ศาสนพิธีเบื้องต้น

2. ศาสนพิธีเบื้องต้น • ศาสนพิธี คือแนวทางหรือแบบแผนการปฏิบัติงานทางศาสนา ประกอบด้วย พิธีการ พิธีกรรม และศาสนพิธีกร • พิธีการ คือ ระเบียบ ลำดับขั้นตอน แนวทาง ในการปฏิบัติพิธีกรรม • พิธีกรรม คือ การประกอบพิธี เช่น การเจริญพระพุทธมนต์ จุดธูปเทียน การอาราธนาศีล การทอดผ้า การพิจารณาผ้าบังสุกุล • พิธีกร คือ บุคคลผู้ที่ทำหน้าที่ในพิธีกรรม เช่น การเชิญเทียนชนวน การอาราธนาศีล อาราธนาพระปริตร ฯลฯ

3. งานออกเอกสารเชิญผู้เกี่ยวข้องงานออกเอกสารเชิญผู้เกี่ยวข้อง งานร่างคำกล่าวต่าง ๆ งานจัดทำกำหนดการของงาน งานจัดเตรียมความพร้อม

4. การจัดรูปแบบพิธี งานมงคล งานอวมงคล งานอวมงคล + งานมงคล • การเริ่มประกอบพิธี การเชิญประธานพิธี • การดำเนินการพิธี การจัดลำดับขั้นตอนพิธี

5. ศาสนพิธีกร • คุณสมบัติของศาสนพิธีกร คือ มีความรู้ความสามารถดี มีความรอบคอบ มีความละเอียดแม่นยำ มีปฏิภาณไหวพริบ • หน้าที่ของศาสนพิธีกร คือ ควบคุม ดูแล แนะนำ เผยแพร่ ปฏิบัติ ในเรื่องงานศาสนพิธี • มารยาทของศาสนพิธีกร คือ การรู้จักเวลา การรู้จักสถานที่ รู้จักบุคคล รู้จักการปฏิบัติตนในพิธี

6. รูปแบบการจัดศาสนพิธี • การจัดแบบงานพระราชพิธี แบบงานพระราชกุศล แบบงานพระบรมราชานุเคราะห์ งานเสด็จพระราชดำเนิน • การจัดแบบรัฐพิธี หรือแบบทางราชการ • การจัดแบบท้องถิ่น หรือแบบชาวบ้าน

7. ประเภทของศาสนพิธี • กุศลพิธี การทำความดีสำหรับตนเอง เช่น การเวียนเทียน • บุญพิธี การทำบุญ มีบุญงานมงคลกับบุญงานอวมงคล • ทานพิธี การถวายทานต่าง ๆ มีทานที่ถวายเจาะจงกับสังฆทาน • ปกิณกพิธี พิธีการเบ็ดเตล็ด พิธีการเล็กน้อย พิธีที่ไม่เข้ากับข้างต้น

8. โครงสร้างศาสนพิธี • การเตรียมการ คือ เตรียมสถานที่ เตรียมอุปกรณ์ เตรียมบุคลากร เตรียมกำหนดการ เตรียมวันและเวลา • การปฏิบัติการ คือ ปฏิบัติก่อนพิธี เช่น วงสายสิญจน์ ตั้งโต๊ะหมู่ จัดขันน้ำมนต์ จัดภูษาโยง จัดธูปเทียนบูชา จัดมอบงานให้แต่ละคน ปฏิบัติระหว่างพิธี เช่น การเชิญเทียนชนวน การจุดธูปเทียนบูชา การอาราธนาต่าง ๆ การจุดเทียนทำน้ำมนต์ การเลี้ยงพระ การถวายจตุปัจจัยไทยธรรม การลาดการเก็บภูษาโยง การกรวดน้ำ การเชิญขันน้ำมนต์ เชิญพานแป้งเจิม • การสรุปงาน คือ การดูแลความเรียบร้อยหลังเสร็จพิธี และการประเมินผลการปฏิบัติศาสนพิธี

10. การเตรียมการ • เตรียมสถานที่ • เตรียมอุปกรณ์ • เตรียมบุคลากร • เตรียมกำหนดการ • เตรียมวันและเวลา

