De Psychologie van Verandering

1. Innerlijke Transitie De Psychologie van Verandering

2. Hoofd: inzicht in piek-olie, klimaat, ongelijkheid… Handen: voedsel, breien, dingen doen… Hart: emoties, reflectie, innerlijke transitie, spiritualiteit,… Transitie: HOOFD – hart - handen

3. Gevoel van verbijstering en onwerkelijkheid Irrationeel grijpen naar onhaalbare oplossingen Angst: verlamming, afsluiting Nihilisme en/of overlevingsdrang Ontkenning: complottheorieën Uitbundig optimisme ‘Ik heb het altijd al gezegd’ syndroom Aanzet tot actie … WAT WAS JOUW REACTIE ?

4. Manisch winkelgedrag Risicovermijding Groei psychotherapeutische industrie Maatschappelijke reacties (M.Randall)

5. Fasen van het rouwproces Ontkenning Protest of boosheid Onderhandelen en vechten Depressie Aanvaarding Actie Afscheid van eentijdperk…

6. Reacties op verlies Techno-Fantasie ONTKENNING Groen-techno stabiliteit (‘duurzame ontwikkeling’) MARCHANDEREN Energie& grondstoffenverbruik bevolking vervuiling Aarde- rentmeesterschap ACCEPTATIE Pre-industriëlecultuur inbalans Mad Max BOOSHEID Historische Tijd Toekomstige Tijd BabyBoom AgrarischeRevolutie 10.000jaargeleden Industriële Revolutie Achterkleinkinderen

7. Her-verbinden weer verbonden bekrachtigd midden in het leven ontworteldheid, machteloosheid ontkenning verschuiving angst, verdriet, boosheid, vertwijfeling

8. vastgeroeste gedragspatronen (roesvervulling) • schadelijk • moeilijk te veranderen • niet (enkel) rationeel aan te pakken Een VERSLAVENDE LEVENSSTIJL?

9. (FRAMES)… De ‘F’ staat voor Feedback, oftewel een eerlijk beeld geven van het probleem van de patiënt (zijn olieverslaving) de ‘R’ voor Responsibility (eigen verantwoordelijkheid nemen) de ‘A’ voor Advice (advies) over hoe daar mee om te gaan. de ‘M’ voor menu van options, meerdere mogelijkheden om van je olieverslaving af te komen de ‘E’ voor Empathy, oftewel in plaats van mensen te vertellen wat ze moeten doen, met mensen mee denken over wat ze kunnen doen en de ‘S’ voor Self Efficacy (eigenwaarde), mensen het gevoel geven dat ze de stap kunnen maken Het afkickproces

10. Toepassing in dialoog • Bekrachtigde ander in zijn/haargevoel van verdriet, boosheid, angst, onmacht, leegte… en de eventueleinzet die daaruit of uitzijn/haarverhaalblijkt: • « Ikzie/hoordat je… » • « …getuigt van jouwbezorgdheid / gevoel voor rechtvaardigheid/enz » • 2. Vraag de anderwathij/zijgraagzouzienveranderenaan die situatie of datprobleem • 3. Vraagde anderwathij of zijaan die veranderingzoukunnenbijdragenen/of wathij/zijnodigheeftom die bijdragete (kunnen) leveren • 4. Pas in laatsteinstantie en/of indiennodig of zinvol: doe de andereenvoorstel over • wathij/zij (nog) zoukunnenbijdragenaan die verandering: • « Als je nu eens … » • « Zou het helpenom … »

11. Mijn innerlijke wereld

12. veilig: ontspannen, oké om de wereld te verkennen, alles is goed onveilg: vechten, vluchten of bevriezen DUBBELE HOUDING VAN DE MENS

13. Negatieve ervaringen Positieve ervaringen • genegeerd • aangevallen • hongerig • bekritiseerd / waardeloos • machteloos • veilig, gekoesterd • er is genoeg • ik word gezien en gewaardeerd, geaccepteerd zoals ik ben • ik doe er toe Ervaringenuit de kindertijd

14. reactie en aanpassing negatieve ervaring aangepast gedrag positieve ervaring • leer gedragingen die gedeeltelijk succes opleveren • onderdruk herinnering aan goed-slecht • moeite met gevoelens, plezier, creati-viteit, anwezigheid in het nu • genegeerd • aangevallen • hongerig • bekritiseerd / waardeloos • machteloos • veilig, gekoesterd • er is genoeg • ik word gezien en gewaardeerd, geaccepteerd zoals ik ben • ik doe er toe

