DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİNİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

1. DÖNER SERMAYE İŞLETMELERİNİN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Prof. Dr. Asaf Varol Fırat Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Müdürü varol.asaf@gmail.com

2. 2547 Sayılı Kanunun 58. Maddesi • Üniversite Döner Sermaye İşletmeleri 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun 58 inci maddesi kapsamında kurulabilmektedir. • Resmi Gazete, Tarih: 30 Ocak 2010, Sayı: 27478, Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.

3. Üniversite Hastanelerinin Sorunları • İşletmenin klasik bir kamu kurumu gibi değerlendirilmesi, • Geçici işçilerin durumu, • Mevzuat yetersizliği ve çelişkilerinden kaynaklanan çok başlı yönetimin sebep olduğu zafiyet, • Görev alan idari ve akademik personel arasındaki çekişme, bazı görevlilerin hatalı davranışları, • Mali kriz içerisinde bocalayan işletmenin borçlarını zamanında ödeyememesi nedeniyle malzemeleri çok aşırı fiyatlara almak mecburiyetinde kalması, • Hastane stoklarında tüketimin üzerinde aşırı stok yapılması [1].

4. İşletmenin Klasik Kamu Kurumu Gibi Değerlendirilmesi • Yönetimde bulunan bazı idareciler deneyimsiz olabilmekte, mevzuatı bilememekte ve birçok kamu kurumunda görülen ihtiyaç fazlası personel ile yönetilebilmektedir. Bu guruba giren hastanelerde geçici işçi adı altında çalıştırılan elemanlar, genelde eğitimsiz olmaktadır. Yeterli sayıda kadrolu personel olmadığından, eleman gereksinimi hizmet alımı biçiminde gerçekleştirilmektedir . İşletme zarar etmesine karşın katkı dağıtabilmektedir [1].

5. Mevzuat Kirliliği • Üniversite döner sermaye işletmeleri 1983’te yayımlanan “2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun 58. maddesine göre Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasında Uyulacak Esaslara İlişkin Yönetmelik” kapsamında işletilmektedir [2]. • 01.05.2007 Tarih ve 26509 sayılı Resmi Gazete’de ise “Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği” yayınlanmıştır [3]. • Döner Sermaye İşletmeleri ile ilgili 33 ayrı mevzuat bulunmaktadır. Özellikle Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler ile Üniversite Hastaneleri mevzuatı biribine karıştırılmaktadır. Örneğin: Harcama Yetkililerinin atanması [4].

6. Doktorların Yanlış Tasarrufları • Sayıları çok olmazsa da bazı doktorlar yasa ve yönetmeliklerin dışında çeşitli tasarruflarda bulunabilmekte, işletmenin zarar etmesine neden olabilmektedir. Performansa dayalı hizmet anlayışı amacından saptırılabilmektedir. • Örneğin, sabah üzeri gelen bir hastaya öğle sonu saat 14.00 ten sonra gelmesi söylenebilmektedir. Hastanın öğle sonu gelmesinin söylenmesindeki amaç, çalışmanın performansa dâhil edilebilmesidir [1].

7. Doktorların Polikliniklere İnmemesi • Öğretim üyesi doktorların bir bölümü polikliniklere inmediği için hastalar Araştırma Görevlileri tarafından muayene edilmektedir. Bu durumu gören hastalar, Üniversite hastanelerine gitmek yerine, özel hastaneleri tercih edebilmektedir. Özel hastanelerin bir kısmında çok kısıtlı fiziki mekan ve de uzman doktor olmasına karşın tercih edilmelerinin nedenlerinin başında hastalara gösterilen güler yüz ve ikram edilen bir çayın bile önemli bir rol oynadığı görülmektedir.

8. Borçlarını Ödeyememe • Döner sermaye işletmeleri; yeterli maddi potansiyele sahip olmadığında, alım gücü azalmakta ya da ihaleye yeterince katılan olmadığı için malzemeyi çok daha pahalıya satın alma durumu ile karşı karşıya kalabilmektedir. Üniversiteye mal satan şirket sahipleri, alacaklarını 1 yıl sonra tahsil edebileceklerini düşünerek sattığı malzemeleri çok daha fazlaya teklif edebilmektedirler. İhaleye katılanların sayıları az olduğu durumlarda da hastane göz göre göre malı pahalıya almak zorunda kalabilmektedir [1].

