E N D
1. OKUL NCESI EGITIMIN NEMI 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 1
2. Egitim, belli amalara ulasmak iin bireylerin davranislarinin planli olarak degistirilmesi ve gelistirilmesidir.
Bunun iin ise belli yasa ve ilkelerin belirlenmesi ve amalar dogrultusunda teknikler gelistirmesi gerekir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 2
3. Okul ncesi egitim; ocuklarin, dogumdan zorunlu egitim dnemine kadar; gelisim dzeyleri, bireysel farkliliklari ve yetenekleri gz nnde bulundurularak, saglikli bir biimde gelisimlerinin saglandigi, olumlu kisilik zelliklerinin temelinin atildigi, yaratici ynlerinin ortaya ikarildigi, egitimcilerin ve ailelerin etkin oldugu sistemli bir alismadir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 3
4. Okul sistemleri, insanlarin gelisim dnemlerine gre dzenlenmistir:
* Okul ncesi dnem/Erken ocukluk (0-6 yas)
* ocukluk (7-11 yas)
* Erinlik (12-14 yas)
* Ergenlik (15-18 yas) 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 4
5. Neden okul ncesi egitim? 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 5
6. ocuk aisindan nemi
Her ocugun egitim alma hakki vardir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 6
7. Her ocuk bir digerinden farklidir
Her ocugun;
byme hizi
grenme kapasitesi ve grenme tarzi
aileden aldigi kalitim zellikleri
gelisimsel zellikleri
iinde yasadigi aile ortamindaki deneyimleri
birbirinden farklidir.
04.02.2011 Ihsan DEMIREL 7
8. Okul ncesi Dnem Hayatin Temelidir Dogum ncesi aylar ve bunlari izleyen dogum sonrasi 0-6 yaslar insan hayatinin temelidir.
Bu dnem, yalnizca daha sonraki ocukluk ve genlik dnemine hazirlik oldugu iin degil, kendi basina nemi olan bir dnem olarak algilanmalidir.
Arastirmalar zek, kisilik ve sosyal davranis gelismeleri bakimindan ilk yillarin ok kritik oldugunu ve esitli erken destek programlarinin uzun vadeli etkilerinin bulundugunu gstermektedir.
04.02.2011 Ihsan DEMIREL 8
9. Bu dneminde ocuklar son derece esnek ve grenmeye aiktirlar.
grenmelerimizin nemli bir blm bu dnemde gereklesir.
Bu dnemde gelisimin tm yzleri desteklenemezse yasamin diger dnemlerinde eksikliklerin giderilmesi olduka g hatta imknsizdir.
04.02.2011 Ihsan DEMIREL 9
10. Egitim aisindan nemi Egitim bir bilim dalidir.
Okulda grenme, gretim etkinliklerinin bir rn olarak ortaya ikar. grenmenin etkili olmasi iin grenmeye etki eden tm etmenlerin bilinmesi ve bu etmenler arasi iliskilerin sistemlestirilmesi gerekir. Bu ise ancak bir egitim kurumunda mmkndr.
04.02.2011 Ihsan DEMIREL 10
11. Gelismede zel alici, kritik dnemler vardir ve gelisimin btn ynleri birbirleri ile iliskilidir.
Egitim ocugun btnlgn gzetir.
Bu dnemlerin sansa birakilmamasi gerekir. nk aile ortami ocuga pek ok sansi saglamayabilir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 11
12. Ailenin bilinlendirilmesi grevini stlendigi iin nemlidir ocugun iinde yasadigi evresel kosullarin iyilestirilmesi ok nemlidir. nk yeterince zenginlestirilmis evrelerden gelen ocuklarin okula baslamaya daha hazir olduklari, okulda daha basarili olduklari, dahasi bu ocuklarin ileriki okul yillari ve sosyal hayatlarinda da daha basarili olduklari bilinmektedir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 12
13. Okulun ailenin bilinlendirilmesine katkida bulunma gibi bir sorumlulugu vardir. Bu aidan okul ncesi egitim nemlidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 13
14. Toplumsal ve kltrel nedenler
Sosyal degisim, sehirlesme ve kadinin retime katkisinin artisi sonucu ortaya ikan yeni kosullar okul ncesi egitimi gndeme getiren ve ona nem kazandiran baslica nedenlerdir.
Kltr ocuklar kanaliyla iletilebilir. Bu dnem ocugun kltrn grenmeye basladigi nemli bir dnemdir.
