SINIRLARIMIZ, KURALLARIMIZ KONULU SEMİNERİMİZE HOŞ GELDİNİZ

1. SINIRLARIMIZ, KURALLARIMIZ KONULU SEMİNERİMİZE HOŞ GELDİNİZ

2. Çocuklar bizim anababa olmamıza ihtiyaç duyarlar, yani bizim sınırlar koymada kararlı olmamızı ve güvenecekleri bu sınırları onlara sağlamamızı beklerler. Sınırlar güven verir. Saygılı sınırların belirlenmesi çocuklara güçlü sinyaller iletir. “Ben senin ana-babanım. Güçlü ve kapasite sahibiyim. Seni doğru yola yönlendireceğim konusunda bana güvenebilirsin”.

3. Gençler, dünyadaki kuralları anlamak ihtiyacındadırlar. Kendilerinden ne beklendiğini, kontrolün kimde olduğunu, ne kadar ileri gidebileceklerini bilmek isterler. Sınırlar çocukların kendilerini ve dünyalarını anlamalarına yardımcı olur ve öğrenme fırsatı sağlar.

4. Aşırı-cezacı-kontrollü sınırlar; suçlama, kırıcı alay, tehditler, öfke gösterileri, bağırma, vurma vardır. • Bu yaklaşım istenmeyen davranışın durmasını sağlar, ama bağımsız problem çözme davranışını yada benlik kontrolünü sağlamaz. Çünkü bütün kararları ana baba verir. Tüm güç ana babadadır.

5. Çocuklarımız sözcüklerle değil davranışlarımızla öğrenir; • 15 yaşındaki çocuğunuza eve gelme saatinin 18.00 olduğunu söylerseniz fakat her akşam 19.30’da eve gelirse eve gelme saatiyle ilgili kuralınız hakkında ne öğrenecektir? Ancak eve gelme saatinin 18.00 olduğunu söyledikten sonra o saatte evde olmasını temin ederseniz her ikinizin kuralının da aynı olduğunu öğrenecektir.Sözlerimizle davranışlarımız tutarlı biçimde birbirine uyarsa çocuğunuz kurallarınızı ciddiye almayı öğrenecekler.

6. Çocuklarımız sınırlarımızı test eder; • Çocuklarımıza yanlış davranmayı bırakmalarını söylediğimizde bize gelip de şu soruları sormazlar: Senin gücün ve otoriten ne kadar? Söylediğini gerçekten kastettiğini nasıl bilebilirim? Söylediğini yapmazsam ne yapacaksın? • Çocuklar bunları sormazlar ama bunları düşünürler ve davranışlarıyla sorarlar. Sınırlarımızı ve kurallarımızı test ederler.

7. Anne-baba arasındaki tutarlılık ne kadar önemlidir? • Kurallarımızı en açık ve anlaşılır şekilde öğretmek istiyorsak, ana-baba arasındaki tutarlılık çok önemlidir.Örneğin hem anne hem de baba ödevlerini oyundan önce bitirmelisin derse ve bu kuralı davranışlarıyla da desteklerlerse çocuklarına net mesajlar vermiş olurlar. • Diğer taraftan anne baba aynı şeyi söylüyor ama sadece anne bu kuralı davranışlarıyla desteklerse ortaya sağlıksız bir durum çıkar.

8. Kullanılan yanlış yöntemler; • İlk rica, • Tekrarlama, • Hatırlatma, • Pazarlık, • Nasihat etme, • Bağırma, • Tehdit, • Hakaretler, • Bazen de vurma…

9. Etkili Model Oluşturamama; • Ayşe ve Tarık kumanda için tartışıyorlardı. Babaları tartışmaları duydu ve rahatsız oldu. Bütün bu tartışmalardan çok sıkıldım. Devamlı hakemlik yapmaktan yoruldum. Her ikisine de birer şamar attıktan sonra şimdi sessiz olun diyerek odadan çıktı. Çocuklar ne öğrendi? Aralarındaki bir sorunu bağırarak ve birbirine vurarak çözmeye çalışıyorlardı. Babaları ne yaptı? Sorunu daha fazla bağırarak ve şamar atarak çözmeye çalıştı. Yöntem sorunu durdurdu. Sorunlarının çözme yönteminin bağırma ve vurmaktır. Aslında babaları onları cezalandırma nedeni olan davranışı göstermeleri konusunda eğitiyordu.