9. Depolarda Gereksiz Malzeme Stoku • Üniversite hastanelerinin zarar etmesinin diğer bir sebebi ise stoklarda bekleyen malzemelerdir. Zamanında aşırı stok yapılması ve bu stokların eritilememesi, ya da teknolojik değişimler yüzünden malzemelerin artık kullanılamaması, yanlış bir işletmecilik anlayışıdır. Çünkü bu malzemelere bağlanan meblağlar paraya dönüştürülememektedir. Depoda çok mal olmasına karşın şayet bu mallar belirli bir sürelerde paraya dönüştürülemiyorsa, bu stok pasiftir ve işletmeye yarar sağlamaz [1].

10. Hastane Otomasyonlarının Yetersizliği • Hastanelerde işlemler otomasyon yazılımları ile takip edilmektedir. Bazen kullanılan otomasyonlar yeterli güvenlikte olmayabilmektedir. Otomasyon sistemindeki olası kaçaklar yüzünden fatura edilemeyen meblağlar olabilmektedir. Bazen bu kaçakların farkına bile varılmayabilinmektedir. Otomasyon yazılımının mükemmel olması SAĞLIK-NET ve MEDULA sistemleri ile bütünleşmiş çalışması zorunluluğu vardır [1].

11. Personelin Bilişim Bilgi Eksikliği • Döner sermaye işletmelerinde görev alan personelin bilişim teknolojileri bilgi dağarcığının yeterli olmaması, bazen büyük sıkıntılara neden olabilmektedir. Bilgisayarı kullanamayan, otomasyon sistemini anlamayan ve hatta bilgisayarda yazı yazmasını bilmeyen bazı memurların döner sermaye işletmelerinde görevlendirildikleri durumlarla karşılaşılabilmektedir. Bu tür personel arasında geçici işçiler de yer almaktadır. Kayrılma sonucu bu göreve getirilen personelden verim alınamadığı gibi, bazı işlerin aksaması da söz konusu olabilmektedir [1].

12. Personelin Bilişim Bilgi Eksikliği • Döner sermaye işletmelerinde görev alan personelin bilişim teknolojileri bilgi dağarcığının yeterli olmaması, bazen büyük sıkıntılara neden olabilmektedir. Bilgisayarı kullanamayan, otomasyon sistemini anlamayan ve hatta bilgisayarda yazı yazmasını bilmeyen bazı memurların döner sermaye işletmelerinde görevlendirildikleri durumlarla karşılaşılabilmektedir. Bu tür personel arasında geçici işçiler de yer almaktadır. Kayrılma sonucu bu göreve getirilen personelden verim alınamadığı gibi, bazı işlerin aksaması da söz konusu olabilmektedir [1].

13. Katkılar Dikkate Alınarak Paylaştırma • 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinin değişik dördüncü paragrafında “Her eğitim-öğretim, araştırma veya uygulama birimi veya bölümü ile ilgili öğretim elemanlarının katkısıyla toplanan döner sermaye gayrisafi hasılatının en az yüzde 35'i o kuruluş veya birimin araç, gereç, araştırma ve diğer ihtiyaçlarına ayrılır. Kalan kısmı ise üniversite yönetim kurulunun belirleyeceği oranlar çerçevesinde bağlı bulunduğu üniversitenin bilimsel araştırma projeleri ile döner sermaye gelirinin elde edildiği fakülte, enstitü, yüksek okul, konservatuar ile uygulama ve araştırma merkezlerinde görevli öğretim elemanları ve aynı birimlerde görevli 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi personel (döner sermaye işletme müdürlüğü ve döner sermaye saymanlık personeli dahil) ile aynı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) bendine göre sözleşmeli olarak çalışan personel arasında katkıları da dikkate alınmak suretiylepaylaştırılır [5]” ifadesi yer almaktadır.

