Azərbaycanda Mikromaliyyənin Müqayisəli Təhlili

1. Azərbaycanda Mikromaliyyənin Müqayisəli Təhlili Sentyabr 2008-cı il Nigar Pirməmmədova, Azərbaycan Mikromaliyyə Assosiasiyasının Maliyyə Meneceri

2. Azərbaycanda Mikromaliyyənin Müqayisəli Təhlili • Azərbaycan Mikromaliyyə sektoru üzrə Müqayisəli Təhlil layihəsi 2005-ci ilin Mix Market təşkilatının texniki dəstəyi ilə başlamışdır. “Müqayisəli Təhlil” layihəsi çərçivəsində maliyyə dəstəyi göstərən donorlarımız: • BP şirkəti və onun Azəri-Çıraq-Çünəşli, Şahdəniz, Bakı-Tbilisi-Ceyhan və Cənubi Qafqaz Boru Kəməri layihələrindəki tərəfdaşları • BMT Azərbaycan • Avrasiya Fondu 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

3. Müqayisəli Təhlil nəyə xidmət göstərir? • Şəffaflığın artırılması • Hökümətin diqqət və dəstəyini əldə edilməsi • Kapitala çıxış • Maliyyə bazarına yeni investorların cəlb olunması • MMT-nın əhatəliyinin artırılması • İqtisadiyyatın inkişafına təkan verməsi • Yoxsulluğun azaldılması • Maliyyə və sosial fəaliyyətini yaxşıllaşdırmaq üçün müqayisəli məlumatın əldə olunması • Qlobal Şəbəkələrə çıxışların artırılması 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

4. Hesabat Strukturu Ölkə İcmalı • Ümumi giriş • Makroiqtisadi göstəricilər • İqtisadi Baxış • Mikromaliyyə sektorunun normativ hüquqi bazası Müqayisəli ölçülər • Əhatə Dairəsi və Miqyas • Maliyyə Strukturu • Göstəricilərin Təhlili • Nəticələr • Müqayisəli Təhlil hesabatın hazırlanmasında iştirak edən təşkilatlar haqqında məlumat 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

5. Makroiqtisadi göstəricilər Hər adambaşına düşən ÜDM (AZN)/ Real artım tempi % 2001-2007 ci illər üzrə İnflyasiya Dərəcəsi % Mənbə: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

6. Mikromaliyyə sektorunun normativ hüquqi bazası • Milli Bankın rəhbərliyinin dəstəyi və ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin “Maliyyə Sektorunun İnkişafı vasitəsilə Kiçik və Orta Sahibkarlığa Dəstək” layihəsi çərçivəsində Azərbaycan Mikromaliyyə Assosiasiyasının ən qabaqçıl üzvlərdən olan bir neçə MMT-nın nümayəndələrindən “Bank olmayan kredit təşkilatları haqda” qanunun layihəsinin tərtib edilməsi ilə əlaqədar İşçi Qrupu yaradılmışdır. • Bu qanun layihəsinin hazırlanmasında əsas məqsəd Mikrokreditlərin verilməsi üçün daha əlverişli mühitin yaradılması və Bank olmayan Kredit Təşkilatlar tərəfindən yoxsul təbəqələrə təqdim olunan maliyyə xidmətlərin çeşidini artıraraq xidmət göstərilməsinə zəmanət yaratmaqdır. Milli Məclis bu müvafiq qanunu təsdiq etdiyi təqdirdə,qeyri-bank kredit təşkilatları aşağıdakı tələblərlə üzləşəcəkdir: • Yüksək kapital tələbləri: Qanun layihəsinin 7.2-ci maddəsinə əsasən zəmanətli əmanətlər saxlayan qeyri-bank kredit təşkilatları üçün minimum kapital tələbi 250.000 AZN-dən (302.500 ABŞ dolları), zəmanətli əmanətlər toplamayanlar üçün isə 25.000 AZN-dən (30.250 ABŞ dolları) az olmamalıdır. Hal-hazırda, kapital tələbləri 6.050 AZN (5.000 ABŞ dolları) təşkil edir. • AMB-nin mikromaliyyə əməliyyatlarına daha çox cəlb edilməsi və onlara nəzarət etməsi 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

