1 / 62

ADİPOSİT HORMONLARI

ADİPOSİT HORMONLARI. Prof. Dr. Arzu SEVEN. YA Ğ HÜCRESİ Ya ş am boyu, enerji ihtiyac ı ve tüketimine ba ğ l ı olarak , büyüklü ğ ü sürekli de ğ i ş kenlik gösterir ( Çapları 20-200 μ m arasında ) Ekstrasellüler s ı v ı içeriğine sitokin ve hormon salg ı lar. YA Ğ HÜCRESİ

landen
Télécharger la présentation

ADİPOSİT HORMONLARI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ADİPOSİT HORMONLARI Prof. Dr. Arzu SEVEN

  2. YAĞHÜCRESİ • Yaşam boyu, enerji ihtiyacı ve tüketimine bağlı olarak, büyüklüğü sürekli değişkenlik gösterir • (Çapları 20-200 μm arasında ) • Ekstrasellüler sıvı içeriğinesitokin ve hormon salgılar.

  3. YAĞ HÜCRESİ Pasif enerji deposu Aktif metabolik düzenleyici

  4. Fibroblast Adipoblast Preadiposit Adiposit çoğalma Farklılaşma

  5. YAĞHÜCRESİ FONKSİYONLARI Yağ hücresinin Görevleri :      1. Metabolizma fazlası enerjiyi, trigliseritlere çevirerek depolamak,    2. İhtiyaç durumunda depo trigliseritleri yağ asidine dönüştürerek kana vermek, 3. Sinirsel, endokrin, metabolik kontrolü sağlamak

  6. YAĞHÜCRESİ FONKSİYONLARI • Endokrin organ gibi salgı yapar • Sitokin üretimi ile sempatik sistem sitümülanı gibi çalışır • Yağ hücresi insülin’e diğer doku hücrelerinden daha duyar.

  7. YAĞ HÜCRESİ SALGI ÜRÜNLERİ : Leptin Resistin Adiponektin TNFa Adipsin IL-6 Plazminojen aktivatör inhibitör(PAI-1), Transforming growth faktör(TGF) Anjiotensinojen Kompleman faktör-3 ASP(Asilation stimüle edici protein) Metalotionin

  8. IGF-1 PG Aguti Protein Leptin Ajiotensinojen TGFβ Steroidler Adipsin TNFa ApoE ASP PAI-1 Resistin IL-6 Adiponektin Makrofaj migrasyon inhibitör faktör Metalotionin Yağ hücresinden sekrete edilen maddeler ve reseptörü olanlar Yağ hücresi

  9. YAĞ HÜCRESİ SALGI ÜRÜNLERİ • Yağ hücresi bu salgı ürünleri ile endokrin, parakrin ve otokrin yolla • diğer hücrelerle haberleşir • Hormonlar ve sitokinlere membran reseptörü aracılığı ile cevap verir • Enerji depolamaya ve salgılamaya adapte olmuştur

  10. İnsülin Leptin Adipsin Noradrenalin TNFa AdrenalinPAI-1 Kortizon Resistin Adiponektin Ajiotensinojen Metalotionin Transforming Büyüme Faktörü Yağ hücresine etki ederek sekresyona neden olan bazı maddeler

  11. YAĞ HÜCRESİ SALGI ÜRÜNLERİ • Yağ hücresinde • noradrenalin ve adrenalin ile Salgılanması düzenlenenler • Leptin, • TNFa • IL-6

  12. YAĞ HÜCRESİ SALGI ÜRÜNLERİ : Yağ hücresinden salgılanan sitokin ve hormonlar kan glukoz homeostazisinde görev alırlar.

  13. YAĞ HÜCRESİ SALGI ÜRÜNLERİ Leptin, Adiponektin Resistin sadece yağ dokusunda bulunur TNFa IL-6 Yağ hücresi dışında Lenfositler, Makrofajlardan da salgılanır

  14. YAĞ HÜCRESİ SALGI ÜRÜNLERİ • TNFa , IL-6 ve Leptin benzerlikler gösterirler : • Reseptörleri benzer • Hücre içi JAK / STAT yolağını kullanırlar • Büyüme faktörü özelliğindedirler

  15. YAĞ HÜCRESİ SALGI ÜRÜNLERİ Obezlerde Plazma düzeyi Leptin artar Resistin artar TNFa artar IL-6 artar Adinopektin azalır

  16. Leptin yağ hücresinden salgılanan negatif feedback ile hipotalamusa etki ederek besin alımını baskılayan ve enerji harcanmasını artıran hormondur

  17. LEPTİN • Ob gen ürünü • 16 kda glikolize protein (146 aminoasit) • Gıda alınımı ve enerji harcanmasını düzenleyen adiposit hormonu  iştahı , enerji harcanımını  • Beslenme durumu ve adipoz doku kitlesiyle direk orantılı olarak leptin salgılanır.