15. van ervaring naar wereldbeeld slechte realiteit aangepaste houding goede realiteit • ik moet me aanpassen om te worden geaccepteerd • het is beter niet te voelen (pijn, boosheid, vreugde) • ik verberg mijn creativiteit, plezier, openheid • de wereld is veilig & anderen kun je vertrouwen • ik ben gewenst en geliefd om wie ik ben • al mijn gevoelens zijn welkom en hebben waarde • het leven is overvloedig en ondersteunt me • de wereld wil me niet zoals ik ben • er is niet genoeg • anderen hebben de macht • leven is gevaarlijk

16. potentieel capaciteit voor het ervaren van potentieel en pijn-plek zijn met elkaar verbonden bewustzijn / veilige zone overlevingsstrategie / aangepaste persoonlijkheid Vormingpersoonlijkheid pijn-plek

17. Potentieel kom daar niet!! verdedigings-mechanismen houden potentieel en pijn-plek buiten bewustzijn bewustzijn / veilige zone aangepaste persoonlijkheid voel dat niet!! resulterendepersoonlijkheid pijn-plek

18. bevredigd verbonden krachtig richting beoogd doel ambitieus, workaholic consumeren / eten / reizen relatieverslaafd, TV weg van pijn machteloos, waardeloos leegte isolatie verslavingsgedrag

19. krachtig bevredigd verbonden snack, nieuwe kleren, exotische vakantie volgende huwelijk, chat-partner / soaps nieuwe baan ambitieus, workaholic consumeren / eten / reizen relatieverslaafd, TV niet alleen voelen niet leeg voelen niet machteloos voelen leegte isolatie machteloos verslavingsgedrag Verslavingspatronen worden in stand gehouden door twee drijfveren: weg van pijn en zoeken naar bevrijding. Deze drijfveren bevinden zich buiten het bewuste. De oorzaak en oplossing worden buiten gezocht, maar het probleem zit van binnen.

20. Acceptatie • Overvloed • Veiligheid • Erbij horen • Wijs gebruik van macht Helings- impuls Helings- impuls • ‘goede realiteit’ ontstaat als: • Pijn-plek en potentieel zijn geïntegreerd • Ik ben veilig, gewenst, gewaardeerd, en ik hoor erbij Watondersteuntheling?

21. Kritiek of aanval • Er is niet genoeg • machtsmisbruik • Niet geaccepteerd of gewaardeerd Riskeer dat niet!! • ‘slechte realiteit’ ontstaat als: • Ik mag er niet zijn • Ik ben niet veilig • Ik kan niet krijgen wat ik nodig heb • Ik kan niets veranderen aan de situatie Voel dat niet!! Wat versterkt de verdedigings-mechanismen?

22. praten over schoonheid, waarheid, liefde, vertrouwen en verbinding geiten-wollen-sokken onzin, irrationeel potentieel doen, planten, maken, bouwen, plannen, denken…. veilige zone Kom op zeg, dit helpt ons niet verder! Watgebeurterbij Transitie-initiatieven? pijn-plek angst voor toekomst, pijnlijke gevoelens, wanhoop

23. Kunnen we ons een mooiere wereld voorstellen? potentieel veilige zone Business as usual …en in de rest van de wereld? pijn-plek Collectieve pijn-plekken

24. de wereld is in harmonieus, overvloedig, een paradijs overvloed, verbondenheid, bekrachtiging, acceptatie wereldbeeld kindertijd buitenwereld beslissingen zijn inclusief en met oog op lange termijn  duurzaam relaties authentiek gedrag, acceptatie van het zelf en de ander binnen en buiten: goederealiteit

25. schaarsteconcurrentie disconnection from life – nature as resource and dustbin isolatie, honger, niet geaccepteerd, gebrek aan bescherming en waardering wereldbeeld kindertijd buitenwereld kortetermijn winst, de ander is vijand, hulp-bronnen exploiteren  kapitalisme, leger relaties niet authentiek, aangepast gedrag; gebrek aan zelfwaardering; de ander is concurrent of bedreiging binnen en buiten: slechte realiteit

26. Gemeen-schaps rituelen Inheemse/ volks-wijsheid Groeps -dynamiek veilige zone: doen & plannen maken Psychologie, modellen voor verandering Plekken om (jezelf) te zijn Innerlijke transitie – wat & hoe? Steungroepen Emotioneel verdiepings-werk (JM)

27. Mogelijke aanpak

28. Mogelijke aanpak