Hafrannsóknastofnunin

1. Úttekt á röllum Hafrannsóknastofnunarinnar-Störf faghóps um stofnmælingar Hafrannsóknastofnunin Jón Sólmundsson Aðalfundur LÍÚ 31. október 2008

2. Faghópur um stofnmælingar - aðdragandi • Í kjölfar veiðiráðgjafar Hafrannsóknastofnunarinnar í júní 2007 kom upp töluverð umræða um áreiðanleika stofnmælingaleiðangra • Einkum stofnmælingar botnfiska í mars (togararall) • Í tengslum við tilkynningu á leyfilegum heildarafla ákvað sjávarútvegsráðherra að verja 50 milljónum króna árlega í þrjú ár til að styrkja þennan þátt fiskirannsókna • Forstjóra Hafrannsóknastofnunarinnar falið að koma á fót faghópi fiskifræðinga og aðila í atvinnugreininni

3. Faghópur um stofnmælingar - hlutverk • Greina upphafleg og núverandi markmið togararalls • Meta áhrif umhverfisbreytinga á útbreiðslu, veiðanleika og þar með niðurstöðu stofnmælinga • Meta hvort og hvernig auka megi áreiðanleika stofnmælingarinnar • Gera greiningu á núverandi skipulagi og stöðvaneti – gera tillögur til úrbóta • Koma með tillögur að framtíðarskipulagi með hliðsjón af breyttum skipakosti og öðrum mælingaleiðöngrum

4. Faghópur um stofnmælingar - meðlimir • LÍÚ • Guðmundur Kristjánsson, Kristján Vilhelmsson (Friðrik J. Arngrímsson, Kristján Þórarinsson) • FFSÍ • Birgir Sigurjónsson, Páll Halldórsson (Eiríkur Jónsson, Kristinn Gestsson) • LS • Arthur Bogason (Örn Pálsson) • Hafrannsóknastofnunin • Björn Æ. Steinarsson, Höskuldur Björnsson, Ingibjörg G. Jónsdóttir, Þorsteinn Sigurðsson, Jón Sólmundsson

5. Faghópur – vinnan hingað til • Almenn úttekt á röllum - einkum togararalli og haustralli • Veiðarfæramál • Dreifing stöðva – eru einhver svæði illa dekkuð • Dreifing stöðva í samanburði við veiðisvæði • Tímasetning togararalls • Fyrirsjáanlegar breytingar á skipakosti • Samanburður við röll annarra þjóða

6. Röll – stofnmat - veiðiráðgjöf Gögn Útreikningar Niðurstöður Viðmið Heildarafli A F L A R E G L A Stofnmat Veiðiráðgjöf L Í K Ö N Sýni úr afla Fjöldi eftir aldri Stofnmælinga- leiðangrar Fjöldi eftir aldri (vísitölur) Röll yfirleitt ekki notuð ein og sér til að meta stofnstærð Aflaskýrslur o.fl.

7. Dæmi um árleg röll • Togararall • Haustrall • Djúpslóðar-rækjurall • Grunnslóðar-rækjurall • Humarrall • Flóarall • Netarall

8. Faghópur - Almenn úttekt á röllum Af hverju treysta fiskifræðingar niðurstöðum togararalls ? • Innra samræmi í togararalli gott • Lélegir árgangar halda áfram að vera lélegir – og öfugt • Gott samræmi milli togararalls og haustralls • Lélegir árgangar í togararalli einnig lélegir í haustralli – og öfugt • Gott samræmi milli togararalls og loka stofnmats (sem er óháð ralli) • Gott samræmi milli togararalls og afla • Litlir árgangar í ralli gefa lítinn afla – stórir árgangar mikinn

9. Togararall - Fjöldavísitölur þorsks eftir aldri 0 6 12 22 9 20 20 8 7 2 1

10. Togararall - Vísitölur og afli 2 ára 3 ára Afli 113 þús. tonn Afli 519 þús. tonn Mynd: Einar Hjörleifsson Rallvísitölur Árg. 84 Árg. 96 1 árs

11. Faghópur – umfjöllun um veiðarfæri Úr minnisblað undirbúningshóps togararalls (1984): • “Nauðsyn á stöðluðu veiðarfæri er augljós, enda er ekki hægt að gera samanburð á milli ára nema um sams konar veiðarfæri sé að ræða. • Öll stöðlun felur hins vegar í sér stöðnun í framþróun. • Engin sérstök nauðsyn er á því að staðla veiðarfærið á þann hátt að það fiski endilega sem mest; hitt er meira atriði, að veiðarfærið sé tiltölulega einfalt og hægt sé að beita því við sem flestar aðstæður.”

