เครื่องมือช่วยค้นข้อมูลบนเว็บ ( Search tools)

1. เครื่องมือช่วยค้นข้อมูลบนเว็บ (Search tools) วัตถุประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายความหมายและการสืบค้นสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ตได้ 2. อธิบายวิธีการค้นหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ตได้ 3. สามารถแนะนำ Search engine และเทคนิคการค้นข้อมูลได้ 4. สามารถสืบค้นสารสนเทศ โดยใช้เครื่องมือช่วยค้นได้

2. การค้นข้อมูลในระบบอินเทอร์เน็ตการค้นข้อมูลในระบบอินเทอร์เน็ต 1. รู้จักที่อยู่ (URL)ของ Website ที่ต้องการค้น 2. รู้จักวิธีการค้นหา 3. รู้จักวิธีการอ่านผลการสืบค้น 4. รู้จักวิธีการจัดเก็บผลการสืบค้น 5. รู้วิธีการเผยแพร่การสืบค้น

3. เทคนิคการสืบค้นสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ตเทคนิคการสืบค้นสารสนเทศบนอินเทอร์เน็ต 1. การตั้งหรือกำหนดคำถามและขอบเขตของคำถามนั้น (Formulate the Question) 2. การจำแนกแนวคิดในคำถามนั้น ๆ (Identify the important concepts) 3. การกำหนดคำค้น (Identify search Terms) 4. การเชื่อมคำ (Combining search terms) 5. การเลือกใช้ Search engines 6. ทำการสืบค้น และประเมินผลข้อมูลที่ได้รับ

4. ตัวอย่าง ขั้นตอนการค้นหาข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ โจทย์ อะไรคือผลกระทบที่เกิดขึ้นจากปัญหาเศรษฐกิจตกต่ำ และการว่างงาน ?

5. ประเภทของเครื่องมือช่วยสืบค้นประเภทของเครื่องมือช่วยสืบค้น 1. Search engine หรือ keyword search engine    2. Meta search engine    3. Subject directory  หรือ Classified directory   4. Subject Gateway หรือ Subject specific

6. 1. Search Engine / keyword search engine Search Engine คือ เครื่องมือสืบค้นที่มีระบบการทำงานโดยใช้โปรแกรมที่เรียกว่า Spider หรือ Robotท่องไปในเว็บเพจต่าง ๆ เพื่ออ่านข้อมูลและจัดเก็บเว็บเพจที่พบเข้าสู่ฐานข้อมูล ทำให้ฐานข้อมูลมีขนาดใหญ่ แสดงผลลัพธ์จากการสืบค้นได้มาก ปัจจุบัน Search Engine ที่ได้ชื่อว่าเก็บข้อมูลได้มากที่สุดเป็นจำนวนกว่า หนึ่งพันล้านเพจ คือGoogle

7. Google (http://www.google.com) Google ได้ชื่อว่าเป็น Search Engine ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในขณะนี้ มีรูปแบบหน้าเว็บเพจที่เรียบง่าย เน้นการแสดงผลการสืบค้นที่รวดเร็ว มีการแสดงคำที่เกี่ยวข้องกับการสืบค้นด้วยตัวอักษรสีเข้ม

8. หน้าสืบค้นของ Google ในระดับง่าย

9. การค้นหาในระดับการค้นแบบง่ายใน google

10. ผลการสืบค้น

11. หน้าสืบค้นของ Google ในระดับขั้นสูง

12. เมนูการสืบค้นอื่นๆที่น่าสนใจเมนูการสืบค้นอื่นๆที่น่าสนใจ Book SearchSearch the full text of books ScholarSearch scholarly papers

13. ตัวอย่าง Search Engine อื่น ๆ Alta Vista http://www.altavista.comExcite http://www.excite.comLycos http://www.lycos.comWeb Crawler http://www.webcrawler.com เว็บที่ให้บริการ Search engine ภาษาไทย Thaifind http://www.thaifind.com Thaiseek http://www.thaiseeck.com Thaisearch http://www.thaisearch.com

14. 2. Meta Search Engine          Meta Search Engine เป็นเครื่องมือสืบค้นที่ไม่มีฐานข้อมูลของตนเอง แต่เป็นการค้นหาจากฐานข้อมูลของ Search Engine หลาย ๆ แห่ง แล้วแสดงผลลัพธ์ออกมาในมาตรฐานเดียวกัน การแสดงผลมักจะอ้างอิงถึงที่มาของ Search Engine นั้น ๆ การสืบค้น จาก Meta Search Engine ช่วยประหยัดเวลาในการสืบค้น

15. หน้าสืบค้น ของ Dogpile

18. ตัวอย่าง Meta search engine Dogpile http://www.dogpile.com OneSeekhttp://www.oneseek.com MetaCrawler http://www.metacrawler.com Mamma http://www.mamma.com

