De inhoud van dit thema:

De inhoud van dit thema: 1.2 Problemen in de samenleving 1.3 Persoonlijke ontplooiing 1.4 Maatschappelijke ontplooiing 1.5 Multiculturele samenleving en mondialisering 1.6 Samenlevingsopbouw 1.7 Tips voor de praktijk 1-1

Problemen in de samenleving: • het onderscheid tussen sociale en maatschappelijke kwesties • verharding van het sociale leven • individualisering • armoede • de taak van het sociaal-cultureel werk 1-2

Voorwaarden voor een optimale persoonlijke ontwikkeling: • een juiste stimulering tijdens de opvoeding • voldoende scholing • voldoende mogelijkheden om eigen kwaliteiten te ontwikkelen • positief rolmodel • voldoende financiële middelen • een goede maatschappelijke positie • de taak van het sociaal-cultureel werk 1-3

Voor een zinvolle bijdrage aan de samenleving moet je: • voldoende liefde ervaren (hebben) en geven • je voldoende zinvol sociaal betrokken voelen en zijn • voldoende tevreden zijn met je werk/tijdsbesteding • voldoende financiële mogelijkheden hebben 1-4

Multiculturele samenleving en mondialisering: • multiculturele en monoculturele opvoeding • sociaal-economische positie van allochtonen • mondialisering • integratie • de taak van het sociaal cultureel werk 1-5

Samenlevingsopbouw: • samenleving • samenlevingsopbouw • de taak van het sociaal cultureel werk 1-6

Invloeden op de samenleving: • demografie • religie • cultuur • maatschappelijke klassen • wereldpolitiek • landelijke politiek • economie en welvaart 1-7

De inhoud van dit thema: 2.2 Doelstelling sociaal-cultureel werk 2.3 Het aanbod van het sociaal-cultureel werk 2.4 Aanbodgericht, vraaggericht of vraaggestuurd? 2.5 Vraagsturing in het welzijnswerk 2.6 Maatschappelijk ondernemerschap 2.7 Van vraag naar aanbod 2.8 Valkuilen 2.9 Andere manieren van financiering 2-1

Het sociaal-cultureel werk: • biedt ondersteuning • aan (groepen van) mensen • bij hun deelname aan de samenleving 2-2

De ontwikkeling van het sociaal (cultureel) werk: • armoedebestrijding • club- en buurthuiswerk • sociaal-cultureel werk 2-3

Het dienstenpakket: • aanbodgericht • vraaggericht • vraaggestuurd • vraaggericht of vraaggestuurd 2-4

Vraagsturing in het welzijnswerk: • de relatie burger - overheid • de relatie overheid - welzijnswerk • de relatie welzijnswerk - burger 2-5

Het proces van beleidsgestuurde outputfinanciering 1 vaststellen van gemeentelijke beleidsdoelstellingen 2 analyse van vraag en aanbod 3 formuleren van opdrachten aan welzijnsorganisatie 4 offerte door welzijnsorganisatie 5 beoordeling van offerte door gemeente 6 opstellen van contract 7 uitvoering van het contract 8 relatie opdrachtgever-opdrachtnemer 9 meten en rapporteren 10 evaluatie en subsidievaststelling 2-6

Financiering van sociaal-cultureel werk: • fondsen • sponsoring • aanbesteding 2-7

De inhoud van dit thema: 3.2 Activiteiten, projecten en programma’s 3.3 Projecten sociale samenhang 3.4 Projecten maatschappelijke participatie 3.5 Projecten ondersteuning, informatie en advies 3-1

Activiteiten, projecten of programma’s: • soorten en doelen • een keuze maken 3-2

Een bespreking van projecten en programma’s ingedeeld naar: • sociale samenhang • maatschappelijke participatie • ondersteuning, informatie en advies 3-3

Projecten sociale samenhang: • Krachtwijken • Jong en Oud Interactief (JOIN) • Maatjes Clup • Doe mee in je buurt • Buurtvader- en buurtmoederprojecten 3-4

Projecten ondersteuning, informatie en advies: • programma’s ontwikkelingsstimulering en opvoedingsondersteuning • projecten voor jongeren • projecten voor volwassenen • projecten voor ouderen 3-5

Programma’s ontwikkelingsondersteuning: • kindvolgsystemen • VVE-programma’s • overdrachtsformulieren • themadozen • taalstimuleringsprogramma’s • programma’s voor oudere kinderen en tieners 3-6

Programma’s opvoedingsondersteuning: • gezinsgerichte programma’s • oudercursussen • oudertrainingen 3-7

De inhoud van dit thema: 4.2 De methodische cyclus 4.3 Projectmatig werken 4-1

De methodische cyclus: • beginsituatie vaststellen • probleem of specifieke vraag formuleren • doel formuleren • een plan maken en uitvoeren • acties en activiteiten evalueren en bijstellen 4-2

Probleem of specifieke vraag formuleren: • informatie ordenen • analyseren • formuleren 4-3

Projectmatig werken in vier fasen: 1 de oriëntatiefase 2 voorwaardenscheppende fase 3 de uitvoering 4 de evaluatie 4-4

