سخنران : عزیزالله مبینی

1. سخنران : عزیزالله مبینی نقش امور مشترکین در کاهش آب بدون درآمد

2. سرفصل مطالب • مروری کوتاه بر مفاهیم نوین درزمینه آب بدون درآمدوبالانسینگ آب • مولفه های سیاست موفق در زمینه کاهش هدررفت ظاهری پروژه های مر بوطه • محاسبه آب بدون درآمدبوسیله داده های موجود در فایل امور مشترکین و جدول ماه - روز • جمع بندی وپیشنهادات

3. مروری کوتاه بر مفاهیم نوین درزمینه آب بدون درآمد و بالانسینگ آب

4. تعریف آب بدون در آمد به تفاضل مقدار آب ورودی به سیستم با مقدار مصرف واقعي ، آب بحساب نيامده یا آب بدون درآمد گويند و به صورت حجم در سال ،متوسط حجم در روز ودرصد نسبت به ورودی بیان می شود.

5. مجاز مصارف غیرمجاز ورودی سیستم خروجی ظاهری هدر رفت واقعی بالانس آب ورودی وخروجی سیستم

6. مصرف واقعی • به مقدار مصرفی که بابت آن صورت حساب صادرشدهوهزینه آن دریافت شده یا خواهد شد ، مصرف واقعی گویند .

7. مولفه های خروجی از سیستم • مصارف مجاز مصارف مجاز با در آمد مصارف مجاز بدون در آمد • هدرفت آب هدرفت ظاهری هدرفت واقعی

8. مصارف مجاز با در آمد • مصارف با درآمد اندازه گیری شده • مصارف با در آمد اندازه گیری نشده

9. هدررفت ظاهری • مصارف غیر مجاز • سرقت آب • مصارف غیر قانونی • خطای مدیریت داده هاوسیستم • بهره برداری • مدیریتی • پرسنلی • خطای تجهیزات اندازه گیری • دبی استارت • دبی متوسط وزیاد • کنتورهای خراب

10. هدررفت واقعی • نشت از شبکه توزیع آب • نشت از خطوط انتقال • سرریز از مخازن • نشت از مخازن • نشت از انشعابات

11. تصویر تجسمی بالانس آب با درآمد مصارف مجاز خروجی از سیستم خروجی از سیستم ورودی به سیستم بدون درآمد هدررفت آب ظاهری واقعی

12. جدول بالانس آب – استاندارد IWA خروج

13. مولفه های سیاست موفق در زمینه کاهش هدررفت ظاهری پروژه های مر بوطه

14. مديريت کنتورهای مشترکین هدررفت ظاهری سالانه غير قابل اجتناب کنترل درستی داده های مشترکین کنترل استفاده غیر مجاز بررسی داده ها و آنالیز آن مولفه های سیاست موفق برای کاهش هدرفت واقعی

16. محاسبه آب بدون درآمد بوسیله داده های موجود در فایل امور مشترکین و جدول ماه - روز

17. گام های محاسبه • برا ی محاسبه آب بدون درامد با داده های موجود در فایل امور مشترکین مشکل تطبیق وجود دارد. • برای روشن شدن این مسئله یک مثال می زنیم.

18. مشکل تطبیق • فرض کنید از امور مشترکین در روز چهارم دوره ی دوم گزارش مصرف از اول سال تا روزچهارم ماه سوم خواست شده امور مشترکین چه جواب خواهد داد ؟ • تصور عمومی این است که آنچه امور مشترکین تحویل می دهدمربوط به کل مصرف تمام مشترکین در65 روزگذشته می باشد . • آیا این تصور درست است ؟

19. مشکل تطبیق • به عبارت دیگر می توان گفت NRW =in- c در این رابطه cمصرف بدست آمده از فایل مشرکین است

20. مشکل تطبیق یا آیا می توان گفت : مقدار حجم هدررفت واقعی و ظاهری : مقدار حجم آب وارد شده به شبکه یا تولید : مقدار مصرف بدست آمده از فایل امور مشترکین به جز مصارف رایگان : مصارف مجاز بدون درآمد

21. هر لحظه ازفایل امور مشترکین گزارش گرفته شود این مسایل وجود دارد • مصرف تعدادی از مشترکین در روزهای از دوره ی مذکور قرائت نشده است. • تعدادی ازکنتورمشترکین قرائت شده ولی وارد سیستم نشده است. • تعدادی ازمصارف وارد شده و قبض نیز برای آنها صادر شده ولی به علت اشتباه کنتور خوان وغیره دارای اشکال می باشدوباید تصحیح گردد.