04.02.2011 Ihsan DEMIREL 14
15. lkemizde ilkgretime baslayan ocuklar arasinda o denli farkliliklar vardir ki bunlari grmezden gelerek hepsini ayni egitim potasi ierisinde egitmeye alismak haksizliktir. zellikle okulncesi egitimi almanin olumlu etkilerinden yoksun ocuklar, digerlerinin bir adim gerisinden bu yarisa baslamaktadirlar. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 15
16. Okul ncesi egitimin nemini gsteren arastirmalar Okul ncesi egitimi alan ocuklarin sosyal-duygusal uyumlari almayanlara gre daha yksek bulunmustur.
Yapilan arastirmalar ocuklarin okul yillarinda sergiledikleri sosyal davranislarin ve uyumun gelecekte onlarin bireylerarasi iliskilerini etkiledigini gstermektedir (Parker ve Asher,1987).
04.02.2011 Ihsan DEMIREL 16
17. Uzmanlar pek ok ocuk iin ilk yillarda akademik basarinin sosyal duygusal beceriler zerine kurulmasi gerektigini vurgulamaktadirlar (akt.Cybele,2003). 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 17
18. Peisner-Feinberg ve Burchinal (1997) okul ncesi egitimin niteligi ile ocugun bilissel ve sosyal becerileri arasinda pozitif bir iliskiyi ortaya koyan alismalari vardir. Nitelikli okulncesi egitimi alan ocuklarin digerlerinden daha sosyal olduklarini grmslerdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 18
19. alismalar okulncesi egitimi alan ocuklarin bu srede kazandiklari sosyal ve duygusal yeteneklerin onlarin okuldaki basarilarini artirdigini, ocuklarin yasitlari ve gretmenleri ile iliskilerinin de daha iyi oldugunu gstermektedir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 19
20. Tugrul (1992) tarafindan yapilan arastirma sonucunda, anaokulu egitimi alan grencilerde almayan grencilere gre ruhsal uyum problemleri daha az grlmstr (akt. Ayhan,1998).
04.02.2011 Ihsan DEMIREL 20
21. Ergn (2003) yaptigi bir arastirmasinda okulncesi egitimin olumlu katkisini destekleyen bulgulara ulasilmistir. rnegin; ilkgretim 1 sinif gretmenleri; okulncesi egitimi alan grencilerin okulncesi egitimi almayanlara gre derse daha ilgili ve istekli olduklarini, bir konuyu grenme hizinda, islemlerde dogru sonuca ulasmada, islemleri akildan zmede, anlamadiklari sorulari rahata sormada daha basarili olduklarini ifade etmislerdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 21
22. Ergn (2003) ilkgretim 1 sinif grencilerinden okulncesi egitimi alanlarin matematik yeteneklerini ve matematik basarilarini okulncesi egitimi almayanlardan anlamli derecede daha yksek bulmustur. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 22
23. Arastirmaya katilan 1. sinif grencilerin 2. sinifa geldiklerinde matematik basarilarinda okulncesi egitimi alma degiskenine gre bir fark olup olmadigi incelenmis ve alanlar lehine anlamli bir farkin oldugu bulunmustur. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 23
24. Ayni arastirmadan edinilen bulgulara gre, okulncesi egitimi alma sresi de ocuklarin matematik yetenegi ve matematik basari puanlarini etkilemektedir. En dsk puan ortalamasi en kisa sre (6 aydan az) okulncesi egitim alan grencilere, en yksek puan ortalamasi ise en uzun sre (3 yil ve st) egitim alan grencilere aittir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 24
25. Gvenin (2006) arastirmasinda annenin ocuguna sezgisel dsndrme/tahmin yaptirmasi ile ocugun okulncesi egitimi alma durumu arasindaki iliskiye bakildiginda egitim alan ocuklarin annelerinin almayan ocuklarin annelerine gre ocuklarina daha ok tahmin yaptirdiklari/sezgisel dsndrdkleri grlmektedir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 25
26. zellikle tam gn okulncesi egitimin sosyo-ekonomik dzeyi dsk aileden gelen ocuklar zerinde uzun dnemde ok fazla olumlu etkileri grlmektedir (Tepperman, 2000).
Farkli arastirmalar tam gn egitimin ocuk zerinde yarim gn egitimden daha olumlu etkileri oldugunu gstermektedir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 26
27. Ayhanin (1998) ilkokul gretmenleri ile yaptigi bir arastirmasinda da ilkokul gretmenlerinin % 72.4 anaokulunun ocugun gelisimine ok fazla katki yaptigini ifade etmislerdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 27
28. Howesun (1990) nitelikli okulncesi kurumlarda egitim alan ocuklarin daha sosyal; niteliksiz kurumlarda egitim alanlarin ise daha sorunlu ocuklar oldugunu grdg alismalara dayanarak okulncesi egitim kurumlarin niteliginin nemine bir kez daha dikkat ekilmistir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 28
