Diospyros kaki خرمالو

1. Diospyros kakiخرمالو مهندس حسینی

2. خرمالوDiospyros kaki (Ebenaceae) مشخصات گیاهشناسی: خرمالو بومی كشورهای ژاپن و چين می باشد و بطور كلی از شرق آسيا منشاء گرفته است و سابقه كشت اين محصول در كشور چين و ژاپن گزارش شده است. این گیاه خاص مناطق نیمه گرمسیری بوده و خزاندار میباشد. خرمالو گياهی است دو پايه، بعضی هرمافرودیت بوده و اغلب به عنوان گرده دهندهاستفاده میشود. گل ماده منفرد و گل نر بهصورت 2 تا 3تایی روی گیاه ظاهرمیشود و کوچکتر از گلهای ماده میباشد. گلها هميشهروی شاخههای يكساله ظاهر می شوند و گاهی ميوه روی شاخههاي سال جاری تشكيل می شوند كه ايننكته در زمان هرس درختان خرمالو بايد مورد توجه قرارگيرد.

3. تخمدان 4 تا 12 برچه و میوه سته میباشد. دارای ارقام گس(astrigent )و غیر گس )(non-astrigentمیباشد. (n=15 2n=4x=60) میوه پارتنوکارپ، فاقد بذر بوده و گوشت روشنتری دارد. بذردارها، دارای گوشت تیرهتری بوده و شیرینتر هستند. بخش گوشت‌دار میوه محتوی مقدارزیادی مواد قندی، تانن و ویتامین هایA، BوCاست.

4. پایههای خرمالو: [1] • دانهالهایkaki Diospyros:رشد خوبی داشته و میوه های خوب و با کیفیتی تولید • میکند ولی دارای ریشه عمیق با ریشه های جانبی کم بوده و لذا حساس به جابجایی می باشد. • پایه Diospyros lotusیا خرمندی: اصلی ترین پایه خرمالو در ایران است. پررشد و • مقاوم به خشکی بوده و ریشه های فرعی زیادی تولید می کند و لذا قابل انتقال است، ولی • به خاکهای با زهکش ضعیف حساس است. • پایهDiospyros virginiana یاپایه آمریکایی: با اکثر ارقام سازگار بوده و به زهکشی • ضعیف و جابجایی مقاوم است ولی کیفیت میوه برخی ارقام روی خرمالو آمریکایی کاهش • می یابد. - جزوه دکتر ارشادی[1]

5. استفاده از میان پایه خرمالوی کم رشد کره ای، رقم شاکوکوشی (Shakokushi) برای کاهش اندازه درخت و افزایش زودرسی، نتایج خوبی در ژاپن داده است. آب و هوا: مناسب ترين آب و هوا برای پرورش درخت خرمالو، آب و هوای نيمه گرمسيری است. بطور كلی خرمالو جزو ميوه های نيمه گرمسيری محسوب می شود ولی در نواحی سرد معتدل نيز می توان اين گياه را كاشت. بعضی از گونه های خرمالو دمایºC 18- را تحمل می كنند كه در ايران در كليه نقاط به غير از نواحی خيلی سرد و كوهستانی قابل كشت و پرورش می باشد. خاک مناسب: خاك مناسب درخت خرمالو بايد سبك و قابل نفوذ به آب و حاصلخيز باشد. بهترين خاك برای اين درخت، خاكهای مرطوب و خنك است.

6. نیازهای دمایی: انواع گس در بیشتر مناطق پرورش میوه که انگور هم در آن پرورش مییابند رشد خواهند کردولی انواع غیرگس به شرایط گرمتری احتیاج دارند. علت گس بودن میوه: تانن محلول موجود در سلولهای تاننی عامل ایجاد طعم گس در انواع گس میوه خرمالو میباشد. دراین میوهها با وجود کاهش غلظت تانن محلول در طی رشد و نمو آن، میوه در بلوغ تجارتی نیز حداقل 1 تا 2 درصد تانن محلول داشته ودر نتیجه طعم شدیدا گسی دارد. غلظت تانن محلول در میوه خرمالو جهت ایجاد طعم گس 0/1 درصد میباشد. راه موثر برای از بین بردن طعم گس میوه خرمالو، پلیمریزه کردن تاننهای محلول و تبدیل آنها به فرم غیرمحلولمیباشد.

7. گرده افشانی، تشکیل و ریزش میوه: به جز تعداد کمی از ارقام مانند هیراتانناشی (Hiratanenashi)، اغلب ارقام از گردهافشانی یا لقاح، به خاطر کاهش گسی میوه مانند رقم نیشیمورا ویز(Nishimurawase) و یا به خاطر کاهش ریزش میوه و افزایش اندازه آن مانند اغلب ارقام بخصوص رقم فویو (Fuyu) سود می برند. قراردادن گرده دهنده در باغ به نسبت 1 به 9 و یا حتی کمتر ضروری می شود. سال آوری به ذخایر نشاسته بستگی دارد. تنک محصول سنگین، گرایش به سال آوری را کم خواهد کرد. اگرچه ریزش میوه با گرده افشانی خوب کاهش می یابد، هرس مناسب جهت نفوذ نور، تغذیه متعادل و حلقه برداری نیز به آن کمک خواهد کرد.

