سازنده : بهراد معصومی کلاس : پنجم (ب) مدرسه : هدف معلم خانم میرزایی

2. سازنده : بهراد معصومی کلاس : پنجم (ب) مدرسه : هدف معلم خانم میرزایی

3. فهرست 2-راه های انتقال بیماری ها و روش های جلوگیری از آنها 1- میکروب 3- راه های دفاع بدن 4- کمک به دفاع بدن 5- واکسن

4. میکروب در زمان های قدیم مردم علت بیشتر بیماری ها را نمی دانستند و فکر نمی کردند جاندار خاصی به نام میکروب وجود داشته باشد که با چشم دیده نمی شود اما بیماری ایجاد می کند. در آن زمان هر کس بیمار می شد نمی دانست چه نکات بهداشتی را رعایت کند. به همین علت ، بیماری ها به سرعت در میان مردم پراکنده می شد و بسیاری از مردم بر اثر همین بیماری ها می مردند . البته باید بدانید که واژه میکروب یک اصطلاح کلی و غیر علمی است که باکتری ها ، ویروس ها ، قارچ های ذره بینی، آغازیان و مخمرها گفته می شود . منظور از واژه میکروب در زبان محاوه ای بیش تر ویروس ها و باکتری های بیماری زا می باشد. عامل بسیاری از بیماری های خطرناک میکروب می باشد . *

5. باکتری ها باکتری ها فراوان ترین موجودات روی زمین هستند. آن ها بسیار ریز هستند و به سه دسته ی میله ای ، خمیده و کروی تقسیم می شوند . اندازه ی باکتری ها بین 0/3 تا 4 میکرون می باشد . کوچک ترین باکتری ها مایکوپلاسماها هستند که ابعاد آن ها بین 0/1 تا 0/3 میکرون است و با میکروسکوپ های نوری به سختی قابل رویت هستند.

6. دو نمونه از باکتری ها

7. ویروس ها ویروس ها یکی از کوچک ترین عوامل بیماری زا در جانوران هستند که اندازه ی آن ها 300 – 200 نانومتر است. ویروس ها انگل داخل سلولی هستند که این خصوصیت مهم ترین تفاوت ویروس ها با بقیه ی میکروار گانیسم هاست. ویروس ها خارج از بدن به حالت خنثی هستند و وقتی وارد سلول میزبان شوند فعال گشته و شروع به تکثیر می کنند و آن سلول را می کشند. هر نوع ویروس در داخل سلول های معینی از بدن گیاه یا جانور زندگی و فعالیت می کنند. مثلا ویروس آنفولانزا به دستگاه تنفس می رود و ویروس فلج اطفال به دستگاه عصبی آسیب می رساند. ویروس ها در جلبک ها ، قارچ ها ، گلسنگ ها ، خزه ها ، سرخس ها و

8. گیاهان دیده شده اند و می توانند به گیاهان زرائی خسارت عمده ای وارد کنند. ویروس ها در جانوران دیده می شوند. میزبان مهم ویروس ها بی مهرگان و بندپایان هستند خصوصا کنه ها و حشرات . پاره ای از ویروس ها در عین حال که در حشرات تکثیر می شوند می توانند در گیاه یا در جانور مولد بیماری باشند ولی برای خود حشرات بیماریزا محسوب نمی شوند .

9. دو نمونه از ویروس ها

10. دو نمونه از قارچ های ذره بینی

11. دو نمونه مخمر

12. بیماری های واگیردار عامل

13. راه های انتقال بیماری ها و روش های جلوگیری از آن ها 1-هوا عمومی‌ترین راه انتقال بیماری‌ها هواست. هنگام سرفه، عطسه و بازدم، قطره‌های بسیار ریز را در هوا پخش می‌کنید. بعضی از بیماری‌ها مانند سرما‌خوردگی، آنفولانزا و آبله مرغاناز این راه به افراد دیگر منتقل می‌شوند. پوشاندن دهان و بینی با دستمال هنگام سرفه یا عطسه، از پخش شدن میکروب‌ ها جلوگیری می‌کند. عطسه میکروب‌ها را تا فاصله سه متری پرتاب می‌کند.

14. 2-وسایل شخصی بعضی از عفونت‌های پوستی مانند تبخال یا زگیل در اثر تماس بدن با محل عفونت از شخصی به شخص دیگر منتقل می‌شود. سعی کنید ، از وسیله‌های شخصی افرادی که عفونت پوستی دارند، مانند حوله، ظرف‌های نشسته، چاقو، چنگال و قاشق استفاده نکنید.

15. 3-غذا اگر از مواد غذایی خوب مراقبت نکنید، میکروب‌ها آنها را فاسد می‌کنند و باعث بیماری می‌شوند. اگر موادی مانند گوشت و شیر را به مدت زیادی نگه دارید، باکتری‌ها روی ‌آنها رشد می‌کنند. * غذاهای تازه باید همیشه قبل از پختن و خوردن شسته شوند. * اگر غذاها را در جای سرد نگهداری کنید، مدت بیشتری می‌مانند. * با پوشاندن غذاها می‌توانید آنها را از مگس‌ها، که با خودشان باکتری‌ها را منتقل می‌کنند، محافظت کنید.

16. 4-شست و شوی دست‌ها همیشه بعد از رفتن به توالت و قبل از خوردن یا دست زدن به غذا دست‌هایتان را بشویید. دست‌های آلوده میکروب‌ها را به غذا منتقل می‌کنند و باعث دل درد می‌شوند. بعضی از حیوانات خانگی بیماری‌ها را منتقل می‌کنند. همیشه پس از دست زدن به آنها دست‌هایتان را بشویید. آنها را نبوسید و اجازه ندهید که صورت شما را لیس بزنند.

17. 5-شپش شپش‌ها موجودات بسیار ریزی هستند که روی مو زندگی می‌کنند و باعث خارش سر می‌شوند. شپش‌ها و تخم‌‌ آنها از موی‌های سر افراد به کسان دیگر منتقل می‌شوند. اگر موهایتان بلند است در مدرسه آنها را پشت سرتان ببندید و از شانه و برس دیگران استفاده نکنید. خاک هم بعضی از بیماری‌هایی را که از مدفوع سگ‌ها و گربه‌ها ایجاد می‌شود، منتقل می‌کند. همیشه پس از بازی در پارک یا باغچه دست‌هایتان را به دقت بشویید.

18. 6-آب‌های آلوده آب هم می‌تواند بیماری‌ها را منتقل کند. در منطقه‌هایی که مردم از آب رودخانه یا جویبار برای شست‌وشو، خوردن و پختن غذا استفاده می‌کنند بیماری‌ها را هم از راه آب انتقال می‌دهند. بسیاری از بیماری‌ها از راه آب‌های آلوده به دیگران منتقل می‌شود.

19. 7- خون و فراورده های خونی بعضی از بیماری ها مانند ایدز و هپاتیت – ب – از طریق خون و فراورده های خونی آلوده می توانند انتقال یابند .

20. راه های دفاع بدن 1- پوست : پوست وظیفه ی محافظت از بدن را بر عهده دارد. اگر پوست سالم باشد ، جان داران بیماری زا نمی توانند در آن نفوذ کنند. علاوه بر این چربی پوست و عرق سطح پوست را اسیدی و از رشد میکروب ها جلوگیری می کند. 2- مخاط : ممکن است فکر کنید که پوست وسیله ی خوبی برای جلوگیری از ورود میکروب ها به بدن است ولی میکروب ها از طریق راه هایی مانند دهان

21. و بینی هم می توانند وارد بدن شوند. سطح داخلی بینی ودهان شما همیشه مرطوب است و ماده ی نسباتا چسبناکی روی آن را می پوشاند. این ماده که مخاط نام دارد ، میکروب هایی که می خواهند وارد بدن شوند به خود می چسباند و چون ماده ی میکروب کشی هم در آن وجود دارد ، بعضی از میکروب ها را از بین می برد. لوله گوارش نیز با ترشح اسید معده موجب تخریب میکروب ها و از راه دفع مدفوع سبب دفع میکروب ها می شود. مجاری ادراری از راه دفع ادرار سبب دفع میکروب ها می شود.

