • Hükümetin Rolü • Dengeli ve öngörülebilir politik ve makroekonomik iklimin oluşturulması • Saydam politikalar ve yasal mülkiyet haklarının güçlendirilmesi • Kümelenme gelişmelerini kolaylaştırmak • Düşük işlem maliyetli bir ekonomik çevrenin oluşturulması • Yaratılılığın ve yeniliğin teşvik ve desteklenmesi • Özel sektör, birlikler, ticaret odaları, üniversiteler ve araştırma merkezleri arasında stratejik ittifakın sağlanması KAMU SEKTÖRÜ • Özel Teşebbüsün Rolü • Rekabetçi stratejilere dayalı olmak • Verimliliğe ulaşmak için işbirliği ağlarının ve kümelenmelerin geliştirilmesi • Teknolojik çabanın arttırılması (Ar-Ge) • Modern altyapının oluşturulması • Kamu, birlikler, ticaret odaları, üniversiteler ve araştırma merkezleri arasında stratejik ittifakın sağlanması • Fiziksel ve servis girdilerini ve altyapıyı saylayan tedarikçilerin rolü • Uluslar arası standartlarda maliyet, kalite ve dağıtımın sağlanması • ÖZEL SEKTÖR Yaratıcılık Yenilik Prodüktivite Kurumsal Öğrenme (Üsten aşağı) Girişimci Öğrenme (Alttan üste) • Üniversiteler ve Araştırma Merkezleri • Müfredatın özel sektörün gereksinimlerine göre hazırlanması • Yeni kapasitelerin ve yeteneklerin geliştirilmesi için kamu özel sektör işbirliğini n sağlama çabası • Sivil Toplum Kuruluşları • Kamu özel sektör işbirliğinde hızlandırıcı, katalizör rolü oynar. Kurum içi öğrenme

7. YYR Artı Değer Zinciri Sosyo-Ekonomik Etki Buluş Yenilik Öncesi Yenilik Sonrası Prodüktivite YARATICILIK REKABET YYR Artı Değer Zinciri Sosyo-Ekonomik Etki

8. Ar-Ge Yatırımı ve Verimlilik • Ar-Ge, verimlilik seviyesine önemli bir katkı sağlamaktadır.* • Birçok ampirik çalışma bu pozitif ilişkiyi desteklemektedir.** • Sürdürülebilir verimlilik için de “yenilik” gereklidir. • Verimlilik için tüm düzeylerde (firma düzeyi, sanayi düzeyi, devlet, vb) BTY ortamını teşvik etmek ön koşuldur. *CohenandKlepper (1996), Griliches (1998), Sutton (1998) **Klette and Kortum (2004), Janz, Lööf and Peters (2004), Rogers (2006) and Lööf and Heshmati (2006)

9. Ar-Ge ve Yenilik İlişkisi Yaratıcı fikirlerin kaynağı veya yenilik sürecinde bir sorun çözme aracıdır. Yaratıcı Fikir Ticarileştirme

10. Ar-Ge ve Yenilik ile Katma Değer Yaratıcı fikirlerin kaynağı veya yenilik sürecinde bir sorun çözme aracıdır. Güneş enerjisinden elektrik üreten kumaşlar? Nanoteknoloji Yaratıcı Fikir Ticarileştirme > 8,400 TL/m2

11. Ar-Ge ve Yenilik ile Katma Değer Petrol yerine +3,6 TL/lt ≈ 8,400 TL/m2 Çok İşlevli Akıllı Tekstiller Bitki Atıklarından Biyogaz Üretimi Yeni Tekstil Ürünleri ve Üretim Yöntemleri Tekstil Hammaddesi Buruşmayan kumaşlar, vb. Pamuk Üretimi . Enerji tasarrufu sağlayan terbiye yöntemleri . Çekirdekli pamuk alım fiyatı ≈0,95 TL/kg 11

12. Bilim, teknoloji ve yenilik, günümüzde ekonomik, sosyal ve çevresel sorunların çözümü ve sürdürülebilir gelişim için anahtar niteliğindedir. 12

13. Ar-Ge Harcaması GSYİH İlişkisi

14. TZE Ar-Ge Personeli GSYİH İlişkisi

15. Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi

16. Somut Hedefler (2013) Ortak Ulusal Vizyon ve Mutabakat TARAL Hedefleri

17. Ulusal Yenilik Sistemi Cuhurbaşkanı Başbakan Devlete Bağlı BTY Politika Yapıcı Organlar BTYK MEB BSTB MB MSB TÜBİTAK DPT DTM HM TÜBA TAEK YÖK TSE TUBITAK UME TPE TUİK TUBITAK ULAKBIM Düzenleyici Teknoloji Kolaylaştırıcı İşlevi Gören Kurumlar RK BBDK TURKAK KIK MPM Merkez Bankası EPDK SPK TÜBİTAKEnstitüleri Kamu Arş. Merkezleri BTY Araştırmaları Yapan Kurumlar TOBB Üniversiteler Özel Sektör Araştırmaları Teknoparklar Şirketler TÜBİTAK TEYDEB TTGV KOSGEB Diğer Özel Sektör Organları Birlikler Mali Organlar Bankacılık Sistemi Uluslar arası Fonlar Teknoloji Platformları KGF