8. شناسایی تعدادی از ارقام خرمالو (Diospyros kaki)با استفاده از مارکرهای مولکولی RAPD (زهرا طالب بیدختی و همکاران،1386) تنوع ژنتیکی 22 نمونه خرمالو(کاکی) و 7 نمونه مربوط به گونه های وابسته (لوتوس و ویرجینیا) در ایران به کمک مارکرهای مولکولی RAPD مورد بررسی قرار گرفتند.

9. ابتدا سه روش استخراج از قسمت های مختلف گیاه خرمالو (برگ، کاسبرگ و میوه) مورد بررسی قرارگرفت. تعداد 100 آغازگر تصادفی در انجام واکنش PCRروی نمونه ها آزمایش شد، که 13 آغازگر تکثیر DNAالگو را به خوبی انجام داده و بین نمونه ها چند شکلی نشان دادند. این 13 آغازگر در مجموع 65 باند در کل نمونه ها تکثیر کردند که 64 عدد از آنها چند شکل بودند. در تجزیه کلاستر، نمونه ها در حد تشابه 60 درصد در 4 گروه مجزا (میوه گرد، میوه قلبی شکل، ویرجینیا و لوتوس) جای گرفتند. این آزمایش نشان داد که نشانگر RAPD برای گروه بندی نمونه های خرمالو یک تکنیک موثر و مفید است.

10. میوه بندی و خروج جنین در تلاقی با استفاده از خرمالو پارتنوکارپ Mopanshi: (P.Leng, H.Yamamura, 2006) خرمالو Diospyros kaki L. cvMopanshi، کولتیوار اصلی شمال چین است. به دلیل کیفیت بالا، تولید زیاد، مقاومت به سرما و خشکی یکی از رایجترین کولتیوارهای گس در چین است. این کولتیوار فاقد گلهای نر بوده و دارای میوه های بزرگ می باشد و یک منبع والد ماده در کلیه تلاقی های خرمالو به حساب می آید. در سالهای اخیر تعدادی، کولتیوارهای غیرگس از ژاپن معرفی شده است. اما در شمال چین این کولتیوارهامشکلاتی دارند مثلا اینکه آنها در طول رسیدن نمی توانند غیرگس شوند و همچنین قابلیت سازگاری با دمای پایین در آنها خیلی ضعیف است.

11. خرمالو موپانشی بعد از انجام عمل گرده افشانی با 4 کولتیوارغیرگس Hanagosho)(Zenjimaru, Okugosho, Nishimurawase, بذرهایی با درجات مختلف تولید می کند. هدف از انجام این تلاقی ها حل مشکلات کولتیوار و یکنواخت رسیدن آنها است. هیبرید کولتیوارهای غیرگس با خرمالو موپانشیبه عنوان والد ماده می تواند کولتیوارهای غیر گس یا خرمالو گس زود رس، میوه با اندازه بزرگ و کیفیت بالا و همچنین مقاومت خوب به سرما و خشکی تولید کند.

12. تعداد بذور در هرمیوه برای هر نوع دانه گرده متفاوت بود. بیشترین بذر تولید شده با گرده Zenjimaru بود و به ترتیب در Nishimurawase ،Okugosho، Hanagosho بود. بذرها حاوی جنین های غیر نرمال بودند و بیشتر این بذور در اوایل یا اواخر دوره رشد از بین می روند. درجه سقط جنین در موپانشی تحت تاثیر دانه گرده والد بود.در میان خرمالوهای ژاپنی مهمترین مورد برای سقط جنین نمو ضعیف کیسه جنینی گزارش شده است که به سطح پلوئیدی و تعداد کروموزومها وابسته است.تعداد کروموزومهای کولتیوار مورد آزمایش 2n=6x=90 بود. سطوح خارجی بذور هیبرید حاوی جنین های نابالغ قهوه ای می شد.

13. تکنیک نجات جنین می تواند جنین های نابالغ را نجات دهد و دانهالهای هیبرید به دست آورد. 60 تا 80 روز بعد از گرده افشانی جنین برداشته شده و درمحیط in vitro ، کشت گردید. نتایج گرفته شده از این آزمایش: در هیبریداسون کولتیوارهای غیرگس خرمالوی ژاپنی با خرمالو موپانشی به عنوان والد ماده می توان به وسیله نجات جنین دانهالهای هیبرید گرفت. بهترین زمان برای نجات جنین 60 تا80 روز بعد از گرده افشانی است.

14. منبع: - جکسون و دیوید. 1382. ترجمه محمد سیاری. تولید میوه های معتدله و نیمه گرمسیری. انتشارات دانشگاه ایلام .:: پایگاه علمی دوستدار باغبانی ::. www.hortilover.net