11. เตรียมสถานที่ • กว้างขวาง เพียงพอในการรับรองผู้มาร่วมงาน • สะดวก ในการเดินทาง การใช้สถานที่ • สะอาด ไม่มีสิ่งรบกวน และปลอดภัย • เหมาะสม เหมาะกับงานที่จะจัด

12. เตรียมอุปกรณ์ • อุปกรณ์ทั่วไป • อุปกรณ์เฉพาะพิธี

13. การจัดโต๊ะหมู่บูชา • โต๊ะหมู่พิธีสงฆ์งานมงคล งานอวมงคล • โต๊ะหมู่งานประชุม อบรม สัมมนา • โต๊ะหมู่ถวายราชสักการะ งานรับเสด็จฯ งานพระกฐินพระราชทาน • โต๊ะหมู่งานศพต่าง ๆ

14. เตรียมบุคลากร • พระสงฆ์ • ประธานพิธี • ศาสนพิธีกร • โฆษก และประชาสัมพันธ์ • ผู้ร่วมงาน

15. เตรียมกำหนดการ • งานธุรการในพิธี • กำหนดการ หมายกำหนดการ • การเขียนกำหนดการ บัญชีพระสงฆ์

16. หมายกำหนดการ

17. กำหนดการ

18. กำหนดการงานเสด็จพระราชดำเนินกำหนดการงานเสด็จพระราชดำเนิน

19. การเขียนกำหนดการช่วงต้น

20. การเขียนกำหนดการช่วงกลาง

21. การเขียนกำหนดการช่วงท้ายการเขียนกำหนดการช่วงท้าย

22. เตรียมวันเวลา • วันที่จะจัดงาน • เวลาเริ่มต้น เวลาสิ้นสุด • เวลาที่เป็นฤกษ์ • เวลาบังคับ (เวลาพระฉันเพล)

23. การปฏิบัติการก่อนเริ่มพิธีการปฏิบัติการก่อนเริ่มพิธี • จัดโต๊ะหมู่ อาสน์สงฆ์ ชุดน้ำ กระโถน กระดาษเช็ดมือ • ขันน้ำมนต์ ที่พรมน้ำมนต์ เทียนส่องธรรม ธูปเทียนแพ • วงสายสิญจน์ จัดภูษาโยง เครื่องทองน้อย พัดรอง • เตรียมที่กรวดน้ำ จตุปัจจัยไทยธรรม • จัดธูปเทียนบูชา เทียนชนวน ไฟแช้ก เชื้อชนวน สำลี

24. การปฏิบัติการระหว่างพิธีการปฏิบัติการระหว่างพิธี • จุดธูปเทียนบูชา จุดเทียนทำน้ำมนต์ จุดธูปเทียน เครื่องทองน้อย จุดเทียนส่องธรรม • อาราธนาศีล อาราธนาพระปริตร อาราธนาธรรม • การถวายข้าวพระพุทธ การจัดและการถวายอาหาร ถวายจตุปัจจัยไทยธรรม การลาดภูษาโยง ทอดผ้า บังสุกุล การประเคน การปวารณาจตุปัจจัย

25. การปฏิบัติการระหว่างพิธีการปฏิบัติการระหว่างพิธี • -การเชิญที่กรวดน้ำ • -การเริ่มเทน้ำ และนำน้ำกรวดไปเท • -ข้อควรระวังในการกรวดน้ำ • -การเชิญขันน้ำพระพุทธมนต์

26. การปฏิบัติการหลังเสร็จพิธีการปฏิบัติการหลังเสร็จพิธี • การเชิญประธานพิธีลาพระ • การส่งพระสงฆ์กลับวัด • การดับธูปเทียน และการจัดเก็บเครื่องใช้ • การประเมินผลการปฏิบัติงาน

27. การสรุปงาน • ถูกต้องตามแบบแผนหรือไม่ ? • รวดเร็วหรือไม่ ? • ราบรื่นหรือไม่ ? • เรียบร้อยถูกจุดมุ่งหมายหรือไม่ ?

28. สวัสดีครับ