18. Yenilik Göstergeleri

19. Avrupa Yenilik Sıralaması (European Innovation Scoreboard-EIS)

20. Endekste Yer Alan Göstergeler Kolaylaştırıcılar KompozitGösterge Firma Aktiviteleri Çıktılar

21. EIS 2009

22. EIS 2009

23. EIS 2009

24. 1000 kişi başına düşen 20-29 yaş arası bilim ve mühendislik mezunu Pay: Bilim ve mühendislik mezunu sayısı. Bilim ve mühendislik mezunları yaşam bilimleri (ISC42), fizik (ISC44), matematik ve istatistik (ISC46), bilgisayar bilimleri (ISC48), mühendislik bilimleri (ISC52), imalat ve işleme (ISC54) ve mimarlık ve inşaat (ISC58) bölümlerini kapsayan lise sonrası eğitim mezunları olarak tanımlanmaktadır. Payda: 20-29 yaş arası nüfus (20-29 yaşlar dahil)

25. 25-64 yaş arası 100 kişi başına düşen üniversite eğitimi gören kişi sayısı Pay: Belirtilen yaş aralığında lise üstü eğitim (ISCED 5 ve 6) görmüş olan kişi sayısı Payda: 25-64 yaş arası nüfus (25-64 yaşlar dahil)

26. Genişbant yaygınlık oranı (100 kişi başına düşen genişbant hat sayısı) Pay: Kapasitesi 144 Kbit/s’ye eşit ya da daha yüksek olan genişbant hat sayısı Payda: Toplam Nüfus (Avrupa Muhasebe Sistemi –ESA 1995’te tanımlandığı gibi)

27. 100 kişi başına düşen 25-64 yaş aralığındaki yaşam boyu öğrenmeye katılım Pay: Yaşam boyu öğrenime katılan kişi sayısı. Yaşam boyu öğrenim anketten 4 hafta önce herhangi bir eğitime katılım olarak tanımlanmaktadır. Eğitim kursiyerin işiyle ilgili ya da dil ve sanat alanında ilgi alanlarıyla ilgili devam ettikleri kursları kapsamaktadır . Bunların içine kurumda verilen kurslar, staj, iş eğitimi, seminerler, uzaktan öğrenme ve akşam okulları da dahildir. Payda: 25-64 (64 yaş dahil) yaş aralığındaki popülasyon.

28. Gençlik eğitim erişim seviyesi ( En az lise eğitimini tamamlamış olan 20-24 yaş arası nüfus yüzdesi) Pay: Asgari lise eğitimini tamamlamış (en azından ISCED 3-4 seviyesi) 20-24 yaş arası kişi sayısı Payda: 20-24 yaş arası nüfus (20-24 yaşlar dahil)

29. Kamu Ar-Ge Harcamaları (Gayri Safi Yurt İçi Hasıladaki Oranı -%) Pay: Gayri Safi Yurt İçi Ar-Ge Hasılası (GERD) ile Özel Sektör Tarafından Gerçekleştirilen Ar-Ge Harcamaları (BERD) arasındaki farktır. Payda: Avrupa Muhasebe Sistemi’nde (ESA 1995) tanımlandığı şekliyle GSYİH (ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden)

30. Orta-Yüksek ve Yüksek Teknoloji Ürünleri Ar-Ge Payı (İmalat Ar-Ge harcamaları içindeki yüzdesi) Pay: Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden orta-yüksek ve yüksek teknoloji Ar-Ge harcamaları. Orta-yüksek ve yüksek teknoloji kalemleri: Kimyasallar(NACE 24), Makine (NACE 29), ofis teçhizatı (NACE 30), elektrikli eşyalar (NACE 31), Telekomünikasyon ve ilgili teçhizatlar (NACE 32), hassas aletler (NACE 33), otomobil (NACE 34), havacılık ve diğer taşıma araçları (NACE 35). Payda: Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden imalat içindeki Ar-Ge harcamaları

31. Yenilik için kamu fonlarından destek alan işletmelerin oranı Pay: Kamu fonlarından destek alan yenilikçi işletme sayısı. Kamu destekleri düşük faizli kredi ve kredi teminatını da içeren kredi ve hibe şeklindeki finansal destekleri içerir. Kamu müşterilerinin siparişleri için olan olağan ödemeleri kapsamaz. (CommunityInnovationSurvey*) Payda: Toplam işletme sayısı (yenilikçi ve yenilikçi olmayan) (CommunityInnovationSurvey*)

32. Kendi içerisinde yenilik yapan KOBİ’ler (Tüm KOBİ’ler içindeki oranı) Pay: Kendi içinde yenilik yapan KOBİ’lerin toplamı. Yenilikçi firmalar: 1) kendi içinde ya da 2) diğer firmalarla birlikte yeni ürün veya süreç geliştiren firmalar olarak tanımlanmaktadır. Bu gösterge diğer firmalar tarafından geliştirilen yeni ürün ve süreçleri içermemektedir. (CommunityInnovationSurvey*) Payda: Toplam KOBİ sayısı (CommunityInnovationSurvey*)

33. İşbirliği içinde yenilik yapan KOBİ’ler ( Tüm KOBİ’ler içindeki oranı) Pay: Diğer firmalarla işbirliği içinde yenilik yapan KOBİ’lerin toplamı. İşbirliği içinde yenilik yapan firmalar üç yıllık anket dönemi içerisinde yenilik amacıyla diğer işletme veya kurumlarla işbirliği anlaşması imzalamış olan işletmelerdir. (Community Innovation Survey*) Payda: Toplam KOBİ sayısı (Community Innovation Survey*)

34. Yenilik Harcamaları (Toplam ciroya oranı) Pay: İşletmelerin toplam yenilik harcamaları (ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden). Yenilik harcamaları yenilik faaliyetlerinin tamamını içermektedir. Bunlar:Kendi içinde Ar-Ge, girişim dışı Ar-GE, ürün ve süreç yeniliğine bağlı makine ve teçhizat, patent ve lisans alımı için harcamalar, endüstri tasarımı, eğitim ve yenilik pazarıdır. (Community Innovation Survey*) Payda: Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden bütün işletmelerin toplam cirosu (Community Innovation Survey*)

35. Erken aşama risk sermayesi (Gayri Safi Yurt İçi Hasıladaki Oranı -%) Pay: Risk sermayesi yatırımı, şirketlerin yatırım için aldığı özvarlık olarak tanımlanmaktadır. Erken aşama risk sermayesi yatırımı çekirdek (seed) ve başlangıç (start-up) sermayelerini içermektedir. Çekirdek sermaye, firmanın başlangıç seviyesine ulaşmadan önceki araştırma, değerlendirme ve başlangıç kavramı geliştirme finansmanını içermektedir. Başlangıç sermayesi ise ürün geliştirme, ön pazarlama, imalat ve satışlar için gerekli finansmandır. Firmalar kurulma sürecinde ya da kısa süredir faaliyet gösteriyor olup henüz hiçbir ticari ürün satmamış olabilirler. Payda: Avrupa Muhasebe Sistemi’nde (ESA 1995) tanımlandığı şekliyle GSYİH (ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden)

36. Bilgi ve iletişim teknolojileri harcamaları (Gayri Safi Yurt İçi Hasıladaki oranı %) (ICT) Pay: Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden bilgi ve iletişim teknolojilerinde (ICT) yapılan toplam harcama. Bilgi ve iletişim teknolojileri büro makinelerini, veri işlem ve iletişim cihazlarını, ilgili yazılım ve telekomünikasyon hizmetlerini içermektedir. Payda: Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden Avrupa Muhasebe Sisteminde (ESA) tanımlanan şekliyle Gayri Safi Yurt İçi Hasıla.

37. Organizasyonel yenilik yapan KOBİ’ler ( Tüm KOBİ’ler içindeki oranı) Pay: Yeni veya önemli bir şekilde geliştirilen bilgi işletim sistemleri, işletme içinde iş organizasyonunda ki büyük bir değişim ya da diğer firmalar ve kamu kurumlarıyla yeni ilişkiler veya ilişkilerinde önemli değişiklikler sunan KOBİ’lerin sayısı. Bu sorulardan en az birisine olumlu cevap veren KOBİ organizasyonel yenilik yapmış kabul edilecektir. (Community Innovation Survey*) Payda: Toplam KOBİ sayısı (Community Innovation Survey*)

38. Yüksek teknoloji hizmetlerinde istihdam (toplam işgücü içindeki oranı % ) Pay: Yüksek teknoloji hizmetlerinde istihdam edilen kişi sayısı. Yüksek teknoloji hizmetleri içerisine Posta ve telekomünikasyon (NACE64), yazılım geliştirmeyi de içeren bilgi teknolojileri (NACE72) ve Ar-Ge hizmetleri (NACE73) girmektedir. Payda: İmalat ve hizmet sektöründeki toplam işgücü

39. Yüksek teknoloji ürünleri ihracatının toplam ihracattaki payı Pay: Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden yüksek teknoloji ihracatının değeri. Yüksek teknoloji ihracatını şu kalemleri içermektedir: havacılık, bilgisayar ve büro makineleri, elektronik ve telekomünikasyon, ilaç, bilimsel aygıt ve cihazlar, elektrikli makineler, kimya, elektriksiz makineler ve donanım. Payda: Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden toplam ihracat değeri

40. Pazar için yeni ürünlerin satışı (Toplam ciroya oranı) Pay: Bütün işletmeler için yeni olan ya da önemli bir değişiklik yapılan ürünlerin cirolarının toplamı. (CommunityInnovationSurvey*) Payda: Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden bütün işletmelerin toplam cirosu. (CommunityInnovationSurvey*)

41. Firma için yeni ürünlerin satışı (Toplam ciroya oranı) Pay: Pazar içinde ki bütün işletmelere yeni olmasa da firma için yeni olan ya da önemli bir değişiklik yapılan ürünlerin cirolarının toplamı. (CommunityInnovationSurvey*) Payda: Ulusal para ve cari fiyatlar cinsinden bütün işletmelerin toplam cirosu. (CommunityInnovationSurvey*)

42. Orta-yüksek ve yüksek teknoloji imalatında istihdam (toplam işgücü içindeki oranı %) Pay: Orta-yüksek ve yüksek teknoloji imalat sektöründe istihdam edilen kişi sayısı. Orta-yüksek ve yüksek teknoloji imalar sektörü kimya (NACE 24), makine (NACE 29), büro malzemeleri (NACE 30), elektrikli eşyalar (NACE 31), telekomünikasyon ve ilgili teçhizat (NACE 32), hassas cihazlar (NACE 33), otomobil (NACE 34) ve havacılık ve diğer taşıma araçlarını (NACE 35) kapsamaktadır. Payda: İmalat ve hizmet sektöründeki toplam işgücü

43. Milyon kişi başına düşen Avrupa Patent Ofisi (EPO) patentleri Pay: Avrupa Patent Ofisi’ne yapılan patent başvurusu sayıları (dosyalama yılına göre). Patent başvurularının ülkelere göre dağılımı buluşu yapan kişinin adresine göre atanmaktadır Payda: Toplan Nüfus (Avrupa Muhasebe Sistemi –ESA 1995’te tanımlandığı gibi)

44. Milyon kişi başına düşen ABD Patent ve Marka Ofisi (USPTO) patentleri Pay: ABD Patent ve Marka Ofisi tarafından verilen patent sayısı (patent veriliş yılına göre). Buluşu yapan kişilerin farklı ülkelerden olması durumunda patentler kesirli hesap yöntemiyle buluşu yapan kişilerin adreslerine göre bölünmektedir. Payda: Toplam Nüfus (Avrupa Muhasebe Sistemi –ESA 1995’te tanımlandığı gibi)

45. Milyon kişi başına düşen üçlü patent aileleri Pay: Üçlü patent sayıları. Üçlü patentler, Avrupa Patent Ofisi, ABD Patent ve Marka Ofisi ve Japonya Patent Ofislerinin üçünden birden alınmış patentlerdir. Payda: Toplam Nüfus (Avrupa Muhasebe Sistemi –ESA 1995’te tanımlandığı gibi)

46. Milyon kişi başına düşen yeni topluluk markası sayısı Pay: Yeni topluluk markası sayısı. Ticari marka, belli hizmet ve ürünlerin belirli kişi ve işletmeler tarafından üretildiğini ve sağlandığını gösteren ayırt edici bir işarettir. Topluluk Markası, Office forHarmonization’a yapılan tek bir tescil başvurusu ile tüm AB ülkelerinde eşit koruma avantajı sağlamaktadır. Payda: Toplam Nüfus (Avrupa Muhasebe Sistemi –ESA 1995’te tanımlandığı gibi)

47. Milyon kişi başına düşen yeni topluluk tasarımı sayısı Pay: Yeni topluluk tasarımı sayısı. Tescil edilmiş topluluk tasarımı, bir ürünün veya ürünün bir parçasının dış görünümü, özellikleri, çizgileri, renkleri, dokusu ve/veya malzemesi ile ilgili özel bir haktır. Payda: Toplam Nüfus (Avrupa Muhasebe Sistemi –ESA 1995’te tanımlandığı gibi)

48. SII birleşik endeksi

49. SII