TÜD Asistan Eğitim Programı 2014 BPH Etyoloji,Epidemiyoloji ve Tanı

1. TÜD Asistan Eğitim Programı 2014BPH Etyoloji,Epidemiyoloji ve Tanı Dr. Zafer Gökhan GÜRBÜZ

2. ETYOLOJİ • BPH Tanım: Periüretralalandaepitelyalve stromal hücrelerinsayısınınartmasıilekarakterizedirve her zamantransisyonelzondangelişir. • Hiperplazi • Androjenler • Östrojenler • Büyüme faktörleri • Stromal-Epitelyal etkileşim • Apopitozis • İnflamatuar yollar • Nörolojik kontrol • Genetik

3. Hiperplazi ve Apopitozis • Hiperplazi,Başlangıçta kısa süre olabilir. • Programlanmış hücre ölümündeki azalma hücre sayısının artmasında önemli rolü oynamakta. • Androjen her ikisi için gerekli. • Androjen yoksa apopitozis artar. • Uyuyan kök hücreler bölünür. Ancak matürasyonda duraklama olunca yaşlanma süreci uzar. Ölüm oranıda buna bağlı düşer • Erken postnatalandrojen artışı, hormonal prostat büyümesi ile kritik ilişkili.

4. Androjenler • BPH gelişimiiçinmutlakagerekliolan 2 faktörvardır. Yaşlanmavefonksiyonel testis varlığı • Androjenlerdirektolarak BPH gelişiminesebepolmazlar,fakat BPH gelişimiiçinmutlakagereklidir. • DHT temelandrojendir. Prostatiçindekiandrojenin %90’nıdır. Büyük çoğunluğu testis kaynaklıdır. Adrenal kaynaklıandrojentümprostatandrojenlerinin %10’dur.

5. Androjenler • Normal sınırlar göz önüne alındığında dolaşımdaki testosteron ile yaşlanan erkekteki prostat boyutu arasında açık bir ilişki saptanamamış. • BPH’lılarda intraprostatikDHT konsantrasyonu düşmeden devam eder fakat artmaz. • Yaşlanmakla bio-yararlanılabilir testosteron düşer. • Östrojen/bio-yararlanılabilir testosteron oranı artar. • BPH gelişiminde kilit öneme sahip olduğu düşünülmektedir.

6. Östrojenler • Östrojenlerin BPH gelişiminde rol oynadığı hayvan deneyleri ile gösterilmiş. • Östrojen reseptörleri (ER) • ER-α: Stromal hücrelerde yerleşimli,stromal hücrelerde proliferatif etkiye sahip • ER-β:Epitelyal hücrelerde yerleşimli. Antiproliferatif etkiye sahip. • Deneysel çalışmalar,aromataz inhibitörlerinin intraprostatik östrojeni düşürdüğünü,buna bağlı olaraktastromalhiperplaziyi önlediğini göstermiş.(Farnsworth, 1996, 1999).

7. Büyüme Faktörleri • Proliferatif: • FGF-1 • FGF-2 • FGF-3FGF-7 (KGF) • FGF-17 • IGF-1 • IGF-2 • Antiproliferatif: • TGF-β • Diğer: • Lokal Renin Angiotensin Sistemi • Α-adrenerjik sistem

8. İnflamatuar yollar ve sitokinler • Birçokerkekteki BPH dokusundainflamatuarhücreinfiltrasyonugörülmektedir. Bu durumunda İnflamasyonvesitokinlerin BPH etyolojisinderoloynadığınıdüşündürmektedir • İn vitro olarak IL-2, IL-7ve IFN-γ prostatikstromal hücrelerin proliferasyonunu uyarır. • COX 2 upregulasyonu.