  18. Az miktarda hipotalamus, hipofiz, plasenta, iskelet kası, mide ve meme epitelinden salgılanır. • Leptin reseptörleri sitokin reseptör klas-7 süper ailesinin üyesidir. Merkezi sinir sisteminde ve periferik dokularda (kas dokusu, pankreas b hücreleri) yerleşim gösterir.

  19. 2 majör reseptör vardır. • Ob Ra (kısa) • Ob Rb (uzun) • Kadın > erkek • Erkek: Erken pubertede , sonra  (Androjenler leptini inhibe eder) • Kadın: Tüm puberte döneminde  • Subkutan yağ doku > intra – abdominal yağ doku • Klirens böbrek yoluyla

  21. Leptin seviyesinin beslenme, hormonlar ve diğer faktörlerle düzenlenmesi Leptin  • Tokluk • Obezite • İnsülin • Glukokortikoidler • Akut infeksiyon / sepsis • Endotoksin (liposakarid) • Sitokinler (IL-1, TNF) • Glukozamin

  22. Leptin  • Açlık • Testesteron • b-adrenerjik agonistler • ? Tiroid hormon (sıçan) • Sigara • Soğuğa maruz kalma (BAT)

  23. Leptin etkilerinin medyatörleri • 1-MAPK p38 • 2-ERK • 3-JAK /STAT3 • 4-IRS tirozin fosforilasyonu  PI3 kinaz aktivasyonu • 5-NOS  ROS  Proinflamatuar sitokinler  TNF –a  IL-6  IL-12  

  24. Etkileri • Anoreksijenik • Anti-diabetik adipokin • İskelet kasında insulin sensitivitesini  • Pankreas b hc hiperpolarizasyonu • KC ve kasta AMPK aracılı b oksidasyon , hücre içi lipid seviyesi  • Trombosit agregasyonu , arteryel trombozanjiogenez 

  25. İnsülin direnci • Leptin direnci Obezite hiperinsülinemi Obezite – Leptin direnci Tip 2 DM – insülin direnci hiperleptinemi

  26. Leptinin biyolojik etkileri : • İştah ve vücut ağırlığının düzenlenmesine katılır. • Değişik hücreleri sitokin gibi stimüle eder • Hematopoez, • anjiogenez, • immün cevap, • kan basıncı kontrolü,

  27. Leptinin Biyolojik Etkileri : • OB-R aracılığı ile hücrelerde • proliferasyon • farklılaşma • canlılık • fagositozu sitümüle eder • Anjiogeneze katılır Yara iyileşmesi leptinle artar

  28. Leptinin Biyolojik Etkileri : • Kan basıncı • NO salgılanmasını azaltır • sempatik aktiviteyi artırır • Kemik formasyonunu inhibe eder • Renal tübüler hücrelerde diürez ve natürezi artırır

  29. Kas hücresi Leptin Karaciğer Hücresi Yağ Hücresi Leptinin glukoz kullanımında rolü Glukoneogenez Glukojenolizde

  30. Plazma Leptini Artarsa Besin alımı azalır Enerji harcanması artar Lipoliz artar Lipogenez azalır İnsülin’e Hassasiyet artar

  31. Resistin Uluslararası komite tarafından FIZZ3 ADSF, RELMa FIZZ1 Retn1, adipofilin adları arasından 2001 yılında insülin direncindeki rolü nedeniyle resistinadı seçilmiştir.

  32. Resistin • Sistein içeren polipeptitdir • glukoz toleransını azaltır • insüline hassasiyeti azaltır • serum insülin düzeyini düşürür • insülin direncini giderir • insülin antogonisti gibi • hormondur

  33. REZİSTİN (FIZZ 3) • Potansiyel anoreksijenik • Adipoz dokuya özgü salgı faktörü • İnsülin sensitivitesini   Kas ve KC’de insülin direnci  • Glukoz çıkışı  (KC) • Antiadipogenik (lipoliz ) • TNF-a, IL-1b, IL-6 ve IL-12  • Obezitede 

  34. Beslenme • Merkezi Sinir SistemiLeptin • (Hipotalamus)) • Enerji harcanmasında artış • Besin alımında azalma • Pozitif Enerji Dengesi • Negatif Enerji Dengesi • Periferik DokuResistin • (karaciğer,kas...) • İnsülin Direnci Gelişmesi Tip-2 Diabet Yağ Hücresi Yağ Hücresi ?