22. هر لحظه از امور مشترکین گزارش گرفته شود این مسایل وجود دارد • مقداری از مصرف دوره های قبلی در این دوره ثبت شده است. • مصرف فرآیندی در جای ثبت نشده ودر فایل داده ها نیست. • مقداری از مشترکین کنتور ندارند یا کنتور آنها خراب وغیر قابل قرائت است بنابر این مصرف مطمئنی از آنها در اختیار نیست . • فروش های خارج از سیستم وجود دارد که در جای ثبت نمی شود.

23. از طرف دیگر داریم • آمار تولید به طور روزانه قابل دستیابی است • با جمع آمار روزانه آمار تولید ماهانه وسالانه بدست می آید. چگونه می توان با این مشکلات آب بدون درآمد واقعی را محاسبه کرد

24. راه حل های پیشنهاد شده • برای رفع مشکلات یک وچهار اظهار می شود معادل مقداری قرائت نشده ، قرائت سال قبل یا دوره قبل به این سال یا دوره جاری منتقل می گردد . • بعضی شرکت ها برای رفع این مشکل مقدار قرائت نشده را تخمین می زنند ولی گزارشی از نحوه ثبت مالی آن در دسترس نیست البته در این صورت باید مقادیر انتقالی از دوره یا سال قبل از مقدار سال جاری کسر گردد. • برای سایر مسایل نیز سیاست خاصی بطور واضح اعلام نشده ولی هر شرکت با توجه به توصیه های حسابرس خود اقداماتی را انجام داده است .

25. اشکالات راه حل بیان شده • قرائت نشده ها معادل انتقالی های سال یا دوره قبل است به دلایل زیر می تواند درست نباشد. • معلوم نیست مصرف انتقالی با مصرف قرائت نشده یکسان باشد . چرا ؟

26. ناحیه1 ام a،....،2،1 ناحیه2 ام b،....،2،1 .... ناحیه m ام z،....،2،1 فرض کنیدشهری با تعداد mنواحی قرائتوجود دارد

27. سال قبل سال جاری سال بعد دوره ششم دوره چهارم دوره ششم خط روز اول قرائت دوره دوم دوره اول دوره پنجم دوره سوم دوره اول آنالیز قرائت مصرف با چوب کبریت

28. سال قبل سال جاری سال بعد دوره ششم دوره چهارم دوره ششم خط روز اول قرائت دوره دوم دوره اول دوره پنجم دوره سوم دوره اول آنالیز قرائت مصرف با چوب کبریت

29. بنابراین نتیجه می گیریم که • فایل داده های مصرف مشترکین به صورت آنالوگ نیست بلکه به صورت دیجیتال (نقطه ای ) است بنابر این آخرین ثبت ها در آن می باشد بنابر این نباید تصور کرد اگر در نقطه زمانی هستیم مصارف قبلی در فایل می باشد بلکه باید به آخرین قرائت ها وثبت ها نگاه کرد . • تعدادی از مشترکین در طول سال به فایل اضافه شده اند بنابر این اگر فرض انتقال را بپذیریم برای آنها مصرف قبلی وجود ندارد . • فقط مصارف قرائت شده در اول هر ماه گزارشی از یک یا دوماه قبل می باشد در صورتی که انباشت مصرف قرائت نشده ماههای قبل وجود نداشته باشد ودقیقا در هر روز قرائت همان مشترکین قبلی قرائت شوند.!!!!

30. مقایسه قرائت روزهای مختلف در یک ناحیه قرائت

31. بنابراین نتیجه می گیریم که • مصرف انتقالی وقرائت نشده از ماه های غیر مشابه ( بهمن واسفند وفروردین واردیبهشت ) می باشند. • احتمال دارد به علت عدم قرائت تعدادی از مشترکین به علل گوناگون انباشت مصرف به سال جدید انتقال یابد در صورتیکه احتمال دارد درسال گذشته این موضوع مصداق نداشته باشد . • اگراز تمام موار مذکور که بگذریم در آنالیز قرائت مصرف به روش چوب کبریت مشخص شد مشترکینی که مصرف آنها منتقل شده است با مشترکینی که قرائت نشده اند تفاوت دارند !!!!