10. Açık olmayan direktifler; • Ahmet dışarıya çıkmak için evden çıkarken babası çok geç kalma diye seslendi. Çok geç ne anlama geliyor 11 mi 12 mi? Ya da daha geç mi? Kim karar verecek? • Açık olmaya ya da sonu açık bırakılmış yönergeler denemeyi davet eder ve hem ana babaları hem de çocukları çatışmanın içine çeker.

11. Konuşmalar, söylevler, nasihatler • 12 yaşındaki Fatih 6’ya kadar eve dönmüş olması gerektiğini bildiği halde eve 1 saat geç geldi. Annesi “Saat kaçta eve gelmen gerektiğini biliyorsun. Baban ve kardeşlerin çok acıktılar. Herkes eve aklına estiği saatte gelse bu ev neye benzer?” Akşam eve geç gelmenin hoş görülemez bir davranış olduğu konusunda açık bir mesaj var mı? Fatih hiç duymadı. Bu söylev Fatih’in gelecekte vaktinde eve gelmesini sağlayacak mı? Muhtemelen Hayır.Fatih ne öğrendi? Eve geç gelmek istiyorsa annesinden alacağı sıkıcı bir ders dışında eve geç gelmenin o kadar da kötü bir şey olmadığını öğrendi.

12. Tekrarlar ve Hatırlatmalar; • Nesrin oturma odasında televizyonun sesini sonuna kadar açmış seyrediyordu. Annesi canı sıkkın bir şekilde mutfaktan bağırdı.Nesrin, televizyonun sesini kıs. Nesrin duymazdan geldi.Bir kaç dakika sonra tekrar bağırdı:Sana kaç defa söylemem gerekiyor? Televizyonun sesini kıs.Sağır mısın? Nesrin duymazdan gelmeye devam etti.Annesi artık sinirlenmiş olarak içeri girdi.Ya sesini kıs ya ben kapatacağım. Nesrin sesini kıstı. Sözel mesaj televizyonun sesini kıs olsa bile davranışsal mesaj en azından bir süre daha bir şey yapmayacağım demektedir. Tekrarlayan ve hatırlatan ana babalar istemeden çocuklarını kendilerini duymazdan gelme konusunda eğitmektedirler.

13. Sonuç; Hayırınız gerçekten hayır anlamına gelsin…

14. Sınırların iki çeşidi vardır; Kesin, gevşek… Kesin sınırlar-hayırın hayır anlamına geldiği-çok etkilidir. Kurallarımız ve beklentilerimiz hakkında net mesajlar iletirler. Gevşek sınırlar-hayırın evet bazen ya da belki anlamına geldiği durumlar. Teoride kalırlar pratikte uygulanmazlar.

15. Sakinleşme Tekniği; • Öfkeli olduğunuz durumlarda, • Her iki taraf da öfkeliyken; Sanırım ikimizin de sakinleşmek için zamana ihtiyacı var.Beni odanda v.b bekle. Sonra konuşalım deyin. • Çocuk öfkeliyken; Çok öfkeli gözüküyorsun. Sakinleşmek için birkaç dakika duralım. Kendi odanda ya da oturma odasında sakinleşebilirsin. Hangisini tercih edersin? • Ana baba öfkeliyken; Şu an çok öfkeliyim ve sakinleşmek için zamana ihtiyacım var. Birkaç dakika sonra konuşabiliriz. • Aksi durumda bağırma, aşağılama ve incinmiş duygular ortaya çıkar.