Download
1 / 16
260 likes | 854 Vues
İŞ’DE MONOTONLUK SORUNU VE ÖNLENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Fahrettin ELDEMİR. Monotonluk. Bir işin aynı tempoda ve sürekli tekrarlanarak yapılmasının verdiği yorgunluk ve bıkkınlık durumudur.
E N D
İŞ’DE MONOTONLUK SORUNU VE ÖNLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Fahrettin ELDEMİR
Monotonluk • Bir işin aynı tempoda ve sürekli tekrarlanarak yapılmasının verdiği yorgunluk ve bıkkınlık durumudur. • Sanayideki gelişmeler iş bölümünü de beraberinde getirmiştir. İş bölümü, bir çok fayda getirmiş olmasına rağmen, monotonluk sorununa yol açmaktadır.
Monotonluk 1. Sanayi devriminden sonra • Adam Smith: İş bölümüne taraftar; lakin yetenekleri kaybettiriyor • Buret ve Sismondi: zeka kaybı ve ruh daralması • Fourier: vücut ve aklı ve diğer parçalar bir anda çalışamaz
Monotonluğun Nedenleri • İşin Özellikleri • İşçinin Duyarlılığı • İşyerinin Ortamı • İşçinin Psikolojik Durum
Monotonluğun Nedenleri • A) İşin Özellikleri • Otomatik, yarı otomatik, manuel • Tek tip ve çok tip hareketler • Dikkat gerektiren ve az gerektiren hareketler • - Devamlı ve çok dikkat isteyen işler sıkıcı ve daha monotondur. (Ne kendini verebilme, ne de düşünmeden edebilme) • - İşlerin karmaşıklığı veya güçlüğü monotonluğu büyük ölçüde azaltan bir husustur. (Amerikan Büro işçileri) • İş başarmanın tatmini ve gururu
Monotonluğun Nedenleri • A) İşin Özellikleri • 1949 İsviçre Saat Fabrikası • Çok basit işlerin monotonluk ve psikolojik yorgunluğu • Kanada İstatistik Dairesi • Yanlışları Düzeltme işine rağbet • Wyatt Şeker Fabrikası • Şeker sarma işlemi makinalar tarafından yapılıyor • Sürekli ritme bağlı işler hayal kurmaya olanak sağlar • Karmaşık ve çeşitli işler tekrarlansa bile monoton değildir. Eller ve zihin meşguldür.
Monotonluğun Nedenleri • A) İşin Özellikleri • - Devamlı ve çok dikkat isteyen işler sıkıcı ve daha monotondur. • - İşlerin karmaşıklığı veya güçlüğü monotonluğu büyük ölçüde azaltan bir husustur. • B) İşçinin monotonluğa karşı duyarlılığı • - Zeka seviyesi arttıkça monotonluğa duyarlılıkta artmaktadır.
Monotonluğun Nedenleri • A) İşin Özellikleri • - Devamlı ve çok dikkat isteyen işler sıkıcı ve daha monotondur. • - İşlerin karmaşıklığı veya güçlüğü monotonluğu büyük ölçüde azaltan bir husustur. • B) İşçinin monotonluğa karşı duyarlılığı • - Zeka seviyesi arttıkça monotonluğa duyarlılıkta artmaktadır. • C) İşyerinin manevi ortamı
Monotonluğun Nedenleri • A) İşin Özellikleri • - Devamlı ve çok dikkat isteyen işler sıkıcı ve daha monotondur. • - İşlerin karmaşıklığı veya güçlüğü monotonluğu büyük ölçüde azaltan bir husustur. • B) İşçinin monotonluğa karşı duyarlılığı • - Zeka seviyesi arttıkça monotonluğa duyarlılıkta artmaktadır. • C) İşyerinin manevi ortamı • D) İşçinin psikolojik durumu
Monotonluğun Giderilmesinde Alınabilecek Önlemler • A) İşi Genişletme ( jobEnlargement) • İş genişletme, bir iş görenin sadece tek bir iş üzerine ihtisaslaşması yerine, onun birkaç işi öğrenerek icra etmesi anlamına gelir.
Monotonluğun Giderilmesinde Alınabilecek Önlemler • A) İşi Genişletme ( jobEnlargement) • İş genişletme, bir iş görenin sadece tek bir iş üzerine ihtisaslaşması yerine, onun birkaç işi öğrenerek icra etmesi anlamına gelir. B) İş Değiştirme ( İş Rotasyonu) bu uygulama sonucu çeşitli işlerde çalışan işçiler monotonluktan kurtulmakta ve ek yetenek kazanma şansına sahip olmaktadırlar.
Monotonluğun Giderilmesinde Alınabilecek Önlemler • A) İşi Genişletme ( jobEnlargement) • İş genişletme, bir iş görenin sadece tek bir iş üzerine ihtisaslaşması yerine, onun birkaç işi öğrenerek icra etmesi anlamına gelir. B) İş Değiştirme ( İş Rotasyonu) bu uygulama sonucu çeşitli işlerde çalışan işçiler monotonluktan kurtulmakta ve ek yetenek kazanma şansına sahip olmaktadırlar. C) İşin Yapılma Süratini Değiştirme Kendilerine uygun süratle çalışan işçilerin daha az yorgunluk hissetmekte ve işlerinden daha fazla zevk almaktadırlar.
Monotonluğun Giderilmesinde Alınabilecek Önlemler • D) Müzikten Yararlanma • Çalışma saatlerinde işçilere müzik dinletilerek onların işe karşı olan ilgilerini arttırılabilir.
Monotonluğun Giderilmesinde Alınabilecek Önlemler • D) Müzikten Yararlanma • Çalışma saatlerinde işçilere müzik dinletilerek onların işe karşı olan ilgilerini arttırılabilir. E) Dinlenme Sürelerini Programlı Bir Şekilde Ayarlama - fiziki yorgunluğun etkisini azaltır - İş’de değişiklik sağlayarak monotonluğu giderir. - Sosyal ilişkilerin gelişmesini sağlar ve işçiler arasındaki iş arkadaşlığını güçlendirir.
Monotonluğun Giderilmesinde Alınabilecek Önlemler • D) Müzikten Yararlanma • Çalışma saatlerinde işçilere müzik dinletilerek onların işe karşı olan ilgilerini arttırılabilir. E) Dinlenme Sürelerini Programlı Bir Şekilde Ayarlama - fiziki yorgunluğun etkisini azaltır - İş’de değişiklik sağlayarak monotonluğu giderir. - Sosyal ilişkilerin gelişmesini sağlar ve işçiler arasındaki iş arkadaşlığını güçlendirir. F) Çalışma Saatlerini Kısaltma - Günlük çalışma süresinin iyi biçimde belirlenmesidir. -8 saat ve 10 Saat kıyaslanması -Dunkirk Çıkartmasından önce 56; sonra 69,5 saat
Monotonluğun Giderilmesinde Alınabilecek Önlemler G) İşi tamamlama Duygusu Yaratma - Amaçları belirleme - İşi anlamlı parçalara bölme - Gelişim hakkında bilgi verme -İş birimlerinin kesikliğe uğramasını önleme -İşin gerçekten önemli olduğu üzerinde durma - H) Karara katılma olanağı verilmesi