14. Hatalı Katkı Ödemeleri • Birçok üniversite hastanesinde katkı ve doğrudan gelir getirici katkı ödemelerinde hatalı ödemeler yapılabilmektedir. Hastaneye hiçbir katkısı olmayan, ancak ya 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 13b-4 maddesi kapsamında hastanede şeklen görevlendirilmiş (fiilen hastanede çalışmayan) ya da Tıp Fakültesi bünyesinde çalışıp da hastaneye hiçbir katkısı olmayan personele, yasal olmayan katkı paylarının ödendiği görülebilmektedir.

15. İzinlerde Katkı Ödenmemeli • 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinde personele katkı ödenebilmesinin olmazsa olmaz şartlarından biri, fiilen katkı sağlamak olduğu açıkça ifade edilmiştir. Bu durumda yıllık izin, şua izni, mazeret izni, doğum öncesinde, doğum anında ve sonrasında kullanılan izin sürelerinde, evlilik vb izinlerde döner sermaye gelirlerinden katkı ödenmemesi gerekir.

16. Danıştay 8. Dairesi • Diğer taraftan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun mazeret izinlerini düzenleyen 104. ve hastalık izinlerini düzenleyen 105. Maddelerinde, izinler ve hastalıklar sırasında çalışanların özlük haklarına dokunulmayacağı emredici hükmünü göz önüne alan Danıştay Sekizinci Dairesi, 2007 yılında aldığı bir kararla yıllık izin, şua izni, mazeret izni, doğum öncesi ve sonrası kullanılan izinlerde, evlilik ve doğum izinlerinde döner sermayeye katkı sağlamamalarına rağmen, bu personele katkı ödenmesi gerektiğine hükmetmiştir [6].

17. Danıştay 11. Dairesi • Elazığ İdare Mahkemesi şua izni süreleri için döner sermaye işletmesince ödenmeyen ek ödeme tutarlarının ödenmesi gerektiği yönünde bir karar vermiştir [7]. • Danıştay Onbirinci Dairesi ise aldığı bir kararla şua izni döneminde katkı ödenmemesi gerektiğini düşünerek Elazığ İdare Mahkemesinin kararını bozmuştur [8].

18. 657 Sayılı Kanun • Her ne kadar 657 sayılı Kanun ile ilgili mevzuatta yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni ve şua (sağlık) izinleri devlet memurlarının faydalanabilecekleri haklar arasında sayılmış ve bu haklarını kullanmaları nedeniyle mali haklarından mahrum bırakılmaları güvence altına alınmışsa da, döner sermaye gelirlerinden ek ödeme yapılması uygulaması, 657 sayılı Kanun kapsamında ödenen mali haklardan olmayıp, kurum ihtiyaçları karşılandıktan sonra personele döner sermaye gelirlerinin elde edilmesinde fiili katkıları ve performansları oranında, aylık ya da sözleşme ücretlerine ilaveten ödenebilen bir teşvik uygulaması niteliğinde olduğundan, 657 sayılı Kanunda öngörülen mali haklar ve bunlara ilişkin güvencelerle kıyaslanması mümkün değildir. Bu durumda, şua (sağlık) izni süresince döner sermaye gelirlerinin elde edilmesinde fiilen katkıda bulunmadığı açık olan davacıya, bu dönemde ek ödeme yapılmamasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır [8].

19. Mal ve Hizmet Alımları Payı • Değiştirilen 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin b) bendinde “Döner sermaye gelirlerinden tahsil edilen kısmın, tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile sağlık uygulama ve araştırma merkezleri için asgari yüzde 35'i, ziraat ve veteriner fakülteleri, sivil havacılık yüksekokulu ile bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları için asgari yüzde 25'i, diğer yükseköğretim kurumları için ise yüzde 15'i, ilgili yükseköğretim kurumunun ihtiyacı olan mal ve hizmet alımları, hertürlü bakım, onarım, kiralama, devam  etmekte  olan   projeleri tamamlanmasına  yönelik  inşaat  işleri  ve diğer ihtiyaçlar ile yönetici payları için kullanılır. Bu oranları yüzde 50'sine kadar artırmaya üniversite yönetim kurulu yetkilidir” [9].