19. 3. Subject directory เป็นเครื่องมือสืบค้นที่ใช้คนทำหน้าที่คัดเลือกและจัดเก็บข้อมูลมีการแบ่งกลุ่มเป็นหมวดหมู่ ตามลำดับชั้น โดยจำแนกตามหัวเรื่อง ต่างจาก Search engine ที่เก็บข้อมูลโดยใช้โปรแกรมอัตโนมัติ ดังนั้นฐานข้อมูลของ subject directory  จึงมีขนาดเล็กกว่า แต่แสดงผลการสืบค้นที่ตรงตามความต้องการมากกว่า การสืบค้นจาก subject directory  สามารถทำได้ทั้งวิธีการเรียกอ่านจากหัวเรื่องที่จัดกลุ่มไว้แล้ว

20. Yahoo (http://www.yahoo.com)     Yahoo เป็น subject directory ที่มีชื่อเสียงมากที่สุด ปัจจุบัน Yahoo พัฒนาการบริการโดยเมื่อมีผู้ใช้สืบค้นข้อมูลผ่าน Yahoo การแสดงผลลัพธ์จะดึงจากฐานข้อมูลของ Yahoo ซึ่งจำแนกหัวเรื่องโดยมนุษย์ แล้วยังผนวกผลกับเว็บไซต์พันธมิตรอย่าง Google ซึ่งมีข้อมูลจำนวนมหาศาล ทำให้ผู้ใช้บริการได้ข้อมูลที่มากขึ้นและตรงกับความต้องการ

21. ตัวอย่าง

22. ตัวอย่าง

23. ตัวอย่าง

24. ตัวอย่าง

25. ตัวอย่าง subject directory อื่น ๆ Open Directory http://dmoz.orgGalaxy http://www.galaxy.comGo.com http://www.go.comNorthern Light http://www.northernlight.com

26. 1.4 Subject Gateway / subject specific Subject gateway เป็น classified directory ที่ให้บริการสืบค้นเฉพาะด้าน มักเน้นเนื้อหาทางวิชาการ มีการแบ่งหมวดและแยกหัวเรื่องโดยบรรณารักษ์ ดังนั้น Subject gateway จึงมีฐานข้อมูลขนาดเล็กกว่า Search engine ทั่ว ๆ ไป การใช้งานทำได้ทั้งเรียกอ่านจากหัวเรื่องที่จัดกลุ่มไว้แล้ว และสืบค้นจากคำสำคัญ

30. เทคนิคพิเศษของ google 1. Google จะใช้ and (และ) อยู่ในประโยคเสมอ คือ ค้นหาแบบแยกคำเช่น ถ้าต้องการค้นหา harvest moon back to nature โดย Google จะค้นหาแบบharvest AND moon AND back...

31. เทคนิคพิเศษของ google 2. การใช้ OR (หรือ) คือการให้ Google หาข้อมูลมากขึ้นจาก คำ A และ คำB (คือนำผลที่ได้มารวมกันรวมกัน)วิธีใช้ พิมพ์ OR ด้วยตัวใหญ่ระหว่างคำที่ต้องการเช่น vacation london OR paris คือหาทั้งใน London และ Paris

32. เทคนิคพิเศษของ google 3. Google จะละคำทั่วๆไป (เช่น the, to, of) และตัวอักษรเดี่ยว เพราะจะทำให้ค้นหาช้าลง แต่ถ้าคำพวกนั้นสามารถช่วยให้หาข้อมูลง่ายขึ้น ก็ต้องใช้เครื่องหมาย + ช่วยโดยนำไปอยู่หน้าคำนั้น (ต้องเว้นวรรคก่อนด้วย) เช่น back +to nature , final fantasy +x

33. เทคนิคพิเศษของ google 4. Google สามารถกันขอบเขตการค้นหาให้เล็กลงด้วยการใช้ Advanced Search หรือ การค้นหา แบบพิเศษ ใน Google ภาษาไทย

34. เทคนิคพิเศษของ google 5. Google สามารถตัดคำพ้องรูปได้โดยใช้เครื่องหมาย - ช่วยโดยการนำไปอยู่คำที่จะตัดเช่น คำว่า bass มี 2 ความหมายคือ เกี่ยวกับปลา และดนตรีเราจะตัดที่มีความหมายเกี่ยวกับดนตรีออกโดยพิมพ์ bass -music หมายความว่า bass ที่ไม่มีคำว่า music นอกจากนี้มันยังสามารถตัดอย่างอื่นได้อีกเช่น "front mission 3" -filetype:pdf หมายความว่า เรื่องเกี่ยวกับ front mission 3 แต่ไม่แสดงไฟล์ PDF