29. Boylamsal alismalar nitelikli egitimin ocuk zerinde ileriki yillarda da etkisini gsterdigini ortaya koymustur.
rnegin; Vandell, Henderson ve Wilson (1988) yaptiklari boylamsal alismalarinda nitelikli okulncesi egitimi alan 4 yas ocuklarin 8 yasa geldiklerinde de sosyal olarak uyumlu olduklarini, yetiskin ve arkadaslariyla da iliskilerinin olumlu oldugunu grmslerdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 29
30. Gelismis lkelerde ocuklarin % 90-100 arasinin okulncesi egitimi aldigi bilinmektedir. lkemizde ise sadece % 20 lerde olan okulncesi egitim ile bu lkelerdeki okulncesi egitim karsilastirilirsa sonu ciddi lde dsndrcdr. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 30
31. Insan hayatinin her dneminde oldugu gibi okul ncesi dnemin de en iyi sekilde, uygun yasantilarla geirilmesi son derece nemlidir.
Bu dnemde ocuga saglanacak yasantilarin tr ve kalitesi yetiskinlerin ona verebilecegi imkanlarin zenginligine baglidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 31
32. Okul ncesi egitimin nemini glendiren uygulama nerileri 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 32
33. Okul ncesi egitimde ncelikleri ocugun ihtiyalari ve dogustan getirdigi zellikleri belirler.
ocuk bu dnemde kendisini yakindan gzlemleyerek taniyan, ihtiyalarina duyarli ve tutarli yetiskin davranislarina ihtiya duyar.
04.02.2011 Ihsan DEMIREL 33
34. ocugun grenmesini kolaylastiracak zengin uyaranlarla dolu bir ev ve okul ortami, dogru iliskiler kurabilecegi ocuk ve yetiskinlerin var oldugu uyumlu bir dnya onun saglikli bir birey olarak yetismesinde en nemli etkenlerdir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 34
35. ocuga gretmek istediklerimiz degil, onun grenmek iin ihtiya duyduklari ve ilgileri egitimin odak noktasini olusturmalidir.
Bu nedenle ocuklar iin hazirlanan programlarin nceden belirlenmis degismez sekilde degil, her ocugun ihtiyalarina uydurulabilecek sekilde esnek olarak hazirlanmis olmasi gereklidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 35
36. Bu dnemin tm gelisim yzlerinin dengeli bir sekilde gelistirilmeye alisilmasi nemlidir.
Okul ncesi dnemdeki ocuk evresindeki her seyle ilgili, aktif bir arastirmacidir. Bunun iin aktif grenmeye nem verilmelidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 36
37. ocugun karsilastigi problemlere zmler retebilmesi iin saglanacak firsatlar ona gelecekte kendi problemlerine degisik zmler retebilmesi iin yardimci olur.
Konulari gretirken, daha nceki grenmeleri gz nnde bulunduran ve nceki bilgilerle simdiki bilgiler arasinda iliski kuran bir yetiskin tavri son derece nemlidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 37
38. ocuk, esya ve insanlarla kurdugu iliskilerde baska bir kimsenin yardimi olmaksizin kendi basina grenmeyi de basarabilmelidir. Bunun iin de ocugun dsnmesini, soru sormasini, dsndklerini ifade edebilmesini, rahata cevaplar retebilmesini destekleyici ortamlar yaratilmasi nemlidir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 38
39. Arastirmalar yaraticiligi fazla olan ocuklarin daha sosyal, daha neseli,canli,daha kolay adapte olan ocuklar olduklarini gstermistir.
Yaratici davranislar gsteren ocuklarin disiplin problemleri olmadigi grlmstr.
04.02.2011 Ihsan DEMIREL 39
40. Gnmzde demokrasi neredeyse her toplumda ulasilmasi iin aba sarf edilen temel hedeflerden biridir. Demokratik bir toplumun temel gereklerinden biri ise iten denetimli insanlar yetistirmektir.
Iten denetimli insanlar yetistirmek iin ocugun ok erken yaslardan itibaren karar verebilmesi ve verdigi kararlarin sonucuna katlanmayi grenmesi gerekir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 40
41. Okul, aileye deger veriyor ve ailenin zelliklerini dikkate aliyorsa ve ayni zamanda aile ile isbirligi yapiyorsa egitim daha yararli olacaktir.
Okul ncesi kurumlarin grevi ocugun egitiminde ailenin yerini almak degil, aile ile isbirligi yaparak ocugun saglikli gelisebilmesi iin ona yardimci olmaktir. 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 41
42. Kaynak: Do. Dr. Yildiz GVENMarmara niversitesi 04.02.2011 Ihsan DEMIREL 42