20. Fen-Edebiyat Fakültesi Bölümleri • Üniversitelerin Fen Edebiyat Fakültelerinin Yabancı Diller, Tarih, Sosyoloji, Türk Dili ve Edebiyatı vb bölümlerinde mal ve hizmet alımları, her türlü bakım, onarım, kiralama, devam  etmekte olan projelerin tamamlanmasına yönelik inşaat işleri ve diğer ihtiyaçlar ile yönetici payları için ne oranda bir pay ayrılacağı da net değildir. Yasanın ilgili hükmünü okuyan uygulayıcıların büyük bir bölümü bu payın yüzde 15 olacağını iddia edebilirler. Oysa bu oranın yüzde 25 olması gerekir. Çünkü;

21. Yabancı Dil Laboratuarları • Yukarıda adı geçen bölümlerin ders müfredatları incelendiğinde tamamen sosyal içerikli oldukları görülür. Ancak derslerden bir veya ikisi yabancı dil dersidir ve bu derslerin uygulamaları dil laboratuvarında sürdürülür. Yani laboratuvarda kulaklık takılarak yabancı dil uygulaması yapılır. Oysa kanunda vurgulanmak istenen laboratuvar dil laboratuvatı olmayıp, teknik branşlara ait laboratuvar kast edilmektedir.

22. Eczacılık Fakülteleri • Tam Gün Yasasının yukarıda açıklanan bazı maddeleri açık olmayıp ileride uygulamalarda sıkıntılar yaratabilecektir. Kanunda eczacılık fakültelerine mal ve hizmet alımlarında uygulanacak pay oranı belirlenmemiştir. Eczacılık fakültelerinin de yüzde 35’lik dilim içerisinde değerlendirilmesi gerekir.

23. Medikososyal Diş Hekimleri • Medikososyal birimlerinde çalışan diş hekimlerinin tam gün yasasında nasıl bir uygulamaya tabi olacakları belirlenmemiş ve bu birimlerde çalışan diş hekimleri mağdur edilmiştir. Yasada medikososyal birimlerinde çalışan sağlık personeli için nasıl bir uygulama yapılacağı açık ifade edilmelidir.

24. Denge Tazminatı • Kamuoyunda denge tazminatı olarak adlandırlan 5473 sayılı Kanunun Ek 3 üncü maddesi, tıp ve diş hekimliği fakülteleri dışında kalan fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarındaki öğretim elemanlarının üniversite döner sermaye işletmeleri aracılığı ile iş yapmalarını engellemektedir [10].

25. Ek Ödeme Kavram Kargaşası • Tam Gün Yasasında Döner Sermaye Karkılarının adı ek ödeme olarak değiştirilmiştir. Denge Tazminatı Kanununda da Ek ödeme kavramı vardır. Döner sermaye katkı paylarından yapılan ek ödeme ile maaşlardan yapılan ek ödemeler birbiri ile mahsup edildiği düşünüldüğünde, bu iki ifadenin uygulamada ne kadar çok sıkıntılara neden olacağı açıkça görülecektir [11].

26. Artırılan Ek Ödeme Oranlarındaki Haksızlıklar • Ek ödeme oranları belirtilirken hastane başmüdürü ve eczacılara % 250 oran belirlenirken, diğer sağlık personeli almakta oldukları %150 oranda kalmaları hem anayasanın eşitlik ilkesine aykırı bir durum olmakta hem de üniversite hastanelerinde çalışma barışını ve verimi düşürecektir[11].

27. Mesai Dışı Gelirler • Nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak (1) numaralı bentte belirtilen personel için yüzde 50'sini, (2) numaralı bentte belirtilen personel için yüzde 20'sini geçmeyecek şekilde ayrıca aylık ek ödeme yapılır.

