Taaltoets aan de KHLeuven Anne Decelle lector Taal en Nederlands

1. Taaltoets aan de KHLeuvenAnne Decellelector Taal en Nederlands Presentatie op de uitwisselingsvoormiddag instaptoetsen Woensdag 2 maart 2011

2. Inhoud presentatie • Het grote kader • De taaltoets • Implementatie: situatie 2008-2009, 2009-2010 • Implementatie: situatie 2010-2011 • Toekomstdromen: 2011-2012?

3. Achtergrond: situatie tot 2007 • Probleemstelling • Belang van taal in de decretale basiscompetenties voor leerkrachten => 13 doelen in een dozijn (Nederlandse Taalunie 2006) • Echter: toenemende klachten over taalvaardigheid van instromende studenten in de lerarenopleiding • Veel studenten halen de eindtermen secundair onderwijs op het vlak van taalvaardigheid niet • Gevolg: • Nood aan grondige hervorming leerlijn taalvaardigheid in de lerarenopleiding • Nood aan in kaart brengen van de beginsituatie met het oog op gerichte remediëring

4. Taalcompetenties vertaald (bis) • Vernieuwing dankzij projectwerking SoE • Taalcompetenties vertaald (2007-2008) • Taalcompetenties vertaald bis (2008-2009) • Partners: KHLeuven, HUB, GroepT, KHMechelen, CVO Antwerpen Noord, TSM Mechelen • Doelen van deze SoE-projecten • Leerlijn uittekenen voor taalvaardigheid in de opleiding BASO • Eerste opleidingsjaar: eigen taalvaardigheid • Tweede opleidingsjaar: professionele taalcompetenties, taalontwikkelend lesgeven • Ontwikkelen cursusmateriaal vakken Taal en Communicatieve vaardigheden • Concretisering en operationalisering ‘dertien doelen’ • Afstemming op doelgroep leerkrachten secundair onderwijs • Ontwikkelen van kijkwijzers en checklists voor de hele opleiding BASO • Instaptoets voor alle eerstejaarsstudenten secundair onderwijs • => www.dertiendoelenvertaald.be

5. Instaptoets taal (KH Leuven) • Voor wie? • Alle eerstejaarsstudenten van de Bachelor Secundair onderwijs Algemene Vakken / Voeding-Verzorging/Lichamelijke opvoeding • 1ste weken academiejaar • Doel • De beginsituatie van de instromende studenten in kaart brengen • Startpunt voor gerichtere remediëring • Mondelinge taalvaardigheid • Individuele beoordeling bij lector • Evaluatiefiche met aandachtspunten • Schriftelijke taalvaardigheid • Digitale instaptoets ontwikkeld in Question Mark Perception

6. Instaptoets schriftelijke taalvaardigheid in QMP • Onderdelen: • Spelling: aaneenschrijven, hoofdletters, werkwoordspelling, woordbeeld • Woordniveau: collocaties, contaminatie, beheersing schooltaal, voegwoorden, voorzetsels, woordgeslacht • Zinsniveau: samentrekking • Waarom QMP? • Onmiddellijke scores voor de student, lector kan overzicht voor alle studenten raadplegen • Programma kiest ad random vragen uit databank. Elke student krijgt dus andere vragenreeks. Bij meerdere toetsingsmomenten ook nooit zelfde vragenreeks • Werken in digitale omgeving motiverend voor studenten • Lage verbeterlast voor de lector • Mogelijkheid tot werken in beveiligde omgeving • Mogelijkheid tot differentiatie: • Sterke studenten: korte toets met één batterij vragen • Zwakke studenten: tweede (langere) batterij vragen om gokken uit te sluiten • Veel mogelijkheden tot interpretatie van de toetsresultaten • Toetsvaliditeit, verschil klassen, ...

7. filmpje

8. De ‘service’ • Vragen over de meer technische (ICT-) kant: • jelledekeersmaecker@hotmail.com

9. Implementatie 2008-2009, 2009-2010 • Instaptoets mondelinge taalvaardigheid: • Evaluatiefiche met onmiddellijke feedback van de lector • Alleen bij zeer ernstige problemen doorverwijzing naar een logopedist • Instaptoets schriftelijke taalvaardigheid: • Week 1: eerste instaptoets, norm: 75% • 2 weken tijd voor zelfstandige remediëring m.b.v. remediëringpakketten op Toledo • Week 3: tweede instaptoets, norm: 75% • Remediëring / implementatie • Monitoraten spelling: verplicht indien minder dan 75% bij tweede afname • Portfolio als onderdeel van de evaluatie voor het vak: • Zelfstandige remediëring schriftelijke en mondelinge taalvaardigheid • Bewijsmateriaal verzamelen voor de 13 talige basiscompetenties

10. Evaluatie na twee jaar • M.b.t. de instaptoets • De digitale toets met invuloefeningen en meerkeuzevragen toetst slechts geïsoleerde deelvaardigheden • Nood aan toetsing in relevante communicatieve contexten • Rekening houdend met de noden van een student hoger onderwijs • Rekening houdend met de eisen van het latere beroep • Echte feedback op schrijfvaardigheid m.b.t. teksten krijgen de studenten pas bij hun opdrachten, dus op momenten dat er reeds evaluatie aan gekoppeld is • M.b.t. de implementatie • Te veel eisen aan de zelfremediëringsvaardigheid van de studenten

11. Implementatie: situatie 2010-2011 • Instaptoetsen eerste weken academiejaar • Behouden: mondelinge en schriftelijke instaptoetsen • Nieuwe instaptoets: essay als reactie op een stelling • Remediëring • Behouden: monitoraten spelling + zelfstandig remediëring in portfolio • Nieuw: taalcoach voor elke eerstejaarsstudent gedurende sem. 1 • Taalcoach • alle derdejaarsstudenten Nederlands (ong. 12 eerstejaarsstudenten per taalcoach) • verbetert essays van zijn studenten + geeft feedback m.b.v. begeleidingsfiche • biedt remediëringsoefeningen aan • verbetert tweede opdracht schrijfvaardigheid • wordt zelf geëvalueerd op zijn taalcoachtraject binnen verplicht OOD Nederlands: • geven van correcte en relevante feedback • uittekenen van zinvol remediëringstraject • in kaart brengen van / reflecteren op succes- en faalervaringen bij de remediëring van ‘hun’ studenten

12. Evaluatie • M.b.t. taalcoach • Zinvol, verrijking voor zowel eerste- als derdejaarsstudenten • Nood aan meer input voor derdejaars, o.a. respectvolle communicatie feedback • M.b.t. taaltoetsen en implementatie ervan • Luik leesvaardigheid ontbreekt • Blijvend pijnpunt: consequenties/gewicht instaptoetsen te beperkt: • Studenten die goed scoren op de instaptoetsen zijn toch niet vrijgesteld van de vakken Taal en Communicatieve Vaardigheden • Remediëring buiten de reguliere lestijd (zelfstandig, monitoraten, taalcoachbegeleiding) • binnen de lestijd zowel taalsterke als taalzwakke studenten in één klas, weinig ruimte voor differentiatie, voor gericht inspelen op resultaten instaptoetsen

13. Toekomstplannen (- dromen) vanaf 2011-2012 • Uitbreiden toetsonderdelen • Toevoegen van onderdeel leesvaardigheid (m.i.v. studievaardigheden): • Hoofd- en bijzaken, structuren onderscheiden • Inzicht in typische (schoolse) vraag- en antwoordstructuren • Kunnen inzetten van relevante woordenschatstrategieën • Verfijnen toetsvragen op woord- en zinsniveau • Verbeteren van onvolledige zinnen, te lange samengestelde zinnen, fout gebruikte verwijswoorden, … • Behoud van huidige schriftelijke instaptoets spelling • Portfolio: verhuist naar tweede opleidingsjaar, niet langer remediëring, enkel bewijsmateriaal professionele taalcompetenties • Verhogen gewicht instaptoets • OODTaal indelen in modules spelling, leesvaardigheid, schrijfvaardigheid, spreekvaardigheid • Op basis van instaptoetsen vrijstellingen verlenen voor betreffende modules • Betere praktische organisatie • Halve dag per klas tijdens de onthaaldagen

14. Struikelblokken • Eisen aan de validiteit en betrouwbaarheid instaptoetsen zeer hoog • => systeem met twee batterijen vragen wellicht niet meer gebruiken? • => zeer veel vragen nodig in de vragenbank om te vermijden dat studenten 2 keer dezelfde vraag krijgen • Niet haalbaar voor mondelinge taalvaardigheid • => evt. op vrijwillige basis? • Eerste jaar volledig gereduceerd tot remediëring, professionele taalcompetenties pas in tweede opleidingsjaar • Praktische bekommernissen: late instromers, afstemming op OER, …