22. 3- گلبول های سفید : گاهی باکتری های زیان آور از راه زخم وارد بدن شما می شوند. در این موقع ، اولین راه دفاعی یعنی پوست نمی تواند جلوی آن ها را بگیرد. پس ممکن است باکتری ها در داخل بدن شما تولید مثل کنند وزیاد شوند . آن گاه از راه خون به همه ی نقاط بدن برسند و شما را بیمار کنند. بدن می تواند این جانداران کوچک را شناسایی کرده و با آن ها بجنگد. کار مبارزه با میکروب ها بر عهده ی گلبول های سفید است. بدون این گلبول ها کسی نمی تواند در این دنیای پر از میکروب ، زنده بماند.

23. گلبول های سفید از بدن دفاع می کنند. آن ها به باکتری ها حمله می برند. بعضی از گلبول های سفید برای از بین بردن باکتری ها ، آن ها را می خورند اما بعضی از آن ها موادی به نام پادتن ترشح می کنند. پادتن ها می توانند باکتری های خاصی را بکشند. البته برای هر نوع باکتری پادتن مخصوصی لازم است و یک نوع پادتن ، نمی تواند همه ی اقسام باکتری ها را نابود کند.

24. انواع گلبول های سفید نوتروفیل 1- گرانولوسیت ائوزینوفیل بازوفیل لنفوسیت 2- آگرانولوسیت مونوسیت تعداد گلبول های سفید 4500 تا 10000 در هر میکرولیتر است. در انسان بالغ گلبول های سفید در مغز استخوان جناغ و لگن خاصره ساخته می شوند.

25. انواع گلبول ها در خون دو نوع گلبول سفید وقرمز وجود دارد.

26. کمک به دفاع بدن وقتی گلبول های سفید بدن ما نتوانند در برابر میکروبی مقاومت کنند و آن را از بین ببرند ، بیمار می شویم و به پزشک مراجعه می کنیم . پزشک دارو می دهد ، مصرف آن داروها به دفاع بدن ما کمک می کند. ضد عفونی کننده ها و آنتی بیوتیک ها دو نوع داروی مهم هستند.

27. ضد عفونی کننده ها ضدعفونی‌کننده‏ها گروهی از مواد شیمیایی هستند که با تاثیر بر باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و ... ، آنها را از بین می‌برند و یا از رشد آن ها جلوگیری می‌کنند. مواد ضدعفونی‌کننده‏ای که برای سطح پوست و بدن و بافت‌های زنده استفاده می‌شوند، "گندزدا" نام دارند.

28. موادی که برای از بین بردن میکروب‏ها و آلودگی‏های ابزار، وسایل، لباس‌ها‏، کاشی‌ها‏، وان حمام‏، دست‌شویی و ... استفاده می‏شوند، "ضدعفونی‌کننده" نام دارند. استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها برای تامین سلامتی بسیار ضروری است و از عوامل مهم پیشگیری از بیماری‌ها به ویژه بیماری‌های مسری و واگیردار به حساب می آیند.