28. İşlerin Mesai Dışına Kaydırılması Kaygısı • Tam Gün Yasası, doktorlar için saat 14.00’den sonra hesaplanan performans ödemelerini ortadan kaldırdığına göre, mesai dışı gelir getirici işlerin ne olacağı ve hesapların nasıl yapılacağı belirsizdir. Performans uygulamasında olduğu gibi işlerin bu defa da mesai dışına kaydırılması söz konusu olabilir.

29. Tavan Oranları Geçmemek • Diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevli sağlık personeli haftanın belirli gün veya saatlerinde veyahut belirli vakalar ve işler için görevlendirilebilir. Belirli bir vaka ve iş için görevlendirilenlere, kadrosunun bulunduğu kurumdaki döner sermaye işletmesinden yapılan ödemenin yanı sıra,katkı sağladıkları vaka ve iş dolayısıyla görevlendirildiği sağlık kuruluşundaki döner sermaye işletmesinden, bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde ve toplamda tavan oranları geçmemek üzere döner sermayeden ek ödeme yapılır.

30. Prim Kesilmesi Sorun Yaratabilir • Hekimlerin saatlik ve vaka başına alacakları ücretlerden SGK primi kesileceği düşünüldüğünde, SGK primi kesilebilmesi için tavanı aşıp aşmadıklarının kontrolü, aşmıyorlarsa prim kesilmesi, yaşanacak bir sorun olarak değerlendirilmektedir [11].

31. DS Ek Ödemelerine Üst Sınır Getirilmemiş Olması • Yükseköğretim kurumlarının (c) ve (d) fıkraları kapsamına girenler haricindeki diğer birimlerinde döner sermaye işletmesi hesabına yapılan iş veya hizmetler karşılığında tahsil edilen gelirlerden kanuni kesintiler ile varsa yapılan iş veya hizmetle bağlantılı giderler düşüldükten sonra geri kalan tutar, hizmet karşılığı olarak gelir tahsilatının yapıldığı tarihi izleyen bir ay içinde, hizmeti veren öğretim elemanlarına, memurlara ve sözleşmeli personele ödenir.

32. Yabancı Diller YO’nun Kursları • Tıp Fakültesi ve diş hekimi fakültesi, ziraat ve veteriner fakülteleri sivil havacılık yüksekokul ve bünyesinde atölye veya laboratuar bulunan yükseköğretim kurumlarında üretilen mal ve hizmetlerde elde edilen döner sermaye gelirlerine katkısı bulunan personele yapılacak ek ödemeler için üst sınır getirilmiş olup, bunların dışındaki üniversite döner sermaye birimlerine üst sınır getirilmemiştir. Bu üst sınır konmamasının nedeni olarak araştırma projeleri için projeyi yapanlara gelirin tamamını ödemek amacı olabileceği düşünülmektedir. Ancak üniversitelerin üst sınır getirilmeyen birimlerinde araştırma projesine dayanmayan yabancı diller yüksekokullarının verdiği yabancı dil kursları bulunmaktadır. Üst sınır olmadığından bu gibi birimlerin gelirlerinin tamamının kursu yapanlara dağıtılmasına neden olacaktır [11]

33. İyonlaştırıcı İşlerde Çalışanlar • "EK MADDE 1 – İyonlaştırıcı radyasyonla teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personelin haftalık çalışma süresi 35 saattir. • Oysa bu rakam önceleri 25 saat idi. Personel mahkemeye gittiğinde, kazanılmış önceki hakları kendilerine iade edilebilir.

34. Nöbet Ücreti • "EK MADDE 33 – Yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık  çalışma süresi dışında normal, acil  veya branş nöbeti tutarak, bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için (nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere), aşağıda gösterilen gösterge rakamlarının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu hesaplanacak tutarda nöbet ücreti ödenir. Ancak ayda 130 saatten fazlası için ödeme yapılmaz. Bu ücret damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.

