نظام تائید صلاحیت ایران

1. نظام تائید صلاحیت ایران (ISIRI) (IAS) دوره آموزشي مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 مدرس:مهندس علی قنواتیمعاون اداره کل نظارت بر اجرای سیستمهای کیفیت و نظام تائید صلاحیت ایران

2. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 مقدمه : در سيستم هاي مديريت كيفيت يكي از الزامات " مميزي داخلي سيستم كيفيت " توسط خود سازمان به منظور حصول اطمينان از استقرار كامل سيستم ، تداوم اثربخشي و كارآئي آن و نيز شناسايي پتانسيل هاي بهبود مي باشد .

3. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 تعاريف : رضايت مشتري : برداشت از ميزان براورده شدن الزامات وي ( نبود شكايت دليل بر رضايت مشتري نمي باشد – برآورده كردن خواسته هاي بيان شده دليل رضايتمندي بالاي مشتري نمي باشد ) انطباق : برآورده سازي يك الزام انطباق و عدم برآورده سازي يك الزام را عدم انطباق مي گويند .

4. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 شواهد عيني : داده هايي كه وجود يا صحت چيزي را تاييد مي كند . مميزي : فرايند سيستماتيك ، مستقل و مستندي كه به منظور كسب شواهد مميزي و ارزيابي هدفمند صورت مي پذيرد تا مشخص شود كه تا چه ميزان معيارها براورده شده اند .

5. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 مباني مميزي : مميزي كيفيت از نظر موضوع در قالب " مميزي سيستم كيفيت " ، " مميزي فرايند " ، " مميزي محصول " انجام مي شود . مميزي كيفيت توسط افرادي كه مسئوليت مستقيمي در حوزه مورد مميزي ندارند انجام مي شود .

6. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 اهداف مميزي : تعيين تطابق يا عدم تطابق اجزاء يك سيستم كيفيت با الزامات خواسته شده و تعيين ميزان اثربخشي آنها فراهم آوردن فرصت براي بهبود مستمر سيتم كيفيت دريافت گواهينامه از مراجع صدور گواهينامه ارزيابي يك تامين كننده در صورت نياز به برقراري ارتباط كاري

7. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 مميزي سيستم كيفيت : در مميزي سيستم كيفيت ، فرد يا افراد بي طرفي مجموعه سيستم كيفيت يك شركت را مورد بررسي قرار مي دهند ، در اين حالت تمامي مستندات مهم و جريانات كار و نيروهاي كاري مورد بررسي قرار مي گيرند و اثربخشي و انطباق مستندات با الزامات استاندارد ISO 17020 و اجراي اين مستندات بصورت موثر بررسي مي گردد . مبناي اين نوع مميزي استاندارد مديريت كيفيت ISO 17020 مي باشد .

8. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 مميزي فرايند : مميزي فرايند معمولا بخشي از يك مميزي سيستم است . در مميزي فرايند ، مميز توان كيفي فرايندها را بررسي مي كند و به منظور حصول اطمينان از قابليت تسلط به عوامل و شاخصهاي فرايند انجام مي گيرد .

9. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 مميزي محصول : منظور از مميزي محصول ، قضاوت درباره كيفيت محصول و سرانجام دستيابي به اقدامات اصلاحي و بهسازي يك محصول مشخص آماده ارسال به مشتري است و بررسي مستندات مربوط به توليد اين محصول مي باشد .

10. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 انواع مميزي از نظر ماهيت به صورت زير تقسيم بندي مي شوند : مميزي شخص اول : درون سازماني ( داخلي ) ، توسط افراد داخل سازمان با انگيزه منافع سازماني

11. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 مميزي شخص دوم : برون سازماني ، توسط مشتري با انگيزه منافع تجاري مميزي شخص سوم: برون سازماني ، توسط شخصيت برون سازماني و مستقل بدون منافع شخصي و تجاري و با انگيزه شرايط قراردادي يا صدور گواهي نامه در مميزي نوع اول مميزان مي توانند مشاوره بدهند ، در مميزي نوع دوم با اجازه سفارش دهنده و در مميزي نوع سوم مجاز به دادن مشاوره نيستند .

12. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 برنامه ريزي مميزي برنامه ريزي مميزي در گامهاي زير انجام مي شود : تعيين اهداف و موضوع مميزي : در اين گام بايد هدفهاي مميزي و موضوع مميزي مشخص و معلوم شود . ( نوع ، هدف و انگيزه – دامنه شمول )

13. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 • گردآوري اطلاعات : • در اين گام مميز اطلاعات لازم در مورد مميزي و فعاليتها و فرايندهاي آن كسب مي كند و با تجزيه و تحليل آنها خود ار براي مميزي آماده مي كند ، اطلاعات به طرق زير حاصل مي گردد : • 2-1- اطلاعات مقدماتي : • نوع محصولات شركت – فرايند توليد و پيچيدگي فرآيندها

14. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 2-2- بازديد از محل : محلهاي ورود كالا و انبارها محدوده هاي توليد كالا نقطه پاياني محصول جابجايي و انبارش محصول و ... كه تصوير كلي راجع به محيط مميزي ايجاد مي كند .

15. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 انتخاب گروه مميزي : وظايف هر يك از اعضاء گروه مميزي مشخص مي شود و مميزان با توجه به توانايي هاي فكري و تخصصي انتخاب مي شوند . 3-1- تحصيلات : مميزان بايد از تحصيلات مناسب برخورداد باشند و توانايي درك و بيان روشن و كامل مفاهيم را داشته باشند . 3-2- آموزش : مميزان بايد آموزشهاي كافي در جهت اطمينان در شايستگي آنها در اجراي مميزي و مديريت مميزي را گذرانده باشند .

16. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 3-3- تجربه : مميزان بايد حداقل چهار سال در شركت مذكور فعاليت داشته باشند و دو سال در فعاليتهاي مرتبط با كيفيت سابقه داشته باشند . 3-4- خصوصيات فردي : مميز بايد داري فكر باز ، قضاوتي دقيق و مهارتهاي تحليلي باشد . 3-5- آگاهي و اشراف كلي : مميز بايد داراي دانش و درك استانداردها را داشته باشد ، همچنين بايد داراي مهارتهاي لازم جهت برنامه ريزي ، سازمان دهي ارتباطات و هدايت را داشته باشد .

17. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 تدوين برنامه زمان بندي مميزي : برنامه مميزي توسط سر مميز با هماهنگي مميزي شونده تهيه مي شود كه شامل موارد زير مي باشد : الف – اهداف و دامنه مشمول مميزي ب- تعيين تيم مميزي ج- مشخص نمودن مدارك مورد مميزي د- تاريخ و مكان مميزي

18. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 ابزارهاي مميزي : ابزارهايي كه مي توانند بررسي هاي ممزيزي و گزارش دهي نتايج را تسهيل نمايند شامل موارد زير مي باشند : الف – چك ليستهاي مميزي ب- فرمهاي درخواست اقدام اصلاحي (CAR) ج- فرمهاي گزارش مميزي چك ليست مي تواند از نوع كلان يا خرد تهيه شود . چك ليست كلان معمولا با آيا آغاز شده و خواسته هاي كلي استاندارد را مورد بررسي قرار مي دهد .

19. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 چك ليست خرد معمولا جزئيات بيشتري را براي هر يك از سوالات كلان فراهم مي نمايد و چگونگي كار را با كلماتي از قبيل چه چيزي ، چه كسي ، چه موقع و با چه وسيله اي مورد پرسش قرار مي دهند .

20. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 جريان اجراي مميزي : 6-1- مميزي مستندات (Desk Top Audit) در اين مرحله مدارك و مستندات سيستم كيفيت مورد مطالعه مميزان قرار مي گيرد و كفايت و صحت آنها بررسي مي شود . در مميزي مستندات معمولا به خط مشي كيفيت ، اهداف كيفيت ، ساختار سازماني ، اختيارات و مسئوليتها و نظامنامه كيفيت مد نظر قرار مي گيرند . در مميزي داخلي اكثر مستندات در هنگام انجام مميزي در محل مورد مميزي مورد بررسي قرار مي گيرند .

21. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 6-2- جلسه افتتاحيه پس ازمميزي مستندات و رفع عدم انطباق ( در صورت وجود ) توسط سازمان مميزي شونده ، اولين گام تشكيل جلسه افتتاحيه در محل شركت مميزي شونده با اهداف زير مي باشد : مرفي گروه مميزي و مميزي شوندگان به يكديگر توجه مقررات و ضوابط مميزي تشريح جدول زمانبندي مميزي پاسخ به سوالات و ابهامات موجود در برنامه مميزي

22. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 6-3- مميزي در محل (onsite audit) مميز از طريق گفتگو ، رويت فعاليتها ، بررسي آنچه كه در مستندات نوشته شده است و بررسي سوابق كيفيت ، شواهد عيني لازم جهت اثبات عملكرد سيستم كيفيت بدست مي آورد

23. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 شواهد عيني اگر با مستندات و الزامات مغايرت داشته باشد به عنوان عدم انطباق شناخته مي شود . تمام مشاهدات مميزي بايد ثبت شود و مميزان پس از پايان مميزي ، مشاهدات خود را بازبيني نموده و مشخص مي نمايند كه چه مواردي به عنوان عدم انطباق اعلام مي گردد و چه مواردي نياز به بررسي مجدد دارد . تمامي مشاهدات مربوط به موارد عدم انطباق بايد به تاييد نماينده واحد مميزي شونده برسد .

24. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 مميز بعد از هر مذاكره ، يك جمع بندي حاوي نتايج مثبت و منفي از مميزي را بايد داشته باشد . همچنين مميز بايد از بحث و جدل در محل كار خودداري كند و هيچگونه پيش داوري ارائه ندهد . مميزان پس از پايان مميزي نشستي با تيم مميزي برگزار مي كنند و مشاهدات مميزي را جمع آوري مي كنند .

25. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 6-4- جلسه اختتاميه هدف از اين جلسه ، گزارش مشاهدات مميزي به مميزي شونده مي باشد . ارائه گزارش بايد به طريقي باشد كه افراد مرتبط با حيطه مميزي به روشني نتايج مميزي را درك كرده اند .

26. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 درجه بندي عدم انطباقها : عدم انطباقهاي مشاهده شده در حين مميزي براي نشان دادن درجه اهميت آنها از نظر سيستم كيفيت در سه گروه زير درجه بندي مي شوند . عدم انطباقهاي بزرگ يا اصلي (major) : فقدان مستندات يك الزام يا عدم اجراي كامل آن

27. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 عدم انطباق كوچك يا جزيي (minor) : فقدان بخشي از مستندات يك الزام يا عدم اجراي بخشي از يك الزام استاندارد عدم انطباق مشاهده : اشكالاتي كه در كيفيت محصول تاثير مستقيمي ندارد ( بيشتر در مميزي داخلي مطرح مي شود )

28. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 براي درجه بندي عدم انطباقها ، شاخصهاي مشخص شده اي وجود ندارد و درجه بندي توسط مراكز صدور گواهينامه ابداع شده و بكار ميرود و در واقع درجه بندي ناشي از قدرت استنباط ، تحليل و قضاوت مميزان است . براي تشخيص و درجه بندي عدم انطباق مي توانبا سوالات تجربي زير نتيجه گيري كرد .

29. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 اگر عدم انطباق ادامه پيدا كند الف : مشكل اساسي ايجاد مي شود ب : مشكل اساسي ايجاد نمي شود عدم انطباق الف : بصورت زياد تكرار مي شود ب : به صورت نادر و منفرد تكرار مي شود احتمال بروز آن در آينده الف : زياد است ب : كم است تاثير آن روي مشتريان الف : نامطلوب است ب : تاثير زياد ندارد حال اگر حداقل جواب سه سوال الف باشد عدم انطباق بزرگ و در غير اينصورت عدم انطباق كوچك است .

30. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 گزارش مميزي بعد از هر مميزي صرفنظر از اينكه نوع مميزي چه بوده است و يا توسط چه كسي انجام شده است بايد گزارشهاي مميزي تهيه شود و پس از امضاء سر مميز و مميزان ، مراحل بعدي اقدامات درباره آنها پيگيري مي شود.

31. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 انواع گزارش مميزي : گزارش عدم انطباق : در اين گزارش بدقت يافته هاي مميزي و محل مشاهده ان و همچنين فردي كه با وي مصاحبه شده مشخص و درج مي گردد و طي فرم درخواست اقدام اصلاحي (car) توسط مميز به مميزي شونده امضاء مي شود . در انتهاي اين گزارش قسمتي جهت پيگيري و بررسي وضعيت انجام و اثربخشي قدامات اصلاحي در نظر گرفته مي شود .

32. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 گزارش مميزي : در اين گزارش خلاصه اي از نتايج مميزي و ارزيابي حاصل از مميزي مستندات و مميزي عمليات ذكر مي شود و مشخص مي شود كه آيا مميزي بعدي الزامي است يا خير . مسئوليت دقت عمل و كامل بودن گزارشهاي مميزي با سر مميز است و سر مميز پس از تكميل فرم مربوطه آن را امضاء و تاييد مي نمايد .

33. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 مندرجات گزارشات عبارتند از : دامنه كاربرد – نام مميزي شونده – نوع و شماره مميزي و هدف مميزي – استاندارد و الزام مورد مميزي – تاريخ مميزي – نتايج مميزي – اقدام اصلاحي و زمان اجراي آن و محل امضاء مميز . مميزي شونده

34. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 پيگيري مميزي پيگيري مميزي شامل موارد زير است : تصديق اجرا و اثربخشي اقدام اصلاحي تعيين شده براي از ميان برداشتن يافته مميزي تصديق اثربخشي اقدام اصلاحي ، در پيشگيري از وقوع مجدد يافته مميزي بستن پرونده يافته هاي مميزي پس از تصديق موثر بودن يك اقدام اصلاحي تعيين آن به عوان يافته مميزي جديد

35. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 توزيع گزارش مميزي : گزارش مميزي بايد توسط سر مميز براي سفارش دهنده مميزي ارسال گردد . اين گزارش در مميزي داخلي به نمابنده مديريت و نماينده واحد مميزي شونده و در مميزي خارجي در اختيار نماينده مديريت و مديريت ارشد قرار مي گيرد .

36. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 خصوصيات مميز مميزان به موارد زير نيازمند هستند : آشنايي با سيستمي كه مميزي مي شود . استقلال از فعاليتي كه مميزي مي شود . توانايي تشخيص سيستم قابل قبول ارزيابي شواهد عيني بررسي مستندات مورد استفاده توانايي راهبري جلسات

37. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 خطاهاي مميز يك مميز هرگز نبايد : مميزي شونده را با ديگران مقايسه نمايد . گوشه و كنايه بزند انتقاد كند از مسير مميزي منحرف شود و به حاشيه بپردازد بحث و جدل كند در مورد شخصيت نفرات مميزي شونده بحث كند وارد بحث هاي سياسي و مذهبي شود تاخير نمايد

38. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 ويژگيهاي يك مميز ضعيف اهل بحث و جدل – خودراي و مستبد – عجول در نتيجه گيري – تنبل – ناتوان در برقراري ارتباط – انعطاف پذير – ناتوان در برنامه ريزي – شنونده ضعيف

39. دوره آموزش مميزي استاندارد ISO/IEC 17020 ويژگيهاي يك مميز خوب سياستمدار – حرفه اي – متين – بي طرف – پرتلاش – قادر به برقراري ارتباط