9. Stromal-Epitelyal etkileşim • Prostatikstromal and epitelyal hücreler arasında sofistike bir parakrin tipte etkileşim vardır. • Stromal hücreden salgılanan bir çeşit protein sınıfının epitelyal hücrenin proliferasyonunu ve diferansiyasyonunu düzenlenmesinde önemli bir rol oynadığına dair kuvvetli kanıtlar mevcut. • Hücre proliferasyonunu engelleyen Stromalkomponentindefektine bağlı olarak fren sistemindeki bozukluğa bağlı BPH gelişmiş olabilir. • Hiperplastik prostatta, yeni gland formasyonu yaratan Prostatikstromanın, epitelyal hücreleri indüklediği süreç embryojenik sürecin uyanmasını düşündürmektedir.“reawakening”

10. Genetik ve Ailesel Faktörler. • Birincidereceakrabalarında BPH nedeniyleopereolanlarda risk 4,2 katdahayüksek. • 60 yaş’tan genç olupBPH nedeniyleopereolanlarınyaklaşık yarısı ailesel form ile ilgili. • 60 yaşveüzerindeiseailesel BPH görülmeriski %9 • Aileselformlardaölçülenprostathacmidahafazla.(82vs55 ml)

11. Epidemiyoloji-Histolojik BPH Otopsi Prevalansı

12. Epidemiyoloji- BPE Prevalansı

13. Epidemiyoloji-Klinik

14. Epidemiyoloji-obstrüksiyon • Basınç akım çalışması esas fakat invazif. • Üroflowmetri: • 10 mL/snobstrüksiyon yüksek olasılık, • 15 mL/sn obstrüksiyon düşük olasılık. • Olmsted County study • Medianflow rate • 20.3 mL/sn40 -44 yaş • 11.3 mL/sn75 -79 yaş • IPSS skoru 7’den fazla ve Qmax15 mL/sn’den az: • 50’li yaşlarda %17 • 60’lı yaşlarda %27 • 70’li yaşlarda %35

15. Tanı:Değerlendirme • Hayat kalitesiskorlaması (IPSS) (Mutlakayapılmalı) • Anamnezvefizikmuayene(Mutlakayapılmalı) • İdraranalizi(Mutlakayapılmalı) • Kananalizi (BUN, kreatinin, elektrolitler)( Renal fonksiyondeğerlendirilmesiklinikveyahikayesinde renal yetersizlikşüphesiolanlarda, hidronefrozuolanlardavecerrahitedavidüşünülenlerdemutlakayapılmalıdır.) • PSA (prostatkanseritanısınınyapılmasınıntedaviyideğiştireceğiveyaprostatbüyümeriskiolanhastalarındeğerlendirilmesindemutlakayapılmalı) - • Post MiksiyonelRezidütayini (Mutlakayapılmalı) • Renal Ultrason( yüksek PMR olanhastalarda, Hematürisiolanlardaveürolityazishikayesiolanlardamutlakayapılmalı.) • Prostatboyutölçümü(medikaltedaviseçimiveyacerrahiişlemöncesimutlakayapılmalı) • Uroflowmetri(her hangibirtedaviöncesimutlakayapılmalı) • Mesanegünlüğüveyaişemesıklığı/volümkartı( belirgindepolamavenoktürişikayetiolanerkeklerdemutlakayapılmalı) • Üretroskopi(mikroskobikveyagrosshematürisiolanlarda, üretradarlığıriskiolanlarda, dahaönceüretralcerrahigeçirmişolanlarda, mesanetümörünedeniiletedaviedilmişancak LUTS ilebaşvuranhastalarda,minimalinvazivtedaviyapılacakhastalardaprostatyapısınınişlemideğiştireceğidurumlardayapılmalıdır.) -

16. Tanı:Ürodinami • 150 cc den azidraryapanlarda • Q max > 15 ml/s • 50 yaşaltıve 80 yaşüstü hastalar • 300 ml üzerindepostmiksiyonelrezidukalması • Nörojenikmesanedisfonksiyonsüphesi • Bilateralhidronefrozolması • Radikalpelvikcerrahi • Başarısıztedaviöyküsü