35. Anayasa Mahkemesine Dava • Günlük 8 saatlik mesainin üzerine aylık 130 saat nöbet, 120 saat icap nöbeti tutulup parasını ödeyeceğini, aylık (8x5x4=)160 saatlik normal çalışma süresinin üzerine, (130+120=)250 saat daha çalıştırabileceğine işaret etmektedir. Uluslararası çalışma örgütü (İLO) sözleşmeleri herhangi bir meslek mensubunun fazla çalışmasının yılda 270 saati aşamayacağını hüküm altına almıştır. Bu madde Anayasa Mahkemesine dava açılırsa, iptal edilebilir [11].

36. Tavan Rakamlar • Tam Gün Yasası ile ödenecek döner sermaye payının tavan rakamları aşağıdaki gibidir ve hesaplamada 1 inci dereceye göre ana gelir kalemleri gösterge, ek gösterge ve özel hizmet tazminatı gelirleri dikkate alınmıştır. Rakamlar alınabilecek en yüksek miktarlardır [11]. Üniversite hastanelerinden hiçbiri bu ödemeleri yapamaz. O nedenle üst sınırlar Yönetim ya da Yürütme Kurullarınca aşağı seviyelere çekilmek zorundadır. Maliye Bakanlığı SUT ve BUT ücretlerini makul seviyelere yükseltmek durumundadır, yoksa Üniversite Döner Sermayeleri sürekli zarar edecektir.

37. Alınabilecek En Yüksek Net Döner Sermaye Katkısı

38. Doğrudan işçi çalıştırma • Fırat Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi; hizmet alım ihaleleri yapmak yerine, işçi çalıştırmasını doğrudan kendisi bizzat yapmayı düşünmektedir. Ancak konu ile ilgili görüşülen kurumlardaki bazı uzmanlar (SGK, Çalışma Bölge Müdürlüğü, Maliye, KİK, Sayıştay) arasında farklı yorumlar alınmış ve tereddütler hâsıl olmuştur.

39. Muvazaa Raporu • Çalışma Bakanlığı Bursa İş Müfettişlerinin Muvazaa Raporunda; Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde genel temizlik ihalesini alan şirketler değiştiği halde aynı işçilerin hasta bakıcı olarak sürekli çalıştırıldığı, işçilerin üniversite görevlilerine teslim edildiği, bundan sonra alt işverenlerin işçiye karışmadıkları, işçilerin çalışacakları bölümleri ve mesailerini üniversite görevlilerinin belirlediği rapor edilmiştir. İşten çıkarılan ...........isimli bir işçinin açtığı dava sonucunda, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2008/12808 Esas ve 2009/3210 sayılı kararı ile 4857 sayılı İş Kanununun 2/7 maddesi uyarınca söz konusu işçinin Üniversite işçisi olduğu hükmü getirilmiştir. Bu karardan yola çıkılarak, Üniversitesi Döner Sermaye İşletmeleri, hizmet alımı ihalelerine çıkmak yerine, doğrudan kendileri işçi alıp çalıştırma yollarını aramalıdır!

40. İşçi sayıları için sınırlama getirilmesi • Hastanelerin yatak ve metrekare büyüklüğüne göre işçi sayılarının limitlerinin çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenmesinde büyük yarar olacaktır. Çünkü adam kayırma nedeniyle işçi sayıları üniversite hastanelerinde sürekli arttırılabilmektedir.

41. DÖNER SERMAYELİ İŞLETMELERKANUN TASARISI Prof. Dr. Asaf Varol Fırat Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Müdürü varol.asaf@gmail.com

42. Tanımlar MADDE 2 - (1)Bu Kanunda geçen; • ç) Ek ödeme: İşletme bütçesinden personele katkı payı dışında yapılan ödemeyi, • Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanundaki (5947) Ek ödeme ile kavram karışıklığına neden olacak! Çünkü: • “Gelir getiren görevlerde çalışan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamından oluşan ek ödeme matrahının yüzde 800'ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 500'ünü; bu yerlerde görevli olmakla birlikte gelire katkısı olmayan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine yüzde 600'ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 300'ünü”, • Ayrıca, Kamuoyunda denge tazminatı olarak adlandırlan 5473 sayılı Kanunun Ek 3 üncü maddesinde bahse kanu olan Ek ödeme ile de kavram karışıklığına neden olacaktır!

43. Tanımlar MADDE 2 - (1)Bu Kanunda geçen; • e) Harcama yetkilisi: Üniversitelerde rektörü veya rektör tarafından görevlendirilen kişiyi, diğer işletmelerde işletmenin yöneticisini veya yönetici tarafından görevlendirilen kişiyi,

44. Tanımlar MADDE 2 - (1)Bu Kanunda geçen; • ı) Üst yönetici: Bakanlıklarda müsteşarı, üniversitelerde rektörü, diğer kamu idarelerinde en üst yöneticiyi, Milli Savunma Bakanlığında Bakanı,

45. Döner sermaye ve işletme kurulmasıMADDE 3 - (6) • (6)Üniversitelerde döner sermaye işletmelerinin sayısı tektir.(Cerrahpaşa ve Çapa Tıp Fakültelerine ait hastanelerin durumu ne olacak?) Bünyesinde birden fazla işletme kurulan diğer idarelerde, her işletmeye tahsis edilecek sermaye tutarının tespitine ve işletmeler arasında ayni veya nakdi sermaye aktarımına yönetim kurulu yetkilidir.

46. Faaliyet alanı, gelir ve giderlerMADDE 4 - (4) • (4) Üniversiteler hariç işletmelerin bütçe gelirlerinin en az % 35’i mal, hizmet ve sermaye giderlerine ayrılır. Üniversitelerde ise işletmelerin bütçe gelirlerinin, tıp, eczacılık ve diş hekimliği fakülteleri ile sağlık uygulama ve araştırma merkezleri için asgari % 35'i, ziraat ve veteriner fakülteleri, sivil havacılık yüksekokulu ile teknik/fen bilimleri alanlarda eğitim ve öğretim sürdüren ve bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları için asgari % 25'i

47. Faaliyet alanı, gelir ve giderlerMADDE 4 - (4) • (4)..., diğer yükseköğretim kurumları için ise % 15'i, ilgili yükseköğretim kurumunun ihtiyacı olan mal ve hizmet alımları, her türlü bakım, onarım, kiralama,  devam  etmekte  olan   projelerin  tamamlanmasına  yönelik  inşaat  işleri  ve  diğer ihtiyaçlar ile yönetici payları için (Bu ifade ile rektör, rektör yardımcısı, genel sekreterin katkı ödemesi burada belirtilen yüzdeliklere ayrılan paydan ödenecek. Ama fiili katkı sağlayan sağlık personeline ise diğer dilim payından ödenecek????) kullanılır.

48. YönetimMADDE 7 - (1) • İşletmelerin yönetim ve en üst karar organı; yönetim kuruludur. Üniversitelerde ise üniversite yönetim kuruludur.(Bu ifade eklenmediği takdirde, üniversitelerde fakülte ve YO/MYO ların da yönetim kurulları olduğundan, döner sermayeye bağlı bu birimlerin yönetiminde kimin karar vereceği konusunda tereddütler yaşanabilir). Üniversite yönetim kurulu, gerekli gördüğünde, bir döner sermaye işletmesi yürütme kurulu teşkil edebilir.

49. YönetimMADDE 7 - (2) • (2) Kurul üyelikleri, görev unvanı olup memuriyet kadro ve unvanlarına etkisi yoktur. Yönetim kurulu için kadro ihdas edilemez. Yönetim kurulunda görev alacaklar, idarenin kadrolu personelindenarasından seçilir.

50. Yönetim veya yürütme kurulunun teşkili ve görevleriMADDE 8 - (1) • İşletmelerin; en üst karar organı yönetim kurulu olup beş üyeden oluşur. Yönetim Kurulu üyeleri, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde biri başkan olmak üzere ilgili Bakan tarafından; özel bütçeli idarelerde ise üst yönetici veya görevlendireceği kişi başkan olmak üzere üst yönetici tarafından görevlendirilir. Yönetim veya yürütme kurulu, salt çoğunlukla toplanır ve kararlarını salt çoğunluk ile alır.