29. انواع ضد عفونی کننده ها 1-آب ژاول یا هیپوکلوریت سدیم (وایتکس) 2-ساولن 3-فرمالدئید 4-فنل 5-بتادین (پوویدون آیدن) 6-کلر

30. ضدعفونی کننده ها

31. آنتی بیوتیک «آنتی‏بیوتیک» دارویی است که باکتری‏ها و سایر موجودات میکروسکوپی بیماری زا را از بین می‏برد. این داروها به بدن کمک می‏کنند تا به مقابله با بیماری‏ها بپردازد؛ از این رو از آنها برای درمان بسیاری از بیماری‏ها استفاده می‏شود. واژه آنتی بیوتیک از «آنتی‏بیوسیز» گرفته شده است. آنتی به معنی «ضد» و

32. بیوسیز به معنی «زیست» است. آنتی بیوتیک‏ها فقط انواع معینی از موجودات میکروسکوپی (مثل باکتری‏ها) را از بین می‏برند. در واقع آنتی‏بیوتیک‏ها مواد شیمیایی‏اند که از برخی موجودات ذره‏بینی مثل باکتری و کپک و یا برخی از گیاهان به دست می‏آیند. عصر استفاده از آنتی‏بیوتیک از حدود سال 1928 میلادی با کشف نوعی «پنی‏سیلین» توسط «سرالکساندر فلمینگ» آغاز شد.

33. بیشتر بدانید ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .... در حدود 70 سال پیش ، میکروب شناسی به نام سر الکساندر فلمینگ در آزمایشگاه خود درباره ی میکروب ها تحقیق می کرد. او چند ظرف را که در آنها مواد غذایی مناسب برای رشد و تولید مثل باکتری ها ریخته شده بود ، نگهداری می کرد. بعد از چند روز ، او مشاهده کرد که باکتری ها در یکی دو ظرف رشد نکرده اند. او ابتدا تصمیم گرفت آن ظرف ها را دور بیندازد ولی تصمیم گرفت علت رشد نکردن باکتری ها را بفهمد. پس داخل ظرف ها را به دقت مشاهده کرد و دید به جای باکتری ، نوعی کپک سبز رنگ که قبلا نظیر آن ها را روی نان و بعضی از میوه ها هم دیده بود ، در ظرف رشد کرده است.

34. او با رشد کپک های سبز موفق شد ماده ای را به دست آورد که خاصیت میکروب کشی را داشت. این ماده پنی سیلین نام دارد.

35. انواع آنتی بیوتیک ها بیش از 100 نوع آنتی بیوتیک وجود دارد و آنتی بیوتیک ها بسته به نوع عفونت و محل عفونت و شدت عفونت مصرف می شوند. چند نمونه از آنتی بیوتیک ها 1- پنی سیلین 2- آموکسی سیلین 3- آزیترومایسین 4- تتراسایکلین 5- سفکسیم 6- سفاکلسین

36. آنتی بیوتیک ها

37. مصرف خودسرانه و نادرست از آنتی بیوتیک ها آنتی بیوتیک ها علیه انواع گسترده ای از عفونت ها موثر هستند ولی علیه بیماری های ویروسی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا تاثیری ندارند. این بیماری ها گاهی 2 هفته طول می کشند. اگر بیماری شما طی 2 هفته بدتر شد یا شروع به بهبود نکرد جهت بررسی باید به پزشک مراجعه کرد.

38. استفاده از آنتی بيوتيکها در بيماريهای ويروسی : - نه عفونت را درمان ميکند. - نه مانع از سرايت بيماری ميشود. - نه حال بيمار را بهتر ميکند. - ممکن است عوارض جانبی خطرناک داشته باشد. - باعث گسترش مقاومت آنتی بيوتيکی ميشود.

39. مقاومت آنتی بيوتيکی چيست؟ آنتی بيوتيکها از طريق مقابله با عوامل بيماريزا باعث بقای زندگی ميشوند ٬ اما بعضی باکتريها آنقدر قوی ميشوند که ميتوانند مقابل اين داروها مقاومت کنند و در نتيجه داروها بخوبی عمل نکنند ، اين يعنی مقاومت آنتی بيوتيکی. در اين صورت انواع قويتر باکتريها کشته يا متوقف نميشوند ٬ بلکه می مانند ٬ رشد ميکنند و گسترش پيدا ميکنند . اين بار ديگر باکتريها سخت تر کشته يا متوقف ميشوند. مقاومت آنتی بيوتيکی يکی از مهمترين معضلات بهداشتی جامعه امروز است.