  35. IL-6 • 185 AA polipeptid zincir, proinflamatuar sitokin • Dolaşımdaki IL-6 düzeylerinin %10-30’u yağ dokusu kaynaklı • Diğer kaynaklar: Endotel hc, fibroblast, keratinosit, osteoblast, miyosit, pankreas b hc, inflamatuar bölgedeki monosit/ makrofajlar • Anoreksijenik etki mekanizması: 1-JAK / STAT 2-MAPK

  36. Etkileri • Lipolitik etki • Aterojenik etki • Miyokin etki (eksersizle) • İnsülin sensitivitesi   sistemik insülin direnci • T hücre aktivasyonu • CRP  • Makrofaj farklılaşması, Plazma CRP düzeyi, insulin direnci, obezite ve endotel disfonksiyon arasında (+) korelasyon

  37. IL-6 • İmmün hücreler • Fibroblast • Endotel hücreler • Kas hücresi • Endokrin hücreler • yağ hücresitarafından üretilir • Visseral yağ dokusu daha fazla üretir • Glukoz ve lipid metabolizmasında • Vücut savunmasında rol alır

  38. IL-6 • LPL aktivitesini azaltır • Akut faz protein sentezini stimüle eder • Hepatik trigliserit oluşumunu ve sekresyonunu artırır • Prekoagulan madde sentezini artırır • Hipertrigliseridemiye neden olur

  39. İskelet kası, karaciğer ve yağ dokusunda IL-6 üretimi ve fonksiyonları

  40. TNF-a(endotoksin induced serum faktör) • Transmembran protein • Yağ dokusunda sentezlenir • Ayrıca: Preadiposit endotel hc, düz kas hc fibroblast, lökosit, makrofaj • m-TNF-a  otokrin ve parakrin etki • s-TNF-a  endokrin etki • Lokal düzenleyici, dolaşıma serbestleşmez • İmmunomodülatör ve inflamatuar cevapta etkili TNF-a –leptin  Benzer etki TNF-a –adiponektin  ters etki

  41. TNFa • MONOSİT, KAS HÜCRELERİ ve YAĞ HÜCRESİ’den salgılanır • TNFa bir sitokindir. • Bazal metabolizma hızını ve iştahı düzenler • Obezlerde plazma TNFa miktarı 2,5 kat fazla • Dolaşımdaki TNFa’nın en büyük kaynağı yağ dokusudur

  42. TNFa • Apoptotik etkili • insülin reseptör sayısını • azaltır, insülin direncine sebep olur, • Hücrelerin gulukoz alımını azaltır, • insülin reseptörünün tirozin kinaz aktivitesini bozar.

  43. TNFa’nın iki reseptörü var : p60 insülin reseptör sinyali ve glukoz transportu, preadipositlerin ile ilgili ve yağ hücre sayısı ve volümünü düzenler. İnhibe edici p80 insülin direncine bağlı TNFa patogenezinde görevlidir. Eksite edici

  44. TNFa fazlalığında, • İnsülin Direnci için IRS-I tirozin fosforilasyonunu inhibe eder • GLUT4, IRS-I,IR proteini down regüle, • Karaciğerden glukoz çıkışını azaltır • TNFa azlığında plazma • insülini azalır • Vucut ağırlığı azalır • Glukoz toleransı artar

  45. Etki Mekanizmaları • 1-IRS serin fosforilasyonu • 2-Serin kinaz aktivasyonu (JNK ve AMPK) • 3-NF Kb aktivasyonu • 4-SOC3 ekspresyonu • 5-GLUT-4 supresyonu • 6-ROS üretimi

  46. Etkileri • 1-İnsülinle uyarılan glukoz uptake (WAT, Kas) • 2-Antiadipojenik • 3-KC’de de novo FA ve TG sentezi  • 4-İnsülin sinyal transdüksiyonu , insülin direnci  • 5-Adipoz hc. farklılaşması , BAT atrofisi  • 6-Endotel disfonksiyonu  • 7-Apopitozis  (endotel hc.) • 8-Adhezyon molekülleri   aterogenez  • 9-Lipoprotein lipaz inhibisyonu • 10-Diğer proinflamatuar sitokinlerin (IL-6, IL-1) üretimini düzenler.  Oksidatif stres, mitokondrial disfonksiyonu, insulin direnci ve diabet gelişmesinde önemli patojenik faktör

  47. Adiponektin (Adipo 9, Acrp 30, GBP 28, apM) • 244-247 aminoasit 4 domain • Sadece yağ dokusunda sentezlenir • Karaciğerde Adipo R2 • Kasta Adipo R1 multimerik yapı reseptörleri

  48. Adiponektin • Yağ hücresinden salgılanan • Kollegen VIII ve • kompleman C1q’e benzer • Plazmada bulunur(2-25 μg/ml) • İnsülin stimülasyonu ile salgılanır

More Related