Beslismomenten: 1 oriëntatiefase: heeft een project kans van slagen en starten we het project daadwerkelijk 2 voorwaardenscheppende fase: gaan alle partijen akkoord met het projectplan en is er financiering voor 3 uitvoering: er kunnen verschillende beslismomenten opgenomen zijn voor de uitvoering; bijvoorbeeld na de eerste week van de vakantieactiviteiten, na een belangrijke bijeenkomst met de doelgroep, na een belangrijk onderzoek 4 evaluatie en afronding: is het project geslaagd en wat zijn de aanbevelingen 4-5

De inhoud van dit thema: 5.2 Het maken van een plan van aanpak 5.3 Signaleren van een probleem … en dan? 5.4 Omzetten van outputafspraken naar een uitvoeringsplan 5.5 De activiteitenmap 5-1

Het maken van een plan van aanpak: 1 oriëntatie 2 analyseren 3 strategie bepalen 4 uitvoeren 5 evalueren 5-2

De activiteitenmap: • aandachtspunten bij het samenstellen van de activiteitenmap • de indeling van een activiteitenmap 5-3

Indeling van een activiteitenmap: • voorkant • wijzigingen • inhoudsopgave • gebruiksaanwijzing • evaluatieformulier • activiteiten in rubrieken 5-4

De inhoud van dit thema: 6.2 De groep 6.3 Groepscohesie en groepsstructuur 6.4 Het groepsproces 6.5 Invloeden op het groepsproces 6.6 De rol van de begeleider in het groepsproces 6-1

Een goede groep: een groep waarin alle groepsleden het prettig vinden om bij elkaar te zijn en samen activiteiten te doen 6-2

Drie belangrijke groepsverschijnselen: • groepscohesie: de samenhang van de groep • groepsstructuur: de opbouw van de groep • groepsproces: het proces dat zich afspeelt als groepsleden samen optrekken 6-3

De vijf fasen van het groepsproces: 1 verkennen 2 accepteren van de situatie en aangaan van relaties 3 bijdragen aan het groepsproces en een eigen plek creëren 4 zich afwenden van de groep 5 afscheid nemen van de groep 6-4

Verkennen is: • kennismaken met de begeleiders en de andere groepsleden • leren hoe het toegaat op de groep • verkennen van de ruimte, de materialen en de mogelijke activiteiten • de eerste contacten leggen met groepsgenoten 6-5

Behoeften die bevredigd moeten worden: primaire behoeften: • voedsel • warmte • verzorging hogere behoeften: • respect en waardering • zelfstandigheid • ontwikkeling van de eigen talenten • een positief zelfbeeld 6-6

Invloeden op het groepsproces: • individuele groepsleden en de groep • invloedrijke gebeurtenissen 6-7

Gebeurtenissen die invloed hebben op het groepsproces: • ruziemaken • pesten • subgroepvorming • ziekte en dood 6-8

Functies van ruziemaken: • verkennen van grenzen • spelen met macht • conflicten oplossen • zichzelf verdedigen • gevoelens uiten • aandacht vragen 6-9

De inhoud van dit thema: 7.2 Probleemoplossing 7.3 Technieken voor het oplossen van problemen 7.4 Gespreksvaardigheden 7-1

De zes fasen van probleemoplossing: 1 probleemdefinitie, doel en plan van aanpak vaststellen 2 systematisch verzamelen van informatie 3 het trekken van voorlopige conclusies 4 voorbereiden van het gesprek 5 bespreking van de signalen en problemen 6 evalueren van de aanpak 7-2

Probleemdefinitie, doel en plan van aanpak: • probleemdefinitie • doel • de aanpak 7-3

Bespreking van de signalen en problemen: • opening van het gesprek • bespreking • afronding met afspraken • aandachtspunten 7-4

Evalueren van de aanpak: • vaststellen van de evaluatiecriteria • vaststellen van de evaluatiemomenten • evalueren van het proces van probleemoplossing 7-5

Technieken en methoden voor het oplossen van problemen: • besluitvorming • brainstormen • mindmapping • onderhandelen 7-6

Besluitvorming: • besluitvormingsproces • aandachtspunten bij de besluitvorming • soorten besluiten 7-7

Gespreksvaardigheden: • actief luisteren • non-verbale houding • vragen stellen • samenvatten • concretiseren • reflectie van gevoel • reguleren 7-8

Vragen stellen: • open vragen • gesloten vragen • brede vragen • dieptevragen • doorvragen • waarom-vragen • nieuwe vragen • suggestieve vragen 7-9

Reguleren: • openen • gespreksdoelen vaststellen • gesprekspunten vaststellen • beschikbare tijd noemen • terugkoppelen naar begindoelen • samenvatten • vragen stellen die sturing geven • hardop denken • afsluiten 7-10

De inhoud van dit thema: 8.2 Invloeden op het opvoeden 8.3 Wat is opvoeden? 8.4 Basisregels opvoeden 8.5 Opvoedmiddelen en opvoedstijlen 8.6 Opvoeden in verschillende culturen 8.7 Veel voorkomende opvoedingsproblemen en de aanpak 8.8 Opvoedingsvaardigheden 8.9 De rol van televisie en computer bij het opvoeden 8-1

De inhoud van dit thema: