Określniki chronologiczne w Bibliografii Zawartości Czasopism

1. Określniki chronologiczne w Bibliografii Zawartości Czasopism

2. Określniki chronologiczne: • lokalizują przedmiot w czasie, • wskazują czas, w którym zagadnienie omawiane w dokumencie miało miejsce. Określniki chronologiczne powinny być stosowane w hasłach przedmiotowych dla tych dokumentów, które mają nacechowanie historyczne.

3. Określników chronologicznych nie stosujemy: • jeżeli przedmiot w swej nazwie zawiera element czasowy, np. • Wojna 1939-1945 r. • Marzec 1968 r. w Polsce • Rewolucja 1989 r. aksamitna • Układ z Schengen (1985) • Sejm (1596)

4. dla tematów i określników geograficznych (nazwy państw), jeśli okres ich istnienia jest ściśle określony, np. • Niemcy (Republika Demokratyczna) • Niemcy (Republika Federalna) • ZSRR (dla okresu 1917-1991) • Czechosłowacja (dla okresu 1918-1992) • 245 %Wyjście z Walhalii / Marianna Zielińska • 651 %Niemcy (Republika Federalna)

5. jeżeli temat związany jest z konkretnym okresem historycznym lub wydarzeniami historycznymi • Gotyk • Impresjonizm • Romantyzm • Wiosna Ludów • Ruch oporu • Holocaust

6. przy zagadnieniach i przedmiotach, o których wiadomo, że związane są z określonym czasem, np. • Globalizacja • Prywatyzacja • Transformacja systemy społeczno-gospodarczego • Gospodarka oparta na wiedzy • Sztuczny satelita

7. 245 %W tyglu transformacji / Wojciech Gliwa • 650 %Transformacja systemu społeczno-gospodarczego – Polska • 245 %Nadzieje i zagrożenia globalizacji / Tadeusz Pilch • 650 %Globalizacja • 245 %Stan i perspektywy rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce / Celina M. Olszak • 650 %Społeczeństwo informacyjne – Polska • 245 %Prywatyzacja polskiej gospodarki / Malwina Szczepkowska • 650 %Prywatyzacja – Polska • 651 %Polska – gospodarka – od 1989 r.

8. dla najnowszych kierunków w sztuce, np. • Performance • Instalacja (szt.plast.) • po tematach osobowych, z wyjątkiem określnika zamach, ponieważ element czasowy określony jest latami życia danej osoby

9. Określniki chronologiczne mają w JHP BN charakter uogólniający. • Określniki wyrażane są cyframi arabskimi i uzupełnione skrótem w. (wiek/wieki) lub r. (rok). • Dla wieku XX i XXI określniki podzielone są na daty roczne, dotyczy to historii krajów europejskich.

10. Określnikami są stulecia. • Określniki wyrażone w postaci stuleci lub dat mogą być łączone, np. • 19-20 w. • 1918-1939 r. • Okresy sprzed naszej ery oznacza się p.n.e., np. • 4 w. p.n.e. • 14-13 w. p.n.e.

11. Jeżeli nie może sprecyzować początku omawianego zagadnienia, ale jest określony jego koniec stosujemy określniki z przyimkiem „do”, np. • do 19 w. • do 15 w. • Określniki te nie są uwzględniane w kartotece wzorcowej, tworzone są na potrzeby dokumentu.

12. Określniki z przyimkiem „od” = od oznaczonego początku do współczesności, np. • od 1944 r. • od 2001 r. • Nie stosujemy tych określników z datą wyrażającą wiek, np. od 16 w. • Określniki te kontrolowane są kartoteką wzorcową

13. Określniki dla 20 i 21 w. • określniki ogólnego stosowania, np. • 1901-1914 r. • 1901-1939 r. • 1918-1939 r. z wyjątkiem: Niemiec, Czechosłowacji, Austrii • od 1945 r. z wyjątkiem tych krajów, po których stosuje się określnik od 1944 r. • od 1989 r. z wyjątkiem tych krajów, po których stosuje się określnik od 1991 r. • od 2001 r.

14. określniki dla 20 i 21 w. związane z tematem lub określnikiem geograficznym, np. • 1940-1991 r. dla Estonii, Litwy, Łotwy • od 1944 r. dla Bułgarii, Polski, Rumunii • 1917-1941 r. dla ZSRR i dla części składowych federacji • od 1991 r. dla Albanii, Jugosławii, krajów byłej Jugosławii, Rosji, krajów byłego ZSRR • od 1993 r. dla Czech i Słowacji

15. Dla Czechosłowacji, Niemiec, Polski i ZSRR określniki dla 20 i 21 w. są rozbudowane, • np. dla Niemiec • 1918-1933 r. • 1918-1945 r. • 1933-1945 r. • 1945-1949 r. • 1989-1990 r. • od 1990 r.

16. Dla Polski • 1944-1956 r. • 1944-1989 r. • 1956-1989 r. • 1970 r. – po tematach: Elbląg, Gdańsk, Gdynia, Szczecin • 1980-1981 r. • 1980-1989 r. • od 1944 r. • od 1980 r.

17. Określnik szczegółowy od 1965 r. • stosuje się tematach związanych z historią Kościoła Katolickiego, teologią katolicką oraz po określniku katolicyzm • dotyczy to jednak dokumentów poświęconych Kościołowi w wymiarze powszechnym, nie dotyczy spraw o zasięgu lokalnym

18. Określnik szczegółowy od 2004 r. • występuje po nazwach krajów, które wstąpiły do UE po 2004 r. i po temacie i określniku Unia Europejska • ale stosuje się go tylko dla tych dokumentów, w których problematyka unijna jest wyeksponowana, nie do opisu wszystkich spraw dotyczących tych państw po przystąpieniu do UE.

19. Określniki chronologiczne po nazwach województw utworzonych po 1999 r. • Po nazwach województw utworzonych po 1999 r. , np. Mazowieckie, województwo, Małopolskie, województwo, Łódzkie, województwo (od 1999) nie stosuje się określników chronologicznych • Wyjątkiem są określniki chronologiczne w postaci daty rocznej po określnikach: klęski elementarne, wybory samorządowe, środowisko

20. Określniki chronologiczne zawierające daty roczne: • stan na... (rok) - stan na... (rok) – stosuje się go po tematach z dziedziny prawa, określnikach podział administracyjny, ordynacja oraz po tematach dotyczących monitoringu środowiska człowieka, np.

21. 245 %Dziedziczenie praw majątkowych w świetle polskiego prawa autorskiego / Piotr Slęzak • 650 %Majątek – prawo – Polska – stan na 2007 r. • 650 %Prawo autorskie – Polska – stan na 2007 r. • 245 %Normalniej czyli inaczej / Mariusz Urbanek • 650 %Wybory parlamentarne – ordynacja – Polska – stan na 2005 r. • 245%Polska po 1999 r. / Zdzisław Sadowski • 651 %Polska – podział administracyjny – stan na 1999 r.

22. Określnik chronologiczny po tematach wyrażających wybory wszelkiego typu i szczebla (np. parlamentarne, samorządowe do Parlamentu Europejskiego) oraz po temacie i określniku klęski elementarne, np. • 245 %Kilka uwag o francuskich wyborach prezydenckich / Jan Malewski • 650 %Wybory prezydenckie – Francja – 2007 r.

23. 245 %Podlaska lekcja / Lech Nikowski • 650 %Wybory samorządowe – Polska – 2006 r. • 651 %Podlaskie, województwo – wybory samorządowe – 2006 r. • 245 %Powódź w Legnicy 1977 roku • 650 %Powódź – Polska – 1977 r. • 651 %Legnica (woj. dolnośląskie) – klęski elementarne – 1977 r. • 245 %Pożar Konina 24 czerwca 1796 roku / Zdzisław Włodarczyk • 650 %Pożar – Polska – 1796 r. • 651 %Konin (woj. wielkopolskie) – klęski elementarne – 1796 r.

24. Określniki chronologiczne zawierające daty dane chronologiczne: • zamach + data roczna (określnik ten stosuje się po tematach osobowych), np. • 245 %Poderwały się gołębie / Stanisław Zasada • 600 %Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) – zamach 1981 r.

25. określnik zjednoczenie + data roczna (określnik ten stosuje się po nazwach państw i regionów świata), np. • 245 %Polska wobec zjednoczenia Niemiec 1989-1991 / Jan Barcz • 651 %Niemcy – zjednoczenie 1989 r. • 245 %Królestwo Włoch w 19 w. / Anna Barańska • 651 %Włochy – zjednoczenie 1861 r.

26. określnik konstytucja + data roczna (określnik ten stosuje nazwach państw i regionów świata), np. • 245 %Włoskie państwo regionalne / Małgorzata Lorencka • 650 %Regiony (adm.) - Włochy • 651 %Włochy – konstytucja 1947 r. • 245 %Czy podstawy do kasacji są zgodne z Konstytucją RP / Dorota Szubielska • 650 %Kasacja – prawo – Polska • 651 %Polska – konstytucja 1997 r.

27. W BZCz rozszerzono stosowanie dat rocznych na określnik imprezy, konkursy i festiwale, sprawozdanie, statystyka, np. • 245 %Między ogrodem Semiramidy a domem : po koncercie zapowiadającym budowę gmachu filharmonii w Szczecinie / Agnieszka Rogulska • 610 %Filharmonia Szczecińska im. Mieczysława Karłowicza • 650 %Muzyka – imprezy – Polska – 2006 r. • 651 %Szczecin (woj. zachodniopomorskie) – muzyka – imprezy – 2006 r.

28. 245 %Kontakt ’07 / Marek Wendorff • 611 %Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Kontakt” (17 ; 2007 ; Toruń) • 650 %Teatr – konkursy i festiwale – Polska 2007 r. • 651 %Toruń (woj. kujawsko-pomorskie) – teatr – konkursy i festiwale – 2007 r. • 245%Sprawozdanie dyrektora Archiwum Państwowego w Krakowie za rok 2004 / Sławomir Radoń • 610 %Archiwum Państwowe (Kraków) – 2004 r. – sprawozdanie • 651 %Kraków (woj. małopolskie) – archiwistyka – od 2001 r. - źródła

29. Określniki chronologiczne po tematach z dziedziny literatury, sztuki i filozofii • po tekstach literackich, filozoficznych, teologicznych – stosuje się określnik w postaci wieku, wyraża on okres powstania utworu, np. • 245 %Życiorys bliźniaka / Roman Orzelski • 650 %Opowiadanie polskie – 21 w.

30. Elegia III / Jacek Bierezin • 650 %Poezja polska – 20 w. • 245 %Młoda poezja hiszpańska / tł. Paweł Krupka • 650 %Poezja hiszpańska – 20 w. - antologia • 245 %Elementy filozofii / Proculus • 650 %Filozofia – 5 w. • 245 %Afraat o miłości • 650 %Miłość – teologia – 5 w. • 650 %Patrologia – 5 w.

31. W opracowaniach na temat literatury, sztuki, filozofii stosuje się określniki szczegółowe przewidziane dla 20 i 21 w. • 245 %Czas maszyn, czas niepoprawnych głupców / Wojciech Rusinek • 650 %Powieść polska – historia – 1918-1939 r. • 245 %Jaka jesteś współczesna poezjo • 650 %Poezja polska – historia – od 1989 r.

32. Określniki chronologiczne w opracowaniu pamiętników • po temacie pamiętniki stosuje się określniki szczegółowe, które odnoszą się do okresu omawianego w pamiętnikach niezależnie od daty powstania czy publikacji pamiętników, np.

33. 245 %Początki władzy ludowej w zapiskach Jana Karola Wendego / oprac. Andrzej Winogrodzki • 600 %Wende, Jan Karol (1910-1986) – pamiętniki • 650 %Pamiętniki polskie – 1944-1956 r. • 651 %Polska – polityka wewnętrzna – 1944-1956 r. – pamiętniki • 245 %Okruchy dziennika / Mieczysław Franciszek Rakowski • 600 %Rakowski, Mieczysław Franciszek (1926- ) – pamiętniki • 650 %Pamiętniki polskie – od 2001 r. • 651 %Polska – polityka wewnętrzna – od 2001 r. - pamiętniki

34. Określniki chronologiczne po temacie „nazwa narodowości za granicą” • po temacie typu „nazwa narodowości za granicą” określnik chronologiczny odnosi się do określnika geograficznego występującego w danym haśle przedmiotowym, np.

35. 245 %Liczba i rozmieszczenie ludności niemieckiej w powiecie kartuskim w okresie międzywojennym oraz działania mniejszości niemieckiej w obronie swej pozycji / Barbara Kąkol • 650 %Mniejszości narodowe – Polska - 1918-1939 r. • 650 %Niemcy za granicą – Polska – 1918-1939 r. • 651 %aKartuzy (woj. pomorskie ; okręg) – stosunki etniczne – 1918-1939 r. • 245 %Polacy w Niemczech między wojnami / Dariusz Matelski • 650 %Mniejszości narodowe – Niemcy – 1918-1945 r. • 650 %Polacy zagranicą – Niemcy – 1918-1945 r.

36. Jeżeli w haśle nie występuje określnik geograficzny należy użyć określnik chronologiczny ogólnego stosowania, np. • 245 %Emigracyjna dyplomacja / Tomasz Misiewicz • 610 %Rząd Rzeczypospolitej na uchodźstwie – 1944-1989 r. • 650 %Polacy za granicą – polityka – 1945-1989 r.

37. Te same zasady dotyczą tematów związanych z tematem Polacy za granicą: Duszpasterstwo polonijne, Organizacje polonijne, Szkolnictwo polonijne. • 245 %Duszpasterstwo Polaków na Litwie w procesie przemian / Adam Bobryk • 650 %Duszpasterstwo polonijne – Litwa – od 1991 r. • 650 %Mniejszości narodowe – Litwa – od 1991 r. • 650 %Polacy za granicą – religia – Litwa – od 1991 r.

38. 245 %Polska organizacje w Wiedniu / Hanna Kaczmarczyk • 650 %Mniejszości narodowe – Austria – od 1945 r. • 650 %Organizacje polonijne – Austria – od 1945 r. • 651 %Wiedeń (Austria) – organizacje – od 1945 r. • 245 %Szkoły polskie we Lwowie (1994-2004) / Bożena Rafalska • 650 %Mniejszości narodowe – Ukraina – od 1945 r. • 650 %Szkolnictwo polonijne – Ukraina – od 1945 r. • 651 %Lwów (Ukraina) – szkolnictwo i oświata – od 1945 r.

39. Określnik chronologiczny po temacie Czasopisma polskie w innych krajach dotyczy tematu nie określnika geograficznego, np. • 245 %Model „Kultury” / George G. Grabowicz • 630 %Kultura (czasop.emigr.) • 650 %Czasopisma polskie – historia – Francja – 1944-1989 r. • 650 %Polacy za granicą – kultura – Francja – 1945-1989 r.

40. Określniki ogólne, po których nie stosujemy określników chronologicznych: • określniki: zbiory, recepcja, przekłady – określnik chronologicznych sprawia, że hasło nie jest jednoznaczne, np. • Rysunek polski – zbiory – Francja – 20 w. • można odczytać: zbiory dwudziestowiecznego rysunku polskiego w Francji lub zbiory rysunku polskiego we Francji 20 w.

41. 245 %Recepcja twórczości Wiktora Pelevina / Arkadiusz Witecki • 600 %Pelevin, Viktor O. (1962- ) – recepcja - Polska • 650 %Literatura rosyjska – historia – od 1991 r. • 650 %Literatura rosyjska – recepcja – Polska • 245 %Fałszywi przyjaciele tłumacza w kontekście rosyjskich przekładów powieści J. I. Kraszewskiego „Hrabina Cosel” / Rustem Yunusov • 600 %Kraszewski, Józef Ignacy (1812-1887). Hrabina Cosel – przekłady rosyjskie • 650 %Powieść polska – historia – 19 w. • 650 %Powieść polska – przekłady rosyjskie • 650 %Przekłady rosyjskie – historia – 19-20 w.

42. Określniki historiografia (=w historiografii), literatura (=w literaturze), w filmie, w muzyce • 245 %Stan badań nad regionem świętokrzyskim w czasach II wojny światowej / Stanisław Medycki • 650 %Historiografia polska – od 1989 r. • 651 %Kielce (woj. świętokrzyskie ; okręg) – 1939-1945 r. • 651 %Kielce (woj. świętokrzyskie ; okręg) – historiografia

43. 245 %Różne twarze kobiety w ujęciu Elizy Orzeszkowej / Dominika Chuda • 600 %Orzeszkowa, Eliza (1841-1910) – twórczość • 650 %Kobieta – literatura polska • 650 %Literatura polska – tematyka – 19-20 w. • 245 %Kto wygrał tę wojnę / Konrad J. Zarębski • 650 %Film polski – tematyka – 1944-1989 r. • 650 %Wojna 1939-1945 r. – w filmie • 245 %A to PRL właśnie / Katarzyna Wajda • 650 %Komedia filmowa polska – tematyka – 1944-1989 r. • 651 %Polska – w filmie

44. Tematy rzeczowe (treściowe) zawierające datę (dawniej zwane tematami chronologicznymi), np. • Podziemie polityczne i zbrojne (1944-1956) • Polska Partia Robotnicza (1906) • Polska Partia Robotnicza (1942-1948) • Atak terrorystyczny na szkołę w Biesłanie 2004 r. • Sejm (1991-1993) • Bitwa 20-29 września 1920 r. nad Niemnem

45. 245 %Madryt, 11 marca / Małgorzata Kolankowska • 650 %Atak terrorystyczny w Madrycie 2004 r. • 245 %Irak i terroryzm / Julian Bartosz • 650 %Atak terrorystyczny na Stany Zjednoczone 2001 r. • 650 %Wojna 2003- amerykańsko-iracka • 245 %Budapeszt 1956 / Joanna Mieszko-Wiórkiewicz • 650 %Powstanie 1956 r. węgierskie • 245 %Kircholm 1605 / Tomasz Bohun • 650 %Bitwa 1605 r. pod Kircholmem

46. HASŁO PRZED Powstanie 1953 r. w Berlinie • HASŁO PRZED ODRZ Berliński czerwiec 1956 r. • HASŁO PRZED ODRZ Czerwiec 1953 r. w Berlinie • HASŁO PRZED ODRZ Powstanie berlińskie • HASŁO PRZED ODRZ Powstanie w Berlinie • HASŁO PRZED ODRZ Wydarzenia 1953 r. w Berlinie • HASŁO PRZED Traktat brzeski z Rosją (1918) • HASŁO PRZED ODRZ Brzeski traktat pokojowy z Rosją (1918) • HASŁO PRZED ODRZ Pokój brzeski z Rosją (1918) • HASŁO PRZED ODRZ Traktat brzeski (3.03.1918)