12. Myndataka af veiðarfærum 2006 Mars-troll: Togararall Gulltoppur: Haustrall Myndir: Einar Hreinsson, Haraldur Einarsson o.fl.

13. Faghópur – Illa dekkuð svæði ?

14. Aukastöðvar á grunnlóð 2008 • Rallstöðvar og aukastöðvar á Vestfjörðum, Breiðafirði og Faxaflóa • Þorskafli • Ath: Ekki sama veiðarfæri á rallstöðvum og aukastöðvum

15. Aukastöðvar í djúpköntum 2008 -1 • Rallstöðvar og aukastöðvar á Vestfj.miðum • Sjávarhiti

16. Aukastöðvar í djúpköntum 2008 • Rallstöðvar og aukastöðvar á Vestfj.miðum • Þorskafli • Ath: Ekki sama veiðarfæri á rallstöðvum og aukastöðvum

17. Aukastöðvar fyrir NA-landi 2008 • Bjartur NK • Þorskafli (sama veiðarfærið)

18. Faghópur - Rallstöðvar og veiðisvæði

19. Viðbótarstöðvar í haustralli 2008 • Faghópur mælti með að stöðvum á grunnslóð í haustralli yrði fjölgað • Væntingar um stóran þorskárgang 2008 • Um 20 stöðvum bætt við á grunnslóð

20. Viðbótarstöðvar í haustralli 2008 Leiðarlínur í haustralli 2008

21. Faghópur – Tímasetningar ralla • Er tímasetning togararalls rétt ? • Mars valinn því þá er hrygningarþorskur kominn á landgrunnið. Á haustin er hann frekar upp í sjó. Stofnmat byggt á nýjum gögnum. • Er rétt að vera með fasta tímasetningu ? • Hrygningargöngur fyrr á ferðinni ? • Væri réttara að miða við tunglstöðu – ákveðinn straum ? • Ekki bara tunglið eða straumar sem skipta máli • Ef við miðum við tunglstöðu hættum við að miða við sólina • Rallið nær yfir 2-3 vikur og stöðvar teknar við mismunandi aðstæður • Getum metið áhrif tunglstöðu á aflabrögð • Vegna ábendinga faghóps verður það skoðað

22. Faghópur - Röll á öðrum hafsvæðum

23. Að lokum ............ • Faghópur um stofnmælingar hefur ekki lokið störfum • Ýmislegt fleira hefur verið rætt • Stefnt að lokaskýrslu fljótlega eftir áramót • Þakka áheyrnina !

24. Texti

25. Árgangur 1984 Rall Fjöldavísitölur Afli 519 þ tonn Afli (þ tonn) Togararall - Samanburður við landaðan afla Árgangur 1985 Rall Afli 263 þ tonn Mynd: Einar Hjörleifsson

26. Árgangur 1997 Árgangur 1996 Rall Rall Fjöldavísitölur Afli 272 þ tonn Afli 113 þ tonn Afli (þ tonn) Togararall - Samanburður við landaðan afla Mynd: Einar Hjörleifsson

27. Samband rallvísitölu og stofnstærðar Rallvísitala = Veiðanleiki x Stofnstærð • Röll yfirleitt ekki notuð ein og sér til að meta stofnstærð • Meðalveiðni (q) eftir aldri er metin í stofnmatslíkönum • Aðgengi (hlutfall á veiðislóðinni) • Valkvæmi veiðarfæris (hlutfall á veiðislóð sem endar í veiðarfæri) • Dæmi um þætti sem hafa áhrif á frávik frá meðalveiðni: • Stærð, ástand, kynþroski, fæðuframboð, botngerð, tími dags, straumar, veður o.fl. • Röll gefa stofnvísitölu sem tengist stofnstærð í gegnum veiðni • Frávik í veiðni vandamál í stofnmati og erfitt að meta þau nema eftir á