35. เทคนิคพิเศษของ google 6. การค้นหาแบบทั้งวลี (คือการค้นหาทั้งกลุ่มคำ) ให้ใช้เครื่องหมาย " " เช่น "Breath of fire IV" 7. Google สามารถแปลเวปภาษา Italian, French, Spanish, German, และ Portuguese เป็น ภาษาอังกฤษได้ (โดยคลิ้กที่คำว่า "Translate this page" ด้านข้างชื่อเวป)

36. เทคนิคพิเศษของ google 8. Google สามารถหาไฟล์ในรูปแบบอื่นๆที่ไม่ใช่ HTML ได้ ประเภทไฟล์ที่รองรับคือ Adobe Portable Document Format (pdf) Adobe PostScript (ps) Lotus 1-2-3 (wk1, wk2, wk3, wk4, wk5, wki, wks, wku) Lotus WordPro (lwp) MacWrite (mw) Microsoft PowerPoint (ppt) Microsoft Word (doc) Microsoft Excel (xls) วิธีใช้filetype:นามสกุลของไฟล์เช่น "Chrono Cross" filetype:pdf หมายความว่า เอกสารของ Chrono Cross ที่เป็น PDF และมันยังมีความสามารถดูไฟล์เหล่านั้นในรูปแบบของ HTML ได้ (โดยคลิ้ก View as HTML หรือ รูปแบบ HTML ใน Google ไทย)

37. เทคนิคพิเศษของ google 9. Google สามารถเก็บ Cached ของเวปที่จะเข้าชมไว้ได้ (โดยคลิ้กที่ Cached หรือ ถูกเก็บไว้ ใน Google ภาษาไทย) ประโยชน์ของมันคือช่วยให้สามารถเข้าเวปบางเวปที่อาจโดนลบไปแล้ว โดย ข้อมูลที่ได้เป็นข้อมูลก่อนถูกลบ (ใหม่สุดที่จะมีได้)

38. เทคนิคพิเศษของ google 10. Google สามารถค้นหาหน้าที่คล้ายกัน (โดยคลิก Similar pages หรือ หน้าที่คล้ายกัน ใน Google ภาษาไทย) โดยจะค้นหาข้อมูลที่คล้ายๆ กันให้ เช่น ถ้ากำลังหาข้อมูลการวิจัย ความสามารถนี้จะ ช่วยให้หาข้อมูลได้มากมายในเวลาที่รวดเร็วโดยไม่ต้องเป็นห่วงเรื่อง keyword

39. เทคนิคพิเศษของ google 11. Google สามารถค้นหา link ทั้งหมดที่เชื่อมไปยังเวปนั้นได้ วิธีใช้ link:ชื่อ URL เช่น link:www.google.com 12. Google สามารถค้นหาเวปที่จำเพาะเจาะจงได้ โดยพิมพ์ คำที่ต้องการเจาะจง site:ชื่อ URL เช่น ถ้าต้องการหาเวปเกี่ยวกับการเข้า (admission) มหาวิทยาลัย Stanford ให้พิมพ์ admission site:www.stanford.edu

40. เทคนิคพิเศษของ google 13. ถ้ามีเวลาน้อย Google มีบริการการค้นหาด่วน (ชื่อบริการ I'm Feeling Lucky) โดยที่ Google จะตรงไปยัง URL ของ เว็บไซต์นั้นๆ เช่น ต้องการค้นหาเว็บมหาวิทยาลัย Stanford อย่างด่วนให้พิมพ์Stanford university แล้วกด I'm Feeling Lucky หรือ ดีใจจัง ค้นแล้วเจอเลย ใน Google ไทย

41. เทคนิคพิเศษของ google 14. Google สามารถหาแผนที่ของสหรัฐอเมริกาได้โดยพิมพ์ ที่อยู่ ชื่อถนน พร้อมด้วยชื่อรัฐเช่น 165 University Ave Palo Alto CA

42. เทคนิคพิเศษของ google 15. Google สามารถหาเบอร์โทร (เฉพาะอเมริกา) หรือพิมพ์เบอร์โทรแล้วหาบริษัทได้โดยพิมพ์first name (or first initial), last name, city (state is optional) first name (or first initial), last name, state first name (or first initial), last name, area code first name (or first initial), last name, zip code phone number, including area code last name, city, state last name, zip code

43. เทคนิคพิเศษของ google 16. Google สามารถค้นหา Catalog สินค้าได้(เข้าไปที่ http://catalogs.google.com)/ 17.Google สามารถเก็บข้อมูลลักษณะการใช้ที่ต้องการได้โดยเข้าไปที่ Preferences หรือ ตัวเลือก ใน Google ไทย