40. اين مساله بطور آشکار باعث خطر برای افرادی ميشود که عفونت ساده ای داشته و در صورت درمان تحت نظارت پزشک ميتوانستند بخوبی بهبود يابند ٬ اما با مصرف نابجای آنتی بيوتيک در دفعات قبل باعث بی تاثير شدن اين داروها شده اند. زمانی که آنتی بيوتيک نتواند تاثير کند، نتيجه اين خواهد بود که : - بيماری طولانی تر ميشود. - بيماری پيچيده تر ميشود. - مراجعه متعدد به پزشک يا حضور طولانی در بيمارستان را به دنبال خواهد داشت.

41. - نياز به داروهای گرانتر و سمی تر خواهد بود. - چه بسا عفونت های مقاوم منجر به مرگ ايجاد شود. فقط خود بيماران تنها کسانی نيستند که از اين نتيجه رنج ميبرند ٬ بلکه افراد سالم جامعه هم ضربه خواهند خورد. باکتريهای مقاوم بسرعت بين اعضای خانواده ٬ همکلاسی ها و همکاران گسترش خواهد يافت و سلامت افراد جامعه با گونه بيماريزای جديدی که به سختی و با هزينه زياد درمان ميشود ٬ تهديد خواهد شد. بنابراين: استفاده بيش از حد يا نادرست از آنتی بيوتيکها ٬ يعنی مشارکت در گسترش مقامت در باکتريها

42. برای مقابله با اين پديده : 1-در صورت داشتن بيماری ويروسی از پزشک تقاضای آنتی بيوتيک نکنيد و پزشک را برای تجويز آنتی بيوتيک تحت فشار قرار ندهيد . 2-دوره درمان را حتی در صورت بهبودی کامل کنيد ٬ در غير اينصورت باکتری ها بطور کامل از بين نميروند و باکتريهای باقيمانده باعث عفونت مجدد ميشوند که ممکن است اين بار مقاوم شده و ديگر به آنتی بيوتيکها جواب ندهند. 3-دارو را در ساعات معين شده توسط پزشک يا داروساز مصرف کنيد. آنتی بيوتيکزمانی مؤثر خواهد بود که بطور منظم مصرف شود.

43. 4-آنتی بيوتيکهای خود را به ديگران پيشنهاد نکنيد حتی اگرعلايمشما يکسان باشد ٬ زيرا ممکن است برای بيماری آنها مناسب نباشد. دريافت داروی اشتباه ممکن است درمان صحيح را به تاخير بيندازد و باکتريها در اين فاصله تکثير پيدا کنند. • 5-در مورد نحوه مصرف صحيح آنتی بيوتيکها با پزشک يا داروساز مشاوره کنيد. مصرف نادرست آنها ميتواند جذب آنها را تحت تاثير قرار داده و باعث کاهش يا حذف اثر آنها شود. • 6-در صورت فراموش کردن دوز مصرفی يا اشتباه در مصرف ٬ با پزشک یا داروساز مشاوره کنید. زمانی که شما آنتی بيوتيک را بدرستی مصرف کنيد ٬ بهترين کار را برای سلامت خود ٬ خانواده و اطرافيان انجام داده ايد .

44. واکسن واکسن ها میکروب های کشته شده یا ضعیف شده ی بیماری ها هستند که وقتی مقدار کمی از آن ها به بدن تزریق شود ، گلبول های سفید را به پادتن سازی وادار می کنند. واکسن ها به بدن ضرری نمی رسانند و باعث می شوند که بدن در تمام عمر ، پادتن لازم را داشته باشد و اگر میکروبی وارد بدن شد ، آن را از بین ببرند. البته هنوز برای همه ی بیماری ها واکسن وجود ندارد.

45. جدول راهنمای واکسیناسیون سه گانه * = کزاز ، دیفتری ، سیاه سرفه

46. واکسن

47. امید وارم از این تحقیق لذت برده باشید. پایان