7. Azərbaycan Mikromaliyyəsi gəncdir • Mikromaliyyə sektoru Azərbaycanda artıq 10 il mövcüddür • MMT orta yaşı 7,5 ildir • 15 Mikromaliyyə təşkilatları, 12 kommersiya bankları və 40 Kredit İttifaqları mikromaliyyə sektorunda xidmət göstərir 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

8. Əhatə Dairəsi və Miqyas Fəal Borcalanların sayında və Ümumi Kredit Portfelin həcmində son illərdə artim müşahidə olunur və bu rəqəm böyüməkdədir Mənbə: 31 dekabr 2007-ci ilə olan AMA Matrix statistik cədvəli və Mix Market təşkilatından müqayisəli göstəricilər haqda məlumat 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

9. 100% 80% AMMB, 42% AMMB, 54% 60% 40% FINCA - AZE, 35% FINCA - AZE, 20% 20% CredAgro, 8% CredAgro, 17% AzerCredit, 5% AzerCredit, 3% Digər, 10% Digər, 6% 0% Müştərilər Ümumi Kredit Portfeli Əhatə Dairəsi və Miqyas Fəal müştərilən sayı və Ümumi Kredit Potfelin həcmi % • Finca AZE və AMMB mikromaliyyə sektorunda ən çox sayda fəal müştərilərə və Ümumi Kredit Portfelinə malikdirlər • Finca AZE və AMMB maliyyə bazarın 75% əhatə edirlər • Yeni inkişaf: CredAgro MMT-ın sürətli/geniş artımı 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

10. Azərbaycan Mikromaliyyəsi inkişaf edir… • Orta kredit məbləğində son illərdə artım müşahidə olunur və bu rəqəm böyüməkdədir Orta Kredit Məbləği ABŞ dollar 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

11. Maliyyə Strukturu • MMT-nın qısa və uzun müddətli öhdəliklər əksər hissəsi 95%-i xarici mənbələr hesabına formalaşır. • Xarici Fondlar orta rəqəmlə 9% gəlir faizlə və 47-55 ay müddətinə yerli MMT-na kreditlər veririlər. • Xarici Fondlardan götürülən vəsaitlərin ümumi payı 2006-ci ildə 54%, 2007-ci ildə 69%-ə çatmışdır • Xarici Fondlardan götürülən vəsaitlərin məbləği 2006-ci ilə müqayisədə 223%, xarici QHT-dən cəlb olunmuş vəsaitlər 2006-ci ilə müqayisədə 225% artmışdır. 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

12. Göstəricilərin Təhlili Riskdə olan Portfel > 30 gün (%) 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

13. NƏTİCƏLƏR • Azərbaycandan 13 MMT, 3 bank və 2 Kredit İttiqafları audit hesabatlarını www.mixmarket.org internet saytında yerləşdirilmişdir. • 8 MMT-rı Microfinanza Rating və M-Cril kredit təşkilatları tərəfindən reyting olunublar. • “İnkişaf üçün Maliyyə” və “Viator” MMT 29 May-02Iyun 2007-ci il tarixdə Mərkəzi və Şərqi Avropa, MDB ölkələri üzrə Mikromaliyyə mərkəzi (MFC) tərəfindən təşkil olunmuş “10-cu Mikromaliyyə təşkilatların konfransı”ndaCGAP tərəfindən Maliyyə Şəffaflığına görə Mükafat Diplomu və 10000$ məbləğində mükafat almışlar. • 10 İnvestor təşkilatından artıq Azərbaycanda olan MMT-na kommersiya kapitalı ilə təmin etmişlər. 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008

14. DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ TƏŞŞƏKKÜR EDİRƏM! Əlaqə üçün Məlumat: Tel: 437 16 45 nigarp@amfa.az www.amfa.az 4-cü Azərbaycan Mikromaliyyə Konfransı, 16-17 Sentyabr 2008