32. در نهایت داریم • بنابراین همواره با موار زیر روبرو می باشیم • مصارف ثبت نشده ( امکان قرائت وجود نداشته است ) • مصارف قرائت نشده • مصارف سنواتی • مصارف انتظاری (یا در راه)

33. راهکارها چه می باشند • تخمین درست مصارف انتظاری وقرائت نشده وثبت نشده • استفاده از جدول ماه – روز جهت تخمین مناسب مصارف سنواتی وکسر آن از مصرف موجود در فایل داده های مصرف مشترکین چگونگی انجام این عملیات با یک مثال ذکر می شود

34. مثال استفاده از جدول ماه- روز • در صورتیکه مقادیر مصرف قرائت شده برای 10 مشترک طبق جدول یک باشد مقدار مصرف مربوط به دوره اول سال 86 را محاسبه نماید .

35. آنالیز و تطبیق مصرف با تولید یا ورودی به سیستم(جدول ماه- روز)

36. فرآیند تشیکل جدول ماه- روز ومحاسبه آب بدون درآمد • تعداد روزهای قبوض محاسبه شود . • تاریخ قبوض بررسی و بر اساس قبضی که بیشترین روز را دارد جدول تشکیل گردد. • در این مورد قبض با 235 روزمصرف ملاک می باشد بنابراین دامنه ماهها از مهر ماه سال 85 تا اردیبهشت سال 86 می باشد . • مصارف با توجه به شماره کنتور محاسبه می شود و در ستون دوم جدول آورده می شود. • متوسط مصرف محاسبه می گردد.

37. فرآیند تشیکل جدول ماه- روز ومحاسبه آب بدون درآمد • روزهای مصرف محاسبه شده بین ماهها با توجه به تاریخ تسهیم می گردد . • با توجه به تعداد روزهای هر ماه و متوسط مصرف ، مقدار مصرف هر مشترک در هر ماه محاسبه می شود. • مقدار مصرف هر ماه جمع زده می شود و این مقدار مصرف کل مشترکین قرائت شده در آن ماه خواهد بود. • با توجه به مقدار مصرف هر ماه و تعداد روزهای متعلق به همان ماه ، متوسط مصرف در هر روز قابل محاسبه است . این مقدار با مقدار متوسط هر مشترک می تواند تفاوت داشته باشد چون متوسط مصرف مشترکین قرائت شده است. به عبارت دیگر متوسط روزانه با تقسیم مقدار مصرف کل قرائت شده در هر ماه بر تعداد روزهای نظیر مشترکین قرائت شده محاسبه می گردد.

38. فرآیند تشیکل جدول ماه- روز ومحاسبه آب بدون درآمد • مقدار متوسط روزهای ماه با تقسیم کل روزهای هر ماه به تعداد مشترکین قرائت شده محاسبه می گردد. در جدول تشکیل شده بیشترین متوسط روز مربوط به اسفند است که 26 روز می باشد در صورتیکه ماه اسفند 29 می باشد، تعداد متوسط 3 روز کمتر از مقدار واقعی است بنابراین کل مشترکین در این ماه قرائت نشده اند ولی در این جدول بیشترین ماه از نظر گزارش مصرف، همین ماه می باشد . • مقدار تولید یا ورودی به سیستم به تفکیک هر ماه در زیر ردیفمتوسط مصرف روزانه و روز نوشته می شود.

39. فرآیند تشیکل جدول ماه- روز ومحاسبه آب بدون درآمد • مقدار آب بدون درآمد مساوی تفاضل ردیف جمع و تولید خواهد بود. همانطوریکه مشاهده می شود با توجه به اینکه کل مشترکین در ماه مربوطه قرائت نشده اند مقدار آب بدون درآمد زیاد می شود و فقط ماه اسفند به واقعیت نزدیک تر است به عبارت دیگر داریم : در این رابطه Cمساوی مقدار مصرف مشترکین قرائت نشده و قرائت شده ولی ثبت فایل مشترکین نشده وفروش خارج از سیستم که وارد فایل مشترکین نشده می باشد.

40. فرآیند تشیکل جدول ماه- روز ومحاسبه آب بدون درآمد • برای تخمین کامل مصرف یک سال باید به تعداد دوره های قرائت ،جدولی نظیر جدول یک تشکیل گردد و برای هر ماه مقادیر نظیر بدست می آید ولی در نهایت نمی توان ادعا کرد که کل مشترکین قرائت شده اند . 13. یک را هکار برای C ، محاسبه تخمین مقدار مصرف مشترکین قرائت نشده است البته پس از اینکه تمام دوره ها تطبیق شد. 14. پس از محاسبات فوق مقدار درصد NRW با تقسیم تفاضل مقدار مصرف تطبیق شده از تولید بر مقدار تولید ضربدر صد قابل محاسبه است. 15.در این مثال مقدار 25/39 درصد بدست می آید این مقدار برای اسفند ماه که بهترین مصرف در جدول را دارد دقیق نمی باشد و ضروری است تعداد مشترکین که قرائت نشده اند از جداول تطبیق دوره های بعد آورده شوند تا کامل گردد .

41. اشکالات این روش • امکان مصرف یکسان در همه روزهای سال بعید می باشد. • امکان دارد مصرف کننده ای در روزهایی از ماههای سال، هیچ مصرفی نداشته باشد. • امکان دارد مصارفی از مشترکین مربوط به دوره هایی از سال های قبل باشد. لذا تطبیق آنها مشکل می باشد. • اگر مصارفی به دوره های متعلق به سال مالی گذشته مربوط باشد علاوه بر مشکل تطبیق حجمی ، مشکل تطبیق ریالی هم دارد. علت این امر عدم امکان حذف مصرف و درآمد از فایل مشترکین درسال جاری می باشد ولی در محاسبه آب بدون درآمد احتیاج است مقداری از حجم در نظر گرفته نشودکه در این حذف احتمال خطا وجود دارد . • بعضی از مشترکین در سال مالی قرائت نشده اند ولی ضرورت دارد که صورت های مالی بسته شود بنابر این مصرف آنها باید تخمین زده شود( مصارف انتظاری) که احتمال خطا وجود دارد.

42. جمع بندی وپیشنهادات • ساماندهی به دوره صدور فبض وکنترل شدید دوره قرائت • برای تخمین مصارف به نوع مصرف ومتوسط آن توجه گردد. • قبل از صدور قبض ، ارقام نامتعارف قرائت شناسائی شده وبه مامورین قرائت مرجوع گردد .در صورتیکه اشتباه درقرائت باشد ، برگشت داده شده ودرغیراینصورت اجازه ثبت را به اپراتور داده قبض صادر گردد . • مراحل برگشت میزان مصرف نادرست مشخص گردد. پیشنهاد می گردد اشتباه قرائت کنتور به صورت منفی درفایل مربوط به مصارف ثبت گردد . درصورتیکه اشتباه قرائت مربوط به دوره های گذشته باشد ، بهتراست میزان مصرف درقالب اصلاحات گزارش گردد.

43. جمع بندی وپیشنهادات • زمان ونحوه گزارشگیری مصرف اهمیت زیادی دارد. در صورتیکه دوره مصرف 60 روزه باشد ، بهتراست دو ماه بعد از شناسائی مصرف ، گزارشگیری شود . تغییراتی که بعد از این تاریخ در مصرف داده میشود ، در فایل مجزائی با شماره وتاریخ سند ثبت گردیده تا قابلیت گزارشگیری صحیح داشته باشد . اصلاحات انجام شده بعداز این تاریخ در قالب اصلاح مصرف به صورت 6 ماهه ویا یک ساله ویا به صورت سنواتی گزارش گردیده و از مصارف کسر یا به آنها اضافه گردد

44. جمع بندی وپیشنهادات • به منظور محاسبه انحراف مصرف با مصارف واقعی هر دوره ، طول مدت دوره قرائت محاسبه ودر کنار میزان مصارف ثبت گردد . درصورتیکه طول مدت دوره قرائت قبوض با طول دوره قرائت تعریف شده فاصله زیادی داشته باشد ، مصارف طولانی مدت ومراکز پرمصرف شناسائی شده وبه صورت مجزا گزارش شود .

45. تشکرو قدردانی • از سرکار خانم طاهر مسئول سابق امور مشترکین شرکت آب وفاضلاب کاشان • جناب آقای مهندس عبدی مدیر عامل شرکت مشاور بهسازان محیط آریا به واسطه ارائه نقطه نظرات ارزنده واستفاده از آنها دراسلاید های ارائه شده

46. با تشکر از توجه شما

48. ممیزی مصارف مجاز با درآمد و بدون درآمد و غیرمجاز

49. در ناحیه یک تعداد اشتراک ها از یک تا aام و در ناحیه دو از یک تا bام و در ناحیه mام از یک تا zام تعداد می باشد به عبارت دیگر کل مشترکین عبارتند از : در شکل یک، m ناحیه وجود دارد و دوره قرائت نیز 60 روزه است و در هر روز 400 مشترک قرائت می گردد بنابراین در 60 روز، 2400 مشترک قرائت خواهد گردید .

50. مقدار حجم آبی که در روز اول توسط m کنتور خوان در نواحی قرائت می شود به صورت زیر محاسبه می گردد : در این رابطه اندیس m اشاره به ناحیه و اندیس یک اشاره به روز دارد . برای روز دوم توسط m کنتور خوان مقدار مصرف قرائت شده به